Manoli ta naddianna

Manoli ta table of contents

MAGIGIAMMU NGA ARTIKULO 21

Ari Mappelogo ta “Ka-uto Toye ta Mundo”

Ari Mappelogo ta “Ka-uto Toye ta Mundo”

“I mekwenta tu ka-uto toye ta mundo, ay kolapa ta pagimamma na Dios.”​—1 COR. 3:19

KANSION 98 Ang Kasulatan​—Nagmula sa Diyos

SUMARIO *

1. Anni i ituddu na Biblia nittam?

MASOLBA tam i maski anni nga problema ta uffun na Katannangan nga Instruktor tam, si Jehova. (Isa. 30:20, 21) Ituddu na Biblia nittam i ngamin nga kawagattam tapenu ‘awan tu pakkurangattam’ anna ‘agga-parattam nga mangngua ta ngamin nga mapia.’ (2 Tim. 3:17) Nu mattolay ittam segun ta tuttuddu na Biblia, mas massirib ittam anne turi ira ta mangipoppoddu ta “ka-uto toye ta mundo.”​—1 Cor. 3:19; Sal. 119:97-100.

2. Anni i gigiammuattam taw nga artikulo?

2 Kagitta na magigiammu tam, maruddu nga puntirian na sirib na mundo i makasarili nga pakkaraga tam. Awayyana gafu nga marigatattam nga labanan i pannono anna pagguyu nga kagitta danuri parte na mundo. Yari tu kagian na Biblia: “Magimmugug kamu gafu, tapenu ari kamu nga mabbalin tu aripan na awan tu kebalinan anna makelogo nga tuddu nga nigafu na ollu nga totolay.” (Col. 2:8) Taw nga artikulo gigiammuattam nu kunnasi nangurug i totolay ta dua nga makelogo nga tuddu ni Satanas. Ta kada tuddu, innattam nu ngatta kolapa i sirib na mundo anna nu kunnasi nga ararayyu nga mas mapattalakkan i sirib na Uvovug na Dios anne ta maski anni nga kinasirib na mundo.

NANGULI NGA PAGIMAMMA TA MORALIDAD

3-4. Kunnasi nanguli i pagimamma ta moralidad ta nallatanan na 1900 anna 1930 ta United States?

3 Ta nallatanan na 1900 anna 1930, nasingan ta United States i dakal nga panguli ta pagimamma na totolay nu anni i fustu anna nu anni i mali meyannung ta moralidad. Ta nappasa, aru i mangurug nga para laman ta magatawa i sex anna ari nakuan paggiristorian ta publiko. Ngem nadaral yatun nga estandarte anna nawwara i killu nga pagimamma.

4 Ta nallatanan na 1920 anna 1929, dakal i nangulian na ugali na totolay anna i pagimammada ta sex kabalin na World War I. Segun ta tadday nga researcher, “Mas aru ngana nga seksual ira nga gannug i masingan ta pelikula, teatro, kansion, libru, anna komersial.” Tatun nga daga-ragun, mas ngana nga manikkag ta seksual nga pakkaraga i abbabbayle anna ari ngana tu disente i assissinnun. Gitta na niprofesiya na Biblia meyannung ta pangurianan nga aggaw, i totolay ay “ala-alerad-da noka i pappaga-pagayaya laman.”​—2 Tim. 3:4.

Ari nga nainfluwensian i ili ni Jehova ta alinno nga estandarte ira na mundo ta moral (Innan i parapo 5) *

5. Anni i nesimmu ta pagimamma na mundo ta moral ira nga estandarte namegafu ta dekada 1960?

5 Ta dekada 1960, umara-aru danuri mal-live-in, anna normal ngana laman danuri homoseksual anna maddiborsio. Aru ngana nga klase na pagiraw i mangipasingan tu massex. Ta nappasa nga dekada, anni i narresultan ngamin danaw? Kinagi na tadday nga autor nga aru i kaddaraddam nga resulta nu magimmang i totolay ta panuttul ta moral ira nga estandarte. Angngariganna, massina i magatawa onu panawan na tadday ta magana i familiada, problema ta emosion onu adiksion ta pornograpia. I pakkaru na STD (taki nga meyali gukaban na sex), gitta na AIDS, ay tadday laman ta mangipasingan nga kolapa i sirib na mundo.​—2 Ped. 2:19.

6. Kunnasi nga segun ta kayà ni Satanas i pagimamma na mundo ta sex?

6 I pagimamma na mundo ta sex ay segun ta kayà ni Satanas. Siguradu nga kakayàna nga masingan i totolay nga abusuadda i regalu na Dios nga sex anna ariadda irespeto i regalu na Dios nga pagatawa. (Efe. 2:2) Nu imoral i totolay, ipasingadda nga ariadda tagibaloran i niregalu ni Jehova nira nga maggaka. Awayyana nga ariadda paga nga mapeggan tu mannanayun nga inango.​—1 Cor. 6:9, 10.

I PAGIMAMMA NA BIBLIA TA SEKSUAL NGA MORALIDAD

7-8. Ngatta ararayyu nga mas makasta i pagimamma na Biblia ta seksual nga kondukta anne ta pagimamma na mundo?

7 Danuri mangaksepta ta sirib na mundo ay uyu-uyawadda i moral ira nga estandarte na Biblia, anna palawanadda nga ari realistiko danatun. Baka manonoda, ‘Ngatta gapa paratuan ittam na Dios nga egga seksual ira nga pakkaraga tam tapus igammana nittam nga pagustuan danatun?’ Iyavuda i kunnatun megafu ta mali nga pagimamma nga nu kayà na tolay nga kuan i tadday nga gannug, mawag tu kuanna yatun. Ngem ari tu kunnatun i kagian na Biblia. Ituddu na Biblia nga niddan ittam ni Jehova tu dignidad gukaban na pangiyawa nittam tu abilidad nga labanan i mali ira nga pakkaraga tam. (Col. 3:5) Fuera paga tatun, nangiyawa si Jehova tu regalu nga pagatawa, nu sitaw posible nga mapagustuan i mepangngo nga pakkaraga ta sex. (1 Cor. 7:8, 9) Tatun nga unnug, makapagayayya i magatawa ta sex nga awan tu pabbabawyadda anna pakavurungadda nga resulta na imoralidad.

8 Kontra ta sirib na mundo, ituttuddu na Biblia nittam i fustu nga pagimamma ta sex. Mabibbig tatun nga awayyana nga paggafuan na pagayayya i sex. (Prov. 5:18, 19) Ngem kagian na Biblia: “Mawag nga ammu na kada tadday nikamu nga kontrolan i mismu nga baggina tapenu mabbalikkamu nga masanto onu marayaw. Ariannu paparigan i nasion ira nga ari makannammu ta Dios, nga ariadda makontrol i pakkaragada ta sekso megafu ta ari ira nga makontentu.”​—1 Tes. 4:4, 5NW.

9. (a) Anni i nakoffun ta ili ni Jehova ta nallatanan na 1900 anna 1930 tapenu matuttul i mas mapattalakkan nga kinasirib na Biblia? (b) Anni i masirib nga tabarang nga malegan ta 1 Juan 2:15, 16? (c) Segun ta Roma 1:24-27, anni ira nga imoral nga annangngua i lisiattam?

9 Ta nallatanan na 1900 anna 1930, ari nga nainfluwensian i totolay ni Jehova ta makelogo ira nga pagimamma danuri na “awan vuluvuga ngana tu appasiranad-da.” (Efe. 4:19) Kingnguada i adde na mawayyada nga tuttulan i estandarte ira ni Jehova. Kinagi na Mayo 15, 1926 nga isyu na Watch Tower nga “i tadday nga lalaki onu babay ay mawag nakuan tu marenu anna ari tu madaping i appanono anna agguyu-guyuna, netallugaring ta pakilallang ta ari kaparehu tu sekso.” Maski anni paga i mesissimmu ta pallevu na ili ni Jehova, tuttuladda i mas mapattalakkan nga kinasirib na Biblia. (Bibbigan i 1 Juan 2:15, 16.) Talaga ipappabalo tam i Uvovug na Dios! Ipappabalo tam gapa nga iyayawa ni Jehova i nespirituan nga makan ta mepangngo nga tiempo tapenu ariattam melogo na kinasirib naw nga mundo meyannung ta moralidad. *​—Bibbigan i Roma 1:24-27.

NANGULI NGA PAGIMAMMA TA PANGAYA TA BAGGI

10-11. Anni i niyabiso na Biblia nga mesimmu durante ta pangurianan nga aggaw?

10 Nangabiso i Biblia nga durante ta pangurianan nga aggaw, “ayatan na totolay i baggi da laman.” (2 Tim. 3:1, 2) Ari tam makaddag nu masingattam nga nakkewara ta mundo yatun nga makasarili nga ugali. Kinagi na tadday nga ensayklopedia nga durante ta dekada 1970, mas minaru i libru ira nga manabarang nu kunnasi mavviktoria ta pattolay. Mabibbig ta karuan taw nga libru nga awan tu mawag nga talianan na tadday nga tolay ta baggida, ni tu nonopadda nga egga i mali ta kata-katoleda. Ikonsidera i tadday nga ideya nga netura ta kunnatun nga libru: Ayatammu i baggim megafu ta sikaw i pinakamakasta anna pinakakappagayayya ta ngamin nga sinolay. Kinagi natun nga libru nga mawag tu i tolay lagapa i maddesision nu kunnasi yayya magguyu, anna kuanna nu anni i matagenona nga fustu anna kombiniente.

11 Familiar kari nikaw yatun nga ideya? Kunnatun gapa i kayà nga ipakua ni Satanas kani Eva. Kinagina nga awayya ni Eva i ‘mabbalin tu kagitta na Dios nga makannammu ta mapia anna marake.’ (Gen. 3:5) Sangawe nga tiempo, aru i atatannang i paningadda ta baggida anna nonopadda nga awan tu maski sinni​—maski paga i Dios—​i makkagi nira nu anni i fustu anna nu anni i mali. Angngariganna, masingi-singan yatun nga ugali mas ngana ta pagimamma na totolay ta pagatawa.

Pagolluan na tadday nga Cristiano i pammakapian na tanakuan​—netallugaring ta atawana (Innan i parapo 12) *

12. Anni i pagimamma na mundo ta pagatawa?

12 Ituddu nittam na Biblia nga mawag tu ikakua na magatawa i kataggi-tadday kunne na gapa i tabbada ta pagatawa. Ipagaram natun nga mawag tu determinadu nakuan nga ari massina i lalaki anna i babay, nga kinagina: “Panawan noka na lalaki i yama anna yenana anna makipattadday ta atawana, anna mabbalin ira nga tattadday nga pattag.” (Gen. 2:24) Tanakuan gapa i ipagaram danuri influwensiadu na sirib na mundo, nga kakkagiadda nga i kada tadday ta sigga-atawan ay mawag tu maffokus ta sarilida nga pakawagan. “Ta karuan nga seremonia na kasal,” kagian na tadday nga libru ta diborsio, “natalianan ngana i dati nga tabba ta pagatawa nga ‘durante nga sigga-matolay itta dua’ tu mas limitadu nga promesa ta pagatawa nga ‘durante nga makka-aya itta dua.’” Megafu ta nonopan na totolay nga ari tu permanente i unnug na pagatawa, nassirina i familia anna grabe i emosional nga perwisiu natun nira. Kurug nga kolapa i pagimamma na mundo ta pagatawa.

13. Anni i tadday nga rason nu ngatta kalussaw ni Jehova danuri minappakatannang?

13 Kagian na Biblia: “Kalussaw ni Jehova i maski sinni nga mapakatannang i futuna.” (Prov. 16:5) Ngatta kalussaw ni Jehova danuri minappakatannang? Tadday nga rason ay megafu ta danuri mangultiba anna mangipagaram ta sobra nga pangaya ta baggi ay mabbalin tu arogante, gitta ni Satanas. Fugurammu! Mangurug si Satanas nga mawag tu makkummag anna maddayaw nisa si Jesus​—i inusa na Dios ta pamaratuna ta ngamin nga gannug! (Mat. 4:8, 9; Col. 1:15, 16) Pakurugan laman danuri sobra i paningadda ta baggida nga i sirib na mundo ay kolapa ta Dios.

I PAGIMAMMA NA BIBLIA TA PANGAYA TA BAGGI

14. Kunnasi ittam uffunan na Roma 12:3 tapenu mapeggan tu balanse nga pagimamma ta baggi tam?

14 Uffunan ittam na Biblia nga mapeggan tu balanse nga pagimamma ta baggi. Ikagi natun nga mepangngo laman nga egga i aya tam ta baggi tam. Kinagi ni Jesus: “Ayatam-mu i ikattolem ta kunna pangaya mu ta baggim,” nga mangipasingan nga iddattam tu balanse nga atension i pakawagattam ira. (Mat. 19:19) Ngem ituddu nittam na Biblia nga ariattam nakuan vuluvuga nonopan nga mas importante ittam anne ta tanakuan. Kagianna lallagu: “Arian nu nga kuan i maski anni nga gannug megafu laman ta ikaya nu nga mala i karagatan nu, onu megafu ta aya nu nga meyatannang. Mappakalinno kamu lallagu, anna ipay nu nga kanayun ta nono nu tu mas mapia i karuan ira nga totolay anne nikamu.”​—Fil. 2:3; bibbigan i Roma 12:3.

15. Anni i makagim ta tabarang na Biblia meyannung ta pangiyatannang ta baggi?

15 Aru ta sangawe nga mekonsidera nga masirib i manguyaw ta tabarang na Biblia meyannung ta pangiyatannang ta baggi. Kakkagiadda nga nu nonopammu nga mas atannang i tanakuan anne nikaw, mabbalikka tu makafi, anna mabi ka laman nga melloku. Ngem anni kari nga ugali i palattuagan na makasarili nga pagimamma naw nga mundo ni Satanas? Anni i naobserbam? Magayayya kari danuri makasarili? Magayayya kari i familiada? Egga kari i kurug nga kokkofudda? Meggo kari i relasiodda ta Dios? Base ta nasingammu ira, anni i mas makasta i resultana? Panuttul ta sirib na mundo onu ta sirib na Biblia?

16-17. Anni i ipappabalo tam, anna ngatta?

16 I totolay nga tuttuladda i tabarang danuri ikonsidera na mundo nga masirib ay kagittana turista nga makkiavu tu direksion ta kasi-turistana maski nu parehu ira nga nawawan. Kunnaw i kagian ni Jesus turi ira ta “masirib” ta kaggawanna: “Vuling ira nga mangipollu ta totolay nga kagitta da nga vuling. Nu ipollu na tolay nga vuling i kagitta na nga vuling, ira ngana nga dua i mataga ta avvu.” (Mat. 15:14) Talaga kolapa ta Dios i sirib naw nga mundo.

Magayayya nga lipayan danuri aripan ni Jehova i passerbida kani Jehova (Innan i parapo 17) *

17 I masirib nga tabarang na Biblia ay kanayun nga “masserbi ta pangituddu ta kurug, pangivuya ta makaliwa, panunung ta ugo, anna pangituddu ta matunung nga attolay.” (2 Tim. 3:16) Dakal i pappabalo tam nga gukaban na organisasion ni Jehova, protektanna ittam kontra ta kinasirib naw nga mundo! (Efe. 4:14) Megafu ta espiritual nga makan nga naggafu nisa, determinadu ittam nga tuttulan i estandarte ira na Uvovugna. Talaga makapabbaw nga niddan ittam ni Jehova tu pinakamapattalakkan nga sirib anna pangigiya gukaban na Biblia!

KANSION 54 “Yaw i Dalan”

^ par. 5 Mapasikan naw nga artikulo i kombiksiottam nga si Jehova laman i mapattalakkan nga Paggafuan na giya. Ipasinganna paga i marake ira nga resulta na panuttul ta ka-uto onu sirib na mundo ngem makabenefisio i pangiyaplika ta sirib na Uvovug na Dios.

^ par. 9 Angngariganna, innan i Ang mga Tanong ng mga Kabataan—Mga Sagot na Lumulutas, Tomo 1, kap. 25-26, anna Tomo 2, kap. 4-5; anna Tabbag ta 10 nga Pakkiavu na Kabataan Ira, Pakkiavu 7, pahina 21-23.

^ par. 50 DESKRIPSION NA LETRATU: Masingattam i karuan ta nesimmu ira ta pattolay na magatawa nga Saksi ta pappasa na tiempo. Durante ta ultimu na dekada 1960, mallayyagayya i magatawa.

^ par. 52 DESKRIPSION NA LETRATU: Ta dekada 1980, tangngallan na lalaki i mataki nga atawana anna agga-singan nira i anada nga babay.

^ par. 54 DESKRIPSION NA LETRATU: Ta maddaggun, meraddamman na magatawa i magayayya ira nga nesimmu ta passerbida kani Jehova. Magayayya gapa i anada nga egga ngana gapa i familiana.