“TA KABBIKKU, NORMAL LAMAN I PANGINSULTO ANNA PAKKUKKULLE TA FAMILIAMI,” kunni Patricia. “Ariakku ammu i mamakoma. Maski adulto ngà ngana, ipappappakku ta piga aggaw i taki na nono ku anna ari ngà makakatrug.” Wan, ari nga magayayya onu makasta i pattolay nga napannu tu poray anna lussaw. I kurug, ipasingan na research ira nga i totolay nga ari mamakoma ay . . .

• Ipamavuludda nga daralan na poray onu lussaw i pakkaravulu nga marresulta ta pangisina ta baggi anna daddam

• Mabi matakitan, mavurung, onu madepres

• Nakafokus laman ta kamali yari tu ariadda magenjoy ta pattolay

• Ari tu memammo i nonoda megafu ta ammuda nga i pamakoma i fustu nga kuan

• Mas stress anna dakal i tiansada nga ma-high blood, mattaki ta futu, anna tanakuan paga gittana arthritis anna taki na ulu *

ANNI I PAMAKOMA? Yaw i paddispensa ta tadday nga nakataki anna pangari ta poray, lussaw, anna pannono nga mabbali. Ari yaw pakkunsinti ta kamali, pattagilappaw, onu pagappappe nga ari yatun nesimmu. Lallagu, i pamakoma ay tadday nga napannonopan nga personal nga desision nga mangipasingan nga importante nikaw i imammo anna makasta nga relasion ta tanakuan megafu ta ayatammu ira.

Ipasingan gapa na pamakoma i pakalippawa. Malippawa na minammakoma nga tolay nga makkamali, onu makaliwa, ittam ngamin ta uvovug anna guyu-guyu. (Roma 3:23) Yari tu kagian na Biblia: “Makkapasa-pasensia anna makkapaka-pakoma kamu nu egga i taki na nono nu ta kataggi-tadday nikamu.”​—Colosas 3:13.

Manawag gafu nga i pamakoma ay importante nga aspeto na aya, nga yaw i “mamattaradday . . . ta meggo nga pavvurulun.” (Colosas 3:14) I kurug, segun ta website na Mayo Clinic, marresulta i pamakoma ta . . .

•   Mas makasta nga pavvurulu, nga egga i empatia, pakalippawa, anna pangikallo ta nakataki

• Makasta nga appana-panono anna relasion ta Dios

• Ari kuruga pavvuru-vurung, pakka-stress, anna pallussaw

• Mas baddi nga sintomas na depresion

PAKOMAN I BAGGIM. I pamakoma ta baggi “i pinakamariga nga kuan,” ngem “i pinaka-importante ta gawa-gawayyan”​—ta mental anna pisikal—​segun ta journal nga Disability & Rehabilitation. Anni makoffun nikaw tapenu mapakomam i baggim?

• Ari ka magekspekta tu kinaperfekto ta baggim, ngem akseptan i kinakurug nga sikaw anna i ngamin ay makaliwa.​—Eclesiastes 7:20

• Makagigiammu ta nakaliwatammu tapenu malillitammu nga ulian yatun

• Pasensiammu i baggim; ari insigida nga malsa i karuan nga pakkafian anna marake nga neyugali.​—Efeso 4:23, 24

• Makikavulu ta kokkofun nga mamasikan, positibo, anna masippo ngem makkagi gapa tu kurug nikaw.​—Proverbio 13:20

• Nu nakataki ka, aminan yatun anna insigida makipakoma. Nu makipakoma ka, memammo i nono mu.​—Mateo 5:23, 24

Turi ta nab-Bible study si Patricia, nga nakagi ta gafu, nagigiammuna i mamakoma. Niturana: “Nalsa i poray nga nanaral ta pattolè. Ariakku ngana marigatan, anna ariakku gapa parigatan i tanakuan. Pakurugan na prinsipio ira na Biblia nga ayatan ittam na Dios anna ikayana i kapianan para nittam.”

Kunna lalaki nga mangngagan tu Ron: “Ariakku makontrol i nono anna guyu-guyu na tanakuan. Ngem makontrol ku i baggì. Nu kayà ku i imammo, mawag tu alsakku i lussaw. Ariakku mapaggiddang i pabbalin tu memammo anna malussaw. Marenu ngana i konsensià.”