Pakkiavu na Mabbibbig Ira
Manna anna pugo laman kari i kinnan na Israelita ira ta katanapan?
I manna i primeru nga kinnan na Israelita ira ta katanapan ta unag na 40 nga dagun. (Ex. 16:35) Namiddua gapa nga nangiyawa si Jehova tu pugo para ta nira. (Ex. 16:12, 13; Num. 11:31) Egga paga i tanakuan ira nga puede nga kanan na Israelita ira ngem limitadu laman.
Angngarigan na, nu mittan, iyangay ni Jehova i totolena ta tadday nga “lugar nga pagibannaggan” nu sitaw egga i danum anna makan. (Num. 10:33) Tadday tatun nga lugar i Elim, “nu sitaw egga i 12 nga latua na danum anna 70 nga fun na palma” nga tumukoy ta palma ira nga datiles. (Ex. 15:27) Segun ta libru nga Plants of the Bible, kekkaru nga lugar i pattalovuan na palma nga datiles anna yatun i primeru nga mula ta disierto nga paggafuan na makan, manteka, anna alliruman na minillion nga totolay.
Posible gapa nga nagimmang i Israelita ira ta tadday nga dakal tu oasis onu paggafuan na danum ta disierto nga magalan sangawe tu Feiran nga parte na Wadi Feiran. a Yaw nga wadi onu bannag “ay 130 kilometro i kapaddu na anna tadday ta kapidduan, kakastan, anna pinakasikat nga wadi ta Sinai,” kagian na libru nga Discovering the World of the Bible. Kagian paga na libru nga nu egga i tolay nga mabbiahe tu 45 kilometro maggafu ta paddafungan natun nga bannag anna na bebay, madde na i Feiran Oasis. Yatun nga oasis ay ma-610 metro i katannang na ta lebel na bebay anna 4.8 kilometro i kapaddu na. Napappannu yatun nga lugar tu fun ira na palma anna kakkasta yatun yayya nga negitta yatun ta hardin na Eden. Ta unag na rinivi-rivu nga dagun, umu-umay i totolay tatun megafu ta rinivu i palma nga datiles tatun.
Palma ira nga datiles ta oasis na Feiran
Ta pappanaw na Israelita ira ta Ehipto, egga i nivulu da tu arina, pammasan, anna posible nga baddi tu trigu anna manteka. Siguradu nga nofu balaman danatun. Egga gapa i nivulu da nga “napakaru nga ayam, baka, anna karneru.” (Ex. 12:34-39) Megafu ta marake nga kondision ta katanapan, posible nga aru tatun ira nga ayam i natay balaman. I karuan tatun ay awayya na tu kinnadda onu netavvung bilang sakrifisio, awayya na paga lagu ta falsu ira nga dios. b (King. 7:39-43) Nappa-aru gapa i Israelita ira tu tanakuan nga ayam. Nasingattam yatun ta kinagi ni Jehova ta totolena ira turi ta ari ira nga nattuppal: “I ána mu ay mabbalin saw tu pastor ira ta katanapan ta unag na 40 dagun.” (Num. 14:33) Posible gapa nga i ayam da ira ay nangiyawa tu gatto anna ta tanakuan nga tiempo ay karne. Ngem ari yaw nga makalanno tapenu pakanan i mattallu million nga totolay ta 40 nga dagun. c
Sitaw i nangapan na ayam ira tu makan anna danum? d Tatun nga tiempo, mas aru i itaga na uran anna gafu tatun, mas aru i mulu-mula ta katanapan. Ta Kaunawaan sa Kasulatan, Tomo 1, kagian na nga 3,500 dagun i nappasa, “mas aru i danum tatun nga lugar ta Arabia nga naddianan na Israelita ira anne ta kaggawattam. Sangawe, aru tatun i aralam anna maga nga wadis, onu tana-tana, nga dati nga bannag. Pakurugan natun nga ta nappasa, egga i makalanno nga uran nga mabbuu ta weg ira.” Maski paga kunnari, i katanapan ay gawang anna kappaganassing nga lugar. (Deut. 8:14-16) Nu awan i danum nga milagro nga niyawa ni Jehova, siguradu nga natay i Israelita ira anna i aya-ayam da.—Ex. 15:22-25; 17:1-6; Num. 20:2, 11.
Nikagi ni Moises ta Israelita ira nga pinakan ira ni Jehova tu manna ‘tapenu makannammuadda nga i tolay ay ari laman tu pan i pakkatolayan na, nu ari ta kada uvovug nga kakkagian ni Jehova.’—Deut. 8:3.
a Innan i Mayo 1, 1992 nga isyu na Ang Bantayan, p. 24-25.
b Kinagi na Biblia i dua nga tiempo nu kanni nga netavvung i ayam ira kani Jehova ta katanapan. I ollu nga tiempo ay ta aggaw na katunno na papari; i mekadua ay ta Paskua. Parefu nga nesimmu yaw ta 1512 B.C.E., ta mekadua nga dagun na pinappanaw na Israelita ira ta Ehipto.—Lev. 8:14–9:24; Num. 9:1-5.
c Turi ta aranni ngana nga mangultimu i ultimu nga dagun na Israelita ira ta katanapan, nakala i Israelita ira tu rinivu-rivu nga ayam nga navuna ta gerra. (Num. 31:32-34) Maski kunnari, nattulu-tuloy ira nga kiminan tu manna adde ta pattalludda ta Nepromesa nga Davvun.—Jos. 5:10-12.
d Awan tu indikasion nga kiminan i ayam ira tu manna, megafu ta nidog ni Jehova ta totolena nga manga ira tu manna base ta karu na makan na tadday nga tolay anna ari na kinagi i meyannung ta ayam ira.—Ex. 16:15, 16.
