1. Ongwaye tji twa sokuriwisa kehi ya Jehova?

EṰE MATU sokuriwisa kehi * ya Jehova mena rokutja eye Omuute wetu. Mena ranao, eye u nousemba wokuturaera kutja matu sokutjita vi. (Omavan. 4:11) Posi yokutja epu rarwe ndi tjita kutja tu kare nonḓuviro ku Jehova, omena rokutja omuano we wokuhonapara oomusembasemba. Ovahonapare ovengi ve honaparera po ovandu nokukara nouvara kombanda yawo. Posi yokutja tji matu sasaneke omananeno wovandu kuna inga owa Jehova, Eye u nounongo, we ura orusuvero nu u nouyaṋutima notjari mbwa kapita imbo wovandu.—Eks. 34:6; Rom. 16:27; 1 Joh. 4:8.

2. Otja kOvaheberi 12:9-11 omena raye tji tu sokuriwisa kehi ya Jehova?

² Jehova u vanga kutja tu kare nonḓuviro ku ye mena rokutja eye oTate wetu ngwe tu suvera, nungwari ka mena rokutja tu mu tira. Morutuu rwe kOvaheberi Paulus wakahurura kutja tu ‘sokuriwisa kehi ya Tate’ mena rokutja eye u tu honga imbi mbi ri ‘oviwa’ kweṱe.—Lesa Ovaheberi 12:9-11.

3. (a) Omomuano uṋe mu tu raisa kutja tu riwisa kehi ya Jehova? (b) Matu kazira omapuriro yeṋe?

³ Tu riwisa kehi ya Jehova indu tji matu kondjo pu matu yenene okukara nonḓuviro ku ye moviṋa avihe nokupirukira ongaro yokuvanga okuṱaṱera kweṱe oveni. (Omiano 3:5) Ku rira oupupu kweṱe okukara nonḓuviro ku Jehova indu tji matu rihongo ovingi ohunga novikaṋena vye oviwa. Ongwaye? Omena rokutja ovikaṋena mbyo ombi mu hinga okutjita  oviṋa mbye tjita. (Eps. 145:9) Otja tji matu rihongo ovingi ohunga na Jehova, orusuvero rwetu ku ye ru kurira ko. Nu tji twa suvera Jehova, eṱe katu hepa ozoveta ozengi nḓe tu raera kutja ngatu tjite vi. Eṱe tu kondja okuripura nokukara noumune Jehova mbwe vanga kutja tu kare na wo, nokunakaura okutjita oviṋa mbi ri ovivi. (Eps. 97:10) Posi yokutja, povikando tjiva i rira ouzeu okukara nonḓuviro ku Jehova. Ongwaye tji pe kara nao? Nu ovanene vombongo novanene, mave yenene vi okurihongera kotjihorera tjOmuhonapare Nehemia, Ombara David, na Maria ina ya Jesus? Orupa ndwi maru kazira omapuriro ngo.

4-5. Otja kOvaroma 7:21-23, ongwaye tji mape ya aku rire ouzeu okuriwisa kehi ya Jehova?

⁴ Okuriwisa kehi ya Jehova mape ya aku rire ouzeu mena rokutja twa rumata ouvi nu kaweṱe ohomonena. Mena ranao kaaruhe tji tu vanga okukara nonḓuviro ku Mukuru. Indu Adam na Eva tji va rya kotjihape tji kwaza ave ri ko, owo ve ritoororera oveni kutja ovikwaye mbi ri oviwa novivi. (Gen. 3:22) Ndino, ovandu ovengi kave puratene ku Jehova tjimuna Adam na Eva, nu ve vanga okuritoororera oveni pokati kouwa nouvi.

⁵ Nandarire imba mba suvera Jehova nokumutjiwa kaaruhe tji ve tjita imbi eye mbye vanga. Omuapostele Paulus wina wa ri nouzeu mbwi. (Lesa Ovaroma 7:21-23.) Tjimuna Paulus, eṱe tu vanga okutjita imbi ovisemba komurungu wa Jehova. Posi yokutja, aruhe matu sokurwisa onḓero yokuvanga okutjita oviṋa ovivi.

6-7. Otjikwaye tjarwe tji tji tjita kutja i rire ouzeu okuriwisa kehi ya Jehova? Yandja otjihorera.

⁶ Otjiṋa tjarwe tji tji tjita kutja i rire ouzeu kweṱe okuriwisa kehi ya Jehova, omuano mbu twe kurisiwa. Ovandu ovengi ve tu raera oviṋa mbya panguka ku imbi Jehova mbye vanga. Mena ranao tu sokukondja oukukutu okuhinokuripura tjimuna wo. Tara kotjihorera tjimwe.

⁷ Momahi tjiva omitanda vi ṋiṋikiziwa okukara novimariva ovingi. Omukazendu omukambure wena Mary * wa ri mongaro otja indjo. Ngunda e hiya uta okurihonga ohunga na Jehova, eye aa hiti oskole ombwa ndja ri mehi re. Eṱunḓu ra Mary ra kondja okumuṋiṋikiza okupaha oviungura mbyaavi sutu nawa nokutja ma tengwe i varwe. Eye wina aa vanga okutjita nao. Posi yokutja, tje rihonga ohunga na Jehova na utu okumusuvera eye wa rundurura ondando ye ndjo. Eya wa tja: “Povikando tjiva mbi muna omiano vyokutjita ovimariva ovingi posi yokutja mbi tjiwa kutja mavi ndji tjaere okukarera Jehova tjimuna tji mbi tjita aruhe. Mena romuano mbu mbe kurisiwa, ngamba i rira ouzeu okutja kako. Mbi hepa okuriheka ku Jehova kutja me ndji vatere okunakaura oviungura mbi mavi ndji tjaere komerikotameneno wandje ku ye.”—Mat. 6:24.

8. Matu katara ku tjike?

⁸ Okuriwisa kehi ya Jehova ku tu etera ouwa. Posi yokutja ovanene vombongo novanene mbe nouvara, tji mave riwisa kehi ya Mukuru ve yenena okuvatera varwe. Ngatu tare kovihorera tjiva mOmbeibela mbi mavi tu hongo okuungurisa ouvara wetu momuano mbu tjata ku Jehova.

9. Nehemia wa muna omatokero yeṋe?

⁹ Jehova wa yandja omerizirira omananḓengu kovanene vombongo wokutjevera ovakarere ve. (1 Petr. 5:2) Ovanene vombongo mave yenene okurihonga ovingi mokukonḓonona  omuano Nehemia maa tjindi ovakarere va Jehova. Otja omuhonapare moJuda, Nehemia wari nomerizira omengi. (Neh. 1:11; 2:7, 8; 5:14) Ripura uriri nomatokero tjiva Nehemia nga muna. Eye wa muna kutja ovandu va yamburura Ondjuwo ondjapuke nu kaave yandja ombatero yotjimariva kOvalevi otja kOmatwako. Nu Ovajuda kaave ṱakamisa etwako ra Jehova ohunga nEsabata nu ovarumendu tjiva va kupire ovakazendu woviwaṋa mbi hina aavi rikotamene ku Jehova. Hapo Omuhonapare Nehemia wa tjinda vi ongaro onḓeu ndjo?—Neh. 13:4-30.

10. Nehemia wa raisa ongaro iṋe komatokero nga muna?

¹⁰ Nehemia kaṋiṋikizire ovakarere va Mukuru okukongorera oumune we. Nungwari eye wa ningira omuhunga ku Jehova mongumbiro, nu eye aa hongo ovandu Omatwako wa Jehova. (Neh. 1:4-10; 13:1-3) Nehemia wina aa ungura nomerisusuparisiro pamwe novakambure ovakwao, nandarire wa tungurura orumbo rwa Jerusalem.—Neh. 4:15.

11. Otja 1 Ovatesalonika 2:7, 8, ovanene vombongo mave sokutjinda vi imba mbe ri mombongo?

¹¹ Ovanene vombongo mape ya ave ha munu omauzeu tjimuna owa Nehemia, posi yokutja mave yenene okuhorera ku ye momiano pekepeke. Otjotjihorera, owo ve ungura oukukutu okuvatera ovakambure ovakwao. Nu kave munu kutja owo ovasemba pu varwe mena rouyara mbu ve na wo. Nungwari ve tjinda ovakambure ovakwao mombongo momuano omuwa. (Lesa 1 Ovatesalonika 2:7, 8.) Mena rokutja overisusuparise nu va suvera ovakwao owo ve hungira kuna wo momuano omuwa. Andrew ngwa karera otjomunene wombongo oure wozombura ozengi, wa tja: “Mba muna kutja, indu omunene wombongo tji ma raisa ongaro ombwa nokuhungira momuano omuwa ku ṱuna tjinene kovakambure ovakwao. Ovikaṋena otja imbyo vi tjita kutja ombongo i ungure nawa pu novanene vombongo.” Omunene wombongo warwe wena Tony, wa tja: “Ami mbi kondja okuṱakamisa  eronga ndi ri mOvafilipi 2:3 nokukondja aruhe okuvara varwe otja ovanene pu ami. Iho tji ndji vatera kutja e ha ṋiṋikiza varwe okukara nonḓuviro kwami.”

12. Ongwaye tje ri otjiṋa otjinanḓengu kovanene vombongo okurira overisusuparise?

¹² Ovanene vombongo mave sokurira overisusuparise tjimuna Jehova. Nandarire kutja Jehova Omuhonapare wOkombandambanda eye u “tara pehi” okuyera “omusyona okumuisa mo moruuma.” (Eps. 18:35; 113:6, 7) Ombeibela i tu raera kutja Jehova wa tonda ovandu overitongamise.—Omiano 16:5.

13. Ongwaye omunene wombongo tji ma ‘sokutjaera eraka re’?

¹³ Omunene wombongo ngu riwisa kehi ya Jehova u hepa ‘okutjaera eraka re.’ Eye tje ha tjitire nao, mape ya a hungire otjiṋa tji tji heri otjiwa komundu ngu hi nokumuraisira ondengero. (Jak. 1:26; Gal. 5:14, 15) Andrew, ngwa tamunwa rukuru, wa tja: “Povikando tjiva ee vanga okuhungira momuano omuvi kovakambure ovakwetu mbe hi nokundjiraisa ondengero otjomunene wombongo. Nungwari ami mbe ripurira ko oukoto kovihorera vyovarumendu ovaṱakame mOmbeibela, nu ovyo vye ndji vatera okumuna ounanḓengu wokurisusuparisa.” Ovanene vombongo ve raisa kutja ve riwisa kehi ya Jehova indu tji mave hungire momuano worusuvero nu wotjari ku novakambure ovakwao mombongo na wina novanene vombongo ovakwao.—Kol. 4:6.

14. Jehova wa yandja omerizirira yeṋe kovarumendu nu u undjira kotjike ku wo?

¹⁴ Jehova wa twapo omurumendu otjotjiuru tjonganda nu u undjira ko kutja ma honge nokuvyura ovanatje ve. (1 Kor. 11:3; Ef. 6:4) Posi yokutja iho katji hee kutja ma sokuungurisa ouyara we momuano mbu ma vanga. Jehova ongwa uta eṱunḓu, kunao ovarumendu mave kazira ku ye ohunga nomuano mu ve tjinda eṱunḓu rawo. (Ef. 3:14, 15) Ovarumendu ve raisa kutja ve riwisa kehi ya Jehova indu tji mave ungurisa ouyara wawo momuano mbu tjata ku ye. Owo mave yenene okurihonga ovingi indu tji mave konḓonona ehupo rOmbara David.

15. Ongwaye Ombara David tje ri otjihorera otjiwa kovarumendu?

¹⁵ Jehova wa zika David okurira otjiuru tjeṱunḓu re na wina kotjiwaṋa tjOvaisrael. Otjombara, David wari nouyara wokombanda. Povikando tjiva, eye wa ungurisa ouyara mbo momuano omuvi nu wa tjita ozondataiziro ozonene. (2 Sam. 11:14, 15) Posi yokutja we riwisa kehi ya Jehova indu tja yakura omuvyuriro. Eye wa kumba ku Jehova ne mu  raere avihe mbya ri mourekoto we. Nu wa kondja pu ma yenene okuṱakamisa omavyuriro wa Jehova. (Eps. 51:1-4) Nu wina, eye wa raisa kutja omurisusuparise tjinene indu tja yakura omaronga okuza kovakazendu nungwari ka kovarumendu uriri. (1 Sam. 19:11, 12; 25:32, 33) David we rihongera kozondataiziro ze nu wa tjita kutja okurikotamena ku Jehova ku rire otjiṋa otjinahepero mehupo re.

16. Ovarumendu mave rihongere tjike ku David

¹⁶ Tara koviṋa vyarwe ovarumendu mbi mave yenene okurihongera kOmbara David. O ungurisa ouvara mbu wa pewa i Jehova momuano omuvi. Yakura ozondataiziro zoye nomaronga wOmbeibela ngu mo pewa i varwe. Indu tji wa tjiti nao, eṱunḓu roye mari ku raisire ondengero komerisusuparisiro woye ngo. Tji mo kumbu pu neṱunḓu roye, raera Jehova avihe mbi ri momutima woye. Tji wa tjiti nao, eṱunḓu roye mari munu kutja tjiri movanga Jehova okukuvatera nokukupa omuhunga. Tjinenenene tjita kutja okurikotamena ku Jehova ku rire otjiṋa otjinahepero mehupo roye. (Deut. 6:6-9) Otjihorera tjoye otjiwa otjiyandjewa tjapeke ove tji mo yenene okuyandja keṱunḓu roye.

17. Omerizirira yeṋe Jehova nga yandja kovakazendu?

¹⁷ Jehova wina wa yandja omerizirira tjiva omananḓengu komukazendu auhe kombanda yovanatje ve. (Omiano 6:20) Kunao oviṋa mbi ma hungire nokutjita mape ya avi ṱunu kovanatje ve momuano omuwa oure womiinyo vyawo. (Omiano 22:6) Tara koviṋa ovakazendu mbi mave yenene okurihongera ku Maria, ina ya Jesus.

18-19. Ovakazendu mave rihongere tjike kotjihorera tja Maria?

¹⁸ Maria aa tjiwa Omatjangwa nawa. Eye wa ri nondengero ku Jehova, noupanga wopopezu kuna ye. Eye wari nonḓero yokutjita oviṋa Jehova mbyaa vanga, nandarire kutja ihi aatji hee kutja ma hepa okurundurura ehupo re.—Luk. 1:35-38, 46-55.

¹⁹ Ovakazendu mave yenene okuhorera ku Maria momiano omingi pekepeke. Omomiano viṋe? Otjitenga, mo hepa okupamisa oupanga woye kuna Jehova mokukonḓonona Ombeibela nokukumba. Otjitjavari, mo hepa okukara nonḓero yokutjita omarundurukiro mehupo roye kutja u yorokise Jehova. Otjotjihorera, mape ya we kurisiwa i yovanene mbaave pindika tjimanga, nohungira omambo omavi kovanatje vawo. Kunao ove mape ya omunu kutja okutjinda ovanatje voye momuano mbo oviṋa uriri. Nandarire kombunda yokurihonga omirari vya Jehova, mape ya aku rire ouzeu okuhinokupindika nokukara nomuretima ku novanatje voye, tjinenenene indu tji ve hina okupuratena kove. (Ef. 4: 31) Mozongaro otja inḓo, mo hepa okuṱaṱera ku Jehova tjinene mongumbiro. Omukazendu wena Lydia wa tja: “Povikando tjiva ee hepa okukumba okuza komutima tjiri kutja eha hungire nomapindi indu omuatje wandje omuzandu tje hi nokundjipuratena. Nu nandarire ee mwina kaṱiṱi mokati komuhewo nu e kumbu ku Jehova momutima. Ongumbiro i tjita kutja mbi pore momuinyo.”—Eps. 37:5.

20. Omauzeu yeṋe ovakazendu tjiva ngu ve muna, nu owo mave yenene vi okutoṋa omauzeu ngo?

²⁰ Ouzeu warwe ovakazendu tjiva mbu ve muna owo ku raisa orusuvero kovanatje vawo. (Tit. 2:3, 4) Ovakazendu tjiva mbo ve kurisiwa i yovanene vawo mbe hina va ri norusuvero kovanatje vawo. Tji we kurisiwa momuano mbo, ko nokuhepa okutjita ozondataiziro ovanene voye nḓu va tjita. Omukazendu ngu riwisa kehi ya Jehova ma sokurihonga okuraisa orusuvero kovanatje ve. Nu mape ya aku rire ouzeu ku ye okurundurura ouripura we, oumune novitjitwa vye. Posi yokutja eye ma yenene okutjita omarundurukiro ngo, nu ihi ma tji eta ouwa ku ye neṱunḓu re.

21-22. Otja ku Jesaja 65:13, 14, ouwa waye mbu tu muna tji matu riwisa kehi ya Jehova?

²¹ Ombara David aa tjiwa ouwa mbu za mokuriwisa kehi ya Jehova. Eye wa tjanga na tja: “Omaraerero wa Muhona ye urika ondjira osemba, ye nyandisa omitima vyaimba mbe nonḓuviro ku wo. Omarakiza wa Muhona omakohoke ye yandja ozondunge. Nu wina mu zo omukarere woye omu ma rongwa; nu mokuzeṱakamisa omu mu nondjambi onene.” (Eps. 19:8, 11) Ndino, tu muna ombangu pokati kovandu mbe riwisa kehi ya Jehova na imba mbe nakaura omaronga we worusuvero. Imba mbe riwisa kehi ya Jehova “owo mave imbura nenyando.”—Lesa Jesaja 65:13, 14.

²² Indu ovanene vombongo novanene tji mave riwisa kehi ya Jehova, ehupo rawo ma ri rire ewa, eṱunḓu rawo ma ri kara nondjoroka, nu ombongo aihe mai kara nombwaneno. Tjinenenene owo ve yorokisa omutima wa Jehova. (Omiano 27:11) Indjo tjiri ondjoroka onene ndji matu kara nayo!