1. Matu tjiwa vi kutja Jehova u vanga okutumbuka popezu na eṱe?

 JEHOVA u tu ningira kutja tu tumbuke popezu na ye. (Jak. 4:8) Eye u vanga okurira Mukuru wetu, Tate wetu, nEpanga retu. Eye u zuvira ozongumbiro zetu nu u tu vatera tji tu ri mouzeu. Nu wina u ungurisa otjira tje okutuhonga nokututjevera. Posi ya hapo matu sokutjita vi kutja tu tumbuke popezu na Jehova?

2. Matu yenene vi okutumbuka popezu na Jehova?

² Matu yenene okutumbuka popezu na Jehova mokukumba ku ye, mokulesa Embo re nokuripurira ko oukoto. Tji twa tjiti nao, orusuvero rwetu nondangi ku ye vi kurira ko. Nu ku tu hinga okukara nonḓuviro ku ye nokumupa ondangu ndje mu pwira. (Omavan. 4:11) Otja pu matu yende amatu tjiwa Jehova nawa, ongamburiro yetu mu ye na motjira tje, tje tu pa okutuvatera, opu i kurira ko.

3. Satan u kondja vi okutupora ku Jehova, nu hapo ovikeṋa mbi mavi tu vatere kutja atu ha isa Mukuru wetu notjira tje? (Epsalme 31:13, 14)

³ Satan u kondja okutupora ku Jehova, tjinenenene indu tji tu ri mouzeu. Omomuano uṋe me tjita nao? Kouṱiṱiṱiṱi eye u kondja okungundiparisa ongamburiro yetu mu Jehova na motjira tje. Posi yokutja eṱe matu yenene okupirukira ozongondjero ze. Indu ongamburiro yetu tji i nomasa na tji tu ri ovaṱakame tjiri ku Jehova, kamaatu isa Mukuru wetu notjira tje.—Lesa Epsalme 31:13, 14.

4. Matu kahungirira ku ye morupa ndwi?

⁴ Morupa ndwi, matu kahungirira komauzeu yetatu ngu mape ya aye zu pendje yombongo. Omauzeu ayehe nga kourike wawo, ye yenena okungundiparisa ongamburiro yetu mu Jehova na motjira tje. Hapo omomuano uṋe omauzeu ngo mu ye yenena  okutupora ku Jehova? Nu matu yenene okutjita vi kutja tu pirukire ozongondjero za Satan?

5. Omauzeu ye ngundiparisa vi ongamburiro yetu mu Jehova na motjira tje?

⁵ Povikando tjiva eṱe tu muna omauzeu, tjimuna okupirukirwa i yoveṱunḓu retu poo okupandjara oviungura vyetu. Hapo omauzeu otja ingo ye yenena vi okungundiparisa ongamburiro yetu motjira tja Jehova nokutupora ku ye? Indu tji twa tjindi omauzeu oruveze orure, mape ya atu rihahiza natu u momuinyo. Satan u ungurisa oruveze otja indwo okutjita kutja tu ripure kutja Jehova ke narusuvero na eṱe. Eye u vanga kutja tu ripure kutja omauzeu ngu tu muna ye etwa i Jehova poo i yotjira tje. Otjiṋa tjingetjo otji tja tjitwa kOvaisrael tjiva moEngipte. Owo rutenga aave kambura kutja Jehova ongwa zika Moses na Aron okuvekutura kouhuura. (Eks. 4:29-31) Nungwari kombunda indu Farao tja uta okuvetatumisa nomasa, owo va yandja ondjo ku Moses na Aron komauzeu wawo, nave tja ku wo: “Eṋe mwe tu tondisa ku Farao na kovatarere ve; pa sana aayo tjimuna mwa yandja engaruvyo momake wawo okutuzepa.” (Eks. 5:19-21) Owo va yandja ondjo kovakarere va Mukuru ovaṱakame. Iho tjiri otjihihamise. Indu tji wa tjinda ouzeu oruveze orure, mo yenene vi okutjita kutja ongamburiro yoye mu Jehova na motjira tje i kare nomasa?

6. Matu rihongere ko tjike okuza komuprofete Habakuk ohunga nokutjinda omauzeu wetu? (Habakuk 3:17-19)

⁶ Raera Jehova avihe mbi ri momutima woye mongumbiro, nu paha ombatero ye. Omuprofete Habakuk wa munine omauzeu omengi. Otjikando tjimwe aape munika aayo aa keyakeya kutja Jehova tjiri u nakonatja na ye. Ku nao, eye wa raera Jehova avihe mbya ri momutima we mongumbiro. Eye wa tja: “Muhona, hi kwe ombatero kOve tungapi kutja u ndji zuvire? . . . Okutjavi tji u ha kara ko na tja noṋiṋikizire ombi otja indji?” (Hab. 1:2, 3) Jehova wa zuvira ongumbiro yomukarere we omuṱakame ngwi. (Hab. 2:2, 3) Habakuk tja za nokuripurira ko oukoto ohunga nomuano Jehova ma vatera ovakarere ve, eye wa kara nondjoroka rukwao. Eye wa hara ongamburiro rukwao kutja Jehova u nakonatja na ye, nu me mu vatere okutjinda omauzeu ngamwa ayehe. (Lesa Habakuk 3:17-19.) Ihi matji tu hongo tjike? Tji mo munu ouzeu, kumba ku Jehova nu mu raera avihe mbi ri momutima woye. Okuzambo paha ombatero ye. Tji wa tjiti nao, mo yenene okukara nongamburiro kutja Jehova me ku pe omasa ngu mo hepa kutja u panḓere po. Nu indu tji mo munu ombatero ye mehupo roye, ongamburiro yoye mu ye mai kurire ko.

7. Ovazamumwe va Shirley va kondja okutjita kutja ma hare oumune uṋe, nu otjikeṋa tji tja tjita kutja a ha pandjara ongamburiro ye mu Jehova?

⁷ Kara pokutjita oviṋa mbi mavi ku vatere okukara noupanga wopopezu ku na Jehova. Ihi ootjiṋa tji tja vatera omukazendu omukambure wena Shirley, ngwa za koPapua New Guinea, indu tja munine omauzeu. b Eṱunḓu ra Shirley ra ri esyona, nu povikando tjiva ya ri ouzeu ku wo okukara novikurya mbya yenene. Omuzamumwe we umwe wa kondja okungundiparisa ongamburiro ye mu Jehova. Eye wa tja: “Ove u tja ombepo ya Mukuru ondjapuke i ku vatera, posi ya hapo i ku vatera vi? Eṱunḓu roye ngamba esyona. Ove u morosa oruveze rwoye okuzuvarisa ohunga na Mukuru.” Shirley wa tja: “Ami mbe ripura omuini kutja, ‘Hapo Mukuru u rikendera ku eṱe poo indee?’ Ku nao, ami tjimanga mba kumba ku Jehova ne mu raere avihe mbyee rikende na vyo. Ami hi na pu mba isa okulesa Ombeibela nomambo wetu nga zikamena kOmbeibela. Nu  mba kayenda komurungu okukara motjiungura tjokuzuvarisa nokuyenda kozombongarero zombongo.” Eye tjimanga wa uta okumuna kutja Jehova aa tjevere eṱunḓu re. Eṱunḓu re ka ri ṱondjara, nowo va ri nohange. Shirley wa tja: “Ami ee munu kutja Jehova aa zuvire ozongumbiro zandje.” (1 Tim. 6:6-8) Indu tji wa kara pokutjita oviṋa mbi kurisa oupanga woye ku na Jehova, ove wina komoo yandjere omauzeu poo omakeyakeyero okukupora ku Jehova.

8. Ovikeṋa mbi mape ya avi tjitwa kovakambure ovakwetu mbe hongorera po otjira tja Jehova?

⁸ Ovanavita na eṱe ve handjaura ovizeze poo ve kondja okukuna omakeyakeyero ohunga novakambure ovakwetu mbe hongorera po otjira tja Jehova, okupitira momirari vyondjivisiro na motungovi twomahakaeneno. (Eps. 31:13) Ovakambure ovakwetu tjiva va kamburwa nave kumininwa kutja ovakatuke voveta. Ovakriste veserewondo etenga va munine ouzeu tjingewo, indu omuapostele Paulus tja kumininwa posyo na kamburwa. Hapo owo va raisa ongaro iṋe?

9. Ovakriste tjiva va raisa ongaro iṋe indu omuapostele Paulus tja paterwa monḓorongo?

⁹ Ovakriste tjiva meserewondo etenga va isa okuyandja oruvara komuapostele Paulus indu tja paterwa monḓorongo moRoma. (2 Tim. 1:8, 15) Omena raye? Hapo owo aave ṱohoṋi na Paulus mena rokutja ovandu aave mu vara otjomukatuke woveta? (2 Tim. 2:8, 9) Poo aave tira kutja owo wina ngaave tatumisiwa? Kainatja kutja va ri nepu raye, ripura uriri kutja ongaro yawo ya ṱuna vi ku Paulus. Eye wa tjinda omauzeu omengi nu nandarire wa twa omuinyo we moumba mena rawo. (Oviung. 20:18-21; 2 Kor. 1:8) Ngaa tu roro okuraisa ongaro ovakambure mbo ndji va raisa mokuhinokuvatera Paulus indu tjaa hepa ombatero. Matu sokurizemburuka na tjike indu ovakambure ovakwetu mbe hongorera po otjira tja Jehova tji mave tatumisiwa?

10. Matu sokuzemburuka ye indu ovakambure ovakwetu mbe hongorera po otjira tja Jehova tji mave tatumisiwa, nu omena raye?

¹⁰ Zemburuka kutja ongwaye tji tu tatumisiwa,  nokutja ouṋe ngu ri kongotwe yondatumisire ndjo. Timoteus outjavari ekondwa 3:12 mari tja: “Avehe mbe vanga okukara mongamburiro mu Kristus Jesus mave tatumisiwa.” Ku nao, katu sokuhimwa kutja Satan tjinene u wira ovakambure ovakwetu mbe hongorera po otjira tja Jehova. Eye u vanga kutja ovakambure ovakwetu mba ve ise okurira ovaṱakame ku Jehova, nu wina u vanga okutwa mo omburuma mu eṱe.—1 Petr. 5:8.

11. Matu rihongere ko ye kotjihorera tja Onesiforus? (2 Timoteus 1:16-18)

¹¹ Kayende komurungu okuvatera ovakambure ovakweṋu, nu rira omuṱakame ku wo. (Lesa 2 Timoteus 1:16-18.) Meserewondo etenga, Omukriste wena Onesiforus wa raisa ongaro yapeke indu Paulus tja paterwa monḓorongo. “Eye kaṱire ohoṋi [Paulus tja] ri mondeko.” Posi yokutja Onesiforus wa paha Paulus, nu tje mu muna wa kondja okumuvatera noviṋa mbyaa hepa. Onesiforus wa twa omuinyo we moumba indu tja tjita nao. Ihi matji tu hongo tjike? Eṱe katu sokuyandjera kutja okutira ovandu ku tu pe emuma, poo ku tu tjaere okuvatera ovakambure ovakwetu mbu mave tatumisiwa. Nungwari ngatu kondje pu matu yenene okuvevatera. (Omiano 17:17) Owo ve hepa orusuvero nombatero yetu.

12. Matu rihongere ko ye kovakambure ovakwetu moRussia?

¹² Tara komuano ovakambure ovakwetu moRussia mu va vatera ovakambure ovakwao mba paterwa monḓorongo. Indu tjiva tjaave pangurwa, ovakambure ovakwetu ovengi va ya kotjombanguriro okuvepa oruvara. Hapo matu rihongere ko tjike? Indu ovakambure ovakwetu mbe hongorera po otjira tja Jehova tji va yambururwa, tji va kamburwa, poo tji mave tatumisiwa, eṱe katu sokutira. Ngatu ve kumbire. Ngatu vatere oveṱunḓu rawo, nu tu pahe omiano vyarwe vyokuvepa oruvara.—Oviung. 12:5; 2 Kor. 1:10, 11.

13. Okunyekererwa ku yenena vi okungundiparisa ongamburiro yetu mu Jehova na motjira tje?

¹³ Ovazamumwe vetu mbe he ri Ovahongonone va Jehova, na imba mbu tu ungura pamwe, poo mbu tu hita pamwe oskole mape ya ave tu nyekerere, mena rokutja tu zuvarisa ombuze ombwa poo mena rokutja tu hupa otja komirari vya Jehova. (1 Petr. 4:4) Owo mape ya ave tja: “Ami hi nouzeu na ove otjomundu, posi ya ongamburiro yeṋu onḓeu nu kaṱiṱi ya sewa kongotwe.” Tjiva ve muna ouvi mu eṱe ohunga nomuano mu tu tjinda imba mba kondwa kombongo, nu ve tja: “Hapo mape ya vi mu tje oweṋe ovandu vorusuvero, okuzambo amu ha hungirisa ovandu mba kondwa kombongo?” Omambo otja ingo ye yenena okutjita kutja tu ute okukeyakeya. Mape ya atu utu okuripura kutja, ‘Hapo Jehova u undjira ko ovingi kwami? Hapo otjira tje tji tu tjaera koviṋa pu pe he ri ohepero?’ Indu tji u ri mongaro otja indjo, mo yenene vi okukara popezu na Jehova notjira tje?

14. Matu sokuraisa ongaro iṋe indu varwe tji mave tu nyekerere mena rokutja tu hupa otja komirari vya Jehova? (Epsalme 119:50-52)

¹⁴ Rimanena okuhupa otja komirari vya Jehova. Job wa ri omurumendu ngwaa hupu otja komirari vya Jehova nandarire kutja wa nyekererwa mena rokutjita nao. Omurumendu umwe ngwaa tjiti aayo epanga ra Job, wa kondja okutjita kutja Job ma kambure kutja Mukuru ke nakonatja kutja Job u hupa otja komirari vye poo indee. (Job 4:17, 18; 22:3) Posi yokutja Job ke na pa kambura movizeze otja imbyo. Eye aa tjiwa kutja omirari vya Jehova vyouwa nouvi omisemba, neye we rimanenene okuhupa otja ku vyo. Eye ke na pa yandjera varwe okutjita kutja a ha rire omuṱakame ku Jehova. (Job 27:5, 6) Hapo matu rihongere ko ye? O yandjere kutja okunyekererwa ku tjite kutja u ute okukeyakeya ohunga nomirari vya  Jehova. Ripura ohunga na imbi mbya tjitwa mehupo roye. Povikando ovingi ove mape ya we rimunina omuini kutja ehupo roye ri ririra ko ewa, indu tji wa tjiti imbi Jehova mbye tja ovisemba. Rimanena okuyandja oruvara kotjira tji tji kongorera omirari mbyo. Tji wa tjiti nao, komoo isa okukarera Jehova, kainatja kutja ovandu mave ku nyekerere pu pe ṱa pi.—Lesa Epsalme 119:50-52.

15. Omena raye Brizit tjaa nyekererwa?

¹⁵ Ngatu tare kotjihorera tja Brizit, omukazendu omukambure ngwa turire moIndia. Eye aa nyekererwa i yovazamumwe ve mena rongamburiro ye. Ousupi kombunda yombapitisimo ye mombura ndji 1997, omurumendu we ngu ha ri Omuhongonone wa Jehova, wa pandjara oviungura vye. Ku nao, omurumendu wa tya kutja owo avehe mave sokutjindira koyovanene ve mba turire motjihuro tjarwe. Posi yokutja Brizit wa kamuna omauzeu omanene tjinene. Eye aa sokuungura oruveze aruhe okutumba eṱunḓu rawo, mena rokutja omurumendu we kaa ungura. Nu ombongo ndja ri popezu ya ri ape ozokilometa 350 nopoṋa paave kara. Ouhumandu omuhoko womurumendu we aau mu pirukire mena rongamburiro ye. Omapirukiro nga ya ririra ko omazeu tjinene nga eṱunḓu ra Brizit tjaa ri sokutjinda rukwao. Okuzambo omurumendu we wa ṱa ngunda ave hi nokuundjira ko. Nu kombunda, omuatje we umwe omukazona wa ṱa i yokangera indu tja ri nozombura 12. Nu otjihihamise tjinene, ovazamumwe va Brizit ve mu pa ondjo mena roviṋa avihe mbi. Owo va tja andakuzu karirire umwe wOvahongonone va Jehova, omauzeu ayehe ngo katja ye ya kombanda ye. Nakombanda yaavihe mbi, eye wa raisa ongamburiro mu Jehova nu wa kara popezu notjira tje.

16. Brizit wa serwa vi ondaya mena rokukara popezu na Jehova notjira tje?

¹⁶ Mena rokutja Brizit wa turire kokure nombongo, omutarere worukondwa we mu tunduuza okuzuvarisa momaturiro maa kara nokutjitira ozombongarero zombongo po ye. Rutenga eye aa munu kutja ouzeu okutjita nao. Posi yokutja wa yakura ondunge ndja pewa. Eye aa zuvarisa ombuze ombwa ku varwe, ozombongarero zombongo aaze hitire po ye, nu aruhe aa kara nomerikotameneno weṱunḓu pu  novanatje ve ovakazona. Kwa kongorera tjike? Brizit wa yenena okuuta okurihonga Ombeibela ku novandu ovengi, nu ovengi mbaave rihongo pamwe va papitisiwa. Mombura ndji 2005, eye wa uta okukarera otjomukandjira omukarerere. Eye wa serwa ondaya mena rongamburiro ye mu Jehova nouṱakame we kotjira tja Jehova. Ovanatje ve ovakazona ve karera Jehova nouṱakame, nu nai mu nozombongo mbari momaturiro mu ve kara. Brizit u nongamburiro kutja Jehova we mu pa omasa okutjinda omauzeu we nomanyekererero okuza kovazamumwe ve.

17. Matu sokurimanena okutjita tjike?

¹⁷ Satan u vanga kutja tu kambure kutja Jehova kemee tu vatere tji tu ri mouzeu, nokutja tji twa kara motjira tja Jehova maku tjiti kutja ehupo retu ri ririre ko ezeu. Satan u vanga kutja tu hare emuma indu ovakambure ovakwetu mbe hongorera po otjira tja Jehova tji mave yambururwa, nokutatumisiwa poo okupaterwa monḓorongo. Eye u ungurisa omanyekererero okungundiparisa ongamburiro yetu momirari vya Jehova notjira tje. Posi yokutja eye ke tu pukisa, mena rokutja ozondjito ze zovineya tu ze i nawa. (2 Kor. 2:11) Rimanena okunakaura ovizeze vya Satan nokurira omuṱakame ku Jehova na kotjira tje. Tjiwa kutja Jehova kemee kwesa ko. (Eps. 28:7) Ku nao, o yandjere otjiṋa okukupora ku Jehova.—Rom. 8:35-39.

18. Matu kahungirira ku ye morupa ndu maru kongorere ko?

¹⁸ Morupa ndwi, twa hungirire komauzeu nge za pendje yombongo, ngu mape ya atu munu. Posi yokutja ongamburiro yetu mu Jehova na motjira tje wina i yenena okurorwa i yomauzeu nge za mombongo. Matu yenene vi okutoṋa momauzeu otja ingo? Matu kahungirira ko morupa ndu maru kongorere ko.