Masolba kari na tolay i aru nga problema nga makalsa ta imammo anna seguridad anna mamappeligro ta mappange tam? Tapenu masolba i problema tam ira, mawag tu ammuattam i makagafu tatun.

Tapenu meyilustra, nattaki si Tom anna natay gabbalaman. Ngatta natay yayya? “Ta pallattuag na ollu ira nga sintomas na takina, awan tu nakanono nga ammuan i talaga makagafu tatun,” nitura na doktor ta nehospitallan ni Tom nigena natay. Nangiyawa laman tu medisina i dati ira nga doktor ni Tom tapenu makkasta laman i panagenona.

Kunnatun kari gapa i kukukuan na totolay ta problema ira ta mundo? Angngariganna, mangipatuppal tu dorob i gobiernu ira, mangipay tu video surveillance, anna pasikannadda i fuersa na pulisia tapenu mapagimmang i krimen. Maski nu efektibo danaw nu karuan, arianna lagapa masolba i talaga makagafu ta krimen. Masingan ta kukukuan na totolay i nononopadda, mataga-tagenoda, anna ikayada.

Kunni Daniel nga maddian ta nasion ta South America nga egga krisis ta ekonomiana: “Normal i pattolemi dati. Awan tu pakavurungammi nga armadu ira nga makkoko. Ngem sangawe, awan ngana tu memammo nga lugar. Megafu ta mariga nga paddia-paddian, talaga mapakurug nga aru nga tolay i kakkam anna awan tu respetoda ta inango onu ta pakkukua na tanakuan.”

Tadday nga lalaki i nanaw ta Middle East megafu ta gulu. Naggigiammu yayya tu Biblia. Kinagina: “Aru nga babbagitolay ta naggafuakku nga siudad i pinagaram na familiada, na pulitikal nga sistema anna na relihiodda nga makiggerra tapenu mekwenta nga bayani. Kunnatun gabbalaman i netabarang ta kalabadda! Talaga makapadismaya i pattalo ta gobiernu.”

Fustu i kinagi na Biblia:

• “Marake i pakkaraga na futu na tolay namegafu paga ta kabbinna.”​—Genesis 8:21.

• “Mas minangngilogo i futu anne ta maski anni paga nga gannug anna desperadu. Sinni i makannammu tatun?”​—Jeremias 17:9.

• “Maggafu ta futu i marakay ira nga pana-panono nga kegafuan na pamapatay, panallaw onu pakidallaw, paggannug, pakkoko, palladda-laddug.”​—Mateo 15:19.

Awan tu makua na totolay ta marake nga ugu-ugali na kasittoleda nga makataki ta tanakuan. Kakuruganna, mas marrake yatun ira nga ugali, gitta na pakurugan na problema ira nga nakagi ta nappasa nga artikulo. (2 Timoteo 3:1-5) Awan lagapa tu makuada maski aru i informasion nga mala ta kaggawattam anna mas aru ngana i klase na pakikomunika! Ngatta gafu awan tu makua tam tapenu mabbalin tu memammo i mundo? Ariattam kari mawayya yatun? Imposible kari yatun?

Maski paga nu moli tam i marake nga ugali na totolay, ariattam lagapa mapabbalin tu memammo i mundo. Anni i rason? I limitasiottam.

I kurug: “Ari mawayya na tolay . . . maski paga i  pangitunung ta dakkuana.” (Jeremias 10:23) Wan, ariattam naparatu tapenu pammagurayan i baggi tam. Ariattam gapa naparatu tapenu pammagurayan i kasittoletam nu kunnasi nga ariattam naparatu tapenu mattolay ta unag na danum onu ta lawan na mundo!

Nonopan: Ikaya kari na tolay nga egga mangikagi nira nu kunnasi mattolay onu anni nga moral nga prinsipio i tuttuladda? Egga kari maya nga madiktan ta pagimammana ta aborsion onu ta panisiplinana ta ánana? Yaw laman i karuan ta isyu nga mamassirina ta totolay. Maski mariga nga akseptan, fustu i kagian na Biblia. Awan tu abilidad onu autoridad tam nga pammagurayan i kasittoletam. Pappoffunattam gafu?

I Namaratu i kapianan nga makoffun nittam. Tutal, yayya i nagangngua nittam! Ari tu kagitta na nononopan na karuan, arianna ittam nakattaman. Nakagi ta Biblia i pangikavurunna nittam. Nu malippawa tam yatun nga espesial nga libru, mas malippawa tam gapa i baggi tam. Mantindiattam gapa nu ngatta marake i nesissimmu. Malippawa tam nu ngatta nitura na tadday nga German philosopher, “ari vuluvuga napaggang i totolay anna gobiernu ira ta nesissimmu, yari tu awan tu nanguliadda.”

Kinagi na Biblia nga “mapakurug tu hustu i ka-uto na Dios ta ngamin nga mangalawa sa,” onu ta resultana ira. (Lucas 7:35) Tadday nga angngarigan natun nga ka-uto onu sirib i kagian na Salmo 146:3: “Ari ka nga mammakatalo ta mammaguray ira; maski sinni nga tolay ay ari makapaliag vuluvuga.” Makoffun nittam yatun nga mapia nga tabarang tapenu ari magiddanama ta gannug nga ari vuluvuga mesimmu. Kunni Kenneth nga maddian ta magulu nga siudad ta North America: “Ipromesa na kada pulitiko nga pakastadda i paddia-paddian, ngem ariadda makua. Ariadda matuppal i promesada ira, nga mamakurug tu fustu i kagian na Biblia.”

Nitura paga ni Daniel: “Mas mapakurug ku ta kadaggaw nga ari tu makasta i pammaguray na tolay. . . . Ari nga megarantiya na unnug mu ta bangku onu na pension i seguridad mu. Aru i masingakku nga totolay nga kuruga dismayadu taw.”

Ari laman tu basta protektan ittam na Biblia ta pattalo ta gannug ira nga ari mesimmu. Mangiyawa gapa yatun tu iddanama, kagitta na mammuattam.