1. Anni i pamasikan ta nono nga niyawa ni Jehova ta tiempo na rebelyon ta Eden?

SI Jehova ay Dios nga paggafuan na pamagaram onu pamasikan ta nono maski paga turi ta nataga ta tagaruli anna kina-imperfekto i totolay. Insigida kabalin na rebelyon ta Eden, niddanna tu rason i gaka-gaka ni Adan tapenu maggutu. Ari tu nawawan i ngamin nga iddanama para ta totolay. Nu malippawa tu mapia i neprofesiya nga promesa ta Genesis 3:15, mangiyawa yatun tu iddanama ta totolay nga ta pangultimuanna, “yuri iraw gari,” nga si Satanas nga Diablo anna i ngamin nga marake nga kukukuanna ay madaral.​—Nep. 12:9; 1 Juan 3:8.

2. Kunnasi nga pinasikan ni Jehova i nono ni Noe?

² Nattolay ta marake nga mundo i aripan ni Jehova nga si Noe, nu sitaw familiana laman i maddayaw kani Jehova. Megafu ta grabe i kinavayolente anna imoralidad ta pallevu ni Noe,  awayyana nga nakkafi nakuan i nanonona. (Gen. 6:4, 5, 11; Jud. 6) Ngem egga kinagi ni Jehova nga namaggutu nisa. Yatun paga i nakoffun sa ta appursigina nga ‘lumakag kavulu i Dios.’ (Gen. 6:9) Inabisowan ni Jehova si Noe nga pangultimuanna yatun nga marake nga mundo anna nidogna sa nu anni i mawag tu kuanna tapenu mapaliag i familiana. (Gen. 6:13-18) Napasikan ni Jehova i nono ni Noe.

3. Anni nga pamagaram i nalawà ni Josue? (Innan i letratu ta gafu na artikulo.)

³ Napeggan gapa si Josue tu madammo nga responsibilidad nga irolluan i pattallung na Israelita ira ta Nepromesa nga Davvun. Nelavu taw i pakillaban ta makapangngua ira nga suddalu na nasa-nasion nga nangokupa tatun nga teritorio. Aru i rason ni Josue nga maganassing. Megafu ta ammu yatun ni Jehova, zinogna si Moises nga pagarammanna si Josue. Kinagi na Dios: “Dobammu si Josue anna pagarammammu anna pasikannammu, megafu ta yayya i mangirollu taw nga totolay anna yayya i kegafuan nga irensiadda i davvun nga masingammu noka.” (Deut. 3:28) Nige nga nagguyu si Josue, pinagaram yayya ni Jehova, nga kunna: “Ari kari tu sakan i naddog nikaw? Maggutu ka anna pasikannammu i nono mu. Ariammu makaddag onu maganassing, megafu ta si Jehova nga Dios mu ay egga nikaw maski sitaw i angayammu.” (Jos. 1:1, 9) Talaga makapasikan ta nono yatun!

4, 5. (a) Kunnasi pinagaram ni Jehova i totolena gari? (b) Kunnasi pinasikan ni Jehova i nono na Anana?

⁴ Ari laman tu indibidual ira i pinagaram ni Jehova, nu ari, maski i totolena bilang grupo. Gukaban na profesiya, binanna-bannayan ni Jehova i Judio ira nga naaripan ta Babilonia, nga kunna: “Ari ka nga maganassing, ta egga ngà nikaw. Ari ka nga mavurung, ta sakan i Dios mu. Patuyaggattaka, wan, uffunattaka, talaga tammikattaka ta ziwanan nga limà na kinatunung.” (Isa. 41:10) Kunnatun gapa i nikabanna-bannay onu nikapasikan ta nono na ollu-siglo ira nga Cristiano, anna kunne na gapa i totolay na Dios ta kaggawattam.​—Bibbigan i 2 Corinto 1:3, 4.

⁵ Nakalawa gapa tu pamasikan na nono si Jesus ta Yamana. Tagga ta nabawtisowan si Jesus, nakaginna yayya tu ngaral maggafu ta langi nga nakkagi: “Yaw i ideddukak-ku nga Ana ku nga kuruga makapagayaya niakan.” (Mat. 3:17) Siguradu nga napasikan i nono ni Jesus tatun ira nga uvovug ta interu nga ministeriona ta davvun!

6. Anni i ipagaram na ilustrasion meyannung ta talento ira?

⁶ Pinarigan ni Jesus i ehemplo na Yamana. Masingan ta ilustrasion na talento ira nga mabibbig ta profesiya ni Jesus meyannung ta pangurianan na sistema na ganna-gannug i importansia na kinamatalo. Zinayaw na yafu i kada matalo nga doroban ta pakkagina: “Mapia i kingnguam. Pammakatalakkak-ka nga doroban! Megafu ta mekatalo ka ta baddi nga gannug, ipay taka tu ingkargadu ta mas dakal paga nga ganna-gannug. Umay ka taw ta makitappagayaya ka niakan!” (Mat. 25:21, 23) Talaga makapagaram yatun nittam nga ibala-balayun nga masserbi tu sigga-makatalo kani Jehova!

7. Kunnasi nga pinasikan ni Jesus i nono na apostolesna anna partikular ngana si Pedro?

⁷ Maruddu nga naddidiskusion i apostoles ni Jesus nu sinni i katannangan nira, ngem mapasensia nga pinagaram ira ni Jesus nga mappakalinno anna masserbi imbes nga mammaguray. (Luc. 22:24-26) Mamippiga nga dinismaya ni Pedro si Jesus. (Mat. 16:21-23; 26:31-35, 75) Imbes nga ifuera  ngana yayya ni Jesus, pinasikanna lallagu i nonona anna zinogna paga yayya nga pasikannan i kapangngurugna.​—Juan 21:16.

8. Kunnasi pinasikan ni Hezekias i nono na lider ira na suddalu anna i magili na Juda?

⁸ Maski paga nige minay na Ana ni Jehova ta davvun anna nangipasingan tu perfekto nga ehemplo nu kunnasi mamagaram, sigga-nono i matalo nga aripan ira ni Jehova ta pakawagan nga makapagaram. Turi ta ananassingan ira na Asiriano, inagalan ni Hezekias i lider na suddalu ira anna i magili na Juda tapenu pasikannan ira. “Yatutta napasikan i magili gukaban na uvovugna.”​—Bibbigan i 2 Cronicas 32:6-8.

9. Anni i ituddu nittam na libru na Job meyannung ta pamasikan ta nono?

⁹ Maski kawagan gapa ni Job i pamanna-bannay, niddanna i tallu nga “magappa-appe nga mamanna-bannay” sa tu leksion ta pamagaram. Kinagi na nira nga nu egga yayya ta lugarda, ‘pasikannanna ira ta uvovug na simuna, anna i pamanna-bannay na bibigna ay mangirattal tu kapalubbang.’ (Job 16:1-5) Nakalawa gabbalaman si Job tu pamagaram kani Elihu anna kani Jehova mismu.​—Job 33:24, 25; 36:1, 11; 42:7, 10.

10, 11. (a) Ngatta kawagan na ana ni Jefte i pamasikan ta nono? (b) Sinni ta maddaggun i magawag gapa tu parehu nga pamasikan ta nono?

¹⁰ Tadday paga nga ehemplo nga egga pakawaganna ta pamagaram gari ay i ana nga babay ni Jefte. Nige nakiggerra si Ukum Jefte kontra ta Ammonita, nitabbana kani Jehova nga nu mavviktoria yayya, mesakrifisio ta passerbi ta santuario ni Jehova i ollu nga tolay nga manafung sa kabalin na gerra. Nekanna nga i tattadday nga anana nga babay i ollollu nga nanafung sa tapenu makitappagayayya ta pinavviktoriana. Narraddam i futu ni Jefte. Ngem sinuppalna i tabbana anna zinogna i birhen nga anana ta Shilo tapenu masserbi ta tabernakulo ta interu pattolena.​—Uk. 11:30-35.

¹¹ Talaga mariga yatun kani Jefte, anna mas mariga gapa yatun ta anana, nga sigga-paranna nga sinuppal i desision na yamana. (Uk. 11:36, 37) Nawawan na ana nga babay ni Jefte i tiansa nga makitawa, mapeggan tu ana, anna mapattalupaddian i linia na familiada anna i rensiada. Nu egga gafu i magawag ta banna-bannay anna pamasikan ta nono, yayya ngana yari. Mabibbig ta Biblia: “Nabbalin yatun nga kostumbre ta Israel: Kada ragun, mangiyawa tu komendasion i maginganay ira nga Israelita ta ana nga babay na taga-Gilead nga si Jefte tu appa nga aggaw ta tanga-ragun.” (Uk. 11:39, 40) Ari kari nga mepangngo gapa ta komendasion anna pamagaram danuri Cristiano nga awan tu atawada nga nakafokus ta ‘passerbi ta Yafu’?​—1 Cor. 7:32-35.

12, 13. Kunnasi pinasikan ni Pedro i nono na kapangngurugna?

¹² Ta gabi na patay ni Jesus, kinagina kani apostol Pedro: “Simon, Simon, ginnam-mà! Nipamavulun na Dios kani Satanas tu purueban nakamu ngamin, kagitta na kesà na bagga, tapenu mesina i mapia ta marakay. Ngem nipakimallo taka tapenu ari nga makkafi i angngurug mu. Ay sangaw nu manoli ka niakan, mawag tu sikaw i mamasikan ta wawwagim ira ta angngurug.”​—Luc. 22:31, 32.

¹³ Nekwenta si Pedro nga tadday ta darakal onu fundasion na ollu-siglo nga Cristiano nga kongregasion. (Gal. 2:9) Pinasikanna i nono na kapangngurugna gukaban na magutu nga ehemplona ta Pentecostes anna kabalin natun. Ta pangultimo na ministeriona, nattura yayya ta kapangngurugna ira.  Niyesplikana nu ngatta kinagina: “Kingnguà tu ababba yaw nga tura ku nikamu gafu ta . . . ikaya ku nga pasikannan i nono nu anna pakurugak-ku tu danaw nga pinalappa ku ay meyannung ta kurug nga pagallo na Dios. Pakaladdan nu i pammakatalo nu taw nga allo.” (1 Ped. 5:12) Tulu-tuloy nga paggafuan na sikan na nono na Cristiano ira adde ta maddaggun i nainspiran ira nga tura ni Pedro. Talaga kawagattam yaw nga pamasikan ta nono durante nga iinnaggattam i ketuppalan na promesa ira ni Jehova!​—2 Ped. 3:13.

14, 15. Kunnasi nabbalin tu paggafuan na pamagaram i nainspiran nga tura ni apostol Juan para ta Cristiano ira ta aru nga siglo?

¹⁴ Tadday gapa nga fundasion na ollu nga Cristiano nga kongregasion si apostol Juan. Paggafuan gapa na pamagaram i interesante nga rekordna ta Evanghelio ni Jesus ta Cristiano ira ta aru nga siglo anna ta maddaggun. Mabibbig ta Evangheliona i kinagi ni Jesus nga panakkilalan na kurug ira nga disipulosna.​—Bibbigan i Juan 13:34, 35.

¹⁵ Egga paga i minas ira na kinakurug ta tallu nga tura ni Juan. Nu makonsensia ittam megafu ta liwa, ari kari nga mabanna-bannayan ittam nga mabibbig nga “i daga ni Jesus . . . i mamakarenu nittam ta ngamin nga katagarulian”? (1 Juan 1:7) Nu kastigowan ittam pagalaman na konsensia tam, ari kari nga mapalubbangan anna makatangi ittam nu mabibbig tam nga “mas makawayya i Dios anne ta konsensia tam”? (1 Juan 3:20) Si Juan laman i nangitura nga “I Dios ay aya.” (1 Juan 4:8, 16) Komendan na mekadua anna mekatallu nga turana i Cristiano ira nga ‘mattolay ira segun ta kurug.’​—2 Juan 4; 3 Juan 3, 4.

16, 17. Anni nga pamasikan ta nono i niyawa ni apostol Pablo ta ollu-siglo ira nga Cristiano?

¹⁶ Ta ollu siglo, makagi nga si apostol Pablo i aru i nakuana tapenu pasikannan i nono na kapangngurugna ira. Awayyana nga ta tiempo na ollu-siglo ira nga Cristiano, aru ta apostol ira i naddian ta Jerusalem, nga nattalupaddian nga lokasion na  manangngal nga baggi. (King. 8:14; 15:2) Nilayyagayya na Cristiano ira ta Judea i meyannung kani Cristo ta totolay nga mangurug ira ta tattadday nga Dios megafu ta influwensia na Judaismo. Zinog gapa na masanto nga espiritu si apostol Pablo tapenu mallayyagayya ta totolay ta imperio na Griego anna Romano, nga maddayaw ta napakaru nga dios.​—Gal. 2:7-9; 1 Tim. 2:7.

¹⁷ Nabbiahe si Pablo maski adde ta Turkey, kunne na gapa ta Greece anna Italy, anna nappataddag tu Cristiano ira nga kongregasion ta lugar nga ari paddianan na Judio ira. Yaw ira nga bagu kumberte nga Cristiano ay “zinara-darum ira na kitangelianad-da” anna mawagda i pamasikan ta nono. (1 Tes. 2:14) Ma-50 C.E., nitura ni Pablo ta bagu nga kongregasion ta Tesalonica: “Kanayun kami nga mabbala-balo ta Dios megafu nikamu ngamin. Kada makimallo kami ta Dios nga Yama tam, kanayun kamu nga mepakimallo. Ta maraddam-mi i kuan nu ira nga mangipasingan ta angngurug, i lappo nu nga maggafu ta aya, anna i aggatta-attam nu.” (1 Tes. 1:2, 3) Sinabarangnganna paga ira nga pasikannadda i kataggi-tadday, nga kunna: “Makkapasa-pasikan kamu gafu ta nono, anna makka-uffu-uffun kamu, kunna kuan nu ngana toye ta maddagga-raggun.”​—1 Tes. 5:11.

18. Kunnasi pinagaram na ollu-siglo nga manangngal nga baggi si Felipe?

¹⁸ Napakurug na ollu-siglo nga manangngal nga baggi nga paggafuan ira na pamagaram turi ta mangirollu ira anna ta ngamin nga Cristiano. Turi ta nilayyagayya ni Felipe nga evanghelisador i meyannung kani Cristo ta Samaritano ira, buu i suporta na manangngal nga baggi sa. Zinogda i dua nira, da Pedro anni Juan, tapenu idasallan i bagu ira nga kapangngurug nga alawatan i masanto nga espiritu. (King. 8:5, 14-17) Talaga napagaram mismu si Felipe kunne na gapa danuri nakumbertena megafu taw nga suporta na manangngal nga baggi!

19. Anni i efekto na tura nga nipatulug na manangngal nga baggi ta ollu-siglo ira nga Cristiano nga kongregasion?

¹⁹ Turi kua, nagalan i manangngal nga baggi tapenu desisionadda nu mawag paga nga mappakugi onu mappabanggi i ari-Judio ira nga Cristiano, nga gittana mekiddaw ta Judio ira ta Dob ni Moises. (King. 15:1, 2) Gukaban na giya na masanto nga espiritu anna nebase-Biblia nga parrason, naddisidi i responsable ira nga manakam nga ari ngana nga kawagan yaw, anna nattura ira ta kongregasion meyannung tatun. Naddog i manangngal nga baggi tu representante ira tapenu itulug yatun nga tura ta kongregasion ira. Anni i resultana? “Turi ta nabibbig da, napannuan ira ta pagayaya gafu ta pinasikan na tura i nono da.”​—King. 15:27-32.

20. (a) Anni nga pamagaram i niyawa na Manangngal nga Baggi ta internasional nga pawwaragi? (b) Anni nga pakkiavu i matabbag ta tumunug nga artikulo?

²⁰ Ta maddaggun, pagaramman na Manangngal nga Baggi na Saksi ira ni Jehova i miembro na familia na Bethel, danuri egga ta espesial nga ngamin-tiempo nga passerbi, anna i interu nga internasional nga pawwaragi na kurug nga Cristiano. Parehu i resulta natun ta ollu-siglo​—magayayya ta pamagaram! Turi paga ta 2015, nipublisa na Manangngal nga Baggi i brosiur nga Manumbalik Ka kay Jehova, nga napakurug nga dakal nga paggafuan na pamagaram ta aru ta interu mundo. Ngem danuri laman kari egga ta autoridad i mawag nga mamarig kani Jehova nga mangiyawa tu pamagaram? Matabbag yatun ta tumunug nga artikulo.