Neyana ngà turi ta 1927 ta baddi nga ili aranni ta Chicago, Illinois, U.S.A. Lima kami nga mawwaragi—si Manang Jetha, Manung Don, sakan, si Karl, anna si Joy. Determinadu kami ngamin nga passerbian si Jehova ta interu kararua mi. Nagiskuela si Manang Jetha ta mekadua nga klase na Gilead turi ta 1943. Nab-Bethelite gapa da Manung Don, Karl, anna si Joy ta Brooklyn, New York, ta dagun ira nga 1944, 1947, anna 1951. Dakal i efekto na ehemplo da anna na magana ku tapenu mas paga nga passerbiakku si Jehova.

Mahilig nga mabbibbig tu Biblia si Ammo anna si Inno. Sinudduaddakami nga ána da nga iddukan i Dios, kagitta da. Ngem nawawan ni Ammo i pangirespeto na ta simbahan kabalin na passerbi na bilang suddalu ta Europe ta tiempo na World War I. Mappappabalo si Inno gafu ta matolay nga nakalabbe si Ammo. Yatutta kinagi na kani Ammo: “Iddu, umay itta makimisa, gitta na kukukuatta dati.” Kunni Ammo: “Itulug taka tari ngem kakku tullung.” Niyavu ni Inno: “Ta ngatta?” Kunni Ammo: “Ta tiempo na gerra, parehu i relihion na makkalaban ira nga suddalu, ngem parefu nga binendisionan ira na pari da anna i armas da ira. Parefu kari gafu nga suportadu ira na Dios?”

Mittan ta kegga ni Inno ta simbahan, dua nga Saksi ni Jehova i minay ta balemi. Niyofer da i dua nga libru kani Ammo nga nateman tu Light. Nipakanawag natun i libru na Nepakannammu. Naginteres si Ammo tatun ira anna inalawa na danatun. Ta pakasingan ni Inno tatun ira, binibbig na insigida danatun. Mittan, nakabibbig yayya tu anunsio ta diariu nga mangimbita ta interesadu ira nga mab-Bible study nga mosa i libru ira nga Light. Minay yayya. Ta pakadde na tatun, tadday nga bako i navvuka tu puerta. Niyavu ni Inno habang agga-tammi na i tadday ta libru, “Yaw kari i gigiammuan nu taw?” Simibbag i bako, “Wan, iddu. Tullung ka.” Ta tumunug nga ligguan, nivulu na kami nga mawwaragi ni Inno anna kabalin natun, linigguan kami ngana nga minay.

Ta mittan nga pab-Bible study mi, nipabibbig nio na mangikondukta i Salmo 144:15. Kinagi na tatun nga magayayya danuri maddayaw kani Jehova. Kakayà ku yatun nga teksto, kunne na gapa i 1 Timoteo 1:11 nga pakabibbigan tu si Jehova ay magayayya nga Dios, anna i Efeso 5:1 nga kinagi na nga ‘parigattam i Dios.’ Nanono ku nga mawag tu magayayya ngà nga passerbian i Namaratu nio anna mappabalo ngà nisa megafu ta pribilehio nga kuan yatun. Yatun i dua nga gannug nga nikagumakku nga kuan ta interu nga pattolè.

I karannian nga kongregasion nikami ay 32 kilometro i karayyu na ta Chicago. Ngem nagatende kami lapa. Gafu tatun, minaru i pakannammù ta Biblia. Nanono ku paga mittan nga inagalan na mangikondukta si Manang Jetha tapenu makkomento. Turi ta gigginnakku i komento na, nanono ku: ‘Ammù gapa yari. Nattayag ngà nakuan gapa tu lima.’ Gafu tatun, nar-review ngà ngana para ta tumunug anna nipreparà i komentò ira. Pinaka-importante, napprogreso ngà ta espiritual, kunne na gapa i wawwaragì. Na-baptize ngà turi ta 1941.

Ari ku makattaman i kombension ta Cleveland, Ohio turi ta 1942. Maturu tu 50 paga nga lokasion ta United States i naka-tie in ta telefono. Naddian i familia mi ta tolda ira kavulu i karuan paga nga wawwaragi aranni ta pakkombensionan. Maddaggun paga bi i World War II anna maggagrabe i pameppersigi ta Saksi ira ni Jehova. Ta gabi natun, nasingakku i wawwaragi nga naka-parking i takeda ira tu pa-abbag ta tolda ira. Egga i magguardia ta kada tadday tatun nga takay ta kada gabi. Nu makatageno ira tu peligro, ipagi-on natun nga wawwaragi i headlight na takeda tapenu matulang i mangatake nira anna mabbusina ira. Tapus makkakarela gapa i karuan nga umay manguffun. Nanono ku, ‘Talaga preparadu i totolay ni Jehova ta maski anni!’ Awan tu marake nga nesimmu. Natageno ku nga safe ngà, yatutta masingngo i katrug ku.

Nappasa i piga dagun nu manono ku yatun nga kombension, nasingakku nga ari vuluvuga navvurung onu naganassing si Inno. Buu i pattalo na kani Jehova anna ta organisasion na. Ari ku vuluvuga makattaman yatun nga makakkasta nga ehemplo na.

Nage laman natun nga kombension, nappayunir si Inno. Yatun ta nagginna yayya tu mapia ta palappa ira nga mangipakanawag meyannung ta pappayunir. Turi ta palabbe kami ngana, kinagi na nikami, “Kayà ku nakuan i tulu-tuloy nga mappayunir. Ngem ariakku mapaggiddang yatun anna i pangasikasu ta baletam.” Nakifabor yayya nikami nu awayya mi yayya nga uffunan. Minanugu kami. Yatun ta kada tadday nikami ay niddan na tu tadday onu dua nga kuarto nga pakarenuammi nige mi nga maggug. Sonu nakapanaw kami ngana anna minay ta eskuela, innan na nu marenu balaman i balay, tapus umay ngana yayya nga mallayyagayya. Busy yayya nga babay, ngem arianna vuluvuga pinagurayan i ána na. Kada lubbe kami nga kumang tu pangumma anna maski kabalin na klase mi, madanganammi si Inno ta balay. Egga ira i aggaw kabalin na eskuela mi nga mevulu kami nisa ta pamministerio. Nakaduffun yatun tapenu mantindiammi i kukukuan na payunir ira.

Nappayunir ngà ta edad nga 16. Maski nu ari paga tu Saksi si Ammo tatun nga tiempo, interesadu yayya ta kukukuakku. Mittan nga gabi kinagì ta nisa nga awan tu malegakku nga maya nga mappa-Bible study maski nu kukukuakku mabba i adde na mawayya. Nannono ngà tu manganannuan tapus niyavu ku nisa, “Kayà mu kari i mappa-study ta nio?” Nannono gapa yayya tu manganannuan tapus kunna nio, “Awan mabba tu mepambar ku.” I yamà gafu i nabbalin tu ollu nga Bible studỳ. Anni mabba nga pribilehio yatun!

Ginigiammu mi i libru nga “The Truth Shall Make You Free.” Habang maggiggigiammu kami, nasingakku tu nakaduffun ta nio si Ammo tapenu mas mapakastà i paggigiammù tu Biblia anna metuddu yatun ta tanakuan. Angngarigan na, mittan nga gabi kabalimmi nga binibbig i tadday nga parapo, kunna nio: “Makomprendì mabba i kakkagian na libru. Ngem kunnasim nga makagi nga fustu i kagian natun?” Ari ngà ready nga tabbagan yatun, yatutta kukku ta nisa: “Ariakku paga mapakurug ta niko sangawe. Ngem sonu tumunug nga pagistudy ta, tabbagakku saw yatun.” Mapia ngana laman ta nakaleg ngà tu teksto ira nga mamakurug ta punto nga pabbiridammi. Kabalin natun, nagigiammù i mar-research tapenu mas preparadu ngà para ta study mi. Megafu tatun, napprogreso ngà ta espiritual kunne na gapa i yamà. Niyaplika na i nagigiammu na anna nappa-baptize yayya turi ta 1952.

Nanaw ngà ta balemi tagga ta 17 anios ngà. Nabbalin tu misionero si Manang Jetha a tapus nab-Bethelite si Manung Don. Parefu nga iddeddu da i asayment da ira anna dakal nga pamagaram yatun ta nio. Yatutta nagaplay ngà ta Bethel anna ta Gilead, tapus bahala ngana si Jehova nu sitaw nà ipay. Anni i resulta natun? Nembitan ngà ta Bethel tagga ta 1946.

Ta nappasa nga daga-ragun, madduruma i asayment ku ta Bethel. Aru i bagu ira nga nagigiammù. Ta ma-75 dagun nga passerbì ta Bethel, nagigiammù nu kunnasi i manguffun nga magimprenta tu libru anna nu kunnasi i ma-accounting. Nagigiammù gapa nu kunnasi i maggatang tu ganna-gannug nga kawagammi ta Bethel anna nu kunnasi nga mepatulug ta tanakuan nga lugar i importante ira nga gannug. Pinaka-importante, maguggustuakku i tulu-tuloy nga edukasion ta espiritual nga malawa mi ta Bethel ta tiempo na morning worship anna na tanakuan paga ira nga programa.

Nakagigiammu ngà gapa ta wagì nga si Karl nga simillung gapa ta Bethel tagga ta 1947. Malalaki yayya nga maggigiammu anna manuddu tu Biblia. Mittan, nappaduffun ngà ta nisa para ta tadday nga palappa ku. Niyesplikà kani Karl nga napakaru i referensia nga na-research ku. Ngem marigatan ngà nu kunnasi nga usan danatun. Dinuffunan nà nga makanono tu solusion. Tadday laman i niyavu na nio, “Manung Joel, anni kari i temam?” Insigida nga nala ku i punto na. Usakku laman i referensia ira nga konektadu ta temà, tapus ari ku ngana nga ilavu i karuan. Ariakku vuluvuga nakattaman yatun nga nituddu na nio.

Mabbalikka laman tu magayayya ta Bethel nu aktibo ka ta ministerio. Nu kuattam yatun, aru nga makapagaram nga ekspiriensa i monnug tam. Tadday nga ariakku makattaman ay nesimmu mittan nga gabi ta Bronx ta New York City. Nakibbida mi na partner ku nga brother i tadday nga babay nga nakalawa bi tu magazina ira nga Passifusifutan anna Malukag! Kunnaw i introduksiommi nisa, “Sangawe nga gabi dudduffunammi i totolay nga makagigiammu tu gannug ira ta Biblia nga mamasikan ta nono.” Nitabbag na nikami, “Nu meyannung ta Biblia yatun, tullukkamu.” Aru nga teksto i binibbig anna nipakanawag mi nisa meyannung ta Pappatulan na Dios anna ta paraiso. Talaga nagustuan na yatun, yatutta ta tumunug nga ligguan inagalan na i karuan nga kokkofun na tapenu mevulu ta pabbirida mi. Turi kua, nabbalin yayya tu Saksi ni Jehova kunne na gapa i atawa na.

Napplano ngà nga mangatawa. Nappasa i mafulu ragun nga pagala-aleg, nalegakku balaman i sister nga mepangngo para nio. Anni i nakaduffun ta nio tapenu makaleg tu mepangngo nga atawa? Nipakimallo ku kani Jehova anna pinannonopakku yaw nga pakkiavu, ‘Anni kari i kayà ku nga kuammi na atawà kabalin na kasal mi?’

Tagga ta 1953, nakikombension ngà ta Yankee Stadium. Nakilalà i tadday nga sister nga mangngagan tu Mary Aniol. Mak-classmate ira ni Manang Jetha ta mekadua nga klase na Gilead anna yayya i partner ni Manang ta pammisionero. Magaya-ayayya si Mary nga nangistoria nio meyannung ta asayment na ira bilang misionera ta Caribbean anna i Bible study na ira tari ta nappasa nga daga-ragun. Habang mas nakilala mi i kataggi-tadday, nasingammi tu parefu i goal mi ta espiritual. Mas nagustuammi i kataggi-tadday, yatutta nakkasal kami tagga ta Abril 1955. Aru i rason nu ngatta nabbalin tu tadday nga regalu maggafu kani Jehova si Mary. Makasta gapa yayya nga ammarigan. Masaya yayya ta maski anni nga mepa-annung nisa. Malallappo yayya, kurug i pangikavurung na ta tanakuan, anna kanayun nga pinagollu na i intereses na Pappatulan. (Mat. 6:33) Tallu ragun nga nasserbi kami ta circuit work anna ta 1958, nagalakkami nga magatawa ta Bethel.

Aru i nagigiammù kani Mary. Angngarigan na, ta gafu pagalaman na pagatawa mi, plinano mi i makkavulu nga mab-Bible reading anna 15 nga versikulo i bibbigammi kada aggaw. Nu mabalin nga mabbibbig i tadday nikami, komentuammi i teksto ira anna pabbidammi nu kunnasi mi matuttul yatun ta pattolemi. Kanayun nga istorian ta nio ni Mary i nagigiammu na ira ta Gilead onu ta pammisionera na. Gafu tatun, nagigiammù nu kunnasi paga pakastan i palappa ku ira anna nu kunnasi nga pagaramman i sister ira.—Prov. 25:11.

Natay i iddeddu ku nga si Mary tagga ta 2013. Kakanappakku ngana nga masingan yayya sonu paraiso. Ngem habang innaggakku yatun, ikagumakku nga tulu-tuloy nga makagigiammu anna mattalo kani Jehova ta interu nga futù. (Prov. 3:​5, 6) Mabanna-bannayan ngà anna magayayya kada manono ku i kuan saw na totolay ira ni Jehova ta paraiso. Magga kasali saw tatun i paggigiammu tu bagu ira nga gannug maggafu anna meyannung ta Katannangan nga Instruktor tam. Talaga daka-dakal i pappabalo ku ta ngamin nga nituddu na nio anna ta napakaru nga kukukuan na tapenu ipasingan i ari mepappangngo nga pagallo na.