1. Anni i kuan na tadday nga mabbabbabawi?

 NU MAKALIWA ittam, mawag nga mabbabawi ittam. Ta Biblia, nu mabbabawi onu pallikuran na tadday i katagarulian na, kayà na kagian nga ikalussaw na ngana i nakua na nga liwa, iyemmang na ngana yatun, anna ari na ngana nga kuan uli.—Mat. 3:8; King. 3:19; 2 Ped. 3:9.

2. Ngatta mawag tam ngamin nga magigiammu i meyannung ta pabbabawi? (Nehemias 8:​9-11)

² Mawag nga magigiammu na kada tadday ta nittam i meyannung ta pabbabawi. Ngatta? Inaggaw ittam gare ngamin nga makaliwa. Gafu ta gaka ittam da Adan anna Eva, narensia na kada tadday ta nittam i liwa anna patay. (Roma 3:23; 5:12) Awan tu maski sinni ta nittam i makalisi tatun. Maski i totolay nga masikan i pangurug da, kagitta ni apostol Pablo, ay narigatan megafu ta liwa. (Roma 7:​21-24) Kayà kari kagian natun nga mawag tu kanayun ittam nga miserable megafu ta liwi-liwa tam? Ari. Minangngikallo si Jehova anna kayà na nga magayayya ittam. Egga i magigiammu tam ta nesimmu ta Judio ira ta kaggawan ni Nehemias. (Bibbigan i Nehemias 8:​9-11.) Ari nga kayà ni Jehova nga sobra ira nga maraddam gafu ta nakaliwatadda ira. Kayà na nga magayayya ira nga masserbi ta nisa. Ammu ni Jehova nga nu mabbabawi ittam, mabbalin ittam tu magayayya. Yatutta ituddu na ta nittam i meyannung tatun. Nu mabbabawi ittam, makasiguradu ittam nga pakoman ittam na minangngikallo nga Yama tam.

3. Anni i gigiammuattam taw nga artikulo?

³ Taw nga artikulo, egga i tallu nga gigiammuattam meyannung ta pabbabawi. Ollu, ammuattam i nituddu ni Jehova ta Israelita ira meyannung ta pabbabawi. Mekadua, maffokus ittam nu kunnasi nga uuffunan ni Jehova i nakaliwa ira tapenu mabbabawi. Mekatallu, ammuattam gapa i nagigiammu  na disipulos ni Jesus meyannung ta pabbabawi.

I NITUDDU NI JEHOVA TA ISRAELITA IRA MEYANNUNG TA PABBABAWI

4. Anni i nituddu ni Jehova ta Israelita ira meyannung ta pabbabawi?

⁴ Turi ta pinabbalin ni Jehova i Israelita ira tu tadday nga nasion, nakipakkasinabban yayya ta nira. Nu tuttuladda i bili-bilin na, protektan anna bendisionan na ira. Kunnaw i nipasiguradu ni Jehova ta nira meyannung tatun ira nga bili-bilin: “Yaw nga bilin nga ibilikku nikaw ay ari nga mariga para nikaw, ni tu ariannu nga madde.” (Deut. 30:​11, 16) Ngem nu marrebelde ira ta nisa, angngarigan na nu maddayaw ira ta tanakuan nga Dios, arianna ira nga protektan anna mazziga-riga ira. Ngem maski paga kunnatun i kuadda, awayya da lagapa nga mala uli i fabor na Dios. Awayya da i ‘manoli kani Jehova nga Dios da anna ginnan i ngaral na.’ (Deut. 30:​1-3, 17-20) Awayya da gafu i mabbabawi. Nu kunnatun i kuadda, makiddukko si Jehova ta nira anna bendisionan na ira uli.

5. Kunnasi nga nipasingan ni Jehova nga pinasensian na i totolena? (2 Patul Ira 17:​13, 14)

⁵ Mamippiga nga narrebelde kani Jehova i Israelita ira. Naddayaw ira ta idolo anna nagangngua ira tu kannama-nama nga ganna-gannug. Megafu tatun, nazziga-riga ira. Ngem pinasensian ni Jehova i totolena nga matagga i ulu da. Namippiga yayya nga nangidog tu profeta ira tapenu pagaramman i totolena nga mabbabawi anna manoli nisa.—Bibbigan i 2 Patul Ira 17:​13, 14.

6. Kunnasi nga inusa ni Jehova i profeta na ira tapenu ituddu ta totolena nga mawag tu mabbabawi ira? (Innan gapa i letratu.)

⁶ Maruddu nga inusa ni Jehova i profeta na ira tapenu abisowan anna itunung i totolena. Angngarigan na, kunnaw i kinagi na Dios gukaban ni Jeremias: “Manoli ka, O rebelyoso nga Israel . . . Ari ngà ngana mapporay nikaw, ta matalo ngà . . . Ari nga mannanayun i taki na nono ku. Akseptammu tu nakaliwa ka, megafu ta narrebelde ka kani Jehova.” (Jer. 3:​12, 13) Kunnaw gapa i kinagi ni Jehova gukaban ni Joel: “Napafutuan nga manoli kamu niakan.”  (Joel 2:​12, 13) Kunnaw gapa i nipekagi na kani Isaias: “Pakarenuan nu i baggi nu; alsan nu ta paningakku i marake nga kukukuan nu; iyemmang nu i magangngua tu marake.” (Isa. 1:​16-19) Kunnaw gapa i niyavu ni Jehova gukaban ni Ezekiel: “Magayayya ngà kari ta patay na marake nga tolay? . . . Ari kari nga mas kayà ku nga pallikuran na i kukukuan na anna mattalupaddian nga matolay? Ari ngà magayayya nga matay i maski sinni, . . . yayya nga manoli kamu anna mattolay.” (Eze. 18:​23, 32) Kakayà ni Jehova nga masingan nga mabbabawi i totolay megafu ta kakayà na nga mattolay ira tu mannanayun! Ari gafu nga innaggan ni Jehova nga manguli i minakkaliwa nga tolay nige na yayya nga uffunan. Ammuattam i karuan paga nga angngarigan natun.

7. Anni i nituddu ni Jehova ta totolena gukaban ni profeta Oseas anna na atawa na?

⁷ Inusa ni Jehova si Gomer nga atawa ni profeta Oseas tapenu tudduan i totolena. Turi ta nakilalaki si Gomer, pinanawan na si Oseas. Ngem imposible ngana kari para nisa nga mabbabawi? Mabibbig ni Jehova i mayan na futu, yayya nga kinagi na kani Oseas: “Ayatammu uli i babay nga ayatan na tanakuan nga lalaki anna minakkigannug, nu kunnasi nga ayatan ni Jehova i totolay na Israel maski nu maddayaw ira ta tanakuan ira nga dios.” (Os. 3:1; Prov. 16:2) Pakakuan pagalaman na atawa ni Oseas i madammo nga liwa ngem kinagi ni Jehova kani Oseas nga pakoman na yayya anna atawan na uli si Gomer. a Kunnatun si Jehova ta totolay na nga matagga i ulu da. Maski nu pakakuadda pagalaman i madammo ira nga liwa, iddukan na lagapa ira anna ari yayya nga nolang nga uffunan ira tapenu mabbabawi anna manguli. Ituddu natun nga rekord ta Biblia nga ammu ni Jehova i mayan na futu na tadday. Kayà kari gafu kagian natun nga maski pakakuan pagalaman na tadday i madammo ira nga liwa ay purueban yayya nga uffunan ni Jehova, “i minangngusito ta futu ira,” tapenu mabbabawi? (Prov. 17:3) Tabbagattam ngana yatun.

NU KUNNASI NGA PURUEBAN NGA UFFUNAN NI JEHOVA I NAKALIWA TAPENU MABBABAWI

8. Kunnasi nga inuffunan ni Jehova si Cain tapenu mabbabawi? (Genesis 4:​3-7) (Innan gapa i letratu.)

⁸ Si Cain i kaka nga ana da Adan anna Eva. Narensia na ta magana na i tendensia nga magangngua tu liwa. Kunnaw gapa i kagian na Biblia meyannung ta nisa: “Marakay i kikkingngua na.” (1 Juan 3:12) Awayya na nga yatun i rason nu ngatta ‘ari nga finaboran ni Jehova si Cain anna i tavvung na.’ Ngem imbes tu manguli si Cain, “nakaporay [yayya] anna nattaki i nono na.” Anni i tumunug nga kingngua ni Jehova? Kinibbida na si Cain. (Bibbigan i Genesis 4:​3-7.) Masippo nga kinibbida ni Jehova si Cain anna kinagi na nga bendisionan na yayya nu kuan na i fustu. Inabisowan na gapa si Cain nga awayya na tu makaliwa yayya gafu ta porena. Ngem ari nga nagginna si Cain. Arianna nga nipamavulu nga uffunan yayya ni Jehova tapenu mabbabawi. Turi ta ari nga nagginna si Cain kani Jehova, nagimmang ngana kari si Jehova nga uffunan i tanakuan paga nga nakaliwa tapenu mabbabawi? Ari.

9. Kunnasi nga inuffunan ni Jehova si David tapenu mabbabawi?

⁹ Iddeddu ni Jehova si Patul David. Inagalan na paga lagu yayya tu “i tolay nga meddu ta futù.” (King. 13:22) Ngem nakangngua tu madammo ira nga liwa si David, nelagum tatun i pakigannug anna pamatay. Base ta Mosaiko nga Dob, mepangngo nga matay si David.  (Lev. 20:10; Num. 35:31) Ngem kayà nga uffunan ni Jehova si David nga mabbabawi. b Zinog na i profeta na nga si Natan kani David maski nu ari paga yayya nakepasingan tu maski anni nga seniales nga mabbabawi yayya. Nangusa si Natan tu tadday nga ilustrasion tapenu malippawa ni David nga madammo nga liwa i kingngua na ira. Napaguyu si David tatun yatutta nabbabawi yayya. (2 Sam. 12:​1-14) Nitura ni David i tadday nga salmo nga mangipasingan nga mabbabbabawi yayya ta kingngua na ira. (Sal. 51, superskripsion) Aru nga nakaliwa i nabanna-bannayan tatun nga salmo anna napaguyu nga mabbabawi. Mappappabalo ittam ta iddeddu ni Jehova si David anna inuffunan na yayya nga mabbabawi.

10. Anni i matageno mu megafu ta pasensian anna pakoman ittam ni Jehova?

¹⁰ Ikala-kalussaw ni Jehova i liwa anna ari na nga kunsintian i ngamin nga klase na liwa. (Sal. 5:​4, 5) Ngem ammu na nga minakkaliwa ittam ngamin. Megafu ta ayatan na ittam, uffunan na ittam lagapa tapenu malabanattam i liwa. Kanayun na nga ikaguman nga uffunan maski danuri kitaddake tapenu mabbabawi ira anna makiddukko nisa. Makapabannay yatun! Habang pannonopattam i pappasensia anna pamakoma ni Jehova, mapaguyu ittam nga mattalupaddian nga matalo ta nisa anna insigida nga mabbabawi nu makaliwa ittam. Gigiammuattam ngana nu anni i nituddu ni Jesus ta disipulos na meyannung ta pabbabawi.

NITUDDU NI JESUS TA DISIPULOS NA I MEYANNUNG TA PABBABAWI

11-12. Anni i nituddu ni Jesus ta maggigginna ira nisa meyannung ta pabbalin tu minammakoma na Yama na? (Innan i letratu.)

¹¹ Turi ta zimittal ngana i tiempo na paddattal na Mesias ta davvun, inusa ni Jehova si Juan Bautista tapenu layyagayyan i totolena anna pagaramman ira nga mabbabawi. Turi gapa ta pinegafuanan ni Jesus i ministerio na, sinudduan na gapa i totolay nga mawag tu mabbabawi ira.—Mat. 3:​1, 2; 4:17.

¹² Ta ministerio ni Jesus, nituddu na ta maggigginna ira nisa nga minammakoma i Yama na. Kingngua na yatun turi ta niyistoria na i angngarigan meyannung ta ana nga lalaki nga nawawwan. Nanaw yatun nga lalaki ta baleda anna marake i pinattolena. Ngem “nanono na  gabbalaman i mapia” yatutta limibbe yayya ta diadda. Anni i kingngua na yama? Niyistoria ni Jesus nga maski nu ‘arayyu pagalaman i ana ta baleda, neripatan ngana yayya na yama na.’ Megafu ta ‘ziminatu i allo na yama, nakkara-karela yayya nga ziminafung sa.’ Tapus ‘ginakkappan na yayya anna inummakkan na.’ Ari nga ekspektan na ana nga pakoman yayya na yama na. Yayya nga nikiddona nu awayya na ngana laman i masserbi bilang doroban ta baleda. Ngem kakayà yayya pakoman na yama na. Inagalan na yayya nga “yaw nga ana ku” anna inalawa na uli yayya ta familia da. Kinagi na yama meyannung tatun nga ana na: “Nawawan ngem naleran gabbalaman.” (Luc. 15:​11-32) Nige nga minay ni Jesus taw ta davvun, magga mamippiga na nga nasingan nu kunnasi nga nikallo anna pinakoma na Yama na i mabbabbabawi ira nga nakaliwa. Talaga masingan ta inistoria ni Jesus nga minangngikallo i Yama tam nga si Jehova!

13-14. Anni i nagigiammu ni apostol Pedro meyannung ta pabbabawi, anna anni i nituddu na ta tanakuan meyannung tatun? (Innan gapa i letratu.)

¹³ Aru i nagigiammu ni apostol Pedro kani Jesus meyannung ta pabbabawi anna pamakoma. Napakaru i nakaliwatan ni Pedro ngem mamippiga yayya nga pinakoma ni Jesus. Angngarigan na, turi ta mamillu nga nilimag ni Pedro nga ammammu na i Yafu na, nakokkonsensia yayya. (Mat. 26:​34, 35, 69-75) Ngem turi ta napaginnolay si Jesus, nappasingan yayya kani Pedro ta tiempo nga magitetadday yayya. (Luc. 24:​33, 34; 1 Cor. 15:​3-5) Ammu ni Jesus nga mabbabbabawi si Pedro anna nipasiguradu na ta nisa nga pinakoma na ngana yayya.—Innan i Marcos 16:7 anna i study note nga “at kay Pedro.”

¹⁴ Nappasan mismu ni Pedro i mabbabawi anna mapakoma. Yayya nga nituddu na ta tanakuan i meyannung ta pabbabawi anna pamakoma. Kabalin na selebrasion na Pentecostes, nipakanawag  ni Pedro ta arubang na Judio ira nga ira i nangipapatay ta Mesias. Ngem kunnaw i kinagi na ta nira: “Mabbabawi kamu gafu anna manoli kamu ta Dios tapenu pakoman nakamu ta katagarulian nu ira. Nu kuan nu yaw, duttal nikamu i banna-bannay nga maggafu ta Yafu.” (King. 3:​14, 15, 17, 19, 20) Nipasingan gafu ni Pedro nga paguyuan na pabbabawi i tadday nga nakaliwa tapenu likuran i nakkamalian na ira. Kayà kagian natun nga ulian na i mali nga appana-panono na, iyemmanna i kukukuan na nga marake, anna kuan na ngana i makapagayayya ta Dios. Nipasingan gapa ni apostol Pedro nga pakoman ira ni Jehova, nga kagitta na funatan na yatun adde ta mavurran. Tapus ta pappasa na daga-ragun, nipasiguradu gapa ni Pedro ta Cristiano ira: ‘I Yafu ay pasa-pasensian nakamu ta arianna nga ikaya tu egga i madaral, ngem ikaya na tu pallikuran na ngamin nga totolay i katagaruliad-da.’ (2 Ped. 3:9) Nu pabbabawyattam gafu i liwa tam ira, maski paga i madaddammo ira nga liwa, mabannayan ittam ta ammu tam nga pakoman ittam ni Jehova!

15-16. (a) Kunnasi nga nagigiammu ni apostol Pablo i meyannung ta pamakoma? (1 Timoteo 1:​12-15) (b) Anni i gigiammuattam ta tumunug nga artikulo?

¹⁵ Napakaru i marake nga kikkingngua ni Saulo nga taga-Tarso. Mawag na i mabbabawi anna mapakoma. Pineppersigi na gare i disipulos ni Cristo. Awayya na tu nononopan na magaru nga Cristiano nga imposible nga mabbabawi yayya anna manguli. Ngem ammu ni Jesus nga mawayya ni Saulo i manguli anna mabbabawi. Egga i nasingan ni Jesus anna na Yama na nga makasta ira nga kualidad ni Saulo. Kinagi ni Jesus: ‘Pinilì yayya nga masserbi niakan.’ (King. 9:15) Nammilagro paga lagu si Jesus tapenu mapaguyu si Saulo nga mabbabawi. (King. 7:58–8:3; 9:​1-9, 17-20) Turi ta nabbalin ngana tu Cristiano si Saulo, nagalan yayya bilang apostol Pablo. Maruddu nga kakkagian na i pappabalo na megafu ta kinasippo anna allo ni Jehova anni Jesus ta nisa. (Bibbigan i 1 Timoteo 1:​12-15.) Kunnaw i nituddu ni apostol Pablo ta wawwaragi: “I pagallo na Dios i mangituttul nikaw ta pabbabawi.”—Roma 2:4.

¹⁶ Turi ta naginna ni Pablo nga pinagurayan na kongregasion ta Corinto nga mattalupaddian ta nira i tadday nga imoral nga lalaki, anni i kinagi na nga kuadda? Base tatun nga kinagi ni Pablo, egga i magigiammu tam meyannung ta aya anna panisiplina ni Jehova kunne na gapa ta importansia na pangipasingan tu allo. Gigiammuattam yatun ta tumunug nga artikulo.