1. Anni i ikavurungan ni Jesus ta gabi nige na patena?

TA GABI nige na patay ni Jesus, ammuna nga arannina ngana nga panawan i disipulosna, yari tu mavurung yayya ta mappangeda. Kinagina nira: “Ari kamu nga kukua [“parte,” NW ] na mundo.” (Juan 15:19) Tapus, nipakimallona ira ta Yamana nga kunna: “Ari ira nga kukua na mundo, ta kunne niakan nga ari nga kukua na mundo.” (Juan 17:15, 16) Anni i kayà kagian ni Jesus?

2. Anni i “mundo” nga tinukoy ni Jesus?

² Tukuyan taw na “mundo” i totolay nga ari makannammu ta Dios anna parte na pammaguray ni Satanas. (Juan 14:30; Efeso 2:2; Santiago 4:4; 1 Juan 5:19) Kunnasi ittam mabbalin tu ‘ari parte na mundo’? Gigiammuattam danaw taw nga kapitulo: Mattalupaddian ittam nga matalo ta Pappatulan na Dios anna neutral, kayàna kagian, awan tu faborattam ta pulitika. Labanattam i espiritu na mundo. Disente i assissinnun anna itchura tam, anna balanse i pagimamma tam ta kuartu. Iyusa tam gapa i armas nga niyawa nittam na Dios.​—Innan i Endnote 16.

3. Anni i pagimamma ni Jesus ta pulitika?

³ Ta kegga ni Jesus ta davvun, nasinganna nga aru  i problema na totolay anna mariga i pattoleda. Talaga ikavurunganna ira anna kayàna ira nga uffunan. Nabbalin kari yayya nga lider ta pulitika? Ari. Ammuna nga i talaga mawag na totolay ay i gobiernu onu Pappatulan na Dios. Si Jesus i Patul natun nga Pappatulan, anna yatun nga Pappatulan i pinakatema na ilayyagayyana. (Daniel 7:13, 14; Lucas 4:43; 17:20, 21) Ari nakiparte si Jesus ta pulitika, anna neutral yayya kanayun. Turi ta egga yayya ta arubang na Romano nga Gobernador nga si Poncio Pilato, kinagina: “I pammagurayak-ku ay awan toye ta utun na davvun.” (Juan 18:36) Neutral gapa i disipulosna. Kagian na libru nga On the Road to Civilization nga danuri ollu-siglo nga Cristiano ay “manakida i mapeggan tu posision ta pulitika.” Kunnatun gapa i kurug ira nga Cristiano ta maddaggun. Matalo tam nga suportan i Pappatulan na Dios anna neutral ittam ta pulitikal nga aktibidad na mundo.​—Mateo 24:14.

4. Kunnasi suportan na kurug ira nga Cristiano i Pappatulan na Dios?

⁴ I embahador ira i mangibaggi ta gobiernuda ta tanakuan nga nasion, yari tu ariadda makisali ta pulitika tatun nga nasion. Kunnatun gapa i nazelugan ira, nga iddanamadda nga makipammaguray kani Cristo ta langi. Nattura si Pablo ta nazelugan ira nga Cristiano: “Sikami gafu i mangibaggi kani Cristo.” (2 Corinto 5:20) I nazelugan ira i mangibaggi ta gobiernu na Dios. Ariadda makiparte ta isyu na pulitika anna gobiernu naw nga mundo. (Filipos 3:20) Lallagu, minillion nga totolay ngana i naduffunan na nazelugan ira nga mammuan i meyannung ta gobiernu na Dios. Suportan danuri na “tanakuan nga karneru,”  nga magiddanama nga mattolay tu mannanayun ta napabagu nga mundo na Dios i nazelugan ira. Neutral gapa ira. (Juan 10:16, NW; Mateo 25:31-40) Manawag gafu nga i kurug nga Cristiano ay ari makiparte ta pulitika naw nga mundo.​—Bibbigan i Isaias 2:2-4.

5. Anni i tadday nga rason nu ngatta ari makiggerra i Cristiano ira?

⁵ Ibilang na kurug ira nga Cristiano nga kafamilia i kapangngurugda anna egga i pattaraddeda maski nu anni nga nasion i naggafuadda. (1 Corinto 1:10) Nu makiggerra ittam, kiggerrattam i kafamilia tam anna i kapangngurug tam ira nga nibilin ni Jesus nga ayatattam. (Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:10-12) Ari laman tu yatun, kinagi paga ni Jesus ta disipulosna nga ayatadda maski i kontrada ira.​—Mateo 5:44; 26:52.

6. Kunnasi imammatan na dedikadu ira nga aripan ni Jehova i gobiernu?

 ⁶ Maski nu neutral ittam megafu ta Cristiano ittam, mappursigi ittam lagapa nga mabbalin tu mapia nga residente. Angngariganna, irespeto tam i gobiernu gukaban na panuttul ta dorobda anna na pappaga tu tax. Ngem kanayuttam nga siguraduan nga iyawa ta “Dios i kukua ira na Dios.” (Marcos 12:17; Roma 13:1-7; 1 Corinto 6:19, 20) Nelagum ta “kukua ira na Dios” i aya, pamarulo, anna paddayaw tam nisa. Sigga-paran ittam paga lagu nga matay imbes nga kontran si Jehova.​—Lucas 4:8; 10:27; bibbigan i Kingngua 5:29; Roma 14:8.

7, 8. Anni i “espiritu na mundo,” anna kunnasi natun afektan i totolay?

⁷ I kayà kagian na mesina ta mundo ni Satanas ay ariattam ipamavulun nga kontrolan ittam na “espiritu na mundo.” Yatun nga espiritu ay appanono anna kondukta nga naggafu kani Satanas, anna kontrolan natun danuri ari masserbi kani Jehova. Ngem labanan na Cristiano ira yatun nga espiritu. Kagitta na kinagi ni Pablo, “Ari tu i espiritu na mundo i inalawa tam, nu ari i Espiritu nga zinog na Dios.”​—1 Corinto 2:12; Efeso 2:2, 3; innan i Endnote 17.

⁸ Pabbalinan na espiritu na mundo i totolay nga makasarili, mapakatannang, anna rebelyoso. Itudduna nira nga ariadda mawag nga tuttulan i Dios. Kayà ni Satanas nga kuan na totolay i ikayada nga kuan anna ariadda nonopan nu anni i resulta natun. Ikayana nga kurugan na totolay nga i ‘karagatan na baggi anna ganna-gannug ira nga makatenta ta mata’ i pinaka-importante ira nga gannug ta pattolay. (1 Juan  2:16; 1 Timoteo 6:9, 10) Netallugaring nga mappuppursigi i Diablo nga ilogo i aripan ira ni Jehova anna illokuanna ittam tapenu parigattam i appanonona.​—Juan 8:44; Kingngua 13:10; 1 Juan 3:8.

9. Kunnasi ittam mafektan na espiritu na mundo?

⁹ I espiritu na mundo ay kagitta na paddag nga egga laman ta pallevu tam. Nu ariattam kuan i adde na mawayya tam nga labanan yatun nga espiritu, mafektanna ittam. (Bibbigan i Proverbio 4:23.) Awayyana nga maggafu yaw ta gannug ira nga ariattam mataga-tageno, gitta na pangipamavulun ta baggi tam nga mainfluwensian na appanono anna kondukta na totolay nga ari maddayaw kani Jehova. (Proverbio 13:20; 1 Corinto 15:33) Puede ittam gapa mafektan na pornograpia, apostasia, onu isports nga grabe i kompetisionna.​—Innan i Endnote 18.

10. Kunnasi tam malabanan i espiritu na mundo?

¹⁰ Anni gafu i kuattam tapenu ari ittam makontrol na espiritu na mundo? Mawag tu maddukko ittam kani Jehova anna mappegiya ta siribna. Kanayun ittam nakuan makkiddaw tu masanto nga espirituna anna okupadu ta passerbi nisa. Si Jehova i pinakamakapangngua nga Persona ta uniberso. Makasiguradu ittam nga uffunanna ittam nga labanan i espiritu na mundo.​—1 Juan 4:4.

11. Kunnasi ininfluwensian na espiritu na mundo i assissinnun na totolay?

¹¹ Mepasingattam paga nga ari ittam parte na mundo gukaban na assissinnun anna itchura tam. Aru nga totolay i massinnun tapenu makala tu atension,  masikkag i imoral nga appanono na tanakuan, marrebelde ta komunidad, onu ipasingan nga mariku ira. Awan gapa tu paki-alam na tanakuan ta itchurada. Baka magulu onu maritta ira nga innan. Ariattam ipamavulun i maski anni tatun nga maka-influwensia ta assissinnun anna itchura tam.

12, 13. Anni ira nga prinsipio i makoffun ta pappili tu assissinnuttam?

¹² Megafu ta aripan ittam ni Jehova, maayus, marenu, disente, anna mepangngo nakuan ta okasion i assissinnuttam. Massinnun ittam nga “mepangngo  anna umangay laman” tapenu mepasingattam nga ‘nespirituan i attolay tam.’​—1 Timoteo 2:9, 10; Judas 21.

¹³ Egga i efekto na assissinnuttam ta pagimamma na tanakuan kani Jehova anna ta totolena. Kayà tam nga kuan i ‘ngamin ta keraya-rayaw na Dios.’ (1 Corinto 10:31) Nu mapakalinno ittam, irespeto tam i mataga-tageno anna opinion ira na tanakuan. Nu mappili ittam gafu tu sinnun onu itchura nga kayà tam, daddammattam nga egga i efekto natun ta tanakuan nga tolay.​—1 Corinto 4:9; 2 Corinto 6:3, 4; 7:1.

14. Anni nakuan i daddammattam nu mappili ittam tu sinnun para ta Cristiano ira nga aktibidad?

¹⁴ Kunnasi ittam massinnun nu egga ittam ta study onu ta ministerio? Makala kari yaw tu sobra nga atension? Ari kari nga komfortable i tanakuan gafu ta assissinnuttam? Para nittam, awan kari tu puede nga maki-alam ta assissinnuttam? (Filipos 4:5, NW; 1 Pedro 5:6) Normal laman nga kayà tam tu makasta i itchura tam, ngem i talaga mamakasta nittam ay i Cristiano ira nga kualidad tam. Danaw nga kualidad i masingan ni Jehova nu innanna ittam. Ipasingan danatun i kata-katoletam, i “mapia nga affutu-futuan . . . nga kuruga mangina ta pagimamma na Dios.”​—1 Pedro 3:3, 4.

15. Ngatta ari nangiyawa si Jehova tu detalyadu nga dorob ta passinnun anna itchura tam?

¹⁵ Ari ittam niddan ni Jehova tu lista na dorob nu anni i mawag tam usan onu ari. Niddanna ittam lallagu tu prinsipio ira na Biblia nga makoffun nittam tapenu makapaddesision tu fustu. (Hebreo 5:14) Kayàna nga ibase tam i desisiottam, baddi onu dakal, ta aya tam nisa anna ta tanakuan. (Bibbigan i Marcos 12:30, 31.) Ta interu mundo, nadduruma i istilo na  passinnun na totolay ni Jehova depende ta kulturada anna ta kayàda. Makasta anna makapagayayya yaw nga padduruma.

16. Kunnasi nga mekontra i pagimamma na mundo ta kuartu ta nituddu ni Jesus? Anni i iyavu tam ira ta baggi tam?

¹⁶ Kayà ni Satanas nga nonopan na totolay nga mamagayayya nira i kuartu anna material ira nga gannug, ngem ammu na aripan ira ni Jehova nga ari tu kurug yatun. Mattalo ittam ta uvovug ira ni Jesus: “Ari tu i karu na kukua ira i paggukuran ta kurug nga pattolay.”  (Lucas 12:15) Ari nga makeyawa tu kurug nga pagayayya i kuartu. Ari nga makeyawa yatun tu kurug nga kokkofun, kurug nga imammo na nono, onu mannanayun nga inango. Siempre, mawag tam i karuan nga material nga gannug, anna kayà tam nga magayayya ta pattoletam. Ngem nituddu nittam ni Jesus nga magayayya ittam nu makasta i relasiottam ta Dios anna nu i paddayaw tam i pinaka-importante ta pattoletam. (Mateo 5:3; 6:22) Iyavu mu ta baggim: ‘Nainfluwensiannà kari ngana na pagimamma na mundo ta kuartu? Kuartu kari kanayun i agga-nono ku anna istoriakku?’​—Lucas 6:45; 21:34-36; 2 Juan 6.

17. Kunnasi makkasta i pattolem nu ibitam i pagimamma na mundo ta kuartu?

¹⁷ Nu nakafokus ittam ta passerbi kani Jehova anna ibita i pagimamma na mundo ta kuartu, mas egga i kebalinan na pattoletam. (Mateo 11:29, 30) Kontentu ittam anna memammo i nono anna futu tam. (Mateo 6:31, 32; Roma 15:13) Ariattam kuruga mavurung ta material ira nga gannug. (Bibbigan i 1 Timoteo 6:9, 10.) Magayayya ittam ta pangiyawa. (Kingngua 20:35) Anna mas aru i tiempo tam para ta iddeddukattam ira. Mas masingngo paga lagu i katrug tam.​—Eclesiastes 5:12.

18. Anni i kayà ni Satanas nga kuattam?

¹⁸ Kayà ni Satanas nga daralan i relasiottam kani Jehova, yari tu mawag tu kuattam i ngamin tapenu protektan yatun. Makikkillaban ittam ta “marakay ira nga espiritu.” (Efeso 6:12) Manaki ni Satanas tuange ta demoniona ira nga magayayya ittam onu mattolay ittam  tu mannanayun. (1 Pedro 5:8) Makikkillaban nittam danaw nga makapangngua nga kalabattam, ngem duffunan ittam ni Jehova tapenu mangaffu ittam!

19. Kunnasi dineskriba na Efeso 6:14-18 i “armas” na tadday nga Cristiano?

¹⁹ Mangiyusa gari i suddalu ira tu armas tapenu maprotektan ira ta gerra. Kunne na gapa, mawag nga iyusa tam i “armas” nga niyawa ni Jehova nittam. (Efeso 6:13) Protektan ittam natun. Mabibbig tam i meyannung tatun nga armas ta Efeso 6:14-18: “Yatun tu mappara-parak-kamu. Ipay nu tu kunna sinturon i kakurug, anna itakkag nu ta gakaw nu i katunung. I passapatus nu ay i aya nu nga mangilammuyag ta Mapia nga Dumug na imammo. Ilanno nu paga taw ira i angngurug tu kunna kalatag anna pangaddo nu ta ngamin nga umafa-afi nga pana na Demonio. Ipay nu gapa tu kunna panakkag ta ulu nu i kapaliag, tuange ta uvovug na Dios tu kunna espada nga iyawa na Espiritu. Kuan nu ngamin danaw nga sigga-pakimallo, nikamu nga makkiddaw ta uffun na Dios. Ta pangirollu na Espiritu, makimallo kamu ta maski anni nga tiempo.”

20. Anni nakuan i kuattam tapenu moffunan ittam na “armas” tam?

²⁰ Nu nakattaman na suddalu i tadday ta armasna anna nu egga i parte na baggina nga arianna naprotektan, yatun i puntirian na kalabanna. Nu kayà tam nga protektan ittam na “armas” tam, ariattam kattaman i maski anni nga parte natun. Mawag tu agga-yusa tam yatun anna pattalupaddianattam nga makasta i kondisionna. Makillaban ittam adde sonu madaral i mundo ni Satanas anna mapawan ta davvun si Satanas tuange ta demoniona ira. (Nepakannammu 12:17; 20:1-3) Yatutta nu laba-labanattam i mali nga pakkaraga onu  i pakkafiattam ira, ari nakuan makkafi i nono tam!​—1 Corinto 9:27.

21. Kunnasi ittam mangaffu ta pakillabattam?

²¹ Ariattam malabanan i Diablo nu ta sikattam laman. Ngem ta uffun ni Jehova, mangaffu ittam! Tapenu makapattalupaddian nga matalo, mawag tu makimallo ittam kani Jehova, gigiammuan i Uvovugna, anna makikavulu ta kapangngurug tam ira. (Hebreo 10:24, 25) Makoffun danatun tapenu makapattalupaddian ittam nga matalo ta Dios anna sigga-paran nga idefensa i pangurug tam.

22, 23. (a) Kunnasi nga sigga-paran nga medefensa tam i pangurug tam? (b) Anni i gigiammuattam ta tumunug nga kapitulo?

²² Mawag tu sigga-parattam nga idefensa i pangurug tam ta ngamin nga tiempo. (Juan 15:19) Ta karuan nga isyu, neruma i taddag na Saksi ira ni Jehova ta aru nga totolay. Iyavu ta baggim: ‘Kurug kari nga nalippawa ku nu ngatta kunnatun i taddagmi? Kumbinsidu ngà kari nga kurug i ituddu na Biblia anna na mekatalo anna nannono nga doroban? Magayayya ngà kari nga ikagi nga Saksi ni Jehova ngà? (Salmo 34:2; Mateo 10:32, 33) Meyesplikà kari ta tanakuan i kuru-kurugakku ira?’​—Mateo 24:45; Juan 17:17; bibbigan i 1 Pedro 3:15, 16.

²³ Ta aru nga situasion, manawag nu anni nakuan i kuattam tapenu mattalupaddian nga nesina ta mundo. Ngem egga ira i tiempo nga mariga yatun mammuan. Puru-purueban ittam ni Satanas nga siluan ta nadduruma nga gannug. Dibersion i tadday nga usanna. Kunnasi ittam makapappili tu makasta nga dibersion? Innattam ta tumunug nga kapitulo.