Nige ku nga istorian nu anni i tumunug nga nesimmu, ikagì labbi nikamu nu kunnasi ngà nga namegafu ta ngamin-tiempo nga passerbi.

Neyana ngà turi ta 1942 ta makakkasta nga isla na Curaçao ta Caribbean Sea. Taga-Suriname talaga i yamà ngem nagali yayya tari ta isla tapenu mattrabahu. Piga dagun nige ku nga neyana, i yamà i tadday ta ollollu nga Saksi ni Jehova nga nabawtisowan ta Curaçao. a Linigguan nakami nga i-Bible study nga ána na maski nu egga ira i tiempo nga manaki mi. Ngem turi ta 14 anios ngà, nagali i familia mi ta Suriname tapenu matangngaw na yamà si kako.

Ta Suriname, nakikakkavulu ngà ta kabataan ira ta kongregasion nga aktibo nga massesserbi kani Jehova. Kaka ira niakan tu piga nga dagun anna regular payunir ira. Nu istoriadda i ekspiriensa da ira ta pallayyagayya, masingakku ta muka da nga talaga magayayya ira. Tapus kabalin na study ira, paggiristoriammi na kokkofukku i Biblia. Nu karuan paga lagu, maggiristoria kami habang inninnammi i biti-bitun ta langi. Nakoffun danatun nga kokkofukku tapenu manono ku nu anni talaga i ikaya ku ta pattolè; kayà ku i mattrabahu para kani Jehova. Yatutta turi ta 16 anios ngà, nappa-baptize ngà. Tapus turi 18 anios ngà, narregular payunir ngà.

Napakaru i nagigiammù ta pappayunir ku nga nakoffun niakan ta ngamin-tiempo nga passerbì. Angngarigan na, tadday ta ollu nga nagigiammù ay i importansia na passanay ta tanakuan. Ta gafu na pappayunir ku, sinanay nà na misionero nga si Willem van Seijl. b Sinudduan nà nu kunnasi nga kuan tu mapia i responsibilidad ira ta kongregasion. Tatun nga tiempo, ari ku nanono nga talaga kawagakku balo yatun nga passanay.  Ta tumunug nga dagun, neyasayn ngà bilang espesial payunir tapus sakan i nangirollu ta isolated group ta unu-unag na vuku-vukig ta Suriname. Pia ngana laman ta sinanay nà na brother ira! Namegafu tatun nga tiempo, nikagumakku nga parigan i ehemplo da nga sanayan i tanakuan.

I mekadua nga nagigiammù ay dakal i bentaha na simple ngem neplano tu mapia nga pattolay. Ta gafu na kada vulan, dati mi ngana nga planowan tu mapia na kavulu ku nga espesial payunir nu anni ira nga makan anna suplay i kawagammi para ta tumunug ira nga ligguan. Tapus tadday ta nikami i mabbiahe tu arayyu tapenu umay ta sentro anna gumatang tu kawagammi. Mawag nga ibadyet mi tu mapia i vinulan nga reimbursement mi anna billi-billayammi i suplay mi ira tapenu makalanno yatun para ta tanga-vulan. Nu mekanna gare nga egga kami ta vuku-vukig tapus makkurang kami, posible nga pilippiga laman nga tolay, nu egga man, i makoffun ta nikami. Kabataan ngà turi ta nasanay ngà ta simple ngem neplano tu mapia nga pattolay. Ammù tu dakal i neyuffun niakan natun tapenu mepoppollù i trabahu ni Jehova ta interu nga pattolè.

I mekatallu nga nagigiammù ay dakal i meyuffun na nu matudduan i totolay ta sarili da nga paguvovug. Nedakallakku i mabbida tu Dutch, English, Papiamento, anna i negagangay nga paguvovug ta Suriname nga Sranantongo (magalan gapa tu Sranan). Ngem ta dian na vuku-vukig, napansin ku nga mas magginna i totolay ta mapia nga dumug nu layyagayyammi ira ta sarili da nga paguvovug. Marigatan ngà nga ibida i karuan tatun nga lengguahe kagitta na Saramaccan nga mangusa tu high anna low tones. Ngem sulit i pangikagumakku nga kuan yatun. Gare, ta pappasa na daga-ragun, aru i natudduakku ta kinakurug megafu ta mebidà i paguvovug da.

Siempre, egga gapa ira i kappasiran nga ekspiriensà. Mittan, kinumustà i tadday nga Bible study nga maguvovug tu Saramaccan gafu ta mataki i san na. Ngem i niyavu ku lallagu ay nu mavussi yayya! Siempre, nepasiranan yayya ta pakkiavu ku. Ngem maski nu egga ira i kunnatun nga nakkamaliakku, kingnguà lagapa i adde na mawayyà nga usan i sarili nga paguvovug na totolay ta asayment ku ira.

Turi ta 1970, neyasayn ngà bilang circuit overseer (C.O.). Tatun nga dagun, ipaga-pagirò i slide program nga “Visiting the World Headquarters of Jehovah’s Witnesses” ta aru nga isolated group ta vuku-vukig. Tapenu madde mi ira, egga i grupo na brother ira nga kavulu ku nga mabbiahe ta bannag ira ta vuku-vukig. Mattakay kami ta apaddu nga kayu nga barangay. Nipagitakay mi tatun i generator, portable nga tangki na gasolina, gasera, anna projector. Tapus sonu makadde kami ngana tari, mawag tu iyakka mi ngamin danatun nga gamit mi ta lugar nu sitaw ipagiraw mi i programa. Ngem maski nu mawag tu kuakku danatun, i pinaka-ariakku makattaman tatun ira nga pinabbiahe mi, ay talaga kakayà na totolay ta vuku-vukig yatun ira nga programa. Talaga magayayya ngà nga moffunan i tanakuan tapenu magigiammu i meyannung kani Jehova  anna ta organisasion na taw ta davvun. Maski nu aru i mawag tu isakrifisiò tapenu makua i trabahu ni Jehova, sulit yatun ta nasingakku nga aru i nasserbi kani Jehova.

Maski nu ammù nga aru i bentaha na kawan tu atawa ta passerbì, matageno ku lagapa nga talaga kayà ku i mangatawa. Yatutta espesipiko nga kiniddò ta pakimallo ku nga makaleg ngà nakuan tu atawa nga maattamman na i ziga na passerbi ta ngamin tiempo ta vuku-vukig anna magayayya lagapa. Mattanga-ragun i nappasa, inaya ku si Ethel. Minassakrifisio yayya nga espesial payunir. Abbing pagalaman si Ethel, kakayà na ngana si apostol Pablo. Yatutta kayà na gapa nga kuan i adde na mawayya na ta ministerio kagitta ni Pablo. Nakkasal kami turi ta Setiembre 1971 tapus makkavulu kami nga nas-circuit work.

Ari nga mariku i familia nga naddakallan ni Ethel yatutta mabi laman yayya nga naka-adjust ta circuit work ta vuku-vukig. Angngarigan na, nu mapprepara kami ta pabbisita mi ta kongregasion ira ta vuku-vukig, baddi laman i karga mi. Ta bannag kami ngana nga mabbabbal anna mazzigu. Nasanay kami ngana gapa nga kanan i maski anni nga itunnag na wawwaragi gitta na iguana, piranha, onu maski anni nga nagafu da ta vuku-vukig onu ta bannag. Tapus nu awan gapa tu piggammi, kumakkami ta doron na dupo. Nu awan gapa tu kutchara, mallimi-lima kami ngana laman. Megafu tatun ira nga sakrifisio mi ni Ethel ta pattrabahu mi para kani Jehova, mas nga nabbalin tu meggo i relasiommi kagitta na nakkatallu nga lubig. (Ecl. 4:12) Ariammi nga itali yatun ira nga ekspiriensa mi ta maski anni!

Manono nu paga yari i niyistorià ta gafu? Nesimmu yari ta pabbiahe mi nga manoli maggafu ta ararayyu nga lugar ta vukig. Ta pabbiahe mi ta parte na bannag nga masiki-sikan i agi na, nallammag i barangay mi ngem insigida lagapa nga naggataw yatun. Pia nalang ta agga-life jacket kami anna ari kami nadanna ta barangay. Ngem napappannu ngana tu danum i barangay mi yatutta  inalsammi i naddian na abbalunammi tu makan tapus inusa mi yatun ira nga abbalunammi tapenu alsan i danum ta barangay mi.

Gafu ta awan ngana tu kanammi, nagimmanango kami habang ituloy mi i pabbiahe mi ta bannag. Ngem awan tu magafu mi. Yatutta nakimallo kami kani Jehova anna kiniddaw mi nga iyawa na nakuan i kanammi para tatun nga aggaw. Insigida kabalimmi nga nakimallo, nitabbo na tadday nga brother nga kavulu mi i bannue na tapus nakagafu yayya tu dakal nga manango nga makalanno ta nikami tapenu mabattug para tatun nga gabi.

Kabalin na lima nga dagun nga pas-circuit work mi ni Ethel, nakalawa kami tu bendision nga kammi inekspekta. Mavussi si Ethel! Magayayya ngà turi ta nammuakku yatun ngem kakku ammu nu anni saw i efekto natun ta nikami. Kakayà mi gare ni Ethel nga itulu-tuloy i ngamin-tiempo nga passerbi mi adde ta posible yatun. Turi ta 1976, neyana i kaka nga ana mi nga si Ethniël. Tapus nappasa i dua-ragun-gaddua, neyana gapa si Giovanni.

Megafu ta dakal i pakawagan ta Suriname tatun nga tiempo, nipamavulun na branch office nga itulu-tuloy ku i pas-circuit overseer ku maski nu egga ngana i ána mi. Turi ta abbing paga i ána ku nga lallaki, neyasayn ngà nga mas-C.O. ta sirkito ira nga baddi laman i kongregasion na. Yayya nga maruddu nga makapas-C.O. ngà tu dua nga ligguan ta kada vulan tapus tari gapa ta nabattang paga ira nga ligguan, makapappayunir ngà ta kongregasion nu sitaw kami neyasayn. Nu mabbisita ngà ta kongregasion ira nga aranni ta balemi, mevulu si Ethel anna i ána mi. Ngem nu egga i asembli ira ta vuku-vukig onu nu bisitakku i kongregasion ira tari, tattaddè laman nga umay.

Mawag nga mapplano ngà tu mapia tapenu makuà i ngamin nga responsibilidad ku. Siniguradù nga linigguakkami nga makapaf-family study. Nu egga ngà ta vuku-vukig ta pabbisità ta kongregasion ira tari, si Ethel i mangikondukta tu family study ta balay kavulu i ána mi. Ngem basta makalugar kami, makkaravulu mi nga kuan i ganna-gannug bilang tadday nga familia. Egga gapa ira i iskediul mi ni Ethel nga marrelaks kavulu i ána mi. Maggayakkami onu ma-outing. Maruddu nga gaba-gabi ngà ngana nga makakatrug megafu ta ipreparà paga i annungakku ira ta organisasion. Ngem talaga mapia nga atawa si Ethel. Kukukuan na i nakagi ta  Proverbio 31:15. Ummumma yayya nga malukag tapenu mallutu. Kayà na gare masiguradu nga mabibbig mi i daily text bilang familia anna makkaravulu kami nga maggug nige nga tullung ta eskuela i ána mi. Dakal i appabalo ku nga minassakrifisio i atawà anna kanayun nà nga uuffunan tapenu makuà i responsibilidad ira nga niyawa ni Jehova niakan!

Kingngua mi i ngamin tapenu moffunan i ána mi nga ayatan si Jehova anna i pallayyagayya. Kayà mi nga pilian na ána mi i ngamin-tiempo nga passerbi, ari nga megafu ta yatun i kayà mi para ta nira, nu ari, megafu ta yatun i pinili da. Kanayummi nga istorian ta nira nga masaya i ngamin-tiempo nga passerbi. Istoriammi gapa ta nira nga nu karuan, egga ira i mariga nga situasion. Ngem mas nga ikakkagi mi nu kunnasi nga inuffunan anna binendisionan ni Jehova i familia mi. Siniguradu mi gapa nga Saksi i kakavulu na ána mi anna danuri ipoppollu da si Jehova ta pattoleda.

Niyawa ni Jehova i ngamin nga kawagan na familia mi. Siempre, kanayun gapa nga kingnguà i partè. Nakoffun i ekspiriensà bilang single nga espesial payunir ta vuku-vukig tapenu datì ngana nga meplano tu mapia nu anni ira i material nga kawagammi. Ngem nu karuan, maski nu kingngua mi ngana i ngamin, makkurang kami lagapa. Tatun ira nga tiempo, ammù tu si Jehova i nanguffun ta nikami. Angngarigan na, mamegafu ta 1986 adde ta 1992, magulu ta Suriname gafu ta egga ira i marrebelde. Tatun ira nga dagun, egga ira i tiempo nga talaga mariga nga mala maski i primeru nga pakawagammi. Ngem si Jehova i nangiyawa tatun.​—Mat. 6:32.

Ta interu nga pattolemi, kanayun nakami nga sinangngallan ni Jehova anna inuffunan nakami nga mabbalin tu magayayya anna kontentu. Dakal nga bendision ta nikami i ána mi anna pribilehio nga padakallammi ira tapenu passerbiadda si Jehova. Magayayya kami ta pinili da gapa nga masserbi ta ngamin tiempo. Parehu nga naggradua ta teokratiko nga eskuela da Ethniël anna Giovanni. Sangawe, massesserbi ira ta branch office ta Suriname kavulu i gi-attawadda.

Lakay anna bako kami ngana sangawe ni Ethel. Ngem busy kami lagapa nga mattrabahu para kani Jehova bilang espesial payunir. Sobra lagu ka-busy mi nga adde sangawe, awan lagapa tu tiempò nga maggigiammu nga mattanniaw! Ngem awan tu pabbabawyakku. Gafu ta nu nonopakku i nappasa-pasakku, talaga makagì nga tadday ta kakastan nga desision nga nakuà ay i pappilì turi ta kabagitolè nga mattrabahu para kani Jehova ta ngamin tiempo.