1, 2. Anni nga pakkiavu i ikonsidera tam, anna ngatta?

EGGA kari ngana atawam? Masaya kamu kari onu problemadu? Minarayyu kari ngana i nonòmu ta atawam? Ata-attammammu ngana laman kari i pakkavulùnu imbes nakuan tu makapagayayà yatun? Awayyana tu marraddam ka nu mamegafu ngana nga mallammin i dati nga mapatu nga ayânu na atawam. Bilang Cristiano, siguradu nga kayàmu nga medayaw si Jehova ta pagatawanu. Yari tu awayyana tu mavuru-vurung anna maraddam ka ta situasiommu. Maski nu kunnatun, ariammu nakuan nonopan nga awan ngana tu iddanama.

² Ta kaggawattam, aru nga Cristiano i dati nga ari nga makasta i pagatawada. Magatawa ira ngem ariadda mabba makkinna-iddu. Ngem nakaleg gabbalaman ira tu solusion tape mapaladda i relasiodda. Awayyam gapa mabbalin tu mas magayayà ta pagatawam. Kunnasi?

3, 4. Ngatta mas maddukkò i magatawa ta kataggi-tadday nu makasta i relasiodda ta Dios? Iyilustra.

³ Mas maddukko kamu nga magatawa nu mappursigi kamu nga mapeggan tu makasta nga relasion ta Dios. Ngatta? Ikonsideram yaw nga ilustrasion: Nonopammu nga egga agga-taddag nga lalaki ta gukag na bakulug onu vukig, anna egga gapa babay nga agga-taddag ta tangabbagan. Nappangè ira parehu ta utun. Turi ta egga paga  laman ira ta gukag, ararayyu i distansiada ta kataggi-tadday. Ngem durante nga umara-aranni ira ta utun na bakulug, mas makka-ara-aranni gapa ira. Malàmu kari i makapagaram nga leksion taw nga ilustrasion?

⁴ Megitta ta pagunè onu pakkayà ta vukig i appursigim nga masserbi kani Jehova. Megafu ta ayatammu si Jehova, makagi tu mappuppursigi ka ngana nga munè. Ngem nu minarayyu i nonònu nga magatawa ta kataggi-tadday, gittana munu-munè kamu ta vukig nga madduma nga direksion i namegafuanannu. Ngem anni i mesimmu nu itulu-tuloynu i munè? Siempre ta ollu, arayyu kamu paga ta kataggi-tadday. Ngem nu mas mappursigi kamu nga maddukko ta Dios—kagitta na pagunè ta vukig​—mas nga maddukkò kamu nga magatawa ta kataggi-tadday. Kakuruganna,  makoffun i paddukkò ta Dios tape mas maddukkò kamu nga magatawa. Ngem kunnasim gapa nga makua yatun?

5. (a) Anni i makoffun tape mas maddukkò ka kani Jehova anna ta atawam? (b) Anni i pagimamma ni Jehova ta pagatawa?

⁵ Tape mas maddukkò kamu nga magatawa ta Dios, mawag tu ginnannu i tabarang na Biblia meyannung ta pagatawa. (Salmo 25:4; Isaias 48:17, 18) Nu kunnatun gafu, ikonsideram i espesipiko nga punto na tabarang ni apostol Pablo: “Mawag tu ikakua na ngamin nga totolay i meyannung ta pagatawa.” (Hebreo 13:4) Anni i kebalinanna yatun? Nu mekiddaw nga “ikakua” i tadday nga gannug, kaya na kagian tu merespeto yatun onu matagibalor. Yatun mismu i pagimamma ni Jehova ta pagatawa​—kuruga importante.

6. Anni i kebalinan na tabarang ni Pablo ta pagatawa? Ngatta importante tu kanayun nga nonopan yatun?

⁶ Siempre, bilang aripan na Dios, ammunu nga magatawa tu sagrado i pagatawa. Si Jehova mismu i nangiyunnug tatun. (Bibbigammu i Mateo 19:4-6.) Tape mapaguyu kamu nga ayatan anna irespeto i kataggi-tadday nu egga problemanu nga magatawa, ari tu makalannò nga mammuan laman nga mawag tu mekakua i pagatawa. Anni gafu i mamagayu nikamu nga kuan yatun? Alippawatannu nu kunnasi i pinattabarang ni Pablo meyannung ta pagatawa. Arianna kinagi tu “mekakua i pagatawa,” lallagu, kinagina nga “mawag tu ikakua i pagatawa.” Yari tu, ari laman nga basta nakkomento yaya meyannung ta pagatawa. Netabaranna nga mawag tu mekakua i pagatawa. Makoffun nu kanayunnu nga nonopan yatun nga tabarang tape manoli i ayâ anna pattagibalornu ta kataggi-tadday. Ngatta kunnatun?

7. (a) Anni i tuttuttulattam nga bilin na Biblia, anna ngatta? (b) Anni i makasta nga resulta na pattuppal ta bilin na Dios?

 ⁷ Nonopammu tu manganannuan i pagimammàmu ta dorob na Biblia, kagitta na pagangngua tu disipulo onu i bilin nga maggarammammung tape maddayarayaw. (Mateo 28:19; Hebreo 10:24, 25) Kurug nga mariga nu karuan nga tuppalan yatun nga bilin. Awayyana tu ari maggigginna i totolay nga layyagayyammu, onu mababbannag ka ngana ta sekular nga trabahum nigem maki-study. Maski nu kunnatun, tulu-tuloy ka lagapa nga mallayyagayya anna maki-study. Awan tu makefugag nikaw​—maski paga si Satanas! Ngatta? Megafu ta i napafutuan nga ayâmu kani Jehova i mamaguyu nikaw nga mattuppal ta bili-bilinna. (1 Juan 5:3) Anni gapa i makasta nga resultana yatun? Memammò i nonòmu anna kuruga magayayà ka nu kanayukka nga mallayyagayya anna maki-study megafu ta ammum nga kukukuammu i uray na Dios. Mapasikan anna mabanna-bannayakka megafu tatun. (Nehemias 8:10) Anni i magigiammu tam taw?

8, 9. (a) Anni i mamaguyu nittam nga tuppalan i tabarang ta pagatawa, anna ngatta? (b) Anni i dua nga punto nga gigiammuattam?

⁸ Paguyuannaka na monag nga ayâmu kani Jehova nga mallayyagayya anna maki-study maski nu aru i problemam. Yatun gabbalaman nga ayâ i mamaguyu nikaw nga tuppalan i tabarang na Biblia nga “mawag tu ikakua i pagatawa [nu],” maski gittana mariga nga kuan yatun. (Hebreo 13:4; Salmo 18:29; Eclesiastes 5:4) Marresulta tu aru nga bendision i appursigim nga mallayyagayya anna maki-study. Kunnatun gapa ta appursigim nga ikakua i pagatawa, siguradu nga tagibaloran anna bendisionan yatun ni Jehova.​—1 Tesalonica 1:3; Hebreo 6:10.

⁹ Kunnasim gafu nga mekakua i pagatawam? Mawag tu ibitam i ugu-ugali nga makadaral ta pagatawanu. Kuammu gapa i ganna-gannug nga mamaladda ta pagatawanu.

10, 11. (a) Anni nga kondukta i makepasiran ta pagatawa? (b) Anni i mawag nga ipakkiavùmu ta atawam?

¹⁰ Nekagi na tadday nga atawa nga babay: “Nepakimallòku kani Jehova nga iddannà tu sikan tape makapagattam.” Ta anni? Neyesplikana: “Marake i paguvogug na atawà niakan. Awan tu masingan nga bigag ta baggì ngem nabigaran i futù megafu ta kanayun nga matakì i kakkagianna, kagitta na ‘Awan ngana laman tu meyuffummu!’ anna ‘Awan tu kuentam!’” Serioso nga gannug ta pagatawa yatun nga sentimiento na atawa nga babay​—matakì nga paguvovug.

¹¹ Ari nga makasta para ta Cristiano ira nga magatawa nu makkatabba-tabbag ira tu makapatakì. Marresulta yatun tu araralam nga bigag ta futu nga mabayag mammapia! Manawag nga ari tu mekakua i pagatawa nu makapatakì i paguvovugda ta kataggi-tadday. Kumusta gapa ta pagatawam? Tape mannammuammu, sigga-pakalinnò nga ipakkiavùmu ta atawam, “Makasta kari i paguvovugku nikaw?” Nu kagian na atawam nga kanayun nga makapatakì i paguvovugmu, sigga-parakka nakuan nga manguli.​—Galacia 5:15; bibbigammu i Efeso 4:31.

12. Kunnasi nga mabbalin nga awan tu sesserbina ta Dios i paddayarayom?

¹² Daddammammu nga egga efektona ta relasiommu kani Jehova nu kunnasi i pangiyusam ta zilam nu makibbida onu makiergoka ta atawam. Kagian na Biblia: “I sinni laman nga magabbo tu relihioso yaya ngem arian na nga fugaddan i zila na, ilogo na laman i baggi na anna awan tu kebalinan na relihion na.” (Santiago 1:26) Dakal i efekto na paguvovugmu ta relasiommu kani Jehova. Awan tu kagian na Biblia nga ari tu importante nu anni i kukukuan na tadday ta unag na balay, basta massesserbi  yaya ta Dios. Ariammu nga illokowan i baggim. Serioso yaw nga gannug. (Bibbigammu i 1 Pedro 3:7.) Awayyana nga aru i abilidadmu anna matalikarag ka, ngem nu matakì i paguvovugmu ta atawam, ariammu mekakua i pagatawanu anna awan tu sesserbina ta Dios i paddayarayom.

13. Kunnasi nga ari sadya nga matakitan na magatawa i kataggi-tadday?

¹³ Lillitan gapa nakuan na sigga-atawan ira i ari sadya nga panakì ta atawada. Innammu i dua nga angngarigan: Ollu, kanayun nga tawagan na solo nga yena i sigga-atawan nga brother ta kongregasion tape makitabarang, mabayag ira nga mabbida. Mekadua, kanayun nga kavulu na bagitolay ta pallayyagayya i sigga-atawan nga sister. Awayyana tu makasta gapa i intension na sigga-atawan taw ira nga angngarigan; ngem anni tamma i efekto na kukukuadda ta gi-attawadda? Kagian na tadday nga atawa nga babay nga naka-ekspiriensa tu kunnatun: “Nu masingakku nga aru nga tiempo anna atension i iyayawà na atawà ta tanakuan nga sister, matakitannà. Gitta na awan tu sesserbì.”

14. (a) Anni nga obligasion ta pagatawa i nebilin ta Genesis 2:24? (b) Anni nakuan i iyavùmu ta baggim?

¹⁴ Rasonable laman nga matakitan i atawa nga egga ta kunnatun nga situasion. Kinattamman na gi-attawadda yaw nga simple nga bilin na Dios: “Panawan na lalaki i yama anna i yenana anna mattalupaddian ta atawana.” (Genesis 2:24) Siempre maski nu nangatawa ngana ira, irespetoda lagapa i maganàda; ngem neyunnug na Dios nga mawag tu i attawada nakuan i prayoridadda. Talaga nga iddukan gapa na Cristiano ira i kapangngurugda; ngem ollu labbi nga asikasuadda i atawada. Yatutta nu sobra i atension nga iyayawà na sigga-atawan nga Cristiano ta kapangngurugna, awayyana nga makkaproblema ira. Posible kari nga mabbalin yatun tu problema ta pagatawanu?  Iyavùmu ta baggim, ‘Talaga kari nga ayatakku i atawà anna idi-iddakku tu tiempo anna atension nga mepangngò laman sa?’

15. Segun ta Mateo 5:28, ngatta mawag tu lillitan na natawan nga Cristiano i mangiyawà tu ari mepappangngò nga atension ta ari na atawa?

¹⁵ Mappeligro i sigga-atawan ira nga Cristiano nu mangiyawà  ira tu ari mepappangngo nga atension ta ariadda nga atawa. Kaddaraddam ta egga ira natawan nga Cristiano nga nakatagenò tu romantiko nga ayâ ta ariadda nga atawa anna sobra i kinadukkòda ta kokkofun. (Mateo 5:28) Narresulta yatun nga pakirelasion ta kondukta ira nga makepasiran ta unnug na pagatawa. Innammu nu anni i kinagi ni apostol Pablo meyannung taw nga gannug.

16. Anni i netabarang ni Pablo meyannung ta pagatawa?

¹⁶ Kabalin na pinattabarang ni Pablo nga “mawag tu ikakua i pagatawa,” pinagimmugugna i Cristiano ira nga “mawag tu agga-marenu i pagatawa” megafu “ta panunnutan na Dios danuri i maggannug tuange ta manallaw anna makidallaw.” (Hebreo 13:4) Kinagi ni Pablo nga “mawag tu agga-marenu i pagatawa.” Nu mekunnay ta unnug na pagatawa i seksual nga relasion, tatun laman nga makagi nga marenu ta moral i pagatawa. Yatutta tuttulan na Cristiano ira i nainspiran nga tabarang: “Magayayàka kanayun ta atawam.”​—Proverbio 5:18.

17. (a) Ngatta ari nakuan nga mappa-influwensia i Cristiano ira ta pagimamma na totolay ta pakidallaw? (b) Kunnasi tam maparigan si Job?

¹⁷ Dakal nga kawan na respeto ta moral nga dorob na Dios i seksual nga pakirelasion ta ari nga atawa. Kurug tu aru i makkagi nga normal i panallaw onu pakidallaw. Ngem ari nakuan nga mappa-influwensia i Cristiano ira maski anni paga i pagimamma na totolay meyannung taw. Nalippawàda nga ari tu totolay, nu ari, ‘Dios i mamanunnu ta totolay nga maggannug tuange ta manallaw anna makidallaw.’ (Hebreo 10:31; 12:29) Yari tu tuttulan na Cristiano ira i pagimamma ni Jehova meyannung tatun. (Bibbigammu i Roma 12:9.) Daddammattam i kinagi ni Job: “Nakipattabba ngà ta matà.” (Job 31:1) Tape malillitan  i dakkuà nga mattuppal ta pakidallaw, mawag tu immuguran na Cristiano ira i matada. Ariadda nakuan vuluvuga innan i ari da atawa tapus patallungan ta nonòda i maritta nga gannug.​—Innammu i artikulo ta Apendise nga, I Pagimamma na Biblia ta Diborsio Anna Passinna.

18. (a) Kunnasi kagrabe na pakidallaw ta pagimamma ni Jehova? (b) Anni i naggittan na pakidallaw anna na idolatria?

¹⁸ Kunnasi kagrabe na pakidallaw para kani Jehova? Makoffun i Mosaiko nga Dob tape malippawà tam i pagimammana taw. Ta Israel, patay i sentensia na makaliwà tu idolatria anna pakidallaw. (Levitico 20:2, 10) Masingammu kari i naggittan na idolatria anna pakidallaw? Nu maddayaw ta idolo onu ta tanakuan nga dios i tadday nga Israelita, arianna nga matuppal i tabbana kani Jehova. Nu manallaw onu makidallaw gapa i tadday nga Israelita, arianna nga matuppal i tabbàna ta atawana. Parehu ira nga traidor. (Exodo 19:5, 6; Deuteronomio 5:9; bibbigammu i Malakias 2:14.) Nakaliwà ira parehu kani Jehova, i matalò nga Dios.​—Salmo 33:4.

19. Anni i makoffun ta determinasiottam nga lillitan i pakidallaw, anna ngatta?

¹⁹ Siempre ari ngana tu sakup na Mosaiko nga Dob i Cristiano ira. Ngem nu nonopattam nga grabe nga liwà i pakidallaw ta Israel gari, makoffun yaw tape mas determinado ittam bilang Cristiano nga ari mangngua tu kunnatun. Ngatta? Nonopammu yaw: Mattallung ka kari ta kapilya onu iglesia, tapus maddasal ka nga nakapalittukag ta arubang na imahe? ‘Ari vuluvuga,’ kummu siguru. Ngem matenta ka kari nu iddaddaka tu aru nga kuartu? ‘Imposible nga kuakku yatun,’ i siguradu nga itabbagmu. Kakuruganna, ari vuluvuga nga manonò na kurug nga Cristiano nga traidoran si Jehova gukaban na paddayaw ta idolo. Ari gapa nga traidoran na tadday nga Cristiano i Diosna nga si Jehova kunne na gapa i atawana gukaban na  pakidallaw​—maski anni paga i katalina yatun. (Salmo 51:1, 4; Colosas 3:5) Ariattam pulus magangngua tu gannug nga mamagayayà kani Satanas ngem makepasiran kani Jehova anna ta sagrado nga unnug na pagatawa.

20. Anni nga situasion i mepa-arubang ta karuan nga pagatawa? Iyilustram.

²⁰ Anni paga i awayyam nga kuan tape metoli i respeto anna ayâmu ta atawam fuera paga ta basta pallillì ta makepasiran nga kondukta? Tape matabbag yatun, nonopammu nga kagitta na balay i unnug na pagatawa. Tapus iyarigmu nga kagitta na makasta nga dekorasion ira i masippo nga pakiyuvovug anna i meddu ira nga kukukuan na magatawa ta kataggi-tadday. Nu matagenòmu nga madukkò kamu ta kataggi-tadday, kagitta na balay nga napannu tu makasta ira nga dekorasion i pagatawanu. Ngem nu sesenu nga mallammin ngana i ayânu ta kataggi-tadday, mabbalin yatun tu kagitta na balay nga awan vuluvuga tu dekorasionna. Megafu ta parulattammu i bilin na Dios nga “mawag nga ikakua nu i pagatawa,” kayàmu nga pakastan i situasion. Nu nadaral i nabalor anna mekakua nga gannug, talaga nga kayàmu nga pakappian onu pinarukan yatun. Kunnasim makua yatun? Kagian na Biblia: “Gukaban na sirib, mapaladda i balay. Gukaban gapa na pakalippawà, memmuguran yatun. Gukaban na pakannammu, mapannu i balay tu ngamin nga klase na mangina anna makemmemmi nga pakkukua.” (Proverbio 24:3, 4) Innammu nu kunnasi meyaplika yaw ta pagatawa.

21. Kunnasim nga mapaladda i pagatawanu? (Innammu gapa i kahon nga  Kunnasi nga Mapakasta Paga i Pagatawa?)

²¹ Karuan ta nabalor ira nga pakkukua nga mamannu ta magayayà nga familia ay i kualidad nga kagitta na napafutuan nga ayâ, makadios nga paganassing, anna  maladda nga pangurug. (Proverbio 15:16, 17; 1 Pedro 1:7) Paladdanna yatun i pagatawa. Ngem nalippawàmu kari nu kunnasi nga napannu tu nabalor ira nga pakkukua i balay nga nakagi tatun nga proverbio? “Gukaban na pakannammu.” Wan, nu meyaplika i pakannammu ta Biblia, ulianna yatun i appana-panonò na tolay anna paguyuanna ira nga metoli i pangayâda ta kataggi-tadday. (Roma 12:2; Filipos 1:9) Yari tu kada magitubakkamu nga magatawa tape paguvovugan i tadday nga teksto ta Biblia, kagitta na inaggaw nga teksto, onu i nebase-Biblia nga artikulo ira meyannung ta pagatawa ta Ang Bantayan onu Gumising!, gittana pippiliannu i tadday nga dekorasion nga mamakasta ta balenu. Nu iyaplikanu i tabarang nga nagigiammunu megafu ta ayatannu si Jehova, gittana itattallunnu ta balenu yatun nga dekorasion. Metolina gafu yatun i meddu nga ayânu ta kataggi-tadday.

22. Anni i bendision nu kuattam i mawayya tam tape mapaladda i pagatawa tam?

²² Kurug tu aru paga i mawag nga makua anna mappasa labbi i aru nga tiempo nige nga sinaggi-tadday nga metoli i dekorasion ira. Ngem nu kuammu i partem, makatagenò ka tu monag nga pagayayà megafu ta ammum nga tuttuppalammu i bilin na Biblia: “Ipasingan nu i aya nu nga mangikakua ta kataggi-tadday.” (Roma 12:10; Salmo 147:11) I pinaka-importante, makapattalupaddiakka ta ayâ na Dios megafu ta napafutuan nga appursigim nga ikakua i pagatawam.