Twende kovidio oini

Twende komurya

Hapo ove oo tjiwa?

Hapo ove oo tjiwa?

Hapo Mordekai omundu ngwa ri ko tjiri?

OMURUMENDU wena Mordekai wa ri orupa orunanḓengu movitjitwa mbya tjangwa mOmbeibela membo ra Ester. Eye wa ri umwe wOvajuda mba huurirwe, nu aa ungura mondjuwo youhona yOvapersie. Inga ya ri omautiro weserewondo oritjatano K.O.Z., indu ‘Ombara Kerkes tjaai honapara.’ (Eye wina aa tjiukwa otja Ahasuerus.) Mordekai wa tjaera kutja ovandu ave ha zepa ombara. Ombara ya ri nondangi tjinene, nu ya tjita kutja Mordekai ma yozikwe komurungu wovandu. Kombunda yonḓiro ya Haman, ngwa ri omunavita na Mordekai nOvajuda varwe, ombara ya zika Mordekai okurira omunane outjavari kehi yayo. Mena rotjihako ho, Mordekai aa yenene okuyama Ovajuda mba ri kehi youvara wOvapersie, kutja ave ha zepewa.—Ester 1:1; 2:5, 21-23; 8:1, 2; 9:16.

Ovanamakuruhungi tjiva meserewondo 20, aave tja oviṋa mbya tjangwa membo ra Ester ovihambarere uriri nokutja Mordekai kena pa ri ko oparukaze. Posi yokutja, mombura ndji 1941 ovakonḓonone woviṋa ovikuru, va muna oviraisiro mbi yandja oruvara ku imbi Ombeibela mbi i hungira ohunga na Mordekai. Ovikwaye mbi va muna?

Ovakonḓonone va muna omatjangero wOvapersie nga tamuna ena ndi Marduka (mOtjiherero ndi tjiukwa otja Mordekai). Eye aa ungura otjomuhongore wovitjitwa nu mape ya aa ungura novimariva moSusa. Oruveze indu orutuu ndwi tji rwa munikwa, Arthur Ungnad ngwa ri onongo momakuruhungi womaturiro ngo, wa tjanga kutja ihi otjikando otjitenga Mordekai tja tamunwa momatjangwa nge he ri orupa rwOmbeibela.

Okuza koruveze Ungnad tja hungira omambo ngo, ovahongwandu va toroka omatjangwa warwe wOvapersie. Yemwe yomatjangwa nga, ya tjangerwe kouwe ouṱiṱi mbwa ungurirwe pomunoko, mbwa vazewa momatundu yotjihuro hi Persepolis. Owo ya ri motjipwikiro tjovihuze tji tja ri meṋe yotumbo twotjihuro ho. Omawe nga ya za koruveze indu Kerkes omutenga tjaa honapara. Oyo ye ri meraka ndi Otjielamite, nu ye nomana wovandu tjiva nge ri membo ra Ester. a

Ena ndi Mordekai (Marduka) otja tji ri munika momatjangwa wOvapersie

Tjiva womawe nga vazewa moPersepolis ye tamuna ena ndi Marduka, ngwa ri omutjangerepo mondjuwo youhona moSusa, indu Kerkes omutenga tjaa honapara. Ewe rimwe ri tja Marduka wa ri omutoroke. Otjiṋa ho tji hitasana nomuano Ombeibela mu i kahurura Mordekai. Eye wa zikwa otjomukarere wOmbara Kerkes omutenga nu aa hungire omaraka yevari poo kombanda yanao. Mordekai aruhe aa haama pomahitiro wondjuwo youhona moSusa. (Ester 2:19, 21; 3:3) Omahitiro nga, ya ri oruveze orunene ovaungure vouhona paave ungura.

Tjiri otjinanambango okumuna kutja Marduka ngwa tjangerwe komawe, na Mordekai ngwa tamunwa mOmbeibela, ve hitasana. Owo wa hupire moruveze rumwe nu va ri novihako vimwe poruveze rumwe paave ungura. Oviṋa avihe mbi, mavi raisa kutja Marduka na Mordekai va ri omundu umwe ngwa tamunwa membo rOmbeibela ndi Ester.

a Mombura ndji 1992, Professor Edwin M. Yamauchi wa tjanga orupa ndu nomana omurongo nga tjangerwe komawe nga vazewa moPersepolis nu wina nge ri membo ra Ester.