1, 2. Anni i iyava-avu na aru nga totolay?

 ZINARAL na masikan nga bagiu i tadday nga ili. Inatake na naka-armas nga grupo i tadday nga bario anna aru nga inosente i pinateda. Natay i tadday nga yena megafu ta cancer, anna nabattang i lima nga ánana.

² Nu mesimmu i kunnatun ira nga kalamidad onu trahedia, manono na aru, “Ngatta?” Aru i makkiavu nu ngatta napannu i mundo tu lussaw anna ziga-riga. Neyavu mu ngana kari gapa yatun?

3, 4. (a) Anni ira i pakkiavu ni Habakuk? (b) Anni i tabbag ni Jehova nisa?

³ Ta Biblia, nagigiammu tam nga nakkiavu gapa tu kunnatun maski danuri masikan i pangurugda ta Dios. Angngariganna, niyavu ni Habakuk kani Jehova: “Ngatta ta ipasingammu niakan i marake? Anna ngatta ipamavulummu i panattazzi? Ngatta egga kadaral anna kinavayolente ta arubakku? Anna ngatta napakaru i paddarama anna ari pakkara-anugu?”​—Habakuk 1:3.

⁴ Ta Habakuk 2:2, 3, mabibbig tam i tabbag na Dios ta pakkiavu ni Habakuk anna i promesana nga tununganna i situasion. Iddeddukan ni Jehova i totolay. Kagian na Biblia: “Yaya i manangngal nikamu.” (1 Pedro 5:7) Kakuruganna, nu ikalussaw tam nga masingan i ziga-riga, mas ngana i Dios. (Isaias 55:8, 9) Gigiammuattam ngana gafu i pakkiavu nga, Ngatta sobra i ziga-riga ta mundo?

5. Anni i kakkagian na aru nga manuddu tu relihion meyannung ta ziga-riga? Anni i ituddu na Biblia?

⁵ Maruddu nga kakkagian na pastor, pari, ministro,  anna manuddu tu relihion nga uray na Dios nga mazziga i totolay. Egga karuan nga makkagi nga ngamin nga mesimmu ta tolay, nelagum ngana i trahedia, ay dati ngana nga plano na Dios anna ariattam vuluvuga nga meyesplika nu ngatta. Kagian paga na karuan nga matay i totolay tapenu makavuluda i Dios ta langi. Angngariganna, nu matay i tadday nga abbing, kagiadda nga ina yayya na Dios tapenu mabbalin tu anghel. Ngem ari tu kurug yatun. Ari tu si Jehova i makalliwa ta marake nga mesissimmu. Kagian na Biblia: “Imposible nga mangngua tu marake i kurug nga Dios, onu mangngua tu ari fustu i Makapangngua-sa-ngamin!”​—Job 34:10.

6. Ngatta ipaliwa na magaru ta Dios i ngamin nga ziga-riga ta mundo?

⁶ Ipaliwa na magaru ta Dios i ngamin nga ziga-riga ta mundo megafu ta mangurug ira nga Dios i mammaguray ta mundo. Ngem gitta na nagigiammu tam ta Kapitulo 3, i kurug nga mammaguray ta mundo ay si Satanas nga Diablo.

7, 8. Ngatta sobra i ziga-riga ta mundo?

⁷ Ituddu nittam na Biblia nga “i mundo ay egga ta pammaguray na Demonio.” (1 Juan 5:19) Vayolente anna awan tu allo ni Satanas, i mammaguray naw nga mundo. Yayya ay “minannabag [onu, minangngilogo] ta tanga-ravvunan.” (Nepakannammu 12:9) Aru nga totolay i mamarig nisa. Yatun i tadday nga rason nu ngatta napannu i mundo tu kinaladdug, pallussaw, anna kinavayolente.

⁸ Egga paga i tanakuan nga rason nu ngatta sobra i ziga-riga ta mundo. Tagga ta narrebelde da Adan anni Eva, nipamanada i liwa ta ánada. Yatutta gafu ta liwa, parigatan na totolay i kasittoleda. Kayà na totolay nga mas importante ira anne ta tanakuan. Marralaban ira, makiggerra, anna tantalawadda i tanakuan. (Eclesiastes  4:1; 8:9) Nu mittan, mazziga-riga i totolay megafu ta “tiempo anna ari ekspektan nga mesimmu.” (Eclesiastes 9:11) Nu nekanna nga egga ira ta mali nga lugar ta ari mepangngo nga tiempo, posible nga maaksidente onu egga marake nga mesimmu nira.

9. Ngatta siguradu ittam nga egga i makasta nga rason ni Jehova nu ngatta ipamavulunna nga mabbayag paga i pazziga-riga?

⁹ Ari vuluvuga tu si Jehova i kegafuan na ziga-riga. Ari tu yayya i makalliwa ta gerra, krimen, anna kawan na hustisia. Ari tu yayya i egga ta likug na kalamidad ira gitta na lunig, bagiu, anna paddakal na danum. Ngem baka manono mu, ‘Nu si Jehova i pinakamakapangngua ta interu uniberso, ngatta arianna pagimmangan danatun nga kananassing nga mesissimmu?’ Ammu tam nga talaga ikavurungan ittam na Dios, yayya nga siguradu nga egga i makasta nga rasonna nu ngatta ipamavulunna nga mabbayag paga i pazziga-riga.​—1 Juan 4:8.

10. Anni i akusasion ni Satanas kani Jehova?

¹⁰ Ta hardin na Eden, inilloku na Diablo da Adan anni Eva. Inakusanna i Dios nga marake nga Mammaguray. Kakkagianna nga egga makasta nga gannug nga iyetu na Dios kada Adan anni Eva. Kayà ni Satanas nga mangurug ira nga mas malalaki yayya nga mammaguray anne kani Jehova anna ariadda mawag i Dios.​—Genesis 3:2-5; innan i Endnote 27.

11. Anni nga pakkiavu i mawag nga tabbagattam?

¹¹ Ari sinuppal da Adan anni Eva si Jehova anna narrebelde ira kontra nisa. Ninonoda nga egga i kepangngattadda nga maddesision para ta baggida nu anni i mapia anna nu anni i marake. Kunnasi pakurugan ni Jehova nga mali da Adan anni Eva anna yayya i makannammu nu anni i kapianan para nittam?

12, 13. (a) Ngatta ari insigida nga pinatay ni Jehova da Adan anni Eva? (b) Ngatta nipamavulun ni Jehova nga pammagurayan ni Satanas i mundo? Ngatta nipamavulunna nga pammagurayan na totolay i baggida?

 ¹² Ari insigida nga pinatay ni Jehova da Adan anni Eva. Imbes tu kunna, nipamavulunna nga makka-ana ira. Niddan ni Jehova i ána da Adan anni Eva tu tiansa nga mappili nu sinni i kayàda nga mammaguray nira. Gakkag ni Jehova nga pannuan i davvun tu perfekto nga totolay, yayya nga siguradu nga mesimmu yatun maski anni paga i kuan na Diablo.​—Genesis 1:28; Isaias 55:10, 11.

¹³ Kinuestion ni Satanas si Jehova ta arubang na minillion nga anghel. (Job 38:7; Daniel 7:10) Yayya nga niddan ni Jehova si Satanas tu tiempo tapenu pakurugan nu fustu i akusasionna. Niddanna paga i totolay tu tiempo tapenu magangngua tu sarilida ira nga gobiernu gukaban na pangigiya ni Satanas tapenu masingan nu talaga mavviktoria ira maski nu awan tu uffun na Dios.

14. Anni i napakurug kabalin na rinivu nga dagun?

¹⁴ Rinivu dagun nga pinurueban na totolay nga pammagurayan lagapa i baggida, ngem ari tu makasta i nattuppaladda. Napakurug nga laddug si Satanas. Mawag na totolay i uffun na Dios. Fustu si Jeremias ta pakkagina: “O Jehova, ammù nga ari mawayya na tolay nga igiya i baggina. Ari nga neddan i tolay tu autoridad nga itunung maski i dakkuana.”​—Jeremias 10:23.

15, 16. (a) Ngatta nipamavulun ni Jehova nga mabbayag paga i pazziga-riga? (b) Ngatta ari sinolba ni Jehova i problema ira nga pinalattuag ni Satanas?

¹⁵ Ngatta nipamavulun ni Jehova nga mabbayag paga i pazziga-riga? Ngatta arianna pagimmangan i marake ira nga mesissimmu? Ta pappasa na tiempo, napakurug  nga marake i pammaguray ni Satanas. Napurueban ngana na totolay i ngamin nga klase na gobiernu, ngem ari ira navviktoria. Maski nu napprogreso i siensia anna teknolohia, mas minaru i kawan na hustisia, pobre, krimen, anna gerra kumpara tagga. Dios laman i makawayya nga mammaguray ta totolay.

¹⁶ Ngem ari nga sinolba ni Jehova i problema ira nga pinalattuag ni Satanas. Nu kingngua na Dios yatun, gittana sussuportanna i pammaguray ni Satanas. Siempre, arianna vuluvuga kuan yatun. Tadday paga, baka nonopan na totolay nga mawayyada nga pammagurayan i gibbaggiadda. Ngem kinaladdug yatun anna ari anugutan ni Jehova. Ari yayya vuluvuga malladdug.​—Hebreo 6:18.

17, 18. Anni noka i kuan ni Jehova ta ngamin nga zinaral ni Satanas?

¹⁷ Mawayya kari ni Jehova nga pakappian i ngamin nga zinaral na rebelyon ni Satanas anna na totolay? Wan. Awan tu imposible ta Dios. Magguyu si Jehova ta mepangngo nga tiempo, kabalin nga matabbag i ngamin nga akusasion ni Satanas. Tapus pabbalinanna noka tu paraiso i davvun, gitta na ginakkagna. Mapaginnolay noka “ngamin i natay ira.” (Juan 5:28, 29) Ari ngana noka vuluvuga mattaki onu matay i totolay. Pakappian noka ni Jesus i ngamin nga zinaral ni Satanas. Usan noka ni Jehova si Jesus ‘tapenu daralanna i kingngua ira na Demonio.’ (1 Juan 3:8) Mappabalo ittam nga pasa-pasensian ittam ni Jehova anna iddanna ittam tu tiempo tapenu makannammuan yayya anna pilian yayya bilang Mammaguray nittam. (Bibbigan i 2 Pedro 3:9, 10.) Maski nu mazziga-riga ittam, uffunanna ittam nga magattam.​—Juan 4:23; bibbigan i 1 Corinto 10:13.

¹⁸ Ari ittam fuersan ni Jehova nga pilian yayya bilang Mammaguray tam. Niddanna i totolay tu lallaguray nga  mappili. Ammuattam nu kunnasi ittam mabenefisiowan tatun nga nabalor nga regalu.

19. Anni i makapabbaw nga regalu nga niyawa ni Jehova nittam? Ngatta ipappabalo tam yaw nga regalu?

¹⁹ Megafu ta makapabbaw nga regalu ni Jehova nga lallaguray nga mappili, dakal i nerumattam ta aya-ayam. Magguyu ira segun laman ta nikaparatuda, ngem sittam, awayya tam pilian nu kunnasi ittam mattolay anna sittam i maddesision nu kayà tam nga pagayayyatan si Jehova. (Proverbio 30:24) Ari ittam gapa nga kagitta na robot nga kuan laman i gannug nga neprograma nga kuanna. Egga i lallaguretam nga mappili nu anni i kayà tam pabbalinan, nu sinni i pakikkofunattam, anna nu anni i kuattam ta pattoletam. Kayà ni Jehova nga magayayya ittam nga mattolay.

20, 21. Anni i kakastan nga pappili nga makuam sangawe?

²⁰ Kayà ni Jehova nga ayatattam yayya. (Mateo 22:37, 38) Kagitta yayya na tadday nga yama nga magayayya nga makaginna ta napafutuan nga pakkagi na anana tu “Papa, iddu taka” imbes nga nemandu laman nisa tu kagianna. Niddan ittam ni Jehova tu lallaguray nga mappili nu passerbiattam yayya onu ari. Pinili da Satanas, Adan, anni Eva nga panakitan si Jehova. Sikaw, kunnasim usan i regalum nga lallaguray nga mappili?

²¹ Usammu i lallagurem nga mappili tapenu masserbi kani Jehova. Minillion i nappili nga pagayayyatan i Dios anna panakitan si Satanas. (Proverbio 27:11) Anni i makuam sangawe tapenu egga ka noka ta napabagu nga mundo na Dios sonu alsanna ngamin nga ziga-riga? Tabbagan na tumunug nga kapitulo yatun nga pakkiavu.