1. Anni i mangipasingan nga importante kani Jesus i Katurakan?

 ANNI tamma i matageno mu nu maginnam mismu i pattuddu ni Jesus? Mamippiga nga inusa na i Masanto nga Tura anna kabisadu na yatun! Kakurugan na, naggafu ta Katurakan i ollu ira nga kinagi na kabalin na bawtismo na anna i karuan ta kinagi na nige na nga natay. b (Deut. 8:3; Sal. 31:5; Luc. 4:4; 23:46) Durante gapa na tallu-dagun-gaddua nga pamministerio ni Jesus, kanayun nga ibibbig na ta publiko i Katurakan. Ina na gapa tatun i kakkagian na anna nipakanawag na danatun.​—Mat. 5:17, 18, 21, 22, 27, 28; Luc. 4:16-20.

2. Durante ta paddakal ni Jesus, anni i nakoffun ta nisa tapenu makabisadu na i Katurakan? (Innan i letratu ta vungun.)

² Nige nga namegafu i ministerio ni Jesus, aru nga beses nga nabibbig anna naginna na i Uvovug na Dios. Siguradu nga namikkaru nga naginna na kani Maria anna Jose nga ina da ta Katurakan i kakkagiadda habang maggiristoria ira na familia na. c (Deut. 6:6, 7) Makasiguradu ittam nga kada Sabbath, minay si Jesus kavulu i familia na ta sinagoga. (Luc. 4:16) Ta kegga na tatun, magga nagginna yayya tu mapia ta kebibbig na Katurakan. Turi kua, nagigiammu ni Jesus nga bibbigan i Masanto nga Tura. Megafu tatun, ari na laman nakabisadu i Katurakan. Nepafutu na gapa yatun anna nipamavulun na nga influwensian natun i kukukuan na. Angngarigan na, daddamman i nesimmu ta templo turi ta 12 anios paga laman si Jesus. “Nappabbaw” i mestru  ira nga eksperto ta Mosaiko nga Dob “megafu ta kalalaki na annabba-tabbag na.”​—Luc. 2:46, 47, 52.

3. Anni i gigiammuattam taw nga artikulo?

³ Magigiammu anna mepafutu tam i Biblia nu kanayun nga bibbigattam yatun. Anni gafu i kuattam tapenu mas mabbenefisio ta pabbibbig? Makagigiammu ittam ta kinagi ni Jesus turi ira ta kabisadu da i Dob, nelavu tatun i eskriba, Fariseo, anna Saduceo ira. Kanayun nga bibbigan danatun nga lider na relihion i Katurakan, ngem ari ira nga nabenefisiowan ta pabbibbig da. Nipasigo ni Jesus i tallu nga gannug nga ari da nga kiningngua tapenu nakuan mabenefisiowan ira ta Katurakan. Moffunan ittam na kinagi na ira tapenu mabbalin tu malalaki ta (1) pangantindi ta binibbig tam, (2) pagaleg tu espiritual nga minas, anna (3) pappa-influwensia ta Uvovug na Dios.

4. Anni i ituddu ta nittam na Lucas 10:25-29 meyannung ta pabbibbig ta Uvovug na Dios?

⁴ Ikaya tam nga malippawa i kebalinan na mabibbig tam ta Uvovug na Dios, ta nu ari, ari tam nga mabenefisiowan ta bibbigattam. Angngarigan na, ikonsidera i pinakibbida ni Jesus ta tadday nga “mestru na Dob.” (Bibbigan i Lucas 10:25-29.) Turi ta nakkiavu yatun nga lalaki nu anni i mawag nga kuan na tapenu mala i inango nga mannanayun, inuffunan yayya ni Jesus nga mammuan i tabbag ta Uvovug na Dios gukaban na pappakkiavu: “Anni i kagian na Dob? Anni i pangalippawatam-mu taw?” Fustu i nitabbag na lalaki tatun. Nipakoli na i nakagi ta Katurakan meyannung ta pangaya ta Dios anna pangaya ta kakadduba. (Lev. 19:18; Deut. 6:5) Ngem kunnaw i tumunug nga niyavu na: “Sinni i kakaddubà?” Masingan tatun nga niyavu na nga ari na talaga nantindian i kebalinan na binibbig na. Megafu tatun, ari na ammu nu kunnasi nga iyaplika danatun ta pattolena.

5. Ngatta makoffun i pakimallo anna i annano nga pabbibbig tapenu mantindiattam i bibbigattam?

⁵ Egga ira i suhestion nga makaduffun tapenu mas makomprendi tam i Uvovug na Dios. Angngarigan na, makimallo ka labbi nige mu nga pegafuanan i mabbibbig. Mawag tam i uffun ni Jehova tapenu mantindian i Biblia yatutta puede tam nga kiddawan ta nisa i masanto nga espiritu na tapenu maka-concentrate ittam. Kabalin natun, mabbibbig ka laman tu annano onu ari mu nga paspasan. Makaduffun yatun tapenu mantindiammu i bibbibbigammu. Makaduffun gapa nu iyassikammu i pabbibbig mu onu i-play mu i audio recording habang daddanammu yatun ta Bibliam. Nu masingammu i bibbibbigammu habang magigginnam yatun, mas mabattang ta nono mu i binibbig mu anna mas umatto yatun ta futum. (Jos. 1:8) Sonu mabalikka ngana nga mabbibbig, makimallo ka uli. Mappabalo ka kani Jehova gafu ta niregalu na niko i Uvovug na anna mappaduffukka nisa tapenu meyaplikam i nabibbig mu.

6. Ngatta makaduffun ta pabbibbig mu nu pakkiavutammu i baggim anna man-notes ka tu ababba? (Innan gapa i letratu.)

⁶ Egga paga i dua tu suhestion nga makaduffun tapenu mas mantindiammu i Biblia. Ollu, pakkiavutammu i baggim habang mabbibbig ka: ‘Sinni ira i karakter taw? Sinni i mabbibida? Sinni i kikkibbidan na, anna ngatta? Ta sitaw anna kanni nga nesimmu yaw?’ Makaduffun ta niko danatun nga pakkiavu tapenu mapannonopan anna matuttulammu i pinakapunto ira na bibbigammu. Mekadua, mattura ka tu ababba ira nga notes habang mabbibbig ka. Nu itura mu gare i meyannung ta  bibbibbigammu, mas mapannonopan anna mas mantindiammu yatun. Maduffunan naka gapa na pattura tapenu meraddammammu i bibbibbigammu. Puede ka nga man-notes tu pakkiavu ira, yari ira i na-research mu, anna i pinakapunto ira. Puedem gapa nga itura nu kunnasim nga meyusa i nabibbig mu, maski i mataga-tageno mu ta bibbibbigammu. Nu mangngua ka gare tu kunnatun ira nga notes, mas masingammu nga mensahe ni Jehova para ta niko mismu i Biblia.

7. Anni nga kualidad i kawagattam habang mabbibbig ittam, anna ngatta? (Mateo 24:15)

⁷ Kinagi ni Jesus i tadday nga importante nga kualidad nga kawagattam tapenu makomprendi tam i bibbigattam ta Biblia. Yatun i pakalippawa. (Bibbigan i Mateo 24:15.) Anni kari i pakalippawa? Yatun i abilidad nga mantindian nu anni i koneksion na tadday nga ideya ta tanakuan nga ideya anna nu anni i nadduman danatun. Nu egga gapa i pakalippawa mu, makomprendim maski i gannug ira nga ari direkta nga nekagi. Kinagi gapa ni Jesus nga kawagattam i pakalippawa tapenu masingattam nu ketuppalan na profesiya na Biblia i mesissimmu ira. Kawagattam gapa yaw nga kualidad tapenu mabenefisiowan ittam tu mapia ta ngamin nga mabibbig tam ta Biblia.

8. Kunnasim nga malippawa i bibbigammu?

⁸ Iddiddan ni Jehova i aripan na ira tu pakalippawa. Yatutta makimallo ka nisa anna ikiddom ta nisa nga duffunan naka nga mapeggan tu kunnatun nga kualidad. (Prov. 2:6) Kunnasim nga makua yatun nga nipakimallo mu? Intindiammu tu mapia i bibbigammu tapus innammu nu anni i koneksion natun ta karuan nga gannug nga ammum ngana. Usammu i publikasion ira gitta na Tulong sa Pag-aaral ng mga Saksi ni Jehova. Makaduffun danatun tapenu malippawa mu i kebalinan na teksto ira na Biblia anna nu kunnasim nga meyaplika yatun ta pattolem. (Heb. 5:14) Nu alippawatammu i bibbibbigammu, mas dumakal i pakannammum ta Katurakan.

9. Anni nga importante nga kinakurug ta Katurakan i ari nga inalawa na Saduceo ira?

⁹ Kabisadu na Saduceo ira i ollu nga lima nga libru na Hebreo nga Katurakan, ngem ari da nga inalawa i importante ira nga kinakurug nga mabibbig tatun. Angngarigan na, pinakkiavutan na Saduceo ira si Jesus meyannung ta paginnolay. Kunnaw i nitabbag na ta nira: “Arian nu kari paga nabibbig i libru nga nitura ni Moises? Kinagi na Dios nga nappasingan sa ta gumanga-ganga nga mula, ‘Sakan i Dios ni Abraham, i Dios ni Isaac anna Dios ni Jacob.’” (Mar. 12:18, 26) Magga namippiga ngana nga nabibbig na Saduceo ira yatun. Ngem nipasingan ni Jesus tatun nga pinakkiavu na ta nira nga ari da nga inalawa i tadday nga importante nga kinakurug ta Katurakan—i tuddu meyannung ta paginnolay.​—Mar. 12:27; Luc. 20:38. d

10. Nu mabbibbig ittam, ta anni ittam nakuan nga alerto?

¹⁰ Anni gafu i magigiammu tam tatun? Nu mabbibbig ittam, alerto ittam nakuan ta ngamin nga punto nga puede nga ituddu nittam na tadday nga versikulo onu istoria ta Biblia. Ikaya tam nga alippawatan ari laman tu i primeru ira nga kinakurug, nu ari, maski gapa i monag ira nga kinakurug anna prinsipio ira nga ari tu direkta nga nakagi.

11. Kunnasim nga usan i 2 Timoteo 3:16, 17 tapenu makaleg ka tu minas ta Biblia?

¹¹ Kunnasi ka makaleg tu espiritual ira nga minas nu mabbibbig ka tu Biblia? Innammu i kagian na 2 Timoteo 3:16, 17. (Bibbigan.) Nakagi tatun nga “ngamin i egga ta Masanto nga Tura . . . ay masserbi” ta (1) pangituddu ta kurug, (2) pangivuya ta makaliwa, (3) panunung ta ugo, anna (4) pangituddu ta matunung nga attolay. Mala mu lagapa yatun nga appa nga benefisio maski ta libru ira na Biblia nga ari mu kuruga usu-usan. Kunnasi? Intindiammu tu mapia i bibbibbigammu tapenu masingammu nu anni i ituttuddu natun ta niko nga kinakurug meyannung kani Jehova, ta gakkag na, onu meyannung ta prinsipio na ira. Nonopammu gapa nu kunnasim nga meyusa yatun para ta pangivuya. Makuam yatun nu innammu nu kunnasi naka maduffunan danatun nga versikulo tapenu mammuan anna mebita i marake ira nga motibo onu appana-panono anna tapenu makapattalupaddiakka nga matalo kani Jehova. Gigiammuammu nu kunnasi nga meyusa i nabibbig mu tapenu itunung i ugal nga pagimamma, awayya na tu gannug nga kinagi na nakibbidam ta ministerio. Tapus innammu gapa nu kunnasi nga mangituddu ta matunung nga attolay i versikulo ira nga bibbibbigammu tapenu masanay mu i baggim nga parigan i appana-panono ni Jehova. Nu daddammammu yatun nga appa nga benefisio, makaleg ka tu espiritual ira nga minas tapenu mas mabenefisiowakka ta pabbibbig mu tu Biblia.

12. Ngatta niyavu ni Jesus ta Fariseo ira i pakkiavu nga “Arian nu kari nga nabibbig?”

¹² Niyavu gapa ni Jesus ta Fariseo ira i pakkiavu nga “Arian nu kari nga nabibbig?” tapenu ipasingan nga ugal i pagimamma da ta nabibbig da ta Katurakan. (Mat. 12:1-7) e Tatun nga tiempo, kakkagian na Fariseo ira nga ari sinuttul na disipulos ni Jesus i Sabbath. Ta pattabbag ni Jesus ta nira, nangusa yayya tu dua nga angngarigan ta Katurakan anna nipakoli na i nakagi ta Oseas. Nipasingan na nga ari nalippawa na Fariseo ira nu ngatta napadday i dob na Sabbath anna ari ira nga nakepasingan tu allo. Ngatta ari tu nainfluwensian i appana-panono danatun nga lallaki ta bibbibbigadda ta Uvovug na Dios? Minangngivuya anna minappakatannang gare ira. Gafu tatun nga ugali da, ari da nga nalippawa i kurug nga kebalinan na nabibbig da.​—Mat. 23:23; Juan 5:39, 40.

13. Anni nakuan i ugali tam nu mabbibbig ittam tu Biblia, anna ngatta?

¹³ Magigiammu tam ta kinagi ira ni Jesus nga mawag tu mepangngo i ugali tam nu mabbibbig ittam tu Biblia. Ari tam parigan i Fariseo ira. Mawag tu mapakalinno anna sigga-paran ittam nga matudduan. Mawag gapa nga ‘tumulu ittam ta Dios anna alawatattam i uvovug nga imula na ta giffutuattam.’ (Sant. 1:21) Nu matulu onu mapakalinno ittam, ipamavuluttam nga maggamu ta giffutuattam i Uvovug na Dios. Saka ittam laman nga mainfluwensian ta magigiammu tam ira ta Biblia meyannung ta pangikallo, pangikabbi, anna aya nu lillitattam i pabbalin tu minangngivuya onu minappakatannang.

14. Anni i pakasingannan nga mappappa-influwensia ittam ta Biblia? (Innan gapa i letratu ira.)

¹⁴ Masingan ta pattratu tam ta tanakuan nu mappappa-influwensia ittam ta Biblia. Ari nga  nipamavulun na Fariseo ira nga madde na Uvovug na Dios i giffutuadda. Megafu tatun, ‘kagiadda tu nakaliwa i awan tu liwa na.’ (Mat. 12:7) Kunnatun gapa ta nittam. Masingan ta nononopattam meyannung ta tanakuan anna ta pattratu tam ta nira nu mappappa-influwensia ittam ta Biblia. Angngarigan na, hilig tam kari nga istorian i makasta ira nga ugali nga masingattam ta tanakuan, onu kanayuttam ngana laman nga pansinan i pakaliwatadda? Minangngikallo ittam kari onu minangngivuya? Ikaya tam kari i mamakoma onu minangngipappan ittam tu taki na nono? Depende ta tabbag tam tatun ira, masingattam nu iinfluwensian na mabibbig tam ta Biblia i appana-panono, mataga-tageno, anna kukukuattam.​—1 Tim. 4:12, 15; Heb. 4:12.

15. Anni i natageno ni Jesus meyannung ta Masanto nga Tura?

¹⁵ Iniddu ni Jesus i Masanto nga Tura anna dati ngana nga neprofesiya ta Salmo 40:8 nu anni i matageno na meyannung ta Uvovug na Dios. Kagian natun: “Pagayaya ku nga kuan i urem, Dios ku! Pinappannak-ku ta futù i dorob mu.” Megafu tatun, magayayya anna tulu-tuloy yayya nga nakapasserbi kani Jehova. Mabbalin ittam gapa tu magayayya anna tulu-tuloy nga makapasserbi ittam kani Jehova nu ikagumattam nga pakaddetan ta giffutuattam i Uvovug na Dios.​—Sal. 1:1-3.

16. Anni ira i kuattam tapenu mas mabenefisiowan ta pabbibbig tu Biblia? (Innan i kahon nga “ Maduffunan Naka na Kinagi ira ni Jesus Tapenu Malippawa i Bibbigammu.”)

¹⁶ Base ta kinagi anna ehemplo ni Jesus, mabbalin ittam nakuan tu malalaki ta pabbibbig tu Biblia. Mas mantindiattam i bibbibbigattam ta Biblia nu makimallo ittam, ari tam paspasan i mabbibbig, pakkiavutattam i baggi tam, anna man-notes ittam tu ababba. Usattam nakuan gapa i pakalippawa gukaban na pangantindi tu mapia ta bibbibbigattam ta uffun na nebase-Biblia ira nga publikasiottam. Mabbalin ittam tu mas malalaki ta pangusa ta Biblia nu magaleg ittam tu espiritual nga minas ta mabibbig tam. Posible yatun maski ta versikulo ira nga ari ittam kuruga familiar. Mainfluwensian ittam gapa na Uvovug na Dios nu kanayun nga mepangngo i ugali tam habang mabbibbig ittam. Nu ikagumattam nga kuan ngamin danatun, mas mabenefisiowan ittam ta pabbibbig tam tu Biblia anna mas maparanni ittam kani Jehova.​—Sal. 119:17, 18; Sant. 4:8.