Manoli ta naddianna

Manoli ta table of contents

Ammum Kari?

Ammum Kari?

Kunnasi nga ipasingan na nadiskubre ta dabba ira na Babilonia nga ladriliu anna na proseso na pamadday tatun nga fustu i Biblia?

NAPAKARU nga nalutu nga ladriliu nga neyusa ta pamataddag ta siudad i nakokkog na arkeologo ira ta dian na Babilonia tagga. Segun ta arkeologo nga si Robert Koldewey, napadday i kuddanatun nga ladriliu ta fugong ira nga “egga ta lawan na siudad nu sitaw mapia i kalidad na fuyo anna aru i meyusa nga padduppang.”

Nakaleg i arkeologo ira tu ebidensia nga inusa gapa na ofisial ira na Babilonia i fugong da ira para ta kitaddake ira nga gakkag. Tadday nga profesor ta University of Toronto si Paul-Alain Beaulieu. Eksperto yayya ta history anna ta lengguahe na Asiria tagga. Segun ta nisa, ipasingan na dokumento ira ta Babilonia nga nidog na patul nga matuggi i totolay nga marrebelde ta patul anna ari mangikakua ta sagradu ira nga gannug. Kunnaw gapa i mabibbig ta tadday nga netura ta tiempo ni Patul Nabucodonosor: “Daralan nu ira, tuggian nu ira, asallan nu ira, . . . ta fugong nga pallutuan . . . kuan nu tu umata-atu yatun, itabbo nu ira ta afi tapenu matay ira.”

Ipanono natun ta mabbibbig ira ta Biblia i istoria ta Daniel kapitulo 3. Segun tatun nga istoria, namataddag si Patul Nabucodonosor tu daka-dakal nga vulawan nga imahe ta katanapan na Dura ta lawan na siudad na Babilonia. Turi ta nammanaki nga makkummag ta imahe i tallu nga kabataan nga Hebreo nga da Sadrac, Mesac, anna Abednego, nakaporay si Nabucodonosor. Nimandu na nga mepapatu i fugong tu “mamippitu nga mas mapatu anne ta gagangay” anna ‘metabbo ira ta umafa-afi nga fugong.’ Ngem nipaliag ira na makapangngua nga anghel ta siguradu nga kapateda.​—Dan. 3:1-6, 19-28.

© The Trustees of the British Museum. Licensed under CC BY-NC-SA 4.0. Source

Tadday nga ladriliu nu sitaw netura i ngagan ni Nabucodonosor

Pakurugan gapa na ladriliu ira ta Babilonia nga talaga fustu i Biblia. Aru tatun ira nga ladriliu i egga i netura nga pammadayaw para ta patul. Kunnaw i mabibbig ta tadday tatun ira: “Si Nabucodonosor, Patul na Babilonia . . . I palasio, i pinaddè tapenu paddianakku bilang Maraya-rayaw nga Patul . . . Paray nakuan tu mammaguray tatun i gaka-gakà adde ta mannanayun.” Maggi kaparehu natun i mabibbig ta Daniel 4:30, nu sitaw nipara-parayag ni Nabucodonosor: “Ari kari tu yaw i Babilonia nga Dakal nga nipataddag ku mismu para ta balay na patul ta sikan anna pakapangnguà tapenu mepasingakku i glorià?”