Kada dagun, binillion nga fun na kayu i makattal tapenu egga i pammulan tu makan. Namegafu paga ta 1940’s, gaddua ngana na kakayyuan ira (rain forests) ta interu mundo i nawawwan.

Nu madaral i tadday nga kakayyuan, matay i ngamin nga mula anna ayam nga egga tatun.

Egga ira i nakalbu bi nga kakayyuan ngem nattatalovu gabbalaman i fun ira na kayu tatun. Nabbilib i ecologist ira ta naobserba da nga paspas laman balo nga mattatalovu anna umaru i mulu-mula ta nakalbu ira nga kakayyuan. Angngarigan na:

• Minonitor na researcher ira i dati bi ira nga kakayyuan nga kinalbu na totolay tapenu komanadda ngem pinagurayadda gabbalaman. Nasingadda ta 2,200 nga koman nga minonitor da ta nasion ira ta America anna West Africa nga ta unag na mafulu nga ragun, mamegafu ngana nga mattatalovu i fun ira na kayu tatun.

• Segun ta tadday nga paggigiammu nga nepublisa ta magasina nga Science, tinantia na researcher ira nga ta unag na 100 nga dagun, manoli i nakalbu nga kakayyuan ta dati nga itchura na—napannu tu fun na kayu anna karuan paga.

• Nikanni laman, ginigiammu na sientista ira ta Brazil nu mas paspas kari nga manoli i kakayyuan ta dati nga itchura na nu manuffun i totolay nga mammula tu fun ira na kayu tatun.

• Kunnaw i nireport na National Geographic meyannung ta nadiskubre natun ira nga sientista: “Nagayayya ira ta ari ngana balo nga mawag nga mat-tree planting i totolay.” Ta unag laman gare na lima ragun, “aru nga fun na kayu i nattatalovu lapa” maski ari ira nga nammula.

Ikakkaguman na totolay ta interu mundo nga protektan danari nabattang paga ira nga kakayyuan anna itoli danari nadaral ira nga kakayyuan. Megafu tatun, segun ta tadday nga source na United Nations, “bimmaddi tu maturu tu 50 percent i makakkattal nga kayu ta interu mundo” ta nappasa nga 25 nga dagun.

Ngem ari nga makalanno yatun tapenu maprotektan i kakayyuan ira. Segun ta report nga nipublisa na organisasion nga Global Forest Watch: “Ari lapa nga nanguli i karu na kakayyuan nga madara-daral ta tropiko ira nga lugar ta nappasa ira nga dagun.”

Daka-dakal i maganansia na kumpania ira nga ilegal nga makkattal tu kayu anna yatun nga marake nga kukukuadda i mangufu ta kakayyuan ira.

“Pinattalovu ni Jehova a nga Dios ta davvun i kada fun na kayu nga makakkasta nga innan anna awayya nga makan.” —Genesis 2:9.

Dinisenio na Namaratu i ngamin nga kakayyuan tapenu masustini danatun i pakawagan na totolay. Kakayà na nga protektan i kakayyuan ira anna i ngangamin nga makkarasta nga egga tatun.

Ituddu na Biblia nga ari nga pagurayan na Dios nga daralan na makasarili nga totolay i planeta tam anna i ngamin nga matolay nga pinaratu nga egga taw. Innammu i artikulo nga “Nipromesa na Dios nga Ari tu Madaral i Planeta Tam,” ta pahina 15.