1. Anni i makagi na karuan meyannung ta pattolay tu mannanayun?

 ARU nga totolay i magimmugug ta kana-kanadda anna kanayun ira nga magexercise tapenu healthy ira. Ngem ammu da nga mabbako onu mallakay lagapa ira tapus matay. Yatutta nonopadda tu imposible i mattolay tu adde ta ngangangay onu mannanayun. Ngem kinagi ni Jesus nga posible nga mapeggan i totolay tu “inango nga adde ta ngangangay,” kagitta na netura ta Juan 3:16 anna 5:24.

2. Anni i mabibbig ta Juan kapitulo 6 meyannung ta inango nga mannanayun? (Juan 6:​39, 40)

² Mittan, nammilagro si Jesus tapenu mapakan na i rinivu nga totolay tu pan anna manango. a Kappabbaw yatun, ngem mas kappabbaw i kinagi na ta aru nga totolay nga ziminaddan ta nisa ta kommanan na ta Capernaum aranni ta pipi na Galilea. Kinagi na nga paginnolayan na danuri natay anna mapeggan ira tu inango nga mannanayun. (Bibbigan i Juan 6:​39, 40.) Nonopammu i efekto natun ta kokkofummu anna ta iddeddu mu ira nga natay ngana. Ipasiguradu na kinagi ira ni Jesus nga aru ta natay ngana i mapaginnolay. Makapattolay ka gapa tu mannanayun kavulu i iddeddu mu ira. Ngem ari nga nalippawa na aru nga totolay i tumunug ira nga kinagi ni Jesus ta Juan kapitulo 6. Anni kari ira i kinagi na?

3. Base ta Juan 6:​51, anni i kinagi ni Jesus meyannung ta baggi na?

³ Kabalin nga nammilagro si Jesus tapenu pakanan i aru nga totolay, nanono na totolay ta Capernaum i manna nga niyawa ni Jehova ta Israelita ira ta katanapan. Agalan na Katurakan yatun nga manna bilang “pan nga naggafu ta langi.” (Sal. 105:40; Juan 6:31) Inusa ni Jesus i manna tapenu ituddu ta nira i tadday nga importante nga gannug. Maski nu milagro nga naggafu ta Dios i manna, natay gabbalaman danuri kiminan tatun. (Juan 6:49) Ngem inagalan ni Jesus i baggi na bilang i “kurug nga pan nga maggafu ta langi,” “i pan nga iyawa na Dios,” anna “i pan nga mangiyawa ta inango.” (Juan 6:​32, 33, 35) Kinagi ni Jesus i dakal nga nadduman na baggi na tatun nga manna. Kinagi na: “Sakan i matolay nga pan nga naggafu ta langi. I sinni laman nga kuman taw nga pan ay matolay adde ta ngangangay.” (Bibbigan i Juan 6:51.) Naguluan i Judio ira megafu tatun. Ngatta kanu tu kakkagian ni Jesus nga yayya “i pan” nga naggafu ta langi anna mas mapia yayya anne ta niyawa na Dios ta Israelita ira nga ginafuadda? Kunnaw i kinagi ni Jesus: “I pan nga iyawa ku nga katolayan na mundo ay i pattag ku.” Anni i kayà na nga kagian tatun? Importante nga alippawatattam i kayà kagian natun. Nu matabbag tam gare yatun, masingattam nu kunnasi nga posible para nittam anna ta iddeddu tam i mattolay tu mannanayun. Ammuattam ngana i kayà kagian ni Jesus.

I MATOLAY NGA PAN ANNA I PATTAG NA

4. Ngatta nakaddag i karuan ta kinagi ni Jesus?

⁴ Nakaddag i karuan kani Jesus turi ta kinagi na nga i ‘katolayan na mundo ay i pattag na’ nga iyawa na. Baka nanono da tu talaga kayà ni Jesus nga ipakan ta nira i literal nga pattag na, nga tadday nga klase na kanibalismo. (Juan 6:52) Kunnaw paga gare i kinagi ni Jesus nga mas nangaddag ta nira: “Nu ari kamu nga kuman ta pattag na Ana na Tolay anna uminum ta daga na, awan tu inango nikamu.”—Juan 6:53.

5. Ngatta makasiguradu ittam nga ari nga ikaya nga ipenum ni Jesus i literal tu daga na ta totolay?

⁵ Tagga ta tiempo ni Noe, nigamma na Dios nga kuman i totolay tu daga. (Gen. 9:​3, 4) Kunnatun gabbalaman i nibilin na ta Dob nga niyawa na ta Israel. I sinni laman nga kuman ta daga “ay mapatay.” (Lev. 7:​27, ftn.) Sinudduan ni Jesus i Judio ira nga tuttulan yatun nga Dob. (Mat. 5:​17-19) Imposible gafu nga kagian ni Jesus ta Judio ira nga kanadda i literal nga pattag na onu inumadda i literal nga daga na. Ngem ta pakkagi ni Jesus tatun ira nga literal nga uvovug, kayà na laman nga tudduan i totolay nu kunnasi da mala i “inango nga adde ta ngangangay.”—Juan 6:54.

6. Ngatta makagi tam nga ilustrasion laman i kinagi ni Jesus meyannung ta pakkakan tu pattag na anna paginum tu daga na?

⁶ Anni i punto ni Jesus? Manawag nga ilustrasion laman i kinagi ni Jesus. Kunnatun i kingngua na turi ta kinagi na ta Samaritana nga babay: “I uminum ta danum nga iyawa ku ay ari ngana vuluvuga nga mapangal. I danum nga iyawa ku sa ay mabbalin ta unag na tu latua nga mangiyawa ta inango nga adde ta ngangangay.” (Juan 4:​7, 14) b Ari nga kakkagian ni Jesus nga nu minum tu literal nga danum i Samaritana maggafu ta posu ay mattolay ngana yayya tu mannanayun. Ari gafu gapa kayà kagian ni Jesus nga mapeggan tu inango nga mannanayun i totolay nga kinibbida na ta Capernaum nu kanadda i literal nga pattag na anna inumadda i literal nga daga na.

I NADDUMAN NA KINAGI IRA NI JESUS TA DUA NGA SITUASION

7. Anni i kakkagian na karuan meyannung ta kinagi ni Jesus ta Juan 6:53?

⁷ Kakkagian na relihioso ira nga tolay nga ta Juan 6:​53, nipakanawag kanu ni Jesus i mawag nga kuan na totolay ta Pamugag na Yafu megafu ta maggi parehu i kinakkagi na tatun nga dua nga situasion. (Mat. 26:​26-28) Kakkagiadda nga i ngamin nga magatende ta Pamugag na Yafu ay mawag tu kuman tu pan anna minum tu binarayang nga mepasa tari ira ta nagatende. Magga mawag nga ammuattam nu talaga kari nga fustu yatun megafu ta minillion i makikavulu ta nittam para tatun nga okasion kada dagun. Ammuattam i nadduman ira na mabibbig ta Juan 6:53 kumpara ta kinagi ni Jesus ta Pamugag na Yafu.

8. Anni ira i nadduman na dua nga situasion? (Innan gapa i letratu ira.)

⁸ Egga i dua nga nadduman na situasion ira nu sitaw maggi parefu i kinagi ni Jesus. Ollu, kanni kari anna sitaw nga kinagi ni Jesus i mabibbig ta Juan 6:​53-56? Kinagi na yatun ira turi ta 32 C.E. ta Galilea. Nesimmu yatun mattanga-ragun nage na nga pinegafuanan i Pamugag na Yafu ta Jerusalem. Mekadua, sinni kari i kikkibbidan ni Jesus? Magaru ta maggigginna ta nisa ta Galilea ay mas agga-nono da i material nga pakawagadda anne ta espiritual. (Juan 6:26) Kakurugan na, turi ta egga i kinagi ni Jesus nga kadda malippawa, nagimmang ira nga tumuttul ta nisa. Maski i karuan lagu ta disipulos na ay nagimmang nga tumuttul ta nisa. (Juan 6:​14, 36, 42, 60, 64, 66) Dakal i nadduman natun ta nesimmu mattanga-ragun i nappasa turi ta 33 C.E. turi ta pinegafuanan ni Jesus i Pamugag na Yafu. Tatun nga situasion, ari yayya nga pinanawan na 11 nga matalo nga apostol na ira maski nu ari da nga nalippawa tu mapia i ngamin nga nituddu na. Dakal gapa i nadduman na apostol ira ta magaru nga totolay ta Galilea. Kumbinsidu gare i matalo nga apostoles na nga si Jesus i Ana na Dios nga naggafu ta langi. (Mat. 16:16) Yatutta kinomendan ira ni Jesus: “Nakitappaddiak-kamu niakan ta ngamin nga nipazziga-riga ku.” (Luc. 22:28) Taw paga laman nga dua nga pakkaduma ta detalye, masingan ngana nga ari nga kinagi ni Jesus i mabibbig ta Juan 6:53 tapenu yatun i matuttul ta Pamugag na Yafu. Egga paga i karuan nga rason nu ngatta makagi tam yatun.

I PAMMAKAPIAMMU TA KINAGI IRA NI JESUS

9. Anni nga grupo na totolay i tukuyan ni Jesus ta kinagi na ta Pamugag na Yafu?

⁹ Ta Pamugag na Yafu, nipasa ni Jesus i pan nga awan tu lebadura na ta apostoles na tapus kinagi na nga irepresenta natun i baggi na. Tapus nipasa na ta nira i binarayang anna kinagi na nga irepresenta natun i “daga na pakkasinabban.” (Mar. 14:​22-25; Luc. 22:20; 1 Cor. 11:24) Importante yatun nga kinagi ni Jesus. Inagalan na yatun nga “bagu nga pakkasinabban.” Pakkasinabban yatun ta nallatanan ni Jehova anna ta “totolay na [espiritual nga] Israel,” nga tumukoy tari laman ira ta makipammaguray kani Jesus ta Pappatulan na Dios, ari tu ta ngamin nga totolay. (Heb. 8:​6, 10; 9:15) Tatun nga tiempo, ari nga nalippawa na apostol ira i ngamin nga meyannung tatun. Ngem aranni ngana ira nga mabbalin tu nazelugan na masanto nga espiritu anna mabbalin tu parte natun nga bagu nga pakkasinabban tapenu makavulu da si Jesus ta langi.—Juan 14:​2, 3.

10. Anni paga i tadday nga nadduman na kinagi ni Jesus ta Pamugag na Yafu anna na kinagi na ta totolay ta Galilea? (Innan gapa i letratu.)

¹⁰ Makasta gapa nga daddammattam nga ta Pamugag na Yafu, nakafokus laman si Jesus ta “baddi nga ipastoran.” I matalo ira nga apostol na nga kavulu na mismu tatun nga kuarto i ollu ira nga parte natun nga baddi nga grupo. (Luc. 12:​32, NW) Danatun nga matalo nga apostol anna i karuan paga nga mabbalin saw tu parte natun nga grupo ay mawag tu kuman tu pan anna minum tu binarayang. Ira danuri makavulu saw ni Jesus ta langi. Yatun gafu i tadday paga nga nadduman na kinagi ni Jesus ta Pamugag na Yafu anna na kinagi na ta Galilea. Para laman ta baddi nga grupo na totolay i kinagi na ta Pamugag na Yafu. Ngem i kinagi na ira ta Galilea ay para ta aru nga totolay.

11. Anni i kinagi ni Jesus ta Galilea nga mangipasingan nga ari tu baddi nga grupo na totolay i tukuyan na?

¹¹ Ta kegga ni Jesus ta Galilea ta 32 C.E., kikkibbidan na i Judio ira nga maya ta pan nga iyawa na. Ngem inuffunan ira ni Jesus nga malippawa nga egga paga i mas importante anne ta literal nga makan. Yatun nga probision i makeyawa ta nira tu inango nga mannanayun. Kinagi paga ni Jesus nga maginnolay saw ta pangurianan nga aggaw danuri natay anna mattolay ira tu mannanayun. Ari na nga tukuyan tatun i pilippiga laman nga totolay, gitta na kingngua na ta Pamugag na Yafu. Ngem i nipakibbida na ta Galilea ay meyannung ta bendision nga para ta ngamin nga totolay. Kinagi na paga lagu: “I sinni laman nga kuman taw nga pan ay matolay adde ta ngangangay. . . . I pan nga iyawa ku nga katolayan na mundo ay i pattag ku.”—Juan 6:51. c

12. Anni i mawag tapenu mala tam i inango nga mannanayun?

¹² Kayà kari kagian ni Jesus ta Judio ira ta Galilea nga makalawa tu mannanayun nga inango i kada tadday nga nattolay taw ta davvun? Ari, danuri laman i mangurug kani Jesus i mammakapia. Aru nga totolay sangawe i makkakkagi nga mangurug ira kani Jesus anna yayya kanu i mangipaliag ta nira. (Juan 6:29) Ngem ari nga makalanno yatun. Aru nga totolay ta Galilea i dati bi nga nangurug kani Jesus. Ngem pinanawadda gabbalaman yayya. Ngatta?

13. Anni i kawagan tapenu mabbalin tu kurug nga disipulo ni Jesus?

¹³ Aru nga totolay i tumuttul kani Jesus megafu laman ta niyawa na i kawagadda. Kayà da nga pammapian na ira, pakanan na ira, anna ikagi na ta nira i gannug ira nga kakayà da nga maginna. Ngem nipasingan ni Jesus nga ari tu makalanno yatun nu kayà na tadday i mabbalin tu kurug nga disipulo na. Ari yayya nga minay taw ta davvun tapenu laman iyawa nu anni i kayà na totolay. Mawag tu “umay” ira kani Jesus, nga kayà na kagian, magginna ira ta nisa anna tuttuladda i ngamin nga nituddu na.—Juan 5:40; 6:44.

14. Anni i kuattam tapenu mammakapia ittam ta pattag anna daga ni Jesus?

¹⁴ Nipasigo ni Jesus ta totolay nga mawag nga ipasingadda i pangurug da. Ta anni? Mawag tu mangurug ira nga awayya da i mattolay nga mannanayun megafu ta pattag anna daga ni Jesus nga isakrifisio na. Nagawag tu kunnatun nga klase na pangurug i Judio ira anna kawagattam gapa yatun sangawe. (Juan 6:40) Tapenu gafu mammakapia ittam ta pattag anna daga ni Jesus kagitta na nakagi ta Juan 6:​53, mawag nga mangurug ittam ta tavvu. Awayya na tu malawa na aru nga totolay yatun nga bendision.—Efe. 1:7.

15-16. Anni ira i importante nga nagigiammu tam ta Juan kapitulo 6?

¹⁵ Dakal i efekto na ta nittam ngamin i istoria na Juan kapitulo 6. Manawag gare nga masingan tatun nga masippo si Jesus ta totolay. Ta kegga na ta Galilea, pinammapia na i mataki, nituddu na ta nira i meyannung ta Pappatulan, anna siniguradu na nga malawa na totolay i kawagadda nga makan. (Luc. 9:11; Juan 6:​2, 11, 12) Egga gapa i mas importante nga kingngua na tatun. Nituddu na ta totolay nga yayya “i pan nga mangiyawa ta inango.”—Juan 6:​35, 48.

¹⁶ Danuri agalan ni Jesus nga “tanakuan nga karneru” ay ariadda awayya i kuman ta pan anna minum tu binarayang ta zinagun nga Pamugag na Yafu. (Juan 10:​16, NW) Ngem gitta na kumu-kuman lagapa ira ta “pan nga mangiyawa ta inango.” Kunnasi da nga kuan yatun? Gukaban na pangipasingadda tu pangurug ta sakrifisio ni Jesus nga makeyawa ta inango nga mannanayun. (Juan 6:53) Ngem kamusta gapa danuri kuman ta pan anna minum ta binarayang? Nu kuadda i kunnatun, ipasa-pasingadda nga parte ira na bagu nga pakkasinabban anna egga saw i chansa da nga mammaguray kavulu si Jesus ta Pappatulan ta langi. Maski gafu nu nazelugan ittam onu parte ittam na tanakuan nga karneru, aru i pammakapiattam ta paggigiammu tam ta Juan kapitulo 6. Ituddu nittam natun nga mawag nga ipasingattam i pangurug tam ta tavvu tapenu mala tam i inango nga mannanayun.