1 Samuel 17:1-58

  • David ngalahka Goliat (1-58)

    • Goliat mencabar orang Israel (8-10)

    • David ka ngelaban Goliat (32-37)

    • David beperang dalam nama Jehovah (45-47)

17  Orang Pilistin ngempuruka bala soldadu sida ngambika beperang. Sida begempuru ba Sokoh, ba kawasan Judah. Sida nirika kem ba Epes-damim, ke ba entara Sokoh enggau Asekah.  Saul enggau bala soldadu Israel begempuru lalu nirika kem sida ba Lebak Elah. Sida ngatur barisan bala soldadu kena ngelaban orang Pilistin.  Bala soldadu orang Pilistin ba gunung sepiak, lalu bala soldadu orang Israel ba gunung sepiak, lalu ba entara sida bisi siti lebak.  Udah nya, siku jaguh orang Pilistin ke benama Goliat ari kuta Gat pansut ari kem orang Pilistin. Peninggi iya kira-kira tiga meter.*  Iya ngena tupi ke digaga ari temaga enggau baju perang ke digaga ari temaga ke betisik baka tisik ikan. Berat baju perang iya, kira-kira 57 kilogram.*  Sebegian ari kaki iya* dilindung ngena keping ke digaga ari temaga, lalu sangkuh temaga iya disandikka iya ba belakang.  Batang sangkuh iya digaga ari kayu ke ngemesai kayu ba perengka ke dikena betenun, lalu mata sangkuh iya digaga ari besi ke ngemerat kira-kira tujuh kilogram.* Orang ke mai terabai iya bejalai dulu ba depan iya.  Iya bediri lalu nyerauh ngagai barisan bala soldadu orang Israel: “Nama guna kita ngatur barisan bala soldadu kita? Aku tu pahlawan orang Pilistin ti pemadu kering, lalu kita semina ulun Saul. Pilih siku lelaki ari bala kita belaban enggau aku.  Enti iya telabanka aku lalu tebunuhka aku, kami deka nyadi ulun kita. Tang, enti aku ulih ngalahka iya lalu munuh iya, kita ke deka nyadi ulun kami.” 10  Ku Goliat* agi: “Aku ka nemu sapa ari barisan soldadu Israel ke berani belaban enggau aku seharitu. Pilih siku belaban enggau aku!” 11  Lebuh Saul enggau semua orang Israel ninga utai ke disebut Goliat,* sida balat amat takut. 12  David nya anak Jesi, orang Epratah ari Betlehem, ba Judah. Jesi bisi lapan iku anak lelaki, lalu iya endang udah tuai lebuh maya Saul merintah. 13  Anak Jesi ti pemadu tuai benama Eliap, iya ti kedua benama Abinadap, lalu iya ti ketiga benama Samah. Sida tiga udah mupuk beperang nitihka Saul. 14  Anak Jesi ke bunsu benama David. Tiga iku abang iya nya udah nitihka Saul. 15  Lebuh David gawa ke Saul, iya pulai mansang ngagai Betlehem nyaga bedus apai iya. 16  Pengelama 40 hari, tiap pagi enggau lemai, Goliat* mansang lalu bediri ba depan orang Israel. 17  Bisi sekali, Jesi madah ngagai anak iya, David: “Jampat, bai sekantung* bijirin ke udah dipanggang enggau 10 iti tuku roti tu ngagai bala abang nuan ba kem din. 18  Bai 10 iti keju* ngagai ketuai bala soldadu.* Abas bala abang nuan, lalu bai nama-nama utai ari sida ngambika aku nemu sida gerai.” 19  Sida enggau Saul sereta semua soldadu Israel ke bukai ba Lebak Elah, deka beperang ngelaban orang Pilistin. 20  David dani tumu pagi lalu ngasuh orang bukai nyaga bedus iya. Udah nya, iya bekemas lalu mupuk baka ke diasuh apai iya, Jesi. Lebuh iya datai ba kem, bala soldadu benung mansang ngagai endur beperang sambil manjung enggau inggar. 21  Orang Israel enggau orang Pilistin ngatur barisan soldadu sida ngambika betunga mua enggau pangan diri. 22  David berumban ninggalka utai ke dibai iya ba orang ke nyaga barang, lalu belanda ngagai barisan soldadu ke deka beperang. Lebuh iya datai din, iya lalu nanyaka rita bala abang iya. 23  Lebuh David benung bejaku enggau sida, jaguh ke benama Goliat, iya nya orang Pilistin ari Gat, mansang ke depan. Iya pansut ari barisan soldadu orang Pilistin lalu nyebut utai ti sama baka ke sebedau nya. David ninga utai ke disebut iya. 24  Lebuh semua orang Israel meda Goliat,* sida lalu rari takut. 25  Ku orang Israel: “Peda kita lelaki nya, ke datai deka mencabar* orang Israel. Raja deka meri mayuh reta ngagai orang ke tebunuhka iya. Raja mega deka meri anak indu iya empu ngagai orang nya, lalu ruang bilik apai orang nya enda ibuh mayar chukai sereta enda ibuh gawa ke raja.” 26  David nanya orang ke bediri semak iya: “Nama utai ke deka diberi ngagai lelaki ke tebunuhka orang Pilistin nya sereta ke ngelepaska orang Israel ari dikemaruhka? Sapa orang Pilistin ke enda besunat nya? Berani amat iya mencabar* barisan soldadu Petara ti idup.” 27  Nya alai, sida ngulang baru utai ke disebut raja lalu madah: “Nya meh utai ke deka diberi ngagai orang ke tebunuhka iya.” 28  Lebuh Eliap, abang David ti pemadu tuai, ninga David bejaku enggau sida, iya pedis ati ngagai David. Ku iya: “Nama gaga nuan kitu? Sapa ke diasuh nuan nyaga bedus nuan ba menua puang din? Nuan ngemandaika diri, lalu aku nemu nuan bisi niat ke enda manah! Nuan kitu laban ka meda orang beperang!” 29  Udah nya, David nyaut: “Nama salah aku? Aku nanya aja!” 30  Udah nya, David nguing ari iya lalu nanya utai ti sama ngagai orang bukai. Sida mega meri saut ti sebaka. 31  Sekeda orang ke ninga utai ke disebut David lalu madahka nya ngagai Saul. Nya alai, Saul ngasuh David betemu enggau iya. 32  David madah ngagai Saul: “Anang nejuka sapa-sapa takutka orang Pilistin nya. Aku deka belaban enggau iya.” 33  Tang Saul nyaut David: “Nadai nuan ulih telabanka orang Pilistin nya. Nuan agi biak, lalu iya udah nyadi soldadu kenyau ari iya agi biak.” 34  Udah nya, David madah ngagai Saul: “Tuan, lebuh aku nyaga bedus apai aku, siku singa datai lalu nabanka siku bedus. Bisi sekali, siku beruang mega datai lalu nabanka siku bedus. 35  Aku ngagai jelu nya, munuh iya, lalu nyelamatka bedus nya. Lebuh jelu nya nyerang aku, aku nyangkam rekung* iya lalu malu iya sampai iya mati. 36  Aku udah munuh singa enggau beruang nya. Nya meh utai ke deka digaga aku ngagai orang Pilistin ke enda besunat nya, laban iya udah mencabar* barisan soldadu Petara ti idup.” 37  Udah nya, ku David agi: “Jehovah udah nyelamatka aku ari singa enggau beruang. Iya mega deka nyelamatka aku ari jari orang Pilistin nya.” Nya alai, Saul madah ngagai David: “Alai meh. Arapka Jehovah enggau nuan.” 38  Saul pan ngerasukka baju perang iya ba David. Iya ngerasukka tupi temaga ba pala David, lalu ngerasukka baju perang ke betisik baka tisik ikan ba David. 39  Pengudah David ngerasukka baju perang iya, iya nangkin pedang lalu nguji deka bejalai. Tang iya enda ulih, laban iya enda teleba ngena gari ke baka nya. David madah ngagai Saul: “Aku enda ulih bejalai ngena gari tu, laban aku enda teleba ngena iya.” Nya alai, David pan muka gari perang iya. 40  Udah nya, iya mai tungkat iya lalu milih lima igi batu ti lichin ari sungai,* lalu nyimpan batu nya ke dalam kantung iya. Iya mai pangwang* iya nyadika senyata lalu mansang ngagai Goliat.* 41  Udah nya, Goliat* mansang semak ngagai David, lalu orang ke mai terabai iya bejalai dulu ba depan iya. 42  Lebuh Goliat* meda David, iya ngelese sereta ketawaka David laban David agi biak sereta sigat. 43  Nya alai, Goliat* madah ngagai David: “Nama guna nuan mai kayu kena ngelaban aku? Kati nuan ngumbai aku tu ukui?” Goliat lalu nyumpah David dalam nama petara-petara iya empu. 44  Goliat* madah ngagai David: “Kitu nuan! Aku deka meri dagin nuan ke diempa burung enggau jelu liar.” 45  David madah ngagai Goliat:* “Nuan mansang ngelaban aku ngena pedang enggau dua iti sangkuh. Tang, aku mansang ngelaban nuan dalam nama Jehovah, ketuai soldadu serega, Petara barisan soldadu orang Israel, ke udah dicabar* nuan.” 46  Seharitu, Jehovah deka nyerahka nuan ngagai jari aku. Aku deka munuh nuan lalu mumpung pala nuan. Seharitu, aku deka meri bangkai bala soldadu orang Pilistin ngagai burung sereta jelu liar. Enggau nya, semua orang deka nemu Petara ti bendar bisi enggau orang Israel. 47  Semua orang ke begempuru ba ditu* deka nemu Jehovah enda begunaka pedang tauka sangkuh kena nyelamatka nembiak Iya, laban perang tu perang Jehovah. Iya deka nyerahka semua kita ngagai jari kami.” 48  Udah nya, Goliat* mansang semak ngagai David. Tang, David jejampat belanda ngagai barisan soldadu orang Pilistin deka ngelaban Goliat. 49  David nyelukka jari iya ke dalam kantung, ngambi sigi batu, lalu nikauka batu nya ngena pangwang ngagai kening Goliat.* Batu nya lalu tembus ke dalam kening Goliat, lalu Goliat pan rebah tingkap ke tanah. 50  Baka nya meh David menang ngelaban Goliat* ngena batu enggau pangwang. Taja pan iya nadai ngena pedang, iya ulih ngelaban sereta munuh Goliat. 51  David belanda lalu bediri ba tisi Goliat.* Iya nyintak pedang Goliat lalu mumpung pala Goliat kena nentuka iya amat udah mati. Lebuh orang Pilistin meda pahlawan ke dikeandalka sida udah mati, sida ngerarika diri. 52  Nya alai, orang Israel enggau orang Judah pan manjung lalu begagaika orang Pilistin ari lebak nyentuk ngagai pintu penama Ekron. Bangkai orang Pilistin betegaring ba sepemanjai jalai, ari Saraim nyentuk ngagai Gat enggau Ekron. 53  Pengudah orang Israel pulai ari begagaika orang Pilistin, sida ngerampas kem orang Pilistin. 54  Udah nya, David ngambi pala Goliat* lalu mai pala nya ngagai Jerusalem. Tang, iya nyimpan senyata Goliat dalam langkau kain iya empu. 55  Lebuh Saul meda David belaban enggau Goliat,* iya nanya Abner, ketuai soldadu iya: “Anak sapa nya, Abner?” Abner nyaut: “Aku besumpah atas nama tuan raja,* aku enda nemu!” 56  Ku raja madah: “Alai tanya, anak sapa nya.” 57  Pengudah David baru pulai munuh Goliat,* Abner lalu mai iya betemu enggau Saul. Maya nya, David agi megai pala Goliat. 58  Saul lalu nanya iya: “Anak sapa nuan tu?” David nyaut: “Aku anak Jesi, ulun nuan orang Betlehem.”

Nota Kaki

Jaku Asal, “6 kiubit enggau 1 jengkal.” Peda Rujukan B14.
Jaku Asal, “5,000 shekel.” Peda Rujukan B14.
Iya nya, ari patung (lutut) sampai ngagai buku ali.
Jaku Asal, “600 shekel.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”
Jaku Asal, “1 efah.” Peda Rujukan B14.
Jaku Asal, “tekang ai tusu.”
Jaku Asal, “ketuai atas 1,000 iku orang.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”
Tauka “ngeleseka.”
Tauka “ngeleseka.”
Tauka “megai rang.”
Tauka “udah ngeleseka.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”
Senyata ke betali ti dikena nikauka batu.
Tauka “wadi.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”
Tauka “dikeleseka.”
Jaku Asal, “Semua raban gempuru tu.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”
Tauka “atas nama tuan raja ti idup sereta ke enseput.”
Jaku Asal, “orang Pilistin nya.”