1919—Magatu nga Dagun Ngana i Nappasa
TURI ta 1919, nangultimu i maturu tu appa-ta-ragun nga Dakal nga Gerra, nga nagalan tu World War I ta pappasa na tiempo. Ta pangultimu na dagun 1918, nagimmang ngana i parralaban na nasa-nasion, tapus turi ta Enero 18, 1919, namegafu i Paris Peace Conference. Tadday ta kakastan nga resulta natun nga conference ay i Treaty of Versailles, nga formal nga namangultimu ta pakiggera na Allies kontra ta Germany. Nafirman yatun turi ta Hunio 28, 1919.
Megafu paga tatun nga treaty, nabuu i tadday nga bagu nga organisasion nga nagalan tu League of Nations. Gakkag natun nga “ipagaram i internasional nga kooperasion anna gawatan i internasional nga imammo anna seguridad.” Sinuportan na aru nga relihion ta Kakristianuan i League of Nations. Ipeddarayaw na Federal Council of the Churches of Christ ta America yatun bilang “i pulitikal nga representasion na Pappatulan na Dios ta davvun.” Nipasingan naw nga council i passuportana ta League of Nations gukaban na pangidog tu delegadu ira ta Paris Peace Conference. Tadday ta delegadu i nakkagi nga i conference i “nangigafu ta bagu nga periodo ta historia na mundo.”
Kurug tu egga i namegafu nga bagu nga periodo, ngem ari tu danatun nga lallaki nga presente ta peace conference i nangigafu tatun. Ta 1919, namegafu i tadday nga bagu nga periodo ta trabahu nga pallayyagayya turi ta niddan ni Jehova tu sikan i totolena nga mas paga nga mallayyagayya anne ta nappasa. Ngem nige nga mesimmu yatun, egga i importante nga mawag nga panguli ta situasion na Estudiante ira na Biblia.
TADDAY NGA MARIGA NGA DESISION
Joseph F. Rutherford
Ta Sabadu na Enero 4, 1919, neyiskediul i zinagun nga eleksion na direktor ira na Watch Tower Bible and Tract Society. Tatun nga tiempo, ari patas nga nefuku ta Atlanta, Georgia, U.S.A. i mangirollu ta totolay ni Jehova nga si Joseph F. Rutherford kunne na gapa i pitu paga nga brother. I pakkiavu ay, Meboto kari uli bilang ofisiales danatun nga agga-fuku nga brother? Onu mawag tu matalianan ngana ira?
Evander J. Coward
Ta affukutan, mavuru-vurung si Brother Rutherford ta pappangetan na organisasion. Ammuna nga egga karuan nga brother nga mangurug tu mas kapianan nu mangiboto ira tu bagu nga presidente. Megafu tatun, namadday yayya tu tura turi ira ta mammiriting ta eleksion, nga mangirekomenda kani Evander J. Coward para ta presidente. Dineskriba ni Rutherford si Coward nga “kalmadu,” “minaggimmugug,” anna “dedikadu ta Yafu.” Ngem tanakuan nga solusion i kayà na aru nga brother. Kayàda nga italattan i eleksion tu annam-ma-vulan. Umanugu tatun i abugadu ira nga nangidefensa ta agga-fuku ira nga brother. Egga karuan nga brother nga nadismaya durante nga paguruvovugadda nu anni i kuadda.
Richard H. Barber
Tapus egga i nesimmu nga dineskriba ni Richard H. Barber nga awayyana nga marresolba tatun nga mariga nga situasion. Tadday ta presente ira nga brother i nakkagi tu opinionna, nga kunna: “Ari ngà nga eksperto ta ikikkiddaw na dob, ngem ammù i ikikkiddaw na pabbalin tu matalo. I pabbalin tu matalo i ikikkiddaw na Dios. I kapianan nga makua tam tapenu ipasingan yatun nga kinamatalo ta Dios ay i kapeggan tu eleksion anna pangiboto uli kani Brother Rutherford bilang presidente.”—Sal. 18:25.
Alexander H. Macmillan
Neraddamman ni A. H. Macmillan nga kasi-presu ni Brother Rutherford nga ta tumunug nga aggaw, nattotto si Brother Rutherford ta seldana anna kunna, “Igawa mu i limam.” Tapus niyalawa nisa ni Brother Rutherford i tadday nga telegrama. Nabibbig ni Macmillan i ababba nga mensahe anna ammuna insigida i kayà kagian natun. Kinagi na telegrama: “RUTHERFORD WISE VAN BARBER ANDERSON BULLY AND SPILL DIRECTOR FIRST THREE OFFICERS LOVE TO ALL.” Kayà kagian natun nga neboto uli i ngamin nga direktor anna da Joseph Rutherford, anni William Van Amburgh ay nattalupaddian bilang ofisiales. Mattulu-tuloy gafu si Brother Rutherford bilang presidente.
NAPALAWAN!
Durante nga agga-fuku i walu nga brother, nikiddaw na matalo nga Estudiante ira na Biblia ta totolay nga maffirma ira ta tadday nga petision nga mangikiddaw ta gobiernu ta kelawan na brother ira. Nakonnug tu maturu tu 700,000 nga firma danaw nga magutu nga brother anna sister. Turi ta Mierkules, Marso 26, 1919, nige paga nga mepasa i petision, napalawan ta affukutan da Brother Rutherford anna i tanakuan paga nga responsable nga brother.
Ta mensahe ni Brother Rutherford turi ira ta nangalawa nira ta panolida, kunna: “Kumbinsidu ngà nga ngamin danaw nga naekspiriensami ay pangiprepara laman nittam ta mappapange nga mas mariga ira nga tiempo. . . . I pinakillabannu ay ari laman tu pangilawan ta affukutan ta wawwaraginu. Segundario laman yatun nga isyu. . . . I gakkag na pinakillabannu ay pakurugan i Kinakurug, anna danuri nangngua tatun ay nakalawa tu makapabbaw nga bendision.”
Posible nga i sirkumstansia ira nige anna kabalin na kabista na wawwaragi tam ay seniales na pangigiya ni Jehova ta ganna-gannug. Turi ta Mayo 14, 1919, kunnaw i desision na korte na pagapela: “I akusadu ira taw nga kaso ay awan tu . . . patas nga nikabistada nga yatun nakuan i kepangngattadda, anna gafu tatun, maabsuelto ira ta kasoda.” Nasentensian danaw nga brother tu madammo ira nga krimen, ngem navurra ta rekordda ira danaw nga akusasion megafu ta ari laman tu neddan ira ta amnestiya onu napalappaw i sentensiada. Awan ngana tu tanakuan nga danios nga nekiddaw nira. Gafu tatun, napattalupaddian ni Judge Rutherford i legal ira nga kualipikasionna nga idefensa i totolay ni Jehova ta arubang na Korte Suprema na United States. Nami-aru nga kingnguana yatun kabalin na kelawanna.
DETERMINADU NGA MALLAYYAGAYYA
“Ari ittam nga magitubang laman, anna agga-dulang nga maginnag ta Yafu nga apan ittam tapus iyangay ta langi,” neraddamman ni Brother Macmillan. “Nalippawami nga mawag tu egga i kuammi tapenu mammuan nu anni talaga i uray na Yafu.”
Ngem ari tu basta metuloy na brother ira nga nabattang ta hedkuarter i trabahu nga piga ragudda ngana nga kukukuan. Ngatta? Megafu ta durante ta kefuku na walu nga brother, nadaral i karuan nga partes na pagimprentan tu literatura. Makapadismaya yatun, anna nanono na karuan nga brother nu nabalin ngana i trabahu nga pallayyagayya.
Egga paga kari i interesadu ta mensahe na Pappatulan nga ilayyagayya na Estudiante ira na Biblia? Tapenu matabbag yatun, dinesision ni Brother Rutherford nga mangiyawa tu tadday nga lektiur. Meyimbita yatun ta publiko. “Nu awan tu umay tatun nga miting,” kunni Brother Macmillan, “nabalin ngana i pallayyagayya tam.”
Anunsio ta diariu na lektiur ni Brother Rutherford nga “The Hope for Distressed Humanity” ta Los Angeles, California, turi 1919
Yatutta turi ta Liggu, Mayo 4, 1919, maski nu egga grabe nga taki ni Brother Rutherford, nipalappana i lektiur nga “The Hope for Distressed Humanity” (I Iddanama Para ta Problemadu nga Totolay) ta Los Angeles, California. Ma-3,500 i nagatende ta lektiur, anna magatu paga i minay ngem ari ngana makalanno i espasio para nira. Ta tumunug nga aggaw, egga mangana i 1,500 nga nagatende. Ammu ngana na brother ira nu anni i tabbag—egga totolay nga interesadu!
I tumunug nga kingngua na brother ira i nabbalin tu apparigan na Saksi ira ni Jehova ta maddaggun ta trabahu nga pallayyagayya.
NAKAPREPARA TA MAPPANGE NGA PAPPROGRESO
Niyanunsio na Agosto 1, 1919 nga The Watch Tower nga ta gafu na Setiembre, tadday nga general convention i makua ta Cedar Point, Ohio. “Matageno na ngamin nga mawag tu presente ira tari,” neraddamman ni Clarence B. Beaty, tadday nga mabbing nga Estudiante na Biblia nga taga-Missouri. Maturu tu 6,000 nga brother anna sister i nagatende tatun, ararayyu nga mas aru anne ta inekspektami. Nabbalin tu mas kappagayayya i kombension megafu ta maturu tu 200 i nabawtisowan ta aranni laman nga Lake Erie.
Vungun na ollu nga isyu na The Golden Age, nga nafetchan tu Oktubre 1, 1919
Ta Setiembre 5, 1919, ta mekalima nga aggaw na kombension, ta palappana nga “Address to Co-laborers,” (Mensahe Para ta Katrabahu Ira) niyanunsio ni Brother Rutherford i kepublisa na bagu nga magazina, nga i titulona ay The Golden Age. * Tatun ay “mabibbig i maddaggun ira nga importante nga balita, anna mangiyawa yatun tu pakanawag na Katurakan nu ngatta nesissimmu danaw nga darakal nga senario.”
Napagaram i ngamin nga Estudiante na Biblia nga magutu nga mallayyagayya gukaban na pangiyusa taw nga bagu nga publikasion. Kunnaw i mabibbig ta tura nu kunnasi maorganisa i trabahu: “Paray nakuan tu i kada dedikadu [bawtisadu] ay meraddammanna nga dakal nga pribilehio i masserbi, anna malippawana sangawe yatun nga oportunidad anna kuanna i adde na mawayyana tapenu mallayyagayya ta mundo.” Napakaru i nangapprobetsa tatun nga imbitasion nga mallayyagayya! Ta paddattal na Disiembre, nakalawa i matalikarag ira nga publisher na Pappatulan tu maturu tu 50,000 nga subskripsion ta bagu nga magazina.
Brother ira ta Brooklyn, New York ta biko na trak nga napannu tu The Golden Age
Ta ultimu na 1919, naorganisa anna napasikan mangana i totolay ni Jehova. Aru gapa nga importante ira nga profesiya meyannung ta pangurianan ira nga aggaw i natuppal. I neprofesiya nga kapurueba anna kapakarenu na totolay na Dios ta Malakias 3:1-4 ay interamente ngana nga natuppal. Napalawan i totolay ni Jehova ta simboliko nga ke-aripan ta ‘Madumu-rumug nga Babilonia,’ anna sinunno ni Jesus i “mekatalo anna nannono nga doroban.” * (Nep. 18:2, 4; Mat. 24:45) Tatun nga tiempo ay sigga-paran ngana nga trabahuan na Estudiante ira na Biblia i kayà ni Jehova nga ipakua nira.
