Twende kovidio oini

Twende komurya

EHUNGI

Jehova wa sera ondaya kozondando zandje

Jehova wa sera ondaya kozondando zandje

Tji mape ya pe tje handje matu hitisa oumbapira kehi yomivero vyozondjuwo ozosenina morukondwa rwetu mu tu zuvarisa. Ombura ya ri 1939, nu handje twa penduka mokati kouṱuku okuhinga oure woiri imwe nao okuyenda kokahuro okaṱiṱi ka Joplin ku ke ri komamuho woutokero wa Missouri, U.S.A. Tji twa za nokumana otjiungura tjetu, twa ronda mohauto nu atu hingi okuyenda koruveze ndu twa zuvasana kutja matu sokukahakaenena ngo, nu okutwa ka undjira otjimbumba ihi tji tja ri mohauto indjo yarwe. Posiya mape ya o temwa kutja ongwaye tji twa zuvarisa ngunda eyuva a ri hi ya pita nu atu hakahana okumana orukondwa ndo nao. Me ku raere kombunda.

AMI mbi tja okuhepa kutja mbe kurisiwa i yovanene Ovakriste, Fred na Edna Molohan, owo mba ṋiṋikizira embo ra Mukuru mwami. Owo va ri Ovahongwa vOmbeibela ovapyuke (Ovahongonone va Jehova) oure wozombura 20 okuza kombura ndji mba kwatwa indji 1934. Eṱunḓu retu aa ri kara mo Parsons, okahuro okaṱiṱi ku ka ri komamuho woutjiro wa Kansas. Eṱe twa ri mombongo ndja ri nOvakriste ape avehe ovatwirisiwa. Eṱunḓu retu ra suverere okuyenda kozombongarero zombongo nokuzuvarisa ouatjiri wEmbo ra Mukuru ku varwe. Oroviungura arihe ometaha ra kuramisirwe kokuzuvarisa momivanda, otja tjaa tu tjiti omayuva ngo. Nu povikando aa tu urwa tjiri, posiya Tate ee tu taareke nouiskrima tji twa mana.

Okambongo ketu okaṱiṱi ka ri norukondwa orunene rokuzuvarisa ndwa ru kamburire mouhuro ouṱiṱi noufarama mbwa ri meṋe mbo. Tji twa ka varura ovaṱuta, popengi aa tu yandja oumbo wetu kovihape mbyaa ve kunu ponganda, poo komai, omape okuza motjiwongo uriri, poo nandarire ozohunguriva ozonamuinyo. Mena rokutja Tate ombatero komambo nga aa yandja rukuru komurungu woruveze, okutja ovikurya mbi aa tu weza keriro retu kutja ri soroke.

OTUKOSI TWOKUZUVARISA

Ovanene vandje va ri nogramafona, ndja ve ungurisa motjiungura tjokuzuvarisa. Mba ri omuṱiṱi okuungurisa omahina ndjo, posiya mba suverere okuvatera Tate na Mama tji mave nyandisa omahungi wa Mbuti Rutherford kovandu mbu va ka varura rukwao na kovahongwa vawo.

Puna tate na mama komurungu wotjihauto tjetu tjombosiro

Tate wa twa ko ozombako ko Ford yetu yo 1936 ku tja i riri otjihauto tjombosiro. Otjihauto hi tja ri otjiwa kokuzuvarisa ombuze yOuhona. Rutenga, aa tu nyandisa okamuzumbi okunana ombango yovandu, nu okuzambo atu nyandisa ehungi nda zikamene kOmbeibela. Ehungi tji ra yanda, aa tu yandja omambo kovandu mbu mave raisa onḓero.

Mokahuro ka Cherryvale, tja Kansas, opolise ya raera Tate kutja kave nokuyandjera ohauto ndjo potuveze twomerinaneno, tjinene Osondaha ovandu tji ve suva po, posi yokutja pendje noruveze ndo aa tu yandjerwa. Nokuhinokuvepirukira, Tate wa pitisa otjihauto nu a tarisa ongarate noruveze ndo, ovandu paa ve yenene okuzuva ombuze, nu okuzambo a kayenda komurungu na yo. Tjiri ee kara nondjoroka okuungura puna Tate nerumbi randje, Jerry, momayuva ngo.

Komaandero wozombura nḓa 1930, twa kara norupa momazuvarisiro ngaa ye isanewa o “blitz” kutja tu hakahane okuungura omaturiro mu mwa ri omapirukiro omengi. Aatu penduka omuhuka omunene rukuru eyuva ngunda ari hi ya pita (otja tjaa tu tjiti mo Joplin, tja Missouri) nu atu hakahana okutwapo oumbo poo oumbapira kehi yomivero vyovandu. Kombunda ya nao, atuhe aa tu ka hakaenena pendje notjihuro okutara kutja atuhe o pu tu ri poo pe nomundu ngwa kamburwa i yopolise.

Mozombura nḓo, otjiṋenge tjarwe tjotjiungura tjetu tjokuzuvarisa tja ri orukosi rondjivisiro. Okutjiukisa Ouhona, twa tjanga oviplakata na tu utu okukaenda momivanda vyotjihuro. Mbi zemburuka eyuva rimwe indu omapanga wetu tji ya zarere oviplakata mbya tjangerwe “Ozongamburiro ozombukise nu ze novineya.” Owo va ryanga motjihuro oure wokilometa 1.6 nu okuzambo ave yaruka koyetu paa tu hakaenene. Ouṋingandu, owo kave mwine omapirukiro, nungwari va muna ovandu mba ri nonḓero.

OMAWORONGANENO OMANENE WORUVEZE ORUKURU

Eṱunḓu retu popengi aa ri i ko Texas okuza mo Kansas okukakara pomaworonganeno omanene. Tate aa ungura morutenda romahina rwopokati ka Missouri na Kansas na Texas, okutja aa tu yenene okuronda momahina otjari ama tu pitire mu ye otjomuungure mbo, ihi aa tji tjiti kutja i rire oupupu kweṱe okukavarura omuhoko wetu nokuyenda pamwe komaworonganeno. Omuṱena wa Mama omunene, Fred Wismar, nomukazendu we, Eulalie, aa ve kara mo Temple, tja Texas. Omo Fred we rihonga ouatjiri moumutanda we pomautiro wozombura nḓa 1900, a papitisiwa, nu a hongo oviṋa mbye ri honga mbi kovangu novaṱena kwe, nga ku mama. Eye wa ri omundu omutjiukwa tjinene mokati kovakambure mouparanga wa Texas, eye maa karere otjomutarere ngu varura ozombongo. Wa ri omundu wotjari, aruhe aa kara nenyando nu omundu ngoo zeri okukara puna ye. Wa ri noupyuke kouatjiri, nu ongaro ye ombwa ndjo okumbahorera okuza koumutanda wandje.

Mo 1941 eṱunḓu retu ra ya momahina ko St. Louis, tja Missouri, komaworonganeno omanene. Omitanda avihe vya haamisiwa poruveze rwapeke potjitjandja kokutja ve zuve ehungi ra Mbuti Rutherford nda ri nepu ndi “Ovanatje vOmbara.” Komaandero wehungi re, atuhe twa ri nondjoroka okupewa embo epe nda ri nepu ndi Children, otjotjiyandjewa, oro ra yandjwa i Mbuti Rutherford na imba mbaa ve mu vatere. Pa ri omitanda vyokombanda 15 000 mbya muna ondaya ndjo.

Mu April 1943 twa kara nomaworonganeno omaṱiṱi nu nga ri notjiṋa tjapeke kehi yepu ndi “Call to Action” mo Coffeyville, tja Kansas. Oskole yOviungura vyOkuzuvarisa, ndji mai sokukaendisiwa mozombongo azehe, ya tjiukisiwa, nu embo nda ri nomahongwa 52 ndi mari ungurisiwa poskole ndjo ra pitisiwa kotjiveta. Ombura ndjo kombunda, mba yandja ehungi randje otjomuhongwa. Nu omaworonganeno ngo ya ri owapeke kwami orondu ami, novakwetu varwe, mba papitisiwa merindi romeva omatarazu pofarama ndja ri popezu mbo.

OVIUNGURA MBI MBA VANGA​—OKUUNGURA POBETEL

Ami mba mana oskole yandje 1951, nu ee hepa okutoora ozondando koruyaveze rwandje. Onḓero onene ndji mba ri na yo ya ri okukaungura poBetel, Jerry paa ungurire rukuru, okutja o tji mba tjita omaningiriro nu ombapira yandje ai hindwa komberoo ya Brooklyn tjimanga. Ondando ndji ya eta ouwa tjinene koupanga wandje kuna Mukuru. Moure woruveze orusupi, omaningiriro wandje ngo ya yakurwa, nu mba ningirwa okuuta noviungura poBethel tji ya ri 10 Marta, 1952.

Omuini ee vanga okuungura morupa romapirindiro kokutja mbi kare norupa mokupirinda woumbo nomambo. Nungwari, mba pewa oviungura vyokuhavarisa ovikurya nu kombunda e hindwa okukaungura mokombeisa, tji tja ri otjiṋa tji mbe ri honga nokuungura nenyando. Okutja hi na pu mba muna ondjingonekero yokuungura morupa rokupirinda omambo. Nungwari, mena rokutja otjimbumba tjokombeisa tja haṋenwe mozoiri pekepeke zoviungura ihi tje ndji vatera kutja mbi yenene okukara nokaruveze kokutjita omakonḓononeno wandje omuini wOmbeibela mokuungurisa etuwo romambo rwoBetel. Ihi tje ndji vatera okukurisa oupanga wandje kuna Jehova na wina ongamburiro yandje mu ye. Nu wina tje ndji vatera kutja mbi kaende komurungu okukarera Jehova poBetel otja pu me yenene. Jerry wa pita moBetel mombura ndji 1949 nu a ka kupa Patricia, posi yokutja aa ve kara popezu noBetel mo Brooklyn. Owo aruhe aa ve ndji vatere nokundjitunduuza tjinene mozombura zandje ozondenga poBetel.

Katjisupi tji mba za nokuvaza po Betel, pa ri ondyero yokuweza otjivaro tjovarumendu ovakambure ovayandje vomahungi voBetel. Ovarumendu mba toororerwe mba, va perwe otjiungura tjoure wombura okukayandja omahungi kozombongo nḓa ri ozokilometa 322 ongondoroka na Brooklyn, nokukaungura pu nozombongo nḓo motjiungura tjokuzuvarisa. Mba ri nondjingonekero yokurira umwe wa imba mba toororwa. Mba yandja ehungi randje etenga, nu handje mba uruma, nda ri kambura oiri imwe oruveze ndo. Ami ee rondo omahina okuyenda kozombongarero zombongo. Mbi zemburuka nawa Osondaha imwe ometaha mombura ndji 1954, nu ya ri okupepera. Mba ronda omahina okuyenda ko New York nu ee sokukavaza poBetel ozoiri zongurova. Nungwari, kwa hinga otjivepo otjinamasa tji tja ri nomakende wombepera. Nu ihi tja yandja ouzeu komaunguriro woingina yomahina. Posiya korusenina, oyo ya kavaza kotjihuro tja New York mondano yomuhuka omunene wa Mandaha. Okuzambo, ami mba ya ongarate ko Brooklyn nu e hungama okombeisa okukaungura, handje mba lata nu mba urisiwa i youyenda wouṱuku auhe womahina ndja i yende a mai tekateka. Nungwari, kutja pa ri oviṋa avihe mbyo, okukarera ovakambure ovakwetu nokuhakaena ku nomapanga omengi omape monavieka ombwa ya peke ndjo otjiṋa tji tja kotora ohange muami tjinene.

Tjaa tu rongerisa omapitisiro woradio ndji WBBR

Mozombura zandje ozondenga poBetel, mba urikwa okukaungura momapitisiro woradio ndji o WBBR. Etuwo romapitisiro ra ri mondendeko oitjavari mo 124 Columbia Heights. Ya ri otjiungura tjandje okunyanda otjomundu umwe wOmbeibela mongongorasaneno yomahongero ndja i raisiwa otjivike atjihe. Mbuti A. H. Macmillan, ngwa kara otjokaṋepo keṱunḓu roBetel oruveze orure, aruhe aa kara norupa momapitisiro wongongorasaneno woradio ndji. Eye aa tjiukwa otja Mbuti Mac, eye wa ri otjihorera otjiwa tjonḓarorure motjiungura tja Jehova kweṱe omitanda meṱunḓu roBetel.

Ouvapira wo-WBBR mbwaa tu yandja motjiungura tjokuzuvarisa kutja ovandu ve puratene koradio ndjo

Mombura ndji 1958 mba urikwa okutja mbi vatere ovahongwa vOskole ya Gilead. Otjiungura tjandje tja ri otjokuvatera ovahongwa mba mana oskole okumuna ozovisa nḓu mave i nazo komahi ku va hindwa okukazuvarisa, nokuveṱunina ovitoore mu mave i. Moruveze ndo ouyenda wonḓera wa ri notjimariva otjingi, kunao va ri ovahongwa ovaṱiṱi mba ve yenene okutuka monḓera. Ovengi mbaa ve i ko Africa na komahi wa Asia aa ve i mozoskepi nḓe toora omitwaro. Ozonḓera tji za uta okuungurisiwa tjinene, otjimariva tjouyenda tja kotoka kehi nu tjimanga ovahindwa ovengi va yenena okuyenda monḓera kotukondwa ku mave sokukaungurira.

Me woronganisa ozodiploma zovahongwa mba mana o Gilead

OKUYENDA KOMAWORONGANENO OMANENE

Mombura ndji 1960, oviungura vyandje vya ri rirako ovingi mokurongerisa ouyenda wozonḓera, okuza ko United States okuyenda ko Europe komaworonganeno omanene wouye wombura ndji 1961. Ami wina mba ronda onḓera okuza mo New York okuyenda ko Hamburg, tja Germany, okukakara pomaworonganeno omanene ngo. Kombunda yomaworonganeno, ami novakambure varwe vetatu vo Betel twa yazema ohauto o yazemwa atu hingi okupitira mo Germany okuyenda ko Italy, okukavarura orutavi romberoo mo Roma. Okuzambo, twa ya ko France, munda mbwina nOndundu Pyrenees, okuzambo atu i ko Spain, otjiungura tjomazuvarisiro mu tja tjaererwe. Twa yenena okukaherura omambo tjiva komarumbi wetu mo Barcelona nga ri aya mangwa tjimuna oviyandjewa. Tjiri ya ri ondjoroka okukahakaena na wo! Okuzambo twa ya ko Amsterdam, nu o ku twa ka rondera onḓera okuyaruka ko New York.

Kombunda yombura, omerizirira wandje po Betel aa ye kamburire mo okutjita omaningiriro monḓera kovakambure mbu mave sokukakara pomawonganeno wa peke pekepeke mouparanga wouye. Ingo ya ri omaworonganeno wombura ndji 1963, nga ri nepu ndi “Ombuze Ombwa yaaruhe”. Ovakambure 583 va ryanga mouparanga wouye okukakara pomaworonganeno omanene mo Europe, Asia, na South Pacific, nu ave ka manena ouyenda wa wo mo Honolulu, Hawaii, na Pasadena, tja California. Ouyenda mbwi wina au kamburire mo, okuyenda ko Lebanon na Jordan okukapewa omahongero wa peke ngu ma ye tjama nomahi wOmbeibela. Pendje nokutjita omaningiriro konḓera nomatuwo womara pu mave ka kara, o Betel ye ve pahera ouvisa mbu mau ve yandjere kutja ve yende komahi ngamwa ku mave sokukonda mouyenda wa wo.

OMUKWETU NGU MATU RYANGA PAMWE NAMBANO

Ombura ndji 1963 ya ri ombura ndji mbi hi na mee zembi mena repu rimwe. Tji ya ri 29 ku Juni, mba kupa Lila Rogers ngwa za ko Missouri, ngwa kara otjokaṋepo ko Betel ozombura ndatu komurungu wandje. Otjivike kombunda yomukandi wetu, ami na Lila twa kara norupa momaryangero wouye auhe nga, a tu i ko Greece, Engipte, na Lebanon. Twa toora ouyenda ousupi wonḓera okuyenda ko Beirut, kokarutjandja okaṱiṱi kozonḓera mo Jordan. Mena rokutja otjiungura tjetu mo Jordan tja tjaererwe nu twa raererwe kutja Ovahongonone va Jehova kave pewa ouvisa wokuhita mehi ndo, eṱe aa tu ri kende kutja mape tjitwa vi tji twa vaza. Tjiri ya ri ondjoroka onene, indu tji twa vaza, na tu munu ovakambure ovakwetu ovengi ava kurama notjiplakata tji tja ri nomambo nga “Mwa yakurwa Vahongonone va Jehova”! Tjiri wina ya ri otjiṋa otjinanambango okumuna omahi nge tamunwa mOmbeibela! Eṱe twa ka ryanga kotuveze otukuru ku kwa karere ovandu imba ovakuru, pu pa ri Jesus novaapostele tjaa ve zuvarisa, nu Oukriste ku wa utira okuhandjauka mouparanga wouye auhe.​—Oviung. 13:47.

Oure wozombura 55, Lila wa kara omukwetu omuṱakame motjiungura tjetu atjihe tji twa pewa. Twa yenena okukaryangera o Spain no Portugal povikando pekepeke indu otjiungura tjokuzuvarisa tji tja tjaererwe momahi ngo. Aa tu yenene okutunduuza omapanga wetu nokuvepa omambo noviṋa vyarwe mbyaa ve hepa. Nandarire twa yenena okukavarura ovakambure ovakwetu mba ri motjovakamburwa otjikuru tjorupa rwovita mo Cádiz, tja Spain. Ami tjiri mba yoroka tjinene kokutja mba yenena okukevetunga momiinyo nOmatjangwa.

Puna Patricia na Jerry Molohan tjaa tu i komaworonganeno omanene wo 1969 nga ri nepu ndi “Ohange kombanda yehi”

Moure wozombura okuza ko 1963, tjiri ya ri ondjingonekero okurongerisa omauyenda wokuyenda komaworonganeno omanene ko Africa, Australia, Central na South America, Europe, nomahi wa Asia, Hawaii, New Zealand, na Puerto Rico. Ami na Lila twa kara pamwe pomaworonganeno omengi tjinene ngu tu hi na maa tu zembi, nga ku inga o wa Warsaw tja Poland, wombura ndji 1989. Ovakambure ovengi okuza ko Russia va yenena okukara pomaworonganeno omanene ngo, nu ya ri otjikando tja wo otjitenga! Ovakambure tjiva mbu twa hakaena va kara ozombura ozengi motjovakamburwa kehi yo Soviet Union mena rongamburiro ya wo.

Okukavarura otutavi twozomberoo mouparanga wouye nokukatunduuza omaṱunḓu wo Betel novahindwa, tjiri ya ri ondjingonekero ombwa tjinene kwami. Mouyenda wetu wokukavarura orutavi rwomberoo ko South Korea, twa yenena okukahakaena novakambure ovakwetu 50 motjovakamburwa mo Suwon. Ovakambure avehe mbo va raisa ongaro ombwa nouvanḓe nu aa ve undju nonḓero oruveze ndu mave kara norupa orunene motjiungura tjokuzuvarisa. Nu okuvemuna tja ri otjiṋa otjitunduuze tjinene kweṱe!​—Rom. 1:11, 12.

OMEKURIRO YE ETA ENYANDO

Ami mba muna omuano Jehova ma sera ovandu ve ondaya onene momakayendero wozombura, okuza kovazuvarise ape 100 000 tjee papitisiwa mombura ndji 1943 nga kovazuvarise wokombanda omangete hambondatu nai mbe karera Jehova momahi 240. Nu imbi omena rorupa orunene ndwa kayendisiwa motjiungura tjokuzuvarisa i imba mba za kOskole ya Gilead. Tjiri ya ri ondjoroka okuungura pu novahindwa mba nokuvevatera kutja ve mune ousemba wokuyenda komahi warwe!

Mbi nondangi tjinene kutja mba toora ondando otjomutanda mokuneneparisa otjiungura tjandje mokutjita omaningiriro wokukaungura poBetel. Jehova tjiri we ndji sera ondaya komukambo auhe mbwe toora. Okuweza kondjoroka ndji mba muna motjiungura tjoBetel, ami na Lila twa kara norupa motjiungura tjokuzuvarisa ozombura ozengi pu nombongo mo Brooklyn, pu twa kara nomapanga o ma karerere.

Otjiungura tjandje poBetel tja kara nondoṋeno mena rombatero Lila ndjee ndji pe eyuva arihe. Nandarire kutja nai mbi nozombura zokombanda 84, mbi kara nondjoroka mokuvatera noviungura vyandje mbi mavi tjama norutavi rwombero.

Puna Lila ndino

Tjiri ondjoroka ya peke okurira orupa rotjira tja Jehova nokumuna tjiri ombangu ndji ri pokati ka imba mbe karera Jehova na i mba mbe he mukarere. Tjiri tu zuva nawa omambo nge ri mu Maleaki 3:18: “Nu eṋe rukwao otji mamu munu ombangu ndji ri pokati komusemba nomurunde, na pokati kaingwi ngu karera Ndjambi na ingwi ngu he Mu karere.” Eyuva arihe, tu muna omananeno wa Satan tji maye ya komaandero, ovandu mu ve hi nongamburiro nokuhinondjoroka mehupo ra wo. Nungwari imba mba suvera Jehova nokumukarera ve nehupo rondjoroka, nandarire momayuva omazeu nga, nu ve nomaundjiro wa tjiri koruyaveze. Tjiri tu nondjingonekero ya peke yokuzuvarisa ombuze ombwa yOuhona wa Mukuru! (Mat. 24:14) Tu undja eyuva, ndi ma ri ya tjamwa oruveze nai, Ouhona wa Mukuru tji mau eta ouye oukuru mbwi komaandero nu au tanaurire mouye oupe nozondaya azehe nḓa kwizikwa, okutja ouveruke nomuinyo mbu hi nomaandero. Ovakarere va Jehova ovaṱakame kombanda yehi mave ka yorokera omuinyo aruhe nga kongaaruhe.