1. Ngatta binuu ni Jehova i unnug na pagatawa?

 SI JEHOVA ay “magayayya nga Dios,” anna kayà na tu magayayya ittam gapa. (1 Tim. 1:​11, NW) Aru i niregalu na ta nittam tapenu mabbalin ittam tu magayayya. (Sant. 1:17) Tadday tatun ira nga regalu i pagatawa. Nu makkasal i lalaki anna i babay, itabba da nga ayatan anna irespeto da i kataggi-tadday. Mabbalin ira tu kurug nga magayayya nu kanayun nga madukko i relasiodda.—Prov. 5:18.

2. Anni i mesissimmu ta aru nga magatawa sangawe?

² Kaddaraddam ta nakattaman ngana na aru nga magatawa sangawe i nipromesa da ira ta aggaw na kasal da. Gafu tatun, ari ira magayayya. Nikanni laman, nireport na World Health Organization nga aru nga lallaki i mangabuso ta atawa da ta pisikal, verbal, onu emosional. Baka makasta i pattratu na kunnatun nga lalaki ta atawa na nu egga ira i makasingan, ngem abusowan na mabba yayya ta baleda. Problemadu gapa i atawa nga babay megafu ta maggiraw i lalaki tu pornograpia.

3. Ngatta abusowan na karuan nga lalaki i atawa da?

³ Ngatta abusowan na karuan nga lalaki i atawa da? Awayya na tu inabuso gare na sarili da nga yama i yena da, yatutta abbo da tu normal laman yatun. Abusowan gapa na karuan nga lalaki i atawa da tapenu ipasingan nga ira i mawag nga matuttul. Yatun gare i gagangay nga kukukuan na lalaki ta diadda. Ari gapa nga natudduan i karuan nga lallaki nga kontroladda i emosiodda, nelagum ngana i papporeda. Kanayun gapa nga maggiraw tu pornograpia i karuan yatutta ugal ngana i paningadda ta babbay anna ta sex. Segun gapa ta report ira, minaru i lallaki nga inabuso da i atawa da ta tiempo na COVID-19 pandemic. Ngem maski anni paga i rason, ari mepangngo nga abusowan na lalaki i atawa na.

4. Anni nakuan i pagimmuguran na atawa nga lalaki, anna ngatta?

 ⁴ Magimmugug nakuan i Cristiano nga atawa nga lalaki ta baka maparigadda i ugal nga anningan na mundo ta babbay. a Maruddu gare nga egga i efekto na nononopan na tadday ta kukukuan na. Sinabarangngan ni apostol Pablo i nazelugan ira nga Cristiano ta Roma nga ‘ariadda tuttulan i annangngua na totolay toye ta utun na davvun.’ (Roma 12:​1, 2) Turi ta nattura si Pablo nira, piga ragun ngana nga Cristiano i wawwaragi tari nga kongregasion. Ngem masingan ta kinagi ni Pablo nga egga lapa i wawwaragi nga paparigadda i kostumbre anna appana-panono na mundo. Yatutta sinabarangngan na ira nga uliadda i appana-panono anna annangngua da. Magaplika gapa yatun nga tabarang ta Cristiano ira nga atawa nga lalaki sangawe. Kaddaraddam ta egga i karuan ta nira nga pinarigadda i appana-panono na mundo anna inabuso da paga i atawa da. b Anni kari i ikaya ni Jehova nga pattratu na lalaki ta atawa na? Malegattam i tabbag natun ta tema nga teksto taw nga artikulo.

5. Base ta 1 Pedro 3:​7, kunnasi nakuan i pattratu na lalaki ta atawa na?

⁵ Bibbigan i 1 Pedro 3:7. Nibilin ni Jehova ta lallaki nga ikakua da i atawa da. Nu ikakua na lalaki i atawa na, masippo anna meddu i pattratu na ta nisa. Gigiammuattam taw nga artikulo nu kunnasi nga makua yatun na lalaki. Ngem ammuattam labbi i annangngua nga ari nakuan vuluvuga nga kuan na atawa nga lalaki.

ARI MANGNGUA TU MASKI ANNI NGA MAKATAKI TA ATAWAM

6. Anni i matageno ni Jehova ta lallaki nga abusowadda ta pisikal i atawa da? (Colosas 3:19)

⁶ Pangabuso ta pisikal. Ikalussaw ni Jehova danuri vayolente. (Sal. 11:5) Espesipiko nga kinagi na tu ikalussaw na i lallaki nga abusowadda i atawa da. (Mal. 2:16; bibbigan i Colosas 3:19.) Segun ta 1 Pedro 3:7 nga tema nga teksto tam, nu marake i pattratu na lalaki ta atawa na, mafektan i relasion na ta Dios. Posible nga ari paga lagu ginnan ni Jehova i pakimallo na ira.

7. Segun ta Efeso 4:​31, 32, anni nga klase na paguvovug i mawag tu lillitan na atawa nga lalaki? (Innan gapa i “Kebalinan na Termino.”)

⁷ Pangabuso ta verbal. Egga ira i lallaki nga kukkulletadda i atawa da anna mataka-taki i pabbibida da ta nira. Ngem ikalussaw ni Jehova i ‘pallullussaw, papporay, pakkukkulle, anna pamara-parake.’ c (Bibbigan i Efeso 4:​31, 32.) Maginna ni Jehova i ngamin. Importante ta nisa nu kunnasi nga maguvovug i lalaki ta atawa na, maski paga nu awan tu tanakuan nga makaginna. Nu mataki i abbibida na lalaki ta atawa na, ari laman tu i pagatawa da i madaral na, nu ari, maski i relasion na ta Dios.—Sant. 1:26.

8. Anni i matageno ni Jehova ta pornograpia, anna ngatta?

⁸ Paningan ta pornograpia. Ikalussaw ni Jehova i pornograpia. Yatutta nu maningan onu maggiraw i atawa nga lalaki tu pornograpia, madaral na i relasion na kani Jehova anna matakitan na i atawa na. d Ikaya ni Jehova nga kanayun nga matalo i lalaki ta atawa na  ari laman tu ta kukukuan na, nu ari, maski ta nononopan na. Kinagi ni Jesus nga nu makanono i tadday nga lalaki tu imoral nu innan na i tanakuan nga babay, nakaliwa ngana yayya tu panallaw ta “ta futu na.” e—Mat. 5:​28, 29, NW.

9. Ngatta ikalussaw ni Jehova nu ifuersa na lalaki i seksual nga annangngua nga manaki nga kuan na atawa na?

⁹ Pangifuersa ta seksual nga annangngua nga manaki nga kuan na atawa nga babay. Egga ira i lalaki nga ifuersa da nga kuan i seksual ira nga annangngua nga para ta atawa da ay ari nga mepappangngo anna manaki da nga kuan. Ipasingan natun nga awan tu pangikakua na lalaki ta atawa na anna baggi na laman i agga-nono na. Ikalussaw ni Jehova i kunnatun. Ikaya ni Jehova nga iddukan anna tagibaloran na lalaki i atawa na anna irespeto na nakuan i panageno na. (Efe. 5:​28, 29) Ngem kunnasi nu kukukuan yatun na Cristiano nga atawa nga lalaki onu maggigiraw yayya ta pornograpia? Kunnasi na nga moli i appana-panono anna annangngua na?

NU KUNNASI IYEMMANG I MAKAPATAKI NGA ANNANGNGUA

10. Kunnasi nga mammakapia i atawa nga lalaki ta ehemplo ni Jesus?

¹⁰ Anni i makaduffun ta atawa nga lalaki tapenu meyemmang na i makapataki nga annangngua? Mawag tu ikaguman na nga parigan si Jesus. Maski nu ari nangatawa si Jesus, i pattratu na ta disipulos na ay makasta nga ehemplo nu kunnasi nakuan nga tratuan na lalaki i atawa na. (Efe. 5:25) Angngarigan na, egga i magigiammu na atawa nga lalaki ta pinattratu ni Jesus ta apostoles na anna ta pakibbida na ta nira.

11. Kunnasi i pinattratu ni Jesus ta apostoles na?

¹¹ Masippo si Jesus ta apostoles na anna nikakua na ira. Ari na ira vuluvuga kinullekan onu tinakitan. Maski nu si Jesus i Yafu da, ari na inusa i pakapangngua na tapenu ananassingan ira onu ipatageno nga makafi ira. Lallagu, mapakalinno nga pinasserbian na ira. (Juan 13:​12-17) Kinagi na ta disipulos na: “Maggigiammu kamu niakan ta masippo anna minappakalinno ngà. Ta kunnuri, maleran nu i hustu nga pagibannag.” (Mat. 11:​28-30) Nakagi tatun nga masippo si Jesus. I masippo nga tolay ay ari nga makafi. I kurug, masikan yayya megafu ta mafugaddan na i baggi na. Nu egga i manutturung ta nisa, kalmadu laman yayya anna makontrol na i mataga-tageno na.

12. Kunnasi i pakibbida ni Jesus ta tanakuan?

¹² Makapagaram i pabbibida ni Jesus. Ari tu mataki i pabbibida na ta tagatuttul na ira. (Luc. 8:​47, 48) Maski nu inuyaw yayya na kumokkontra ira anna sinutturung da yayya, ‘ari yayya nga nangibalo.’ (1 Ped. 2:​21-23) Egga paga lagu i tiempo nga pinili ni Jesus nga ari tubbag imbes tu mabbida tu makapataki. (Mat. 27:​12-14) Talaga makasta yayya nga ehemplo para ta atawa nga lallaki!

13. Base ta Mateo 19:​4-6, anni i mawag tu kuan na lalaki tapenu makagi nga yayya ay “metadday ta atawa na”? (Innan gapa i letratu.)

¹³ Kinagi ni Jesus ta atawa nga lallaki nga kanayun nakuan ira nga matalo ta atawa da. Nipakoli ni Jesus i kinagi na Yama na nga i lalaki ay mawag tu “metadday ta atawa na.” (Bibbigan i Mateo 19:​4-6.) I literal nga kebalinan na Griego nga uvovug nga neyusa tatun nga teksto para ta “metadday” ay “izikko.” Nu kunnuri gafu, mawag tu iddeddu na magatawa i kataggi-tadday nga gitta na nezikko ira. Nu egga gafu i kingngua na tadday ta nira tu makapataki ta atawa na, parehu ira nga mafektan. Nu kunnatun ka-iddu na lalaki i atawa na,  ibita na i ngamin nga klase na pornograpia. Insigida nga iyarayyu na i mata na ta “gannug ira nga awan tu kwenta da.” (Sal. 119:37) Gitta na nakitabba yayya ta mata na ira nga nu makasingan yayya tu maski sinni nga babay, ari na nga patallungan ta nono na i marake nga pakkaraga.—Job 31:1.

14. Kunnasi mapakappian na minangngabuso nga lalaki i relasion na kani Jehova anna ta atawa na?

¹⁴ Nu abusowan na lalaki ta pisikal onu verbal i atawa na, mawag tu egga ira i dakkua nga kuan na tapenu mapakappian i relasion na kani Jehova anna ta atawa na. Anni danatun? Ollu, mawag tu malippawa na nga kitaddake i kukukuan na. Awan vuluvuga tu metagu na kani Jehova. (Sal. 44:21; Ecl. 12:14; Heb. 4:13) Mekadua, iyemmang na i pangabuso ta atawa na anna manguli. (Prov. 28:13) Mekatallu, makkiddaw yayya tu pamakoma ta atawa na anna kani Jehova. (King. 3:19) Mawag gapa tu ipakimemallo na nga iddan yayya ni Jehova tu pakkaraga nga manguli anna duffunan na yayya nga makontrol i appana-panono, abbibida, anna agguyu-guyu na. (Sal. 51:​10-12; 2 Cor. 10:5; Fil. 2:13) Meka-appa, kuan na nu anni i nipakimallo na anna ikalussaw na ngana i maski anni nga klase na kinavayolente anna abusadu nga paguvovug. (Sal. 97:10) Mekalima, insigida nakuan yayya mappoffun ta elder ira. (Sant. 5:​14-16) Meka-annam, mamadday yayya tu plano tapenu ari na ngana makua uli yatun ira nga annangngua. Kunnatun balaman i mawag tu kuan na atawa nga lalaki nga maggiraw tu pornograpia. Bendisionan ni Jehova i appursigi na nga manguli. (Sal. 37:5) Ngem ari makalanno tu iyemmang na lalaki i annangngua nga makataki ta atawa na. Mawag tu gigiammuan na gapa nga ikakua i atawa na. Kunnasi na nga makua yatun?

NU KUNNASIM NGA IKAKUA I ATAWAM

15. Kunnasi nga mepasingan na lalaki nga ayatan na i atawa na?

¹⁵ Ipasingan i pangaya mu. Magayayya i pagatawa na karuan nga brother megafu ta inaggaw nga ipasa-pasingadda tu iddeddu da i atawa da. (1 Juan 3:18) Mepasingan na lalaki i pangiddu na ta atawa na ta simple ira nga  gannug, kagitta na pakkemmi ta lima na onu paggakko ta nisa. Awayya na gapa nga itext ta nisa i “Kiminakka na?” onu iyavu na i “Kumusta aggom?” Puede na gapa itura ta love letter nu kunnasi na ka-iddu i atawa na. Nu kuan na lalaki danatun, ikakua na i atawa na anna mapaladda natun i pagatawa da.

16. Ngatta appresian nakuan na lalaki i atawa na?

¹⁶ Ikagim tu appresiammu yayya. Nu ikakua na lalaki i atawa na, pasikannan na i nono na babay anna ikagi na ta nisa nu ngatta appresian na yayya. Kunnasi na nga makua yatun? Ari na nakuan kattaman nga appresian i ngamin nga kukukuan na babay tapenu suportan yayya. (Col. 3:15) Nu napafutuan nga appresian na lalaki i atawa na, mapagayayya na yayya. Matageno na babay nga meddeddu anna mekakua yayya.—Prov. 31:28.

17. Kunnasi nga ikakua na lalaki i atawa na?

¹⁷ Mabbalin tu masippo anna minangngirespeto. Nu iddukan na lalaki i atawa na, imammatan na yayya bilang nabala-balor nga regalu maggafu kani Jehova. (Prov. 18:22; 31:10) Gafu tatun, tratuan na yayya tu masippo anna marespeto maski ta pribadu ira nga kukukuadda bilang magatawa. Ari na ifuersa ta atawa na i seksual nga annangngua nga para ta babay ay ari nga mepappangngo anna manaki na nga kuan. f Ikaguman na gapa nga kanayun tu marenu i konsensia na ta arubang ni Jehova.—King. 24:16.

18. Anni nakuan i determinadu nga kuan na atawa nga lalaki? (Innan gapa i kahon nga “ I Appa nga Makua na Lalaki Tapenu Mabbalin tu Marespeto ta Atawa Na.”)

¹⁸ Sikamu nga atawa nga lalaki, makasiguradu kamu nga masingi-singan anna appresian ni Jehova i appursigi nu nga ikakua i atawa nu ta kakkagian anna kukukuan nu. Determinadu ka nakuan nga ikakua yayya. Ibitam i annangngua nga makapataki ta nisa. Mabbalikka gapa tu masippo, minangngirespeto, anna minangngiddu. Nu kuammu danatun, mepasingammu nga ideddukan anna appresiammu yayya. Ikakuam gafu i atawam tapenu maprotektammu i pinaka-importante nga relasiommu—i pakikkofummu kani Jehova.—Sal. 25:14.