• “Natageno ku nga gitta na namippiga nga namabay i mister ku.”

• “Nepasiranan ngà. Natageno ku nga ari ngà guapa anna awan tu sesserbì.”

• “Ari ku nga meyistoria yatun ta tanakuan. Awan tu mamanna-bannay niakan ta ziga ku.”

• “Natageno ku nga gitta na pinagurayan nà ni Jehova.”

Base tatun ira nga komento, talaga marigi-rigatan i babay nu maggiraw i atawa na tu pornograpia. Nu pasekreto nga kukukuan yatun na lalaki, awayya na tu piga vulan ngana onu dagun, baka matageno na babay nga ari na ngana nga mapattalakkan i atawa na. Kunnaw i kagian na tadday nga atawa nga babay, “Natageno ku nga gitta na ari ku ngana nga kilala i atawà. Nanono ku nu egga paga kari i tanakuan nga ililimag na niakan.”

Napadday yaw nga artikulo para ta babay nga maggigiraw tu pornograpia i atawa na. a Mepakanawag taw i prinsipio ira ta Biblia nga mamanna-bannay ta nisa, mangipasiguradu ta nisa nga uffunan yayya ni Jehova, anna makoffun ta nisa tapenu mabbalin tu mas memammo anna madukko lagapa kani Jehova. b

Maski nu ari mu nga makontrol i ngamin nga kukukuan na atawam, egga lagapa ira i makuam tapenu mas mabbalikka tu memammo. Yaw i karuan tatun.

Kammu nakuan paliwatan i baggim. Baka nonopan na babay nga liwa na nu ngatta maggigiraw tu pornograpia i atawa na. Natageno ni Alice c nga egga i pakkurangan na bilang babay. Nanono na, ‘Ngatta mas kayà na atawà nga innan i tanakuan nga babay anne niakan?’ Paliwatan na karuan nga babay i baggi da. Nononopadda nga mas maggrabe i situasion megafu ta reaksiodda. Kunnaw i istorian ni Sister Danielle, “Mataka-taki i nono ku. Mappoporay ngà anna ninono ku nga dara-daralakku i pagatawa mi megafu tatun.”

Nu kunnatun i matageno mu, daddammammu nakuan nga ari naka nga panabbagan ni Jehova ta kukukuan na atawam. Kagian na Santiago 1:14: “Matenta i tolay nu melogo anna pammagurayan na pakkaraga na ta marakay ira nga gannug.” (Roma 14:12; Fil. 2:12) Ari naka nga paliwatan ni  Jehova. Tagibaloran na lallagu i kinamatalo mu sa.​—2 Cro. 16:9.

Makoffun gapa ta babay nu nonopan na nga nu maggiraw i atawa na tu pornograpia, ari na kayà kagian nga egga i pakkurangan na bilang babay. Kagian na eksperto ira meyannung tatun nga nu maggiraw tu pornograpia i tadday, mapeggan yayya tu seksual ira nga pakkaraga nga ari vuluvuga mapagustuan na maski sinni nga babay.

Lillitan i sobra nga pavvuru-vurung. Kinagi ni Catherine nga yari ngana laman i paggiraw na atawa na tu pornograpia i agga-nono na. Kagian gapa ni Frances: “Mavurung ngà kada kakku ammu nu sitaw i dian na atawà. Ari ngà mapakali ta interu nga aggaw.” Niyistoria na karuan nga sister nga talaga mappasiran ira nu kavulu da i wawwaragi nga baka makammu ta problema na atawa da. Inamin gapa na karuan nga matageno da tu magitetadday ira megafu ta abbo da nga awan tu makalippawa ta pappasa-pasadda.

Gagangay laman yatun ira nga panageno. Ngem nu yatun ngana laman i agga-nono mu, mas nga mavvuru-vurukka. Mas makasta nu maffokus ka ta relasiommu kani Jehova. Makoffun yatun tapenu massikan i nono mu.​—Sal. 62:2; Efe. 6:10.

Awayya na nga makoffun nikaw i pabbibbig anna pannono tu mapia ta istoria ira na Biblia meyannung ta babay ira nga navvuru-vurung ngem nabanna-bannayan turi ta nakimallo ira kani Jehova. Ari tu kanayun nga inalsa ni Jehova i problema da ira, ngem niddan na ira tu imammo. Tadday tatun si Hana. ‘Kiteddammo i panageno na’ megafu ta pappasa-pasan na. Ngem turi ta “nakimallo yayya tu mabayag ta arubang ni Jehova,” nabbalin tu memammo i panageno na maski paga nu ari na nga ammu nu anni i mesimmu ta mappange.​—1 Sam. 1:10, 12, 18; 2 Cor. 1:3, 4.

Mappoffukka ta elder ira ta kongregasion nu. Awayya da i mabbalin tu ‘palliruman ta paddag anna pakiyegutan ta bagiu.’ (Isa. 32:2, ftn. ira) Awayya da paga lagu i mangirekomenda tu tadday nga sister nga pribadu nga pangikagianammu ta problemam anna mamanna-bannay niko.​—Prov. 17:17.

Moffunammu kari i atawam tapenu meyemmang na i nakasanayan na ngana nga paggiraw tu pornograpia? Awayya na. Ituttuddu na Biblia nga ta passolba ta tadday nga problema onu tapenu affutan i masiki-sikan nga kalaban, “mas makasta i dua anne  ta tadday.” (Ecl. 4:9-12) Napakurug na eksperto ira nga nu makka-uffun i magatawa, maruddu nga meyemmang na lalaki i pakka-adik na ta pornograpia anna metoli gapa na babay i pattalo na ta atawa na.

Ngem siempre, nakadepende lagapa yatun nu talaga kayà na atawam anna determinadu yayya nga iyemmang i paggiraw na tu pornograpia. Nakimemallo ngana kari yayya kani Jehova para ta sikan anna nappoffun ta elder ira? (2 Cor. 4:7; Sant. 5:14, 15) Egga kari ngana ira i plano na tapenu malillitan na i tentasion? Angngarigan na, kokkontrolan na kari i pangusa na ta gadyet na anna lillitan na i makatenta ira nga situasion? (Prov. 27:12) Kayà na kari nga mappoffun nikaw anna ikagi i kurug ta nikaw? Nu wan, awayya na tu moffunammu i atawam.

Kunnasi? Yaw i tadday nga angngarigan. Nakitawa si Felicia kani Ethan nga na-adik ta pornograpia ta kabbinna. Kingngua ni Felicia tu mas mabi para kani Ethan nga ikagi ta nisa nu matageno na mangana nga kayà na uli i maggiraw tu pornograpia. Istorian ni Ethan: “Ikagì ta atawà i kurug anna i ngangamin. Masippo yayya niakan. Uffunan nà nga lillitan i tentasion anna kanayun nà nga kumustan. Uffunan nà gapa nga kontrolan i pangusà ta Internet.” Siempre, matakitan si Felicia kada matageno ni Ethan nga kayà na i maggiraw tu pornograpia. “Ngem,” kunna, “nu yari laman i pappoporè anna taki nga mataga-tageno ku i agga-nono ku, ari nga makoffun yatun tapenu metulu-tuloy na nga lillitan yatun nga adiksion na. Kabalimmi nga pabbidan i problema na, mas mawayya nà ngana nga uffunan ta taki nga mataga-tageno ku.”

Ari laman nga makoffun i kunnatun ira nga pabbirida ta lalaki tapenu meyemmang na i paggiraw na tu pornograpia. Makoffun gapa yatun ta babay tapenu metoli na i pattalo na nisa. Nu ikagi gare na lalaki i pakkafian na ira, i kukukuan na ta kadaggaw, anna nu sitaw i angngayan na, mas nga makapattalo nisa i atawa na ta awan ngana tu ililimag na.

Mangurug ka kari nga puedem gapa nga kuan i kunnatun tapenu moffunammu i atawam? Nu wan, ngatta ari nu nga makkavulu nga bibbigan anna pabbidan yaw nga artikulo? I goal na ay iyemmang i paggiraw tu pornograpia anna iddakka tu rason tapenu mattalo ta nisa. Imbes gafu nga massinti yayya megafu ta kayà mu nga pabbidan i problema, mawag tu ikaguman na nga alippawatakka nu kunnasi naka nga mafektan natun. I goal mu gapa ay suportan yayya ta pangikaguman na nga iyemmang i adiksion na anna iddammu yayya tu chansa tapenu mala na uli i pattalo mu. Parefu nga mawag nu nga gigiammuan i rason ira nu ngatta kayà na tadday i maggiraw tu pornograpia anna nu kunnasi nga masolba i problema. d

Nu maganassikka nga baka mapporfia kamu laman  ta pabbida nu, makasta nu ikiddonu ta tadday nga elder nga parefu kamu nga komfortable nga makavulu nga vulunan nakamu labbi ta pabbida nu. Daddammammu nakuan nga maski nu niyemmang ngana na atawam i adiksion na ta pornograpia, baka mappasa labbi i tiempo nige mu nga metoli i pattalo mu sa. Ngem ari ka nakuan magimmang. Sifutammu i baddi ira nga nakkastan na relasion nu. Ekspektammu gapa nga ta pappasa na tiempo anna nu parefu kamu nga mapasensia, malladda balaman saw uli i pagatawa nu.​—Ecl. 7:8; 1 Cor. 13:4.

Nu naggiraw mana uli i atawam maski nu niyemmang na ngana bi yatun, kayà na kari kagian nga ari yayya nga mabbabbabawi onu ari na talaga vuluvuga nga meyemmang yatun? Ari gapa. Mas gare ngana nu adik talaga yayya ta pornograpia, baka marigatan yayya nga iyemmang yatun ta interu pattolena. Maski paga nu piga dagun ngana nga neyemmang na yatun, posible nga makua na uli yatun. Ngem tapenu ari ngana nga mesimmu yatun, mawag tu mas paga nga itulu-tuloy na i pakillaban na tatun. Maski nu gitta na neyemmang na ngana i adiksion na, makasta nu tulu-tuloy lagapa yayya nga magimmugug. (Prov. 28:14; Mat. 5:29; 1 Cor. 10:12) Mawag tu ‘talibaguan na i appana-panono anna affutu-futu na’ anna gigiammuan na nga ‘ikalussaw i marakay’—i pornograpia kunne na gapa i maritta ira nga annangngua nga konektadu tatun, kagitta na masturbasion. (Efe. 4:23; Sal. 97:10; Roma 12:9) Kayà na kari talaga nga kuan danatun? Nu wan, awayya na tu permanente na balaman saw nga meyemmang i adiksion na. e

Ngem kunnasi nu masingammu ta atawam nga manaki na talaga nga labanan i problema na? Gagangay na laman nga maruddu nga matageno mu tu dismayadu ka, makaporay ka, anna natraidor ka. Ngem italo mu kani Jehova i ganna-gannug tapenu mabbalin tu memammo i panageno mu. (1 Ped. 5:7) Itulu-tuloy mu nakuan nga makiddukko kani Jehova gukaban na paggigiammu, pappakimallo, anna pannono tu mapia. Habang kukukuammu danatun, makasiguradu ka nga makiddukko gapa yayya nikaw. Nakagi ta Isaias 57:15 nga makipaddian yayya tari ira ta “natattazzian anna minappakalinno” anna kayà na ira nga uffunan tapenu mabbalin tu magayayya uli. Kuammu nakuan i adde na mawayyam tapenu mabbalin tu mapia nga Cristiano. Mappoffukka ta elder ira. Ari ka nakuan gapa nga mawawanan tu iddanama nga duttal lapa saw i tiempo nga napafutuan nga manguli i atawam.​—Roma 2:4; 2 Ped. 3:9.