Terus ngagai penerang

Terus ngagai Ripih Isi

Matthew Bagi 5-7

Matthew Bagi 5-7

5 Lebuh Jesus meda bala orang mayuh, iya niki ngagai bukit. Pengudah iya duduk, bala murid iya datai ngagai iya. 2 Iya pan belabuh ngajar sida, lalu ku iya:

3 “Gaga ati meh sida ke nemu diri begunaka iring ari Petara, laban Perintah serega endang enggi sida.

4 “Gaga ati meh sida ke tusah ati, laban sida deka diperindang.

5 “Gaga ati meh sida ke nelap, laban sida deka bempu dunya.

6 “Gaga ati meh sida ke keranka a pengelurus, laban Petara deka ngemuaska sida.

7 “Gaga ati meh sida ke kasihka orang, laban sida deka nerima pengasih.

8 “Gaga ati meh sida ke tuchi ati, laban sida deka meda Petara.

9 “Gaga ati meh sida ke bebendar deka ngulihka kaul ti manah enggau orang bukai, laban sida deka dikumbai anak Petara.

10 “Gaga ati meh sida ke kena perinsa ketegal ngereja utai ti lurus, laban sida deka bempu Perintah serega.

11 “Gaga ati meh kita lebuh orang ngelese, lalu merinsaka kita, sereta nyebut semua macham pemula ti jai pasal kita ketegal aku. 12 Gaga sereta lantang ati meh kita, laban kita bisi upah ti besai ba serega. Indah bala nabi ke dulu ari kita mega diperinsa ngena chara ti sama.

13 “Kita tu garam dunya. Tang enti garam nadai agi masin, ulih garam nya nyadi masin baru? Garam nya nadai guna agi, tang deka dibuai lalu diindik orang.

14 “Kita tu penampak dunya. Nengeri ti didirika ba atas bukit, enda ulih dilalaika. 15 Nadai orang nungkun lampu kelita, lalu nangkup iya ngena bakul, tang ngengkahka kelita nya ba penuduk iya, kena meri penampak ngagai semua orang dalam rumah nya. 16 Pia mega enggau kita; awakka penampak kita manchar ngagai orang, ngambika sida meda pemadas pengawa kita lalu ngemuliaka Apai kita ti ba serega.

17 “Anang ngumbai aku datai deka muai Adat tauka Ajar Sida Nabi. Aku datai ukai deka muai Adat enggau Ajar nya, tang deka ngamatka iya. 18 Enggau bendar aku madah ngagai kita: Taja pan langit enggau dunya lesap, nadai siti urup tauka titik ke pemadu mit dalam bup Adat deka lenyau, sebedau semua utai ke udah ditulis dikeamatka. 19 Nya alai, barang sapa ngelanggar pesan ti pemadu mit tu, lalu ngajar orang ngelanggar pesan nya, iya bedau ulih tama ngagai Perintah serega. Tang barang sapa ngasika pesan tu, lalu ngajar orang ngasika pesan tu, ulih tama ngagai Perintah serega. 20 Nya alai, aku madah ngagai kita: Enti kita enda lurus agi ari bala penulis Adat enggau orang Parisi, kita enda ulih tama ngagai Perintah serega.

  21 “Kita udah ninga pasal utai ti udah dipadahka ngagai orang ke dulu kelia: ‘Anang munuh orang. Barang sapa munuh orang deka kena pechara.’ 22 Tang aku madah ngagai kita: Enti kita majak ringat ngagai menyadi kita, kita deka kena pechara; lalu enti kita balat ngeleseka menyadi kita, kita deka dibai ngagai Kot Besai; lalu enti kita nyebut, ‘Nuan tu chukup beli sereta nadai guna,’ kita deka dibuai ngagai Gehena. b

23 “Nya alai lebuh kita mai pemeri ngagai alta, lalu teingatka menyadi kita bisi enda nyamai ati ngagai kita, 24 tinggalka pemeri kita ba mua alta. Mupuk lalu bebaik dulu enggau iya, udah nya baru kita mansang lalu meri pemeri kita.

25 “Enti bisi orang deka bedawaka kita, putarka penanggul nya enggau jampat lebuh seduai benung mansang ngagai kot, ngambika iya enda nyerahka kita ngagai hakim, lalu hakim enda nyerahka kita ngagai jejaga, lalu jejaga enda ngejil kita. 26 Enggau bendar aku madah ngagai kita: Kita enda ulih pansut ari rumah jil nya, enti kita bedau mayar semua utang kita, nyentuk ngagai duit seling ke mit rega ti penudi.

27 “Kita udah ninga jaku ti munyi tu: ‘Anang butang.’ 28 Tang aku madah ngagai kita, barang sapa majak merening ngagai indu enggau ati ti kamah, udah butang enggau indu nya dalam ati iya. 29 Enti mata kanan kita mai kita bedosa, keruk lalu buai iya! Manah agi kita lenyau sebagi ari perengka tubuh kita, ari ke nejuka semua tubuh kita dibuai ngagai Gehena. c 30 Lalu enti jari kanan kita mai kita bedosa, tetak lalu buai iya! Manah agi kita lenyau jari sepiak, ari ke nejuka semua tubuh kita dibuai ngagai Gehena. d

31 “Pia mega, bisi jaku ajar madah: ‘Barang sapa nyarakka bini iya, iya patut meri bini iya surat sarak.’ 32 Tang aku madah ngagai kita: Barang sapa ke nyarakka bini iya, taja pan bini iya nadai ngereja ulah seks ti kamah, e deka ngujungka bini iya butang enti bini iya jadi enggau orang bukai. Barang sapa ke jadi enggau indu ke udah sarak nya, mega butang.

33 “Kita udah mega ninga pasal jaku ti udah disebut ngagai orang ke dulu kelia: ‘Anang bulaka semaya, tang kereja utai ti udah disemaya kita ngagai Jehovah.’ 34 Tang aku madah ngagai kita: Anang sekali-kali besumpah, nemuka atas nama serega, laban nya kerusi diraja Petara; 35 tauka atas nama dunya, laban nya pelasar ke kaki Iya; tauka atas nama Jerusalem, laban nya nengeri Raja ti besai; 36 lalu anang besumpah atas pala kita empu, laban kita enda ulih ngaga indah selambar buk kita burak tauka chelum. 37 Enti au, sebut aja ‘Au.’ Enti enggai, sebut aja ‘Enggai.’ Sebarang jaku bukai ti lebih ari nya, datai ari Sitan.

38 “Kita udah ninga orang nyebut jaku tu: ‘Mata balas mata, ngeli balas ngeli.’ 39 Tang aku madah ngagai kita: Anang ngelaban orang ke jai. Enti orang nampar kuyu kanan kita, awakka iya mega nampar kuyu kiba kita. 40 Enti orang deka bedawaka kita ba kot, laban iya deka ngambi gari dalam kita, beri ngagai iya mega gari luar kita. 41 Enti orang ke bekuasa ngasuh kita mai barang penyauh sekilometer, bai barang nya penyauh dua kilometer. 42 Enti orang minta utai ari kita, beri utai nya ngagai iya. Enti orang deka nginjau utai ari kita, anang enggai nyali f iya.

43 “Kita udah ninga jaku tu: ‘Rinduka orang bukai, tang begedika munsuh kita.’ 44 Tang aku madah ngagai kita: Anang ngetu rinduka munsuh kita, lalu besampika sida ke merinsaka kita, 45 ngambika kita ulih nyadi anak Apai kita ti ba serega. Iya ngasuh mata panas manchar ngagai orang ke jai enggau ngagai orang ke manah, lalu meri ujan ngagai orang ke lurus enggau orang ke enda lurus. 46 Enti kita semina rinduka orang ke rinduka kita, nama upah deka diulih kita? Endaka sida pengumpul chukai mega ngereja utai ti sama? 47 Lalu enti kita semina nabi bala menyadi kita aja, kati kita udah ngereja utai ti manah agi ari orang bukai? Endaka orang ari bansa bukai mega ngereja utai ti sama? 48 Nya alai, kita patut ngayanka pengerindu ti pengabis iya, g baka Apai kita ti ba serega, laban Iya nadai nama-nama pengurang.”

6 “Bejimat, anang ngereja utai ti lurus ba mua orang ketegal deka dipeda sida, laban enti kita ngereja nya, kita nadai bulih upah ari Apai kita ti ba serega. 2 Lebuh kita nulung orang ke begunaka bantu, anang nyepu terumpit h baka ke digaga orang ke pura-pura ngapa ba balai gempuru tauka ba sebelah jalai. Sida ngereja nya ketegal deka dipuji orang. Enggau bendar aku madah ngagai kita: Sida udah nerima semua upah sida. 3 Tang lebuh kita nulung orang ke begunaka bantu, anang nejuka jari kiba kita nemu utai ti dikereja jari kanan kita. 4 Nya baru Apai kita ke ulih meda semua utai deka merekatka kita.

5 “Lalu lebuh kita besampi, anang baka orang ke pura-pura ngapa, laban sida rindu bediri lalu besampi ba balai gempuru, enggau ba simpang jalai besai, ngambika ulih dipeda orang. Enggau bendar aku madah ngagai kita: Sida udah nerima semua upah sida. 6 Tang lebuh kita besampi, tama meh ngagai bilik kita. Pengudah kita nutup pintu, besampi meh ngagai Apai kita ke enda ulih dipeda, lalu Apai kita ke meda semua utai deka merekatka kita. 7 Lebuh kita besampi, anang selalu ngulang leka jaku ti sama, baka ke digaga orang ari bansa bukai. Sida ngumbai Petara ninga sampi sida ketegal sampi sida panjai. 8 Nya alai, anang baka sida, laban Apai kita nemu utai ti diguna kita indah sebedau kita minta ari Iya.

9 “Nya alai, baka tu ku chara kita patut besampi:

“‘Apai kami ti ba serega, kudus meh nama Nuan. 10 Datai meh Perintah Nuan. Nyadi meh peneka Nuan ba dunya baka ba serega. 11 Beri kami pemakai ke umbas diempa kami seharitu. 12 Ampunka dosa kami baka kami ke ngampunka orang ke bedosa ngagai kami. 13 Anang nejuka kami alah laban penguji, tang lepaska kami ari Sitan.’ i

14 “Laban enti kita ngampunka penyalah orang, Apai kita ti ba serega mega deka ngampunka kita. 15 Tang enti kita enggai ngampunka penyalah orang, Apai kita mega enggai ngampunka penyalah kita.

16 “Lebuh kita bepasa, anang ngayanka mua ti tusah, baka orang ke pura-pura ngapa. Sida enda ngintu mua diri enggau manah, ngambika orang nemu sida benung bepasa. Enggau bendar aku madah ngagai kita: Sida udah nerima semua upah sida. 17 Tang lebuh kita bepasa, empungas mua kita, lalu unsut minyak ba buk kita, 18 ngambika orang enda nemu kita bepasa. Tang semina Apai kita ke enda dipeda, nemu kita bepasa. Lalu Apai kita ke meda semua utai deka merekatka kita.

19 “Anang nyimpan reta ba dunya, alai indu gegat enggau tegar deka ngerusak, lalu penchuri tama ngenchuri reta nya. 20 Tang simpan reta ba serega, laban ba din nadai indu gegat enggau tegar ke ulih ngerusak, lalu penchuri enda ulih datai ngenchuri reta nya. 21 Laban ba dini alai reta kita, ba dia meh alai ati kita.

22 “Mata kita baka lampu ke tubuh kita. Nya alai, enti mata kita betatika siti pekara aja, semua tubuh kita deka tampak. 23 Tang enti mata kita amu, j semua tubuh kita deka petang. Nya alai, enti penampak ti dalam kita nya pemetang, naka meh pemalat pemetang nya!

24 “Nadai orang ulih nyadi ulun dua iku tuan, laban iya deka begedika siku lalu rinduka siku, tauka taluk ngagai siku lalu enda bebasaka siku. Kita enda ulih nyadi ulun Petara, lalu ba maya ti sama nyadi ulun Pengaya.

25 “Nya alai aku madah ngagai kita: Anang agi irauka pasal pengidup kita, tauka utai ti deka diempa tauka diirup kita. Anang irau pasal tubuh enggau gari ke deka dikena kita. Endaka pengidup berega agi ari pemakai, lalu tubuh berega agi ari gari? 26 Peratika burung ba langit. Sida nadai betanamka utai, nadai ngetau, tauka besimpanka utai dalam setor. Taja pia, Apai kita ti ba serega nupi sida. Endaka kita berega agi ari burung? 27 Sapa bagi kita ke ulih nginsur nyawa diri seminit panjai agi ketegal berasai irau? 28 Pia mega, nama kebuah kita irau pasal gari kita? Peratika bungai ti tumbuh ba padang. Sida enda gawa tauka ngaga gari ke diri empu. 29 Tang aku madah ngagai kita: Indah Raja Solomon ke ngembuan mayuh utai ti manah pan nadai gari ngemanah siti ari bungai nya. 30 Nama kebuah pengarap kita mit? Enti Petara ngari utai tumbuh ba babas, ke idup seharitu lalu ditunu hari siti, endaka Iya mega deka ngari kita? 31 Nya alai, anang irau lalu nyebut: ‘Nama utai ti deka diempa kami?’ tauka ‘Nama utai ti deka diirup kami?’ tauka ‘Nama gari ti deka dikena kami?’ 32 Laban semua utai nya balat dikinginka orang bansa bukai. Apai kita ti ba serega nemu kita begunaka semua utai nya.

33 “Anang ngetu ngenuluka Perintah Petara enggau pengelurus Iya, lalu semua utai nya deka diberi ngagai kita. 34 Nya alai, anang irau pasal pagila, laban pagila bisi pengirau bukai. Tiap hari bisi penusah iya empu.”

7 “Badu agi ngakim ngambika kita enda diakim. 2 Laban chara kita ngakim deka dikena ngakim kita, lalu takar ti dikena kita nakar deka dikena nakar kita. 3 Nya alai, nama kebuah kita meda repik kayu ba mata menyadi kita, tang enda meda lumpung kayu ba mata kita empu? 4 Tauka, baka ni ku kita tau nyebut ngagai menyadi kita, ‘Awakka aku muai repik kayu ari mata nuan,’ tang kita bisi lumpung kayu dalam mata kita empu? 5 Kita tu orang ke pura-pura ngapa! Buai dulu lumpung kayu ari mata kita empu. Nya baru mata kita lansik, lalu kita ulih muai repik kayu ari mata menyadi kita.

6 “Anang meri utai ti kudus ngagai ukui, lalu anang meri batu mutiara ngagai babi, enggaika sida ngelunjak utai nya, lalu nikal nyerang kita.

7 “Anang badu minta, lalu kita deka nerima; anang badu ngiga, lalu kita deka tetemuka iya; anang badu nekung, lalu pintu deka dibuka ke kita. 8 Laban genap iku orang ke minta, deka nerima; lalu genap iku orang ke ngiga, deka tetemuka iya; lalu genap iku orang ke nekung, pintu deka dibuka ke sida. 9 Kati kita meri batu ngagai anak kita, enti iya minta roti? 10 Tauka meri iya ular, enti iya minta ikan? 11 Nya alai, enti kita orang ke bedosa nemu meri utai ti manah ngagai anak kita, Apai kita ti ba serega tentu nemu agi meri utai ti manah ngagai orang ke minta ari Iya!

12 “Kereja ngagai orang baka ke dikedekaka kita kereja orang ngagai kita. Nya meh reti Adat enggau Ajar Sida Nabi.

13 “Tama nengah pintu ti sempit, laban pintu ti besai enggau jalai ti luas nuju ngagai pengerusak, lalu mayuh orang nengah jalai nya. 14 Tang pintu ti sempit, enggau jalai ti mar, nuju ngagai pengidup, lalu semina mimit aja orang tetemuka iya.

15 “Bejaga kita ari nabi ti pelesu, ke datai ngagai kita baka bedus, tang iya ti bendar, sida nya serigala ti mangah. 16 Kita deka ngelala sida ari buah sida. Kati orang ulih ngambi buah anggur tauka buah ara ari madang duri? 17 Pia mega, semua pun kayu ti galak mansutka buah ti manah, tang pun kayu ti enda galak mansutka buah ti enda manah. 18 Pun kayu ti galak enda ulih mansutka buah ti enda manah, lalu pun kayu ti enda galak enda ulih mansutka buah ti manah. 19 Tiap iti pun kayu ti enda mansutka buah ti manah deka ditebang, lalu dibuai ngagai api. 20 Nya alai, kita deka ngelala sida ari buah sida.

21 “Ukai semua orang ke ngangauka aku, ‘Tuan, Tuan,’ deka tama ngagai Perintah serega. Tang semina orang ke ngereja peneka Apai aku ti ba serega, ke deka tama. 22 Ba hari nya, mayuh orang deka madah ngagai aku: ‘Tuan, Tuan, endaka kami udah benabi ngena nama nuan, muru melikat ti jai ngena nama nuan, lalu ngereja mayuh kereja ajih ngena nama nuan?’ 23 Udah nya aku deka nyaut sida: ‘Aku enda ngelala kita! Rari ari aku, kita ke ngereja penyai!’

24 “Nya alai, genap iku orang ke ninga jaku aku lalu ngasika nya, baka orang ke pintar, ke nirika rumah iya ba atas batu. 25 Lebuh hari bangat ujan, ai bah nyadi, lalu ribut bepuput mangka ngagai rumah nya, tang rumah nya enda rubuh, laban iya didirika ba atas batu. 26 Tang genap iku orang ke ninga jaku aku lalu enda ngasi, iya baka orang ke beli, ke nirika rumah iya ba atas pasir. 27 Lebuh hari bangat ujan, ai bah nyadi, lalu ribut bepuput mangka ngagai rumah nya, rumah nya rubuh. Naka meh pemalat rumah nya rusak.”

28 Pengudah Jesus nyebut jaku nya, orang mayuh alit bendar ati enggau chara iya ngajar. 29 Iya enda ngajar sida baka bala penulis Adat, laban utai ke diajar iya datai ari Petara.”

a Jaku Asal, lapar enggau auska.”

b Endur alai nunu sampah ba luar Jerusalem. Nama Gerika ke Lebak Hinom ke bisi ba selatan enggau barat daya Jerusalem kelia. Nadai bukti ke madahka jelu tauka mensia dibuai ngagai Gehena ngambika diperinsa tauka ditunu idup-idup. Nya alai Gehena ukai ngambarka endur ke enda ulih dipeda alai merinsaka semengat mensia belama iya ba api. Kebendar iya, Jesus enggau bala murid iya ngena leka jaku nya ngambarka “pemati ti kedua,” ke mai reti dipunaska belama iya.

c Peda nota kaki ke  5:22.

d Peda nota kaki ke  5:22.

e Datai ari leka jaku Gerika por·neiʹa. Ba Bup Kudus, leka jaku tu merujuk ngagai sekeda ulah seks ke ditagang Petara. Nya nyengkaum seks entara orang ti udah kawin enggau orang ke ukai kaling pengidup iya, pengawa nyundal, seks luar tikah, pengawa homoseksual (indu enggau indu tauka lelaki enggau lelaki), sereta seks enggau jelu.

f Iya nya, nyali tang nadai minta mayar bungai.

g Jaku Asal, “laban Iya sempurna.”

h Tauka “anang bepadah ngagai orang.”

i Jaku Asal, “iya ti jai.”

j Jaku Asal, “jai.”