1, 2. Anni i kingngua ni Balaam tapenu mappeligro i ili ni Jehova?

UMAY i gumaggimmanango ta lugar nu sitaw yayya makala tu klase na manango nga kayàna. Mappili yayya tu appan tapus ikazzana i bannuena ta danum. Pasensianna i maginnag. Sonu kagatan na manango i bannue, guggunanna tapenu mekarol yatun ta simu na manango. Kabalinna, iyatannanna i bannue tapenu malana i manango.

² Puede gapa nga mabannue i totolay ta kunnatun nga metodo. Angngariganna, aranni ngana nga makadde i Israelita ira ta Nepromesa nga Davvun turi ta nakkampu ira ta Tana na Moab. Nipromesa na patul na Moab i aru nga kuartu ta lalaki nga mangngagan tu Balaam nu mebariawna i Israel. Nakaleg gabbalaman tu tiansa si Balaam nga i Israelita ira mismu i mangibariaw ta baggida. Pinilina tu mapia i appan. Nangidog yayya tu mabbing ira nga Moabita ta kampu na Israel tapenu tentan i lallaki ira.​—Numeros 22:1-7; 31:15, 16; Nepakannammu 2:14.

3. Kunnasi nga kinaga na Israelita ira i appan ni Balaam?

³ Efektibo kari i appan ni Balaam? Wan. Rinivu nga  Israelita i “nakibbiko ta ána nga babbay na Moab.” Zinayoda gapa ngana i falsu ira nga Dios, maski i tapang nga Baal na Peor, nga dios na sex. Gafu tatun, 24,000 nga Israelita i natay ta mismu nga attallungan na Nepromesa nga Davvun.​—Numeros 25:1-9.

4. Ngatta rinivu nga Israelita i nakangngua tu imoralidad?

⁴ Ngatta aru nga Israelita i nabiktima ta plano ni Balaam? I karagatan na baggida laman i nononopadda, anna kinattamadda i ngamin nga kingngua ni Jehova para nira. Aru i rason na Israelita ira nga mabbalin tu matalo ta Dios. Nilawanna ira ta pakka-aripan ta Ehipto, pinakanna ira ta tana-tana, anna niyarayyuna ira ta peligro durante nga niyangena ira ta attallungan na Nepromesa nga Davvun. (Hebreo 3:12) Ngem natenta lagapa ira na seksual nga imoralidad. Nitura ni apostol Pablo: “Ariattam gapa nga iyugali i mangngua tu seksual nga imoralidad, nga kunna karuan nga nangngua tu seksual nga imoralidad, yari tu natay [ira].”​—1 Corinto 10:8, NW.

5, 6. Anni i magigiammu tam ta nesimmu ta Tana na Moab?

⁵ Araranni ngana i napabagu nga mundo. Yari tu gitta tam gapa i Israelita ira nga egga ta attallungan na Nepromesa nga Davvun. (1 Corinto 10:11) Mas mappalapagustu ta sex i totolay sangawe anne ta Moabita ira tagga. Mabi laman nga mainfluwensian i ili ni Jehova tatun. Kakuruganna, i seksual nga imoralidad i pinaka-efektibo nga appan nga usu-usan na Diablo.​—Numeros 25:6, 14; 2 Corinto 2:11; Judas 4.

⁶ Iyavu ta baggim, ‘Mas kayà ku kari i manganannuan nga pagayayya anne ta mannanayun nga pagayayya ta napabagu nga mundo?’ Ari kari nga sulit  i pangikagumattam nga tuttulan i bilin ni Jehova ta pakkagina: “Arayyuannu i seksual nga imoralidad”?​—1 Corinto 6:18, NW.

7, 8. Anni i seksual nga imoralidad? Ngatta serioso nga gannug yatun?

⁷ Aru nga totolay sangawe i kappasirang i konduktada anna grabe i kawan tu respetoda ta dorob na Dios ta sex. Ta Biblia, tukuyan na seksual nga imoralidad i seksual nga anangngua danuri na ari nga nakkasal segun ta Katurakan. Kasali tatun i passex na lalaki ta lalaki, babay ta babay, onu i passex na tolay anna ayam. Tukuyan na seksual nga anangngua i paki-sex, oral sex, anal sex, onu i seksual nga pangaffuria ta pribadu ira nga parte na baggi na tanakuan.​—Innan i Endnote 23.

⁸ Manawag nga kagian na Biblia nga nu egga i tolay nga pakakuanna i seksual nga imoralidad, ari yayya puede nga mattalupaddian ta kongregasion. (1 Corinto 6:9; Nepakannammu 22:15) Mawawan paga na imoral nga tolay i respetona ta baggina anna i pattalo na tanakuan. Kanayun nga marresulta ta problema ira i imoralidad. Marresulta yatun ta pakkakonsensia, ari neplano nga pavvussi, problema ta pagatawa, taki, onu maski patay. (Bibbigan i Galacia 6:7, 8.) Nu talaga pannonopan na tadday nga tolay i resulta ira na imoralidad, magga manakina i mabbalin tu imoral. Ngem maruddu nga nu pegafuanan na tadday nga tolay i ollu nga dakkua nga marresulta ta imoralidad, i nononopanna laman ay nu kunnasi nga pagustuan i pakkaragana. Yatun nga ollu nga dakkua ay i pornograpia.

9. Ngatta peligroso i pornograpia?

⁹ Nadisenio i pornograpia tapenu sikkagan i seksual ira nga pakkaraga tam. Nakkewara sangawe i pornograpia​—ta magazina ira, libru, musika, anna programa ta TV, anna maski ta Internet. Aru i mangurug nga awan tu dake na pornograpia ngem kakuruganna, peligroso yatun. Megafu tatun, maadik ta sex i tadday nga tolay anna kanayun yayya nga mannono tu bastus ira nga gannug. Oras tu pinegafuanan na tadday nga tolay nga maggiraw tu pornograpia, puede nga marresulta yatun ta masturbasion, problema ira ta pagatawa, anna maski diborsio.​—Roma 1:24-27; Efeso 4:19; innan i Endnote 24.

10. Kunnasi makoffun i prinsipio ta Santiago 1:14, 15 tapenu mebita tam i imoralidad?

¹⁰ Importante nga mammuattam nu kunnasi ittam nga matenta na seksual nga imoralidad. Innan i abiso ta Santiago 1:14, 15: “Matenta i tolay nu melogo anna pammagurayan na pakkaraga na ta marakay ira nga gannug. Nu yaw nga pakkaraga ay minatto ngana ta futu na, marresulta ta katagarulian. Ay nu madammo ngana i katagarulian, marresulta ta patay.” Yayya nga nu egga manono mu nga marake, alsan insigida yatun. Nu ariammu ginakkag nga nakasingan tu bastus ira nga letratu, ariammu ngana ituloy nga innan! Addappammu i kompiuter, onu iyali mu i channel. Ariammu ipamavulun nga mapeggakka tu marake nga pakkaraga. Ta nu ari, puede yatun nga maggrabe adde ta marigatakka ngana nga kontrolan yatun.​—Bibbigan i Mateo 5:29, 30, NW.

11. Kunnasi ittam moffunan ni Jehova nu makanono ittam tu imoral ira nga gannug?

 ¹¹ Mas ammammu ittam ni Jehova anne ta pakannammu tam ta baggi tam. Ammuna gafu nga imperfekto ittam. Ngem ammuna gapa nga mawayya tam nga labanan i mali ira nga pakkaraga. Kagian ni Jehova nittam: “Yatutta patayannu i parte ira na bagginu nu meyannung ta seksual nga imoralidad, kinadaping, ari-makontrol nga seksual nga pakkaraga, makapataki nga pakkaraga, anna pakkakkam, nga tadday nga klase na idolatria.” (Colosas 3:5, NW ) Mariga nga kuan yatun, ngem pasensian ittam ni Jehova anna uffunanna ittam. (Salmo 68:19) Tadday nga brother i naadik ta paggiraw tu pornograpia anna masturbasion. Kinagi sa na kaeskuelana ira nga ngamin mabba ay mangngua tu kunnatun, ngem kunna: “Pinabbannag natun i konsensià, anna nabbalin ngà tu imoral.”  Nalippawana nga mawag tu kontrolanna i pakkaragana ira, anna ta uffun ni Jehova, nalabananna i adiksionna. Nu makanono ka tu imoral ira nga gannug, kiddawan kani Jehova i “ari nga maguku-gukug nga pakapangngua” tapenu mapattalupaddiammu nga marenu i nono mu.​—2 Corinto 4:7; 1 Corinto 9:27.

12. Ngatta mawag tu ‘immugurattam i futu tam’?

¹² Nitura ni Solomon: “Pinaka-importante ta ngamin nga mawag tu sifutammu, immugurammu i futum, ta yatun i paggafuan ira na inango.” (Proverbio 4:23) Tumukoy i “futu” tam ta kata-katoletam, i kata-katolay nga masingan ni Jehova. Daka-dakal i efekto nittam na masingattam. Kagian na matalo nga si Job: “Nakitabba ngà ta matà. Yari tu ngatta gapa ta mangipasingan ngà tu ari mepangngo nga atension ta tanakuan nga babay?” (Job 31:1) Gitta ni Job, mawag tu kontrolattam i iinnattam anna i nononopattam. Anna kagitta na salmista, ipakimallo tam: “Iyarayyum i matà ta gannug ira nga awan tu kwenta da.”​—Salmo 119:37.

13. Anni nga klase na kofun i pinili ni Dina?

¹³ Dakal i influwensia nittam na kokkofuttam, posible nga makasta onu marake. Nu piliammu nga kokkofun danuri manuttul ta estandarte na Dios, moffunaddaka tapenu matuttul mu gapa yatun. (Proverbio 13:20; bibbigan i 1 Corinto 15:33.) Masingattam nu kunnasi kaimportante i pappili tu kokkofun ta nesimmu kani Dina. Ana yayya ni Jacob, yari tu napadakal yayya ta familia nga maddayaw kani Jehova. Ari tu imoral si Dina, ngem nakikkofun yayya ta babbay nga Canaanita nga ari maddayaw kani Jehova. Kilala nga  imoral i Canaanita ira anna dumu-duma i pagimammada ta sex kumpara ta totolay na Dios. (Levitico 18:6-25) Durante ta kavulu ni Dina i kokkofunna, nakilalana i kabataan nga si Sikem, nga nakkorsunada nisa. Si Sikem “i pinakarespetadu” nga mabbing nga lalaki ta familiana. Ngem arianna ayatan si Jehova.​—Genesis 34:18, 19.

14. Anni i nesimmu kani Dina?

¹⁴ Kingngua ni Sikem nu anni i gittana gagangay anna mamappagustu ta baggina. Megafu ta nagustuanna si Dina, “inana yayya” anna finuersa nga “biniko” onu sinadday. (Bibbigan i Genesis 34:1-4.) Megafu tatun nga krimen, natturunug nga problema i nesimmu kani Dina anna ta interu familiana.​—Genesis 34:7, 25-31; Galacia 6:7, 8.

15, 16. Kunnasi ittam mabbalin tu masirib?

¹⁵ Ariattam ngana nga kawagan nga parigan i nakaliwatan ni Dina tapenu mammuattam nga pammakapianattam i panuttul ta moral ira nga estandarte ni Jehova. “I makikakkavulu ta masirib ay mabbalin tu masirib, ngem i makillivu-livu ta awan tu ammuna ay marake i pattuppalanna.” (Proverbio 13:20) Ikagumammu nga alippawatan “i interu nga dalan na kinapia,” tapenu malillitammu i matakitan anna mazziga.​—Proverbio 2:6-9; Salmo 1:1-3.

¹⁶ Mabbalin ittam tu masirib nu gigiammuattam i Uvovug na Dios, makimallo nige maddesision, anna tuttulan i makasta nga tabarang nga naggafu ta mekatalo anna nannono nga doroban. (Mateo 24:45; Santiago 1:5) Siempre ammu tam nga makafi anna imperfekto ittam ngamin. (Jeremias 17:9) Ngem anni i reaksiommu nu egga i nanabarang nikaw nga baka makangngua ka  tu imoralidad? Massinti ka kari, onu sigga-pakalinno mu nga alawatan i uffun?​—2 Patul Ira 22:18, 19.

17. Mangiyawa tu angngarigan nu kunnasi makoffun nittam i tabarang na kapangngurug tam.

¹⁷ Nonopan yaw nga situasion. Ta pattrabahuan na tadday nga sister, egga i tadday nga lalaki nga mangipatageno nisa nga espesial yayya anna iimbitanna yayya nga maki-date. Ari nga Saksi i lalaki, ngem gittana masippo yayya. Egga i sister nga nakasingan nga makkavulu ira yari tu sinabarangnganna yayya. Anni tamma i reaksion na sister nga natabarangngan? Idefensana kari i baggina, onu masinganna i sirib tatun nga tabarang? Baka ayatan gapa na sister si Jehova anna kayàna nga kuan nu anni i fustu. Ngem nu tulu-tuloy yayya nga maki-date tatun nga lalaki, ‘ara-arayyuanna kari i seksual nga imoralidad’ onu ‘mattattalo yayya ta futuna’?​—Proverbio 22:3; 28:26; Mateo 6:13; 26:41.

18, 19. Iyesplika nu kunnasi natammangngan ni Jose i imoralidad.

¹⁸ Aripan si Jose ta Ehipto turi ta kabataan yayya. Kadaggaw yayya tentan na atawa na yafuna nga maki-sex nisa, ngem ammu ni Jose nga mali yatun. Ayatan ni Jose si Jehova anna kayàna nga mapagayayya yayya. Yatutta kada tentan yayya na babay, pammanakitan yatun ni Jose. Megafu ta aripan yayya, arianna babbasta nga mapanawan i yafuna. Tadday nga aggaw, turi ta pinilit na atawa na yafuna nga makisex nisa, ‘nakkarela yayya nga nallawan.’​—Bibbigan i Genesis 39:7-12.

¹⁹ Tanakuan nakuan i nesimmu nu nannono si Jose tu imoral onu naffantasia ta babay. Ngem mas importante kani Jose i relasionna kani Jehova anne ta maski anni. Kinagina ta babay: “Ari vuluvuga nga neyetù niakan na yafù i maski anni fuera nikaw, megafu ta atawa naka. Yari tu kunnasì nga makua yaw nga kinamarake anna makaliwa kontra ta Dios?”​—Genesis 39:8, 9.

20. Ngatta ammu tam nga nagayayya si Jehova kani Jose?

²⁰ Kanayun nga matalo si Jose ta Dios maski paga arayyu yayya ta familiana anna ta baleda, yari tu binendisionan yayya ni Jehova. (Genesis 41:39-49) Nagayayya si Jehova ta kinamatalo ni Jose. (Proverbio 27:11) Mariga nga lillitan i imoralidad. Ngem daddammannu danaw nga uvovug: “Ikalussaw nu i marakay, sikamu nga magiddu ta YAFU; tangngallan na i inango na totolay na; ta pakawayya na marakay ay paliaran na ira.”​—Salmo 97:10, footnote.

21. Kunnasi pinarigan na tadday nga kabataan nga brother si Jose?

²¹ Kada aggaw, magutu i totolay ni Jehova nga ipasingan nga ‘ikalussoda i marake’ anna ‘ayatadda i mapia.’  (Amos 5:15) Maski anni paga i edad mu, puede ka mabbalin tu matalo kani Jehova. Egga i tadday nga kabataan nga brother nga napurueban i pangurugna ta eskuela. Kinagi nisa na tadday nga babay: ‘Maki-sex ngà niko nu uffunammà ta test ta math.’ Anni i kingngua naw nga brother? Pinariganna si Jose. Kunna: “Nammanaki ngà insigida ta kayàna. Megafu ta pinattalupaddiakku i integridad ku, ari nawawan i dignidad ku anna respetò ta baggì.” Anni laman nga ‘pappalapagustu tu manganannuan’ megafu ta imoralidad ay maruddu nga marresulta tu taki anna daddam. (Hebreo 11:25) Ngem kanayun nga marresulta tu mannanayun nga pagayayya i pattuttul kani Jehova.​—Proverbio 10:22.

22, 23. Kunnasi ittam duffunan ni Jehova maski nakaliwa ittam tu madammo?

²² Usan ni Satanas i seksual nga imoralidad tapenu siluan ittam, anna mariga yatun para nittam. Sittam ngamin ay makanono tu marake nu mittan. (Roma 7:21-25) Matindian yatun ni Jehova anna daddammanna nga “gavu ittam laman.” (Salmo 103:14) Kunnasi gafu nu nakaliwa i tadday nga Cristiano tu imoralidad? Awan ngana kari tu iddanamana? Ari. Nu talaga mabbabawi yayya, duffunan yayya ni Jehova. “Minammakoma” i Dios.​—Salmo 86:5; Santiago 5:16; bibbigan i Proverbio 28:13.

²³ Niddan gapa ittam ni Jehova tu ‘regalu ta totolay ira’—i minaggiddu ira nga elder nga manangngal nittam. (Efeso 4:8, 12; Santiago 5:14, 15) Nangiyawa yayya tu elder ira tapenu moffunan ittam nga mapakappia i relasiottam nisa.​—Proverbio 15:32.

24, 25. Kunnasi ittam moffunan na “pakalippawa” tapenu malillitan i imoralidad?

²⁴ Tapenu makapaddesision tu mapia, mawag tu malippawa tam nu kunnasi ittam mammakapia ta dorob ni Jehova. Kattam kayà i meyarig ta kabataan nga lalaki nga nadeskriba ta Proverbio 7:6-23. Nakkurang yayya tu “pakalippawa,” yari tu nabiktima yayya na seksual nga imoralidad. I pakalippawa ay ari laman nga pabbalin tu masirib. Nu egga i pakalippawa tam, alippawatattam i appana-panono na Dios anna iyaplika tam danatun ta pattoletam. Daddamman danaw nga masirib nga uvovug: “I mappursigi nga mapeggan tu pakalippawa ay iddukanna i baggina. I mattagibalor ta pakalippawa ay mavviktoria.”​—Proverbio 19:8.

²⁵ Kumbinsidu ka kari nga fustu i estandarte ira na Dios? Kurugammu kari nga magayayya ka nu tuttulammu danatun? (Salmo 19:7-10; Isaias 48:17, 18) Nu ari ka paga siguradu, daddamman i ngamin nga makasta nga kingngua ni Jehova para nikaw. “I pia na YAFU ay en-nu mismu nga kakkapan.” (Salmo 34:8) Durante nga kuammu yatun, mas nga ayatammu i Dios. Ayatan i ayatan na Dios, anna ikalussaw i ikalussona. Pannuammu i nono mu tu makasta ira nga gannug​—kurug, matunung, marenu, makemmemmi, anna mapia ira nga gannug. (Filipos 4:8, 9) Maparigattam si Jose, nga nammakapia ta kinasirib ni Jehova.​—Isaias 64:8.

26. Anni i gigiammuattam ta tumunug nga artikulo?

²⁶ Maski awan tu atawam onu egga ngana, kayà ni Jehova nga magayayya ka ta pattolay. Makoffun nittam i tumunug nga dua nga kapitulo tapenu mavviktoria i pagatawa.