1, 2. (a) Ongwaye Ovakriste omitanda tji ve toṋa motjirwa ku nozombepo ozohakohoke? (Tara kotjiperendero pomautiro worupa ndwi.) (b) Matu ka tara ku ye?

OMUAPOSTELE Paulus wa sasaneka ehupo rOmukriste ku nomurwe wovita ngu ri motjirwa. Otjiperi kutja eṱe tu rwa otjirwa tjopopambepo, nungwari ka tjirwa tjokukamburasana momake ku novandu. Posi yokutja tu nomunavita wa ka tjiri. Satan nozondemone ovarwe mbe nondjiviro nu va rwa rukuru. Pomautiro otjirwa hi tji munika aayo katu nokutuurunga mu tjo. Ovakriste omitanda popengi ombe munika aayo ka maa ve ri vatere. Hapo nu mave kara vi nongamburiro yokutja mave taara otjiutwa tjombepo ho, nozombepo za tjo ozohakohoke? Ouatjiri owo mbwi wokutja, owo mave taara, nu ve taara tjiri! Omena ra ye? Mena rokutja owo ve ‘zeupara moruwano na Muhona.’ Nu wina ve tjita ovingi pendje nokutumbuka mondjeverero ya Mukuru. Ve ri hwikikira otjirwa. Tjimuna omusorondate ngwa rongerisiwa nawa owo ve ‘ripangaṋa novirwise Ndjambi mbye ve pa.’—Lesa Ovaefese 6:10-12.

² Paulus mape ya ee ripura notjimbumba tjovasorondate wOvaroma, indu tja ungurisa otjisasanekero tje tjo. (Oviung. 28:16) Indjo tu tare kutja ongwaye otjitjasasanekero tjo tji tjiri otjiwa. Otja tji matu tara ko, ripura kutja omitanda mavi munu ko vi komatokero  ngu ve muna, nokutja ongwaye tji ve sokuhwikika orupa aruhe rwombanda yotjirwa tjopopambepo.

3, 4. Ouatjiri mbu ri mOmbeibela wa sasanekwa vi nekwamo romurwe wOvaroma?

³ Lesa Ovaefese 6:14. Ekwamo nda ri zarwa i ovarwe vovita vOvaroma ra ungurirwe potjitenda tjaa tji ve tjevere pehuri nozombati. Ra ungurirwe kutja omurwe a ha tjindi ohaveha onyingi yotupa twombanda tu tu ri koviṱuve vye. Omakwamo tjiva wina aa ye kara novipate vyomasa mbya vi tjevere nokutjinda ovirwise nawa. Mena rekwamo nda pamisiwa nawa mu ye ndi, omurwe aa yenene okurwa nouvanḓe.

⁴ Momuano tjingewo, ouatjiri mbu tu rihonga okuza membo ra Mukuru u tu tjevera kozombepo ozonaumba nḓe za momahongero woposyo. (Joh. 8:31, 32; 1 Joh. 4:1) Nu otja tji twa suvera ouatjiri, otji ma rire oupupu okutjinda “ombanda yotjitenda yomorukoro,” okutja okuhupa otja komiraro vya Mukuru vyousemba. (Eps. 111:7, 8; 1 Joh. 5:3) Okuweza ko, indu tji tu nomazuviro omakahu wouatjiri wEmbo ra Mukuru, tu kara nouvanḓe wokupirukira ovanavita.—1 Petr. 3:15.

5. Ongwaye tji matu sokuhungira ouatjiri?

⁵ Indu ouatjiri tji wa mangwa pehuri retu otjekwamo, matu kara nonḓero yokuhupa mouatjiri nu atu hungire ouatjiri aruhe. Ongwaye tji tu ha sokukora ovizeze? Mena rokutja ovizeze otjirwise tjimwe otjinanḓengu Satan tje ungurisa. Ovizeze vi zunḓu ingwi ngu ma hungire na ingwi ngu ma kambura mo. (Joh. 8:44) Okutja tjiri nga tu nakaure ovizeze nomasa wetu aehe. (Ef. 4:25) Posi yokutja ihi ka tji pupu. Omutanda wozombura 18, wena Abigail wa tja: “Okuhungira ouatjiri aruhe, povikando kaku rire ondunge ombwa okutjita, tjinenenene indu okukora ovizeze tji maku ku pitisa moumba.” Nu hapo ongwaye aruhe, eye tje kondja okuhungira ouatjiri? Eye wa tja: “Indu tji me hungire ouatjiri, mbi kara nomeritjiwiro omawa womomutima komurungu wa Jehova. Nu ovanene vandje nomapanga wandje ve kara nongamburiro mwami.” Victoria wozombura 23, wa tja: “Tji wa hungire ouatjiri nu okuramene ongamburiro yoye, pe ya otjitwa ouhahu. Posi yokutja aruhe u ri ra omundu ngu nongurameno, nu u ya popezu na Jehova, nu wina u muna ondengero okuza ku imba mbe ku suvera.” Tjiri okokuwa ‘okutwako ekwamo rouatjiri pomahuri’ oruveze aruhe.

6, 7. Ongwaye ousemba tji wa sasanekwa nombanda yomorukoro yotjitenda?

⁶ Ombanda yotjitenda yomurukoro ndja i zarwa i ovarwe vovita vOvaroma meserewondo etenga yari nomikoka vyoutenda mbya tendekasana. Outenda womikoka mbwi au katisiwa kutja u yenene motjari tjomurwe nawa, nu aau kutwa okupamisiwa nomivya vyomukova mbi nozombate zoutenda wina. Omurwe kotjari aa hwikike outenda mbwa kutwa okupama nomivya vyomukova. Omuzaro womurwe mbwi aa u tjiti kutja ma rire ouzeu kaṱiṱi komurwe okukaenda nokutanauka potuveze tjiva, nu aa pe hepa kutja povikando ma tare kutja ombanda i ri nawa poo mai hepa okuṱunwa. Posi yokutja ombanda ye ndji ai mu tjevere komangaruvyo nouku okumutwera komutima we poo koviṋepo vyarwe vyokotjari.

⁷ Tjiri ihi otjisasanekero otjiwa tjomuano omirari vya Jehova vyousemba mu vi ṱakamisa omitima vyetu! (Omiano 4:23) Otja omurwe wovita tje hi nokupingenisa ombanda ye yomorukoro yotjitenda tjonḓengu yokombanda na indji ndja ungurwa potjitenda tjonḓengu yokehi, eṱe wina ka maa tu pingenisa omirari vya Jehova noumune wetu oveni. Eṱe ka tu nounongo mbwa yenene okutjevera omitima vyetu oveni. (Omiano 3:5, 6) Okutja twa sokutara aruhe kutja ‘ombanda yotjitenda’ yomorukoro ndji twa pewa i Jehova  ngunda iri nawa okutjevera omitima vyetu poo indee.

8. Ongwaye tje ri nawa okukongorera omirari vya Jehova?

⁸ Hapo ove povikando u muna kutja omirari vya Jehova vyousemba vi pata onguturiro yoye poo vi ku tjaera koviṋa ove mbi u vanga okutjita? Daniel, wozombura 21, u tja: “Ozomiṱiri novanatje poskole ve ndji yora mena rokutja mbi hupa kehi yomirari vyOmbeibela. Oruveze orusupi, ami mba pandjara ongurameno yandje nu ihi aatji ndji ri momuinyo.” Otjikwaye tji tje mu vatera? Eye wa tja: “Tjimanga, mba muna ouwa wokuhupa kehi yomirari vya Jehova. Omapanga wandje tjiva ya uta okuungurisa ovipurukise, varwe ave isa oskole. Tjiri otjihihamise okumuna omapanga woye mozongaro otja inḓo. Jehova tjiri we ndji tjevera.” Madison, wozombura 15, u tja: “Ouzeu kwami okuhupa otja komirari vya Jehova nokuhina okutjita oviṋa ovanatje ovakwetu mbi ve muna kutja oviwa.” Otjikwaye tji tji mu vatera? Eye wa zira kutja: “Mbi rizemburukisa kutja mbi tjinda ena ra Jehova nokutja Satan u ungurisa omarorero otjomuano wokundjiyaha. Indu tji mba pirukire omarorero wa Satan mbi kara nondjoroka.”

9-11. (a) Ozongaku Ovakriste nḓu ve zara o za ye? (b) Otjikwaye tji ma tji tu vatere okuzuvarisa kovandu nokuhinondira?

⁹ Lesa Ovaefese 6:15. Omurwe wovita wOvaroma ngu ha zarere ozongaku kaa yenena okukarwa ovita. Ozongaku ze za ungurirwe pomikova vitatu ondendeka nu aa ze ṱiza ombaze nawa. Omuano ozongaku nḓa mu za ungurwa au tjiti kutja ze kare orure nu aze tjiti kutja i rire oupupu okuyata.

¹⁰ Ozongaku zovarwe vovita va Roma aa ze ve vatere okuyenda kotjirwa, nu ndino wina, momasasanekero, Ovakriste ve zara ozongaku nḓe ve vatera okutwara ombuze yohange. (Jes. 52:7; Rom. 10:15) Nandarire nao, pe hepa ouvanḓe okuhungira ku novandu. Bo wozombura 20, wa tja: “Ami ee tira okuzuvarisira ovakwetu mbu tu hita pamwe oskole, mbi muna kutja ee ṱohoṋi. Tji mbi tara nai, hi tjiwa kutja ongwaye tji mba ri nao. Posi yokutja nai mbi zuvarisa kovakwetu nawa.”

¹¹ Otjingi tjomitanda ve muna kutja tji ve rirongerisa nawa okukazuvarisa, i rira oupupu okuhungira ku novandu. Ove mo tjiti vi kutja u yenene okurirongerisa? Julia wozombura 16, wa tja: “Ami mbi ṱizira oumbo mondjaṱu yandje, nu mbi puratena komaumune noviṋa ovakwetu moklasa mu ve kambura. Nu otji mbi hara omuhunga kutja me ve zuvarisire vi. Indu tji mbe rirongerisa, mbi yenena okuhungira otjiṋa tji matji yenene okuvevatera.” Makenzie wozombura 23, wa tja: “Tji u ri omundu wotjari nu ngu puratena nawa ku varwe, u yenena okutjiwa oviṋa ovakweṋu mbi ve kondja na vyo. Mbi kondja okulesa oumbo auhe mbwa rongerisirwa omitanda. Momuano mbo mbi yenena okuveraisira oviṋa mOmbeibela poo mo-jw.org mbi mavi yenene okuvevatera.” Tjimuna ovakwetu mbo tji va raisa, otja pu we rirongerisa nawa okuzuvarisa, “ozongaku” zoye opu maze pama nawa kozombaze zoye.

12, 13. Tjiva ‘vyoviku vyomuriro’ vya Satan ooviṋe?

¹² Lesa Ovaefese 6:16. “Oruvao” ndwa ru tjindwa i omurwe auhe wotjimbumba tjovarwe wovita vOvaroma rwa ri novikoro vine, nu aa ru mu kambura okuza kotjari nga kozongoro. Oro aa ru mu vatere okutjaera oviku noviumbe vyarwe.

¹³ “Oviku vyomuriro” Satan mbi mape ya a yumbu kove, ovizeze ohunga na Jehova, kutja ke rikendere ove nu ke ku suvera. Ida, wozombura 19, aa kondjo noumune wokuhinokurimuna onḓengu otjomundu. Eye wa tja: “Ee munu kutja Jehova ke ri popezu na ami nu kena  onḓero yokutja mbi rire epanga re.” Eye wa tjinda vi ouzeu mbwi? Eya wa tja: “Ozombongarero zombongo ze kurisa ongamburiro yandje. Ami ee haama uriri nokuhinokuyandja eziriro na rimwe mombongo, ee munu kutja ka pe nomundu ngu nonḓero yokupuratena eziriro randje. Posi yokutja nai, mbi ri rongerisa nu e yenene okuyandja omaziriro yevari poo yetatu. Ouzeu, posiya tji mba zu nokuzira mbi kutuka momuinyo. Nu ovakambure ovakwetu ve ndji pa omasa tjiri. Nai mbi tjiwa kutja Jehova we ndji suvera.”

14. Otjihorera tja Ida tje tu hongo ouatjiri uṋe ounanḓengu?

¹⁴ Otjihorera tja Ida tje tu hongo ouatjiri ounanḓengu mbwi: Oruvao ndwaa ru ungurisiwa i ovarwe wovita kaa ru neneparisiwa poo okurira oruṱiṱi, rwa ṱekire mbo pu rwa ungurirwa. Posi yokutja oruvao rwetu rongamburiro ru yenena okuhara omasa poo okungundipara. Okutja matji sewa kweṱe okukurisa ongamburiro yetu oveni. (Mat. 14:31; 2 Tes. 1:3) Tjiri ounahepero okukurisa ongamburiro yetu!

15, 16. Omaundjiro ye sasanekwa vi nekori rotjitenda?

¹⁵ Lesa Ovaefese 6:17. Ekori rotjitenda nda ri zarwa i ovarwe wOvaroma ra ungurirwe okutjevera otjiuru nosengo nomurungu koviumbe. Omakori tjiva ya ri noviṱiziro kokutja omurwe ma yenene okutjinda meke.

¹⁶ Omuano ekori ndi maa ri tjevere ouruvi womurwe wovita, ‘omaundjiro wetu wondjamo’ wina ye tjevera ozondunge nouripura wetu.  (1 Tes. 5:8; Omiano 3:21) Omaundjiro ye tu vatera okuyandja ombango komakwizikiro wa Mukuru, nokukara noumune ouwa ohunga nomauzeu ngu matu munu. (Eps. 27:1, 14; Oviung. 24:15) Posi yokutja tji matu vanga “ekori” retu okutuvatera, nga tu rizare koviuru, nungwari atu tjindi momake.

17, 18. (a) Satan u tu tjita vi kutja tu hukure omakori wetu? (b) Matu raisa vi kutja ka tu nokupukisiwa i omatjendje wa Satan?

¹⁷ Satan u tu tjita vi kutja tu hukure omakori wetu? Tara komuano eye mbwa rora Jesus. Satan aa tjiwa nawa kutja Jesus u nomaundjiro wokuhonaparera ovandu. Posi yokutja Jesus aa sokuundja ngandu Jehova omuini tje mu ziki. Nu komurungu wa nao, wina aa sokumuna ouzeu nu ma ṱe. Okutja Satan otja kondja okuyandja oruveze ku Jesus, okuyenenisa omaundjiro we komurungu oruveze Jehova omuini ndwa twapo. Satan wa tja indu Jesus tja woro ongoro nu e rikotamene ku ye kaṱiṱi uriri, tjandje we mu pe oviṋa avihe mbyo. (Luk. 4:5-7) Momuano mbo wina, Satan u tjiwa kutja Jehova me ke tupa outumbe mouye oupe. Posi yokutja tu sokuundja, ngunda nai matu sokumuna ouzeu. Nambano ingwi Satan u kondja okuturora okutupa omautumbe wouye mbwi nai. Eye u vanga kutja tu pahe omawini omengi rutenga, nu tu rire ovatumbe nai. Satan u vanga kutja tu pahe Ouhona wa Mukuru kombunda oviṋa imbi ovyarwe.—Mat. 6:31-33.

¹⁸ Tjimuna Ovakriste varwe omitanda, Kiana wozombura 20 ke ri yandjerere okupukisiwa. Eye wa tja: “Mbi tjiwa kutja otjiṋa atjiyerike tji matji zengurura omauzeu wetu, Ouhona wa Mukuru uriri.” Hapo ongamburiro yomasa ndji ya ṱuna vi kouripura novitjitwa vye? Eye wa weza na tja: “Omaundjiro wOparadisa ye ndji vatera kutja mbi ṱizire oviṋa vyouye poruveze orusemba. Ami hi ripahere oviṋa ovingi kombwiro yandje. Posi yokutja, omasa noruveze rwandje mbi yandja ku Jehova.”

19, 20. Ove mo pwisa vi ondjiviro yoye mokuungurisa Embo ra Mukuru?

¹⁹ Engaruvyo nda ri ungurisiwa i omurwe wovita wOvaroma, indu Paulus tja tjanga orutuu rwe, rari ere noure wozosentimeta 50, nu ra ungurirwe otjirwa tjokomake. Ovasorondate vOvaroman vari ovarwe ovawa tjinene, orondu owo aruhe aa ve rihongo okuungurisa ovirwise vyawo eyuva arihe.

²⁰ Paulus wa tja Mukuru we tu pa Embo re otja engaruvyo momake wetu. Okutja eṱe tjiri nga tu rihonge okuriungurisa nounongo tji matu rwirwe ongamburiro yetu poo tji matu rihongo oveni. (2 Kor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15) Ove mo pwisa vi ondjiviro yoye? Sebastian wozombura 21, wa tja: “Ami mbi tjanga ezeva rimwe okuza mekondwa rOmbeibela ndi me lese. Mbi waneka omazeva ngu mba suvera. Omuano mbo mbi yenena okumuna omuano Jehova mbwe ripura.” Daniel, ngwa tamunwa rukuru, wa tja: “Otja tji me lese Ombeibela yandje, mbi toorora omazeva ngu me munu kutja me ka vatera na wo ovandu tji me zuvarisa. Ami mba muna kutja ovandu ve puratena nawa tji va munu kutja ove u nonḓero mOmbeibela, nokutja u kondja okuvevatera.”

21. Ongwaye tji tu ha sokutira Satan nozondemone?

²¹ Otja omitanda tji vya raisa morupa ndu twa tara ko ndwi, kape nohepero yokutira Satan nozondemone. Ouatjiri kutja ozonamasa, posi yokutja ka ze nomasa pu Jehova. Nu ka ze nokuhupa nga aruhe. Moruveze rwa tjimanga, Kristus tji ma honapara Ozombura Eyovi, ozo maze ṱizirwa momuzororema, nu kombunda ya nao maze yandekwa nga kongaaruhe. (Omavan. 20:1-3, 7-10) Matu tjiwa omunavita na eṱe, ovineya mbye ungurisa nozondando nḓe na zo na eṱe. Nombatero ya Jehova, eṱe tjiri matu yenene okumurwisa!