1-3. (a) Ngatta siguraduan na yena nga marenu i anana? (b) Ngatta kayà ni Jehova nga marenu i totolena?

PAGANNUATAN na minaggiddu nga yena i anana nga umay ta eskuela. Siguraduanna nga nakazigu i anana, maayus yayya, anna marenu i sinnunna. Nu kunnatun, mattalupaddian nga makasta i gawa-gawayyan na abbing anna masingan na tanakuan nga tattangngallan yayya na maganana.

² Kayà na Yama tam nga si Jehova nga marenu ittam. (Salmo 18:26) Ammuna nga pammakapianattam i pabbalin tu marenu. Anna nu marenu ittam, medayaw tam yayya.​—Ezekiel 36:22; bibbigan i 1 Pedro 2:12.

 ³ Anni i kebalinan na pabbalin tu marenu? Anna ngatta pammakapianattam i pabbalin tu marenu? Durante nga gigiammuattam danatun nga pakkiavu, baka egga i masingattam nga mawag tu ulian ta baggi tam.

4, 5. (a) Ngatta marenu ittam nakuan? (b) Anni i ituddu nittam na pamaratu meyannung ta pagimamma ni Jehova ta kinarenu?

⁴ Nagigiammu tam i mabbalin tu marenu ta ehemplo mismu ni Jehova. (1 Pedro 1:16) Yatutta i pinakarason nu ngatta marenu ittam nakuan ay megafu ta kayà tam nga ‘parigan i Dios.’​—Efeso 5:1.

⁵ Aru i ituddu nittam na pamaratu ni Jehova meyannung ta pagimammana ta kinarenu. Pinaratu ni Jehova i natural ira nga siklo tapenu mattalupaddian nga marenu i paddag anna i danum. (Jeremias 10:12) Nonopan i aru nga proseso nga pakarenuan na davvun i sarilina, maski paga dapingan na totolay yatun. Angngariganna, namaratu si Jehova tu baraddi nga mikrobio, nga masingan laman ta microscope. Egga i makasta nga klase na mikrobio nga mapabbalidda tu marenu i kappatay ira nga basura. Kappabbaw yatun nga proseso. Usan paga lagu na sientista ira i karuan tatun nga mikrobio tapenu labanan i efekto na polusion.​—Roma 1:20.

6, 7. Kunnasi ipasingan na Dob ni Moises nga mawag tu marenu danuri maddayaw kani Jehova?

⁶ Masingattam gapa i importansia na pabbalin tu marenu ta Dob nga niyawa ni Jehova ta Israelita ira gukaban ni Moises. Angngariganna, mawag tu marenu ira ta pisikal tapenu alawatan ni Jehova i paddayoda. Ta Aggaw na Pangitavvung, mawag tu mamiddua nga mazzigu i atannang nga pari. (Levitico 16:4, 23, 24) Nige gapa nga mangitavvung i tanakuan nga papari, mawag tu mabbaggaw  ira tu lima anna takkida. (Exodo 30:17-21; 2 Cronicas 4:6) Ta karuan nga situasion, patay i sentensia na ari panuttul ta dorob ta kinarenu.​—Levitico 15:31; Numeros 19:17-20.

⁷ Kunnasi gapa ta maddaggun? Aru i magigiammu tam ta estandarte ira ni Jehova tatun nga Dob. (Malakias 3:6) Manawag nga ipasingan natun nga marenu nakuan danuri maddayaw kani Jehova. Ari nanguli i estandarte ira ni Jehova. Ekspektanna lagapa nga marenu i maddayaw ira nisa adde ta maddaggun.​—Santiago 1:27.

8. Ta anni ittam nakuan nga marenu?

⁸ Para kani Jehova, i kebalinan na kinarenu ay ari laman nga pabbalin tu marenu ta baggi, sinnun, anna ta balay. Nelagum tatun i interu nga pattoletam. Kasali tatun i paddayaw, kondukta, anna appana-panono tam. Wan, tapenu imammatan ittam ni Jehova nga marenu, mawag tu marenu ittam ta ngamin nga aspeto na pattoletam.

9, 10. Anni i kebalinan na pabbalin tu marenu ta paddayaw tam?

⁹ Marenu nga paddayaw. Ariattam nakuan vuluvuga nga makiparte ta falsu nga relihion. Turi ta naaripan ta Babilonia i Israelita ira, napalevutan ira tu totolay nga mangngua tu imoral durante nga maddayaw ta pagano ira nga dios. Niprofesiya ni Isaias nga manoli i Israelita ira ta nasiodda tapenu itolida i marenu nga paddayaw. Kinagi ni Jehova nira: “Mallawakkamu tatun, anna ariannu siggeran i maski anni nga maritta! Mallawakkamu ta tangngana, pattalupaddianannu nga marenu i bagginu.” Ari tu puede nga makivuan i paddayoda ta Dios tu tuttuddu, annangngua, onu kostumbre ira na falsu nga relihion na Babilonia.​—Isaias 52:11.

 ¹⁰ Lillitan gapa na kurug nga Cristiano ta maddaggun i falsu nga relihion. (Bibbigan i 1 Corinto 10:21.) Aru nga popular nga tradision, kostumbre, anna pangurug na mundo i nebase ta tuttuddu na falsu ira nga relihion. Angngariganna, ta aru nga kultura, mangurug i totolay nga egga i parte na baggi tam nga tulu-tuloy nga matolay nu matay ittam, anna aru nga kostumbre i nebase taw nga pangurug. (Eclesiastes 9:5, 6, 10) Mawag tu lisian na Cristiano ira i kunnatun ira nga kostumbre. Baka fuersan ittam na kafamilia tam nga makiparte ta karuan tatun. Ngem megafu ta kayà tam nga marenu ittam kani Jehova, ariattam mappa-influwensia nira.​—Kingngua 5:29.

11. Anni i kebalinan na pabbalin tu marenu ta kondukta tam?

¹¹ Marenu nga kondukta. Tapenu marenu ittam kani Jehova, mawag tu lisiattam i maski anni nga klase na seksual nga imoralidad. (Bibbigan i Efeso 5:5.) Ta Biblia, kinagi ni Jehova nittam nga ‘arayyuattam i seksual nga imoralidad.’ Manawag ta kinagina nga danuri imoral nga ari mabbabawi ay “ari nga mangirensia ta Pappatulan na Dios.”​—1 Corinto 6:9, 10, 18, NW; innan i Endnote 22.

12, 13. Ngatta marenu nakuan i appana-panono tam?

¹² Marenu nga appana-panono. Maruddu nga kuattam nu anni i agga-nono tam. (Mateo 5:28; 15:18, 19) Nu marenu i nononopattam, marenu gapa i kuattam. Siempre, imperfekto ittam. Yari tu nu mittan, ari mepangngo i manono tam. Nu makanono ittam tu kunnatun, alsattam nakuan insigida yatun, ta nu ari, baka duttal i tiempo nga puru marake ngana laman i agga-nono tam. Tapus baka kuattam ngana i agga-nono tam. Pannuattam gafu i nono tam tu marenu ira nga gannug. (Bibbigan i Filipos 4:8.) Yari tu ibita tam i gannug ira  gitta na imoral onu vayolente nga dibersion. Piliattam nakuan nu anni i bibbigan, girawan, anna i paggiristoriattam.​—Salmo 19:8, 9.

¹³ Tapenu mattalupaddian ta aya na Dios, mawag tu marenu ittam ta paddayaw, kondukta, anna ta appana-panono. Ngem importante gapa kani Jehova nga marenu ittam ta pisikal.

14. Ngatta importante i pabbalin tu marenu ta pisikal?

¹⁴ Nu pattalupaddianattam nga marenu i baggi anna i pallevu tam, mammakapia ittam anna i totolay ta pallevu tam. Makkasta i annagenappattam, anna kayà na tanakuan i makikavulu nittam. Ngem egga paga i mas importante nga rason ta pabbalin tu marenu ta pisikal. Nu marenu ittam, medayaw si Jehova. Nonopammu yaw: Nu makasingakka tu abbing nga kanayun nga madaping, baka nonopammu nga awan tu paki-alam nisa na maganana. Kunnatun gapa, nu pagurayattam i baggi tam anna ari ittam mattalupaddian nga marenu, baka marake i nonopan na totolay kani Jehova. Kinagi ni Pablo: “Ariak-ku nga ikaya tu egga i kapaliwatak-ku ta trabahù; yatun tu kuak-ku i adde na awayyà nga ari nga mangngua tu kesiddukallan na maski sinni. Ngem ta ngamin nga kuak-ku, ipasingak-ku tu doroban nà na Dios.”​—2 Corinto 6:3, 4.

15, 16. Anni i makua tam tapenu mattalupaddian nga marenu i baggi tam?

¹⁵ Ta baggi tam anna ta sinnuttam. Mawag tu parte na inaggaw nga rutina tam i pattalupaddian nga marenu. Angngariganna, kanayun ittam nga mazzigu, anna kadaggaw nu posible. Savunattam i lima tam, netallugaring  nu nige tam nga mallutu onu kuman anna mas ngana nu naggafu ittam ta kasilyas onu nanammi ittam tu gannug nga madaping. Gittana baddi nga gannug laman i pabbaggaw tu lima tam, ngem importante yatun tapenu ari mawwara i bakteria anna taki. Makepaliag paga yatun ta inango. Nu awan tu kasilyas onu poso negro tam, egga paga makua tam tapenu metabbo i attay tam. Awan tu kasilyas onu poso negro na Israelita ira gari, yari tu ikokkogda i atteda nu sitaw arayyu ta babalay anna ta paggafuan na danum.​—Deuteronomio 23:12, 13.

¹⁶ Ari kawagan nga magarbo, mangina, onu usu i sinnuttam ira. Ngem mawag tu maayus anna marenu yatun. (Bibbigan i 1 Timoteo 2:9, 10.) Kayà tam gapa nga makedayaw kanayun kani Jehova i itchura tam.​—Tito 2:10.

17. Ngatta kayà tam nga pattalupaddianan nga marenu i balay anna i pallevu tam?

 ¹⁷ Ta balay anna ta pallevu tam. Maski sitaw i paddianattam, pattalupaddianattam nakuan nga marenu i baletam. Siguraduattam nakuan gapa nga marenu i kotse, motor, bisikleta, onu maski anni nga pattakayattam, mas ngana nu usattam yatun ta study onu ta ministerio. Kuattam yatun megafu ta ilayyagayya tam ta tanakuan i meyannung ta pattolay ta marenu nga paraiso nga davvun. (Lucas 23:43; Nepakannammu 11:18) Nu marenu i balay anna i pallevu tam, ipasingan natun nga mapprepara ittam ngana sangawe para ta pattolay ta marenu nga napabagu nga mundo.

18. Ngatta kayà tam nga marenu i lugar nga paddayawattam?

¹⁸ Lugar nga paddayarayawattam. Mepasingattam nga importante nittam i kinarenu nu pattalupaddianattam nga marenu i lugar nga paggarammammungattam, i Kingdom Hall onu i pagasemblian anna i pakkombensionattam. Nu egga i bagu nga umay ta Kingdom Hall, maruddu nga masingadda i kinarenu natun. Makedayaw yatun kani Jehova. Bilang miembro na kongregasion, egga i oportunidad tam ngamin nga mappakarenu anna mammentena ta Kingdom Hall tam.​—2 Cronicas 34:10.

19. Anni nakuan i lillitattam?

¹⁹ Maski paga ari kinagi na Biblia i kada marake nga bisiu nga mawag tam lillitan, nangiyawa yatun tu prinsipio ira nga makoffun tapenu malippawa tam i pagimamma ni Jehova tatun ira nga gannug. Manakina nga massigariliu ittam onu abusowattam i binarayang onu droga. Nu kofun ittam na Dios, lillitattam danatun  nga gannug. Ngatta? Megafu ta tagibalorattam i regalu nga inango. Pababban danatun nga bisiu i inango tam, daralanna i gawa-gawayyattam, anna pappeligrowanna i totolay ta pallevu tam. Aru nga totolay i nangiyemmang tatun ira nga marake nga bisiu tapenu magawa-gawayyan ira. Ngem bilang kofun ni Jehova, i kapianan nga rasottam ay i aya tam ta Dios. Kinagi na tadday nga kabataan nga babay: “Ta uffun ni Jehova, nabbalin tu marenu i pattolé, anna neyemmakku i bisiù ira. . . . Nu ta sarilì laman, kakku siguru makua i kunnaw ira nga panguli.” Gigiammuattam i lima nga prinsipio ta Biblia nga makoffun ta tadday tapenu meyemmang i marake ira nga bisiu.

20, 21. Anni ira nga bisiu i kayà ni Jehova nga iyemmattam?

²⁰ “Pakarennuat-tam i baggi anna espiritu tam ta anni laman nga makaparitta nittam. Kuat-tam tu awan tu pakkurangan na kasanto tam ta pattolay nga sigga-assing ta Dios.” (2 Corinto 7:1) Kayà ni Jehova nga iyemmattam i marake ira nga bisiu nga manaral ta nono onu ta baggi tam.

²¹ Mabibbig ta 2 Corinto 6:17, 18 i tadday nga madammo nga rason nu ngatta mawag nga ‘pakarennuattam i baggi tam ta anni laman nga makaparitta nittam.’ Kunni Jehova nittam: “Arian nu siggeran i anni laman nga maritta.” Tapus nipromesana: “Alawatat-takamu. Sakan noka i yama nu ngana, anna sikamu i ana-ana ku gapa.” Wan iddukan ittam ni Jehova nga kunna pangiddu na yama ta ánana nu lillitattam i maski anni nga gannug nga mamadaping nittam ta arubanna.

22-25. Anni ira nga prinsipio ta Biblia i makoffun nittam tapenu malillitattam i madaping ira nga bisiu?

²² “Ayatam-mu i Yafu nga Dios mu ta interu nga  futum, interu nga ikararuam anna ta interu nga nono mu.” (Mateo 22:37) Yaw i pinaka-importante nga bilin ta ngamin. (Mateo 22:38) Mepangngo si Jehova ta buu nga aya tam. Kunnasi tam meyawa kani Jehova i buu nga aya tam nu mangngua ittam tu gannug nga mamababba ta inango tam onu manaral ta uto tam? Kuattam gafu i adde na mawayya tam tapenu ipasingan i pattagibalor ta inango nga niyawana nittam.

²³ Si Jehova “mismu i mangiyawa tu inango, tu pattolay anna ngamin nga ganna-gannug ta ngamin nga totolay.” (Kingngua 17:24, 25) Nu niregaluan naka na kofummu, itabbo mu kari yatun onu daralammu? Kappabbaw nga regalu i inango nga naggafu kani Jehova. Talaga appresiattam yatun nga regalu. Yari tu usattam i inango tam tapenu medayaw yayya.​—Salmo 36:9.

²⁴ “Ayatam-mu i ikattolem ta kunna pangaya mu ta baggim.” (Mateo 22:39) Ari laman tu sittam i maperwisiu ta madaping ira nga bisiu. Maperwisiu gapa maski danuri egga ta pallevu tam nga maruddu nga iddeddukattam. Angngariganna, i tolay nga maddian ta balay na minassigariliu ay posible nga makala tu grabe ira nga taki megafu laman ta pagagugna ta atu na sigariliu. Ngem nu iyemmattam i marake ira nga bisiu, ipasa-pasingattam nga iddukattam i totolay ta pallevu tam.​—1 Juan 4:20, 21.

²⁵ “Iparaddam-mu ta totolay tu makimoray ira ta mammaguray ira tuange ta egga ira ta pakawayya.” (Tito 3:1) Ta aru nga nasion, megamma ta dorobda i kapeggan onu pangusa tu karuan nga klase na droga. Megafu ta ibilin ni Jehova nittam nga ikakua tam i gobiernu ira, tuttulattam danatun nga dorob.​—Roma 13:1.

26. (a) Anni i mawag tam nga kuan tapenu alawatan ni Jehova i paddayaw tam? (b) Ngatta kapianan nga pattolay i pattalupaddian nga marenu ta paningan na Dios?

 ²⁶ Nu kayà tam i mabbalin tu kofun ni Jehova, baka egga masingattam nga mawag tam nga ulian. Insigida nakuan nga uliattam yatun. Mariga nu karuan nga iyemmang i madaping ira nga bisiu, ngem meyemmattam danatun! Nipromesa ni Jehova nga duffunanna ittam. Kunna: “Sakan si Jehova nga Dios mu, i manuttuddu nikaw tapenu mabenefisiowakka, i mangigiggiya nikaw ta dalan nga mawag tu lakarammu.” (Isaias 48:17) Nu kuattam i adde na mawayya tam nga mattalupaddian nga marenu, makasiguradu ittam nga medayaw tam i Dios tam.