1-2. (a) Anni ira i napparehuan na situasiottam ta Judio ira nga nanoli ta Jerusalem? (b) Anni ira nga mariga nga situasion i nappasan na Judio ira? (Innan i kahon nga “ I Nesimmu ira ta Kaggawan Da Hageo, Zacarias, anna Ezra.”)

 MAVURU-VURUKKA kari nu karuan nu anni i mesimmu ta mappange? Baka nawanakka tu trabahu yayya nga agga-nono mu nu kunnasim nga meyawa i pakawagan na familiam. Awayya na gapa nga mavuru-vurukka para ta safety na familiam megafu ta gulu-gulu ta pulitika, pameppersigi, onu pangokkontra ta pallayyagayya tam. Kunnatun kari i problemam? Makoffun nikaw nu gigiammuammu nu kunnasi nga inuffunan ni Jehova i Israelita ira tagga turi ta nappasadda i kunnatun ira nga problema.

² Kawagan na Judio ira nga ziminakal ta Babilonia i pangurug. Ngatta? Mawag gare nga panawadda i komfortable nga pattoleda tari tapus mabbiahe ira mappange ta Jerusalem, tadday nga lugar nga awan kuruga tu ammu da. Ta paddattal da tari, insigida ira nga nafektan na mariga ira nga situasion. Narigatan ira nga iyawa i pakawagan na familia da, egga ira i gulu-gulu ta pulitika, anna pangokkontra. Megafu tatun, narigatan i karuan ta nira nga pagolluan i pangipataddag uli ta templo ni Jehova. Yatutta turi ta 520 B.C.E., zinog ni Jehova i dua nga profeta nga da Hageo anna Zacarias tapenu uffunan i totolay nga metoli i talikarag da. (Hag. 1:1; Zac. 1:1) Gitta na magigiammu tam taw, talaga efektibo i pamagaram nga niyawa natun ira nga profeta. Ngem ta pappasa na 50 nga dagun, kawagan mana uli na Judio ira nga nanoli ta Jerusalem i pamagaram. Yayya nga maggafu ta Babilonia, minay ta Jerusalem i eksperto nga taga-kopia na dob nga si Ezra tapenu pagaramman i totolay ni Jehova nga pagolluan i kurug nga paddayaw.​—Ezra 7:​1, 6.

3. Anni ira nga pakkiavu i tabbagattam? (Proverbio 22:19)

 ³ Nakoffun i profesiya ira da Hageo anna Zacarias ta totolay na Dios ta nappasa tapenu ari nga mawawan i pattalo da kani Jehova maski nu egga i pangokkontra. Makoffun nittam gapa yatun sangawe tapenu makkomfiansa ittam ta panguffun ni Jehova maski ta mariga ira nga tiempo. (Bibbigan i Proverbio 22:19.) Ta paggigiammu tam ta mensahe na Dios nga kinagi da Hageo anna Zacarias, anna ta ehemplo ni Ezra, tabbagattam danaw: Kunnasi nga nafektan i nanoli ira nga Judio ta mariga ira nga situasion? Ngatta kanayuttam nakuan nga pagolluan i pangngua ta uray na Dios maski ta mariga ira nga tiempo? Kunnasi ittam nga makapakkomfiansa kani Jehova ta mariga ira nga tiempo?

4-5. Anni ira i posible nga rason nu ngatta sisinu nga nawawan i talikarag na Judio ira ta pamataddag uli ta templo?

⁴ Ta paddattal ta Jerusalem na nanoli ira nga Judio, napakaru i mawag tu trabahuadda. Insigida nga namadday ira uli tu altar para kani Jehova anna pinegafuanadda i fundasion na templo. (Ezra 3:​1-3, 10) Ngem sisinu nga nawawan i talikarag da ta gafu na. Ngatta? Fuera gare ta pamataddag ta templo, mawag da nga mamadday tu baleda, mammula ta koman, anna pakanan i familia da. (Ezra 2:​68, 70) Fuera tatun, kokkontran gapa ira na kalabadda nga maya nga pagimmangan i pamataddag uli ta templo.​—Ezra 4:​1-5.

⁵ Nafektan gapa i nanoli ira nga Judio ta mariga nga pattolay anna gulu-gulu ta pulitika. Parte ngana gare na Imperio na Persia i Jerusalem. Turi ta natay si Patul Ciro na Persia ta 530 B.C.E., sinalian yayya ni Cambyses nga napplano nga sakupan i Ehipto. Turi ta mappange ira na suddalu na ta Ehipto, awayya na tu naddalan ira ta teritoria na Israel. Yayya nga magga mas nazziga i Israelita ira megafu ta kiniddawadda ira tu makan, danum, anna paddianan. Turi ta nammaguray gapa i tumunug nga patul nga si Dario I, napakaru lagapa i problema gitta na rebelyon anna gulu-gulu ta pulitika. Megafu tatun ira, aru nga nanoli nga Judio i mavuru-vurung nu kunnasi da nga meyawa i pakawagan na familia da. Tatun ira nga mariga nga situasion, nanono na karuan nga Judio nga ari tu yatun i fustu nga tiempo tapenu pataddaggan uli i templo ni Jehova.​—Hag. 1:2.

6. Segun ta Zacarias 4:​6, 7, anni paga nga mariga nga situasion i nakafekto ta Judio ira, anna anni i nipasiguradu ni Zacarias ta nira?

⁶ Bibbigan i Zacarias 4:​6, 7. Fuera ta mariga nga pattolay anna gulu-gulu ta pulitika, nafektan gapa i Judio ira ta pameppersigi. Turi ta 522 B.C.E., nakumbinsi na kumokkontra ira i gobiernu na Persia nga pagimmangan i kepataddag uli na templo ni Jehova. Ngem siniguradu ni Zacarias ta Judio ira nga usan ni Jehova i makapangngua nga espiritu na tapenu alsan i maski anni nga makefugag. Yayya nga turi ta 520 B.C.E., inalsa ni Patul Dario i pangigamma ta kepataddag na templo anna nangiyawa paga lagu yayya tu fundu ta Judio ira. Minanduan na gapa i gobernador ira nga uffunan ira.​—Ezra 6:​1, 6-10.

7. Anni ira nga bendision i nalawa na nanoli ira nga Judio turi ta pinagollu da i pangngua ta uray na Dios?

 ⁷ Gukaban ni Hageo anna ni Zacarias, nipromesa ni Jehova ta totolena nga uffunan na ira nu pagolluadda i kepataddag uli na templo. (Hag. 1:​8, 13, 14; Zac. 1:​3, 16) Megafu ta napasikan i nanoli ira nga Judio ta profeta ira, nituloy da i pamataddag ta templo turi ta 520 B.C.E. anna awan paga tu lima ragun na, nabalidda yatun. Megafu ta pinagollu na Judio ira i pagangngua ta uray na Dios maski  nu mariga i tiempo, inuffunan ira ni Jehova ta material anna ta espiritual. Anni i resulta natun? Magayayya ira nga nasserbi kani Jehova.​—Ezra 6:​14-16, 22.

8. Kunnasi nga makoffun i Hageo 2:4 tapenu kanayuttam nga pagolluan i uray na Dios? (Innan gapa i footnote.)

⁸ Megafu ta araranni ngana i dakal nga ziga, mawag tu tuttulattam i bilin nga mallayyagayya. (Mar. 13:10) Ngem baka marigatan ittam nga pagolluan i ministerio tam nu mazziga ittam ta finansial onu nu egga i mangokkontra ta pallayyagayya tam. Anni i makoffun tapenu pagolluattam i Pappatulan? Kanayun ittam nakuan makkomfiansa nga kavulu tam si “Jehova na armada ira.” b Uffunan na ittam nu itulu-tuloy tam nga pagolluan i uray na anne ta uray tam. Awan nakuan gafu tu ikassittam.​—Bibbigan i Hageo 2:4.

9-10. Kunnasi nga nasingan na tadday nga magatawa nga kurug i kinagi ni Jesus ta Mateo 6:33?

⁹ Ikonsidera i nesimmu ta payunir nga magatawa nga da Oleg anna Irina. c Turi ta nagali ira ta tanakuan nga lugar tapenu uffunan i tadday nga kongregasion tari, parehu nga nawanan ira tu pagalegan megafu ta krisis ta ekonomia ta nasiodda. Maski nu mattanga-ragun nga awan tu permanente nga trabahu da, kanayudda nga natageno i pangaya anna panguffun ni Jehova ta nira. Egga gapa ira i tiempo nga inuffunan ira na wawwaragi. Kunnasi da nga nakayanan yatun nga mariga nga tiempo? Kunnaw i istorian ni Oleg nga problemadu bi ta gafu na, “Nakoffun ta nikami i pabbalin tu busy ta ministerio tapenu kanayummi nga mapagollu i pinaka-importante ta pattolay.” Durante nga magala-aleg ira na atawa na tu trabahu, busy lagapa ira ta ministerio.

¹⁰ Mittan, ta pallabbe da ta baleda maggafu  ta ministerio, nakannammuadda nga nabbiahe tu maturu tu 160 nga kilometro i madukko nga kofudda tapenu iyangayan ira tu dua nga bag na grocery. Kagian ni Oleg: “Tatun nga aggaw, natageno mi mangana i fermi nga pangikavurung ni Jehova anna na kongregasion. Kumbinsidu kami nga ari vuluvuga nga kattaman ni Jehova i aripan na ira maski paga nu gitta na awan ngana tu pag-asa na situasiodda.”—Mat. 6:33.

11. Anni i ekspektattam nu kanayuttam nga pagolluan i uray na Dios?

¹¹ Kayà ni Jehova nga pagolluattam i pangngua tu disipulos megafu ta makepaliag yatun tu inango. Gitta na nakagi ta  parapo 7, pinagaram ni Hageo i totolay ni Jehova nga pegafuanan uli i pattrabahu da ta templo. Nu kuadda yatun, nipromesa ni Jehova nga ‘bendisionan na ira.’ (Hag. 2:​18, 19) Makasiguradu ittam gapa nga bendisionan ni Jehova i lallappo tam nu pagolluattam i trabahu nga nipa-annung na ta nittam.

12. Ngatta kawagan ni Ezra anna na kakavvulu na i masikan nga pangurug?

¹² Turi ta 468 B.C.E., nabbiahe mappange ta Jerusalem da Ezra anna i mekadua nga grupo na Judio ira nga naggafu ta Babilonia. Kawagan da Ezra anna na kakavulu na i masikan nga pangurug tatun nga pabbiahe da. Ngatta? Vulu-vulu da gare i napakaru nga vulawan anna pira nga donasion para ta templo. Delikadu yatun ta mabbalin ira tu puntiria na akkoko ira. (Ezra 7:​12-16; 8:31) Fuera tatun, ta paddattal da ta Jerusalem, nasingadda nga delikadu i paddia-paddian. Balabaddi laman gare i maddian ta siudad anna nadara-daral i pader anna trangka ira natun. Kunnasi nga makoffun i ehemplo ni Ezra ta nittam tapenu mas makkomfiansa ittam kani Jehova?

13. Anni i kingngua ni Ezra tapenu mas makkomfiansa yayya kani Jehova? (Innan gapa i footnote.)

¹³ Nasingan ni Ezra nu kunnasi nga inuffunan ni Jehova i totolena ta mariga ira nga tiempo. Turi ta 484 B.C.E., maddian bi si Ezra ta Babilonia kustu nangilawan si Patul Ahasuero tu dob nga mapatay i ngamin nga Judio ta interu nga Imperio na Persia. (Est. 3:​7, 13-15) Nappeligro i inango da Ezra anna na ngamin nga Judio! Ta pakaginna da tatun, fermi nga namroblema ira yayya nga nagayuno ira anna nattatangi nga nakimemallo kani Jehova. (Est. 4:3) Imajinammu i natageno ni Ezra anna na kasi-Judio na ira turi ta napatay danuri napplano nga mapatay i Judio ira! (Est. 9:​1, 2) Yatun nga mariga nga nappasan ni Ezra i siguradu nga nangiprepara ta nisa para ta mas mariga ira nga situasion ta mappange anna mas namakkomfiansa nisa ta pakawayya ni Jehova nga protektan i totolena. d

14. Anni i nagigiammu na tadday nga sister turi ta natageno na i pangikavurung ni Jehova ta mariga ira nga situasion?

¹⁴ Nu masingattam i pangikavurung ni Jehova ta nittam ta mariga ira nga situasion, mas makkomfiansa ittam ta nisa. Kunnatun i nesimmu kani Anastasia nga taga-Eastern Europe. Narresayn yayya megafu ta feffersan yayya na katrabahu na nga panigan na ira ta tadday nga isyu ta pulitika. Kagian na: “Yatun i first time nga awan tu kuakkuartù.” Tapus kunnaw paga i kagian na: “Nitalo ku ngana laman yatun kani Jehova anna natageno ku i aya anna i pangikavurung na niakan. Nu angngarigan man tu mawanan ngà mana saw tu trabahu, ari ngà ngana nga maganassing. Nu ari nà pinagurayan na Yamà ta langi sangawe, magga ari nà pagurayan sonu umma.”

15. Anni i nakoffun kani Ezra tapenu kanayun yayya nga makkomfiansa kani Jehova? (Ezra 7:​27, 28)

 ¹⁵ Nasingan mismu ni Ezra nga ari ababba i lima ni Jehova. Kanayun nga nakkomfiansa si Ezra kani Jehova megafu ta ninonono na i tiempo ira nga inuffunan yayya ni Jehova. Sifutan i uvovug ira nga “uuffunan nà ni Jehova nga Dios ku.” (Bibbigan i Ezra 7:​27, 28.) Nami-annam nga inusa ni Ezra i kunnatun ira nga uvovug ta libru nga nengagan ta nisa.—Ezra 7:​6, 9; 8:​18, 22, 31.

16. Anni ira nga situasion nga awayya na tu mas masingattam i panguffun ni Jehova ta nittam? (Innan gapa i letratu.)

¹⁶ Moffunan ittam ni Jehova nu meparubang ittam ta mariga nga situasion. Angngarigan na, nu kiddawattam ta boss tam nga mad-day off ittam tapenu maka-atende ta kombension onu nu kiddawattam nga me-adjust nakuan i iskediul tam ta trabahu tapenu maka-atende ittam ta ngamin nga study tam, iddiddattam si Jehova tu chansa tapenu uffunan ittam. Tapus baka makaddag ittam ta mas makasta paga i nesimmu anne ta inekspekta tam. Megafu tatun, mas nga makkomfiansa ittam kani Jehova.

17. Kunnasi nga nipasingan ni Ezra i kinapakalinno ta mariga ira nga situasion? (Innan i letratu ta vungun.)

¹⁷ Mapakalinno nga nappoffun si Ezra kani Jehova. Kada matageno na nga ari na nga ammu i kuan na ta annungan na, mapakalinno yayya nga makimallo kani Jehova. (Ezra 8:​21-23; 9:​3-5) Megafu ta makkomfiansa si Ezra kani Jehova, kakayà yayya nga suportan na tanakuan anna kayà da gapa nga parigan i pangurug na. (Ezra 10:​1-4) Kada matageno tam gafu nga ariattam ngana ammu i kuattam megafu ta mavuru-vurung ittam ta material nga pakawagattam onu ta safety na familia tam, mawag tu sigga-komfiansa ittam nga makimallo kani Jehova.

18. Anni i makoffun tapenu mas makkomfiansa ittam kani Jehova?

¹⁸ Nu mapakalinno ittam nga mappoffun kani Jehova anna alawatattam i panguffun na wawwaragi tam, mas makkomfiansa ittam ta nisa. Mariga i nappasan nga trahedia ni Erika nga tallu i ána na. Ngem kanayun lagapa yayya nga nakkomfiansa kani Jehova. Mattunug gare nga natay i agga-vussi na anna i iddeddu na nga atawa. Kunnaw i makagi na tatun ira nga nesimmu: “Kammu insigida nga makagi nu kunnasi naka nga uffunan ni Jehova. Makaddag ka ngana laman nu karuan ta panguffun na. Nasingakku nga aru ta pakimallo ku i natabbag gukaban na kakkagian anna kukukuan na kokkofukku. Nu istoriakku ta nira i mesissimmu niakan, mas nga moffunaddà.”

19-20. Anni i magigiammu tam ta Judio ira nga ari nakatoli ta Jerusalem?

¹⁹ Egga gapa i makasta nga magigiammu tam ta Judio ira nga ari ngana nga nakatoli ta Jerusalem. Lakay onu bako gare ngana i karuan ta nira, mataki gapa i karuan, onu egga i obligasiodda ta familia da. Ngem sigga-paran lagapa ira nga nassuporta ta nanoli ira gukaban na pangiyawa da tu aru nga gannug nga kawagan para ta templo. (Ezra 1:​5, 6) Posible nga ma-19 nga dagun kabalin na paddattal na ollu nga grupo na nanoli ira ta Jerusalem, mangipatulug lagapa danuri nabattang ta Babilonia tu kontribusion para ta Jerusalem.​—Zac. 6:10.

²⁰ Maski nu limitadu ngana laman i makua tam ta passerbi kani Jehova, makasiguradu ittam nga appresian na i napafutuan nga pangikagumattam tapenu pagayayyatan yayya. Ngatta makagi tam yatun? Ta tiempo gare ni Zacarias, zinog ni Jehova i profeta na tapenu mamadday tu tadday nga korona maggafu ta vulawan anna pira nga nipatulug na nabattang ira ta Babilonia. (Zac. 6:11) Yatun nga “grande nga korona” i ‘mangipanono’ ta vuka-palag nga kontribusiodda. (Zac. 6:​14, ftn ira.) Makasiguradu ittam gafu nga ari vuluvuga nga kattaman ni Jehova i napafutuan nga pangikagumattam nga passerbian yayya ta mariga ira nga tiempo.​—Heb. 6:10.

21. Anni i makoffun tapenu sigga-komfiansa ittam lagapa ta mappange?

²¹ Siguradu nga aru paga nga mariga nga situasion i meparubang ta nittam taw nga pangurianan ira nga aggaw anna awayya na tu mas paga nga marriga i paddia-paddian ta mappange. (2 Tim. 3:​1, 13) Ngem ari ittam vuluvuga mavurung. Daddammattam nakuan i kinagi ni Jehova ta totolena ta tiempo ni Hageo: “Kavulu nù, . . . Ari kamu maganassing.” (Hag. 2:​4, 5) Adde ta kukukuattam i ngamin nga mawayya tam tapenu kuan i uray ni Jehova, makasiguradu ittam gapa nga kavulu tam yayya. Nu iyaplika tam i nagigiammu tam ira ta profesiya da Hageo anna Zacarias anna ta ehemplo ni Ezra, kanayun ittam nga makkomfiansa kani Jehova maski anni paga nga mariga nga situasion i pappasattam ta mappange.