1-2. Anni i kakkasta nga iddanama na aripan ira ni Jehova?

TALAGA importante i iddanama. Magiddanama i karuan nga totolay nga makitawa, mamadakal tu ána, onu mammapia ta taki. Baka kunnatun ittam gapa. Ngem bilang Cristiano, mas paga tatun i iddanamattam. Magiddanama ittam nga mattolay noka tu mannanayun anna mapaginnolay i iddeddukattam ira.

² Kinagi ni apostol Pablo: “Egga pagiddanamà ta Dios . . . nga egga noka i paginnolay parehu na matunung anna ari matunung.” (King. 24:15, NW) Ari nga si Pablo i ollu nga nangikagi meyannung ta iddanama nga paginnolay. Kinagi gapa yatun maski na patriarka nga si Job. Siguradu yayya nga daddamman anna paginnolayan yayya na Dios.​—Job 14:7-10, 12-15.

3. Kunnasi ittam moffunan na 1 Corinto kapitulo 15?

³ Nelagum i “paginnolay na natay” ta “ollu ira nga tuddu” onu “ollu ira nga magigiammu” na Cristiano. (Heb. 6:1, 2) Mabibbig tam ta 1 Corinto kapitulo 15 i pakanawag ni Pablo meyannung ta paginnolay. Siguradu nga napagaram i ollu-siglo ira nga Cristiano ta niturana. Maski nu nabayag mu ngana nga kurugan i paginnolay, mapagaram naka lagapa natun nga kapitulo anna mapasikan natun i pagiddanamam nga mesimmu yatun.

4. Ngatta makasiguradu ittam nga mapaginnolay noka i iddeddukattam ira?

⁴ Ipasiguradu na nikapaginnolay ni Jesu-Cristo nga maginnolay noka i iddeddukattam ira. Nelagum yatun ta “evanghelio” nga nilayyagayya ni Pablo ta taga-Corinto. (1 Cor.  15:1, 2) Kinagina paga nga nu ari nga mangurug i tadday nga Cristiano ta paginnolay, awan tu serbi na pangurugna. (1 Cor. 15:17) Megafu ta kurugattam nga napaginnolay si Jesus, mangurug ittam gapa nga mapaginnolay noka i tanakuan.

5-6. Anni i efekto nittam na 1 Corinto 15:3, 4?

⁵ Turi ta nipakanawag ni Pablo i meyannung ta paginnolay, egga i tallu nga kinakurug nga kinagina: (1) “Natay si Cristo megafu ta katagaruliat-tam.” (2) ‘Netanam yayya.’ (3) ‘Napaginnolay yayya ta mekatallu nga aggaw, kunna kagian na Masanto nga Tura.’​—Bibbigan i 1 Corinto 15:3, 4.

⁶ Anni i benefisio tam megafu ta patay, ketanam, anna kapaginnolay ni Jesus? Niprofesiya ni profeta Isaias nga ‘malsa i Mesias ta davvun na sigga-matolay’ anna ‘meddan yayya tu attanamman kavulu i marake.’ Kinagi paga ni Isaias nga ‘kattuan na Mesias i liwa na aru nga totolay.’ Kingngua ni Jesus yatun turi ta niyawana i inangona bilang tavvu. (Isa. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Roma 5:8) Yayya nga megafu ta patay, ketanam, anna kapaginnolay ni Jesus, makasiguradu ittam nga awayya tam nga mapalubbangan ta liwa anna patay anna makavulu tam noka uli i natay ira nga iddeddukattam.

7-8. Anni paga i tanakuan nga mamakurug nga napaginnolay si Jesus?

⁷ Mawag nga kurugattam labbi nga napaginnolay si Jesus nige tam makumbinsi nga mesimmu noka i paginnolay. Ngatta makasiguradu ittam nga pinaginnolay ni Jehova si Jesus?

⁸ Aru i mamakurug nga napaginnolay si Jesus megafu ta nasingadda mismu yatun. (1 Cor. 15:5-7) Si apostol Pedro i ollu tatun segun kani Pablo. Pinakurug paga na tanakuan nga disipulos nga nappasingan si Jesus kani Pedro. (Luc. 24:33, 34) Nasingan gapa na “karaddua nga apostol” si Jesus kabalinna nga napaginnolay. ‘Nappasingan gapa yayya ta nattaradday nga mangurug ira nga maturu tu lima-gatu.’ Nesimmu yatun ta Galilea nga nakagi ta Mateo 28:16-20. ‘Nappasingan paga yayya kani Santiago’ nga wagina ta yena anna dati nga ari nga mangurug nga yayya i Mesias. (Juan 7:5) Ngem nangurug gabbalaman si Santiago kabalinna nga nasingan i napaginnolay nga si Jesus. Makasta nga nonopan nga turi ta pinadday ni Pablo yatun nga tura ta 55 C.E., aru nga nakasingan tatun nga kapaginnolay ni Jesus i sigga-matolay pagalaman. Yayya nga nu egga i maski sinni nga madduda nu talaga nesimmu yatun, puede yayya nga makkiavu mismu turi ira ta nakasingan tatun.

9. Segun ta Kingngua 9:3-5, ngatta makagi tam nga nammungan i ebidensia nga talaga napaginnolay si Jesus?

⁹ Nappasa i tiempo, nappasingan mismu si Jesus kani Pablo. (1 Cor. 15:8) Turi ta mappange si Pablo (Saulo) ta Damasco, naginnana i ngaral na napaginnolay nga si Jesus anna nasinganna nga egga ngana yayya ta langi. (Bibbigan i Kingngua 9:3-5.) Megafu tatun nga nesimmu kani Pablo, nammungan mangana i ebidensia nga talaga napaginnolay si Jesus.​—King. 26:12-15.

10. Megafu ta kumbinsidu si Pablo nga napaginnolay si Jesus, anni i kingnguana?

¹⁰ Mas mamaginteres i kinagi ni Pablo ta totolay megafu ta nige nga nappasingan si Jesus nisa, peppersigianna i Cristiano ira. Ngem turi ta nakumbinsi ngana si Pablo nga napaginnolay si Jesus, nallallappo yayya tapenu kumbinsian i tanakuan nga talaga nesimmu yatun. Inattammanna i kasissillag, kefuku, anna kadaral na barko tapenu laman melayyagayyana nga natay si Jesus ngem napaginnolay. (1 Cor. 15:9-11; 2 Cor. 11:23-27) Kumbinsidu  si Pablo tatun yatutta sigga-paran yayya nga matay tapenu laman medefensa i pangurugna. Kurugammu ngana kari nga napaginnolay si Jesus megafu ta pamakurug na ollu-siglo nga Cristiano? Iddanamammu kari ngana gapa nga mesimmu noka i paginnolay?

11. Ngatta mali i pagimamma na karuan ta Corinto meyannung ta paginnolay?

¹¹ Mali i pagimamma na karuan ta Griego nga siudad na Corinto meyannung ta paginnolay. Kagiadda paga lagu nga “ari nga maginnolay i natay ira.” Ngatta? (1 Cor. 15:12) Egga gare i kuruga ma-uto ira nga maggafu ta Griego nga siudad na Atenas nga igala-galoda i tuddu nga naginnolay si Jesus. Posible nga nainfluwensian i karuan ta Corinto tatun nga appana-panono. (King. 17:18, 31, 32) Kurugan gapa na karuan nga ari tu literal i paginnolay. Abboda nga mabbalin tu “natay” i tadday nga tolay megafu ta liwa tapus “maginnolay” yayya sonu mapakoma ngana i liwana gafu ta nabbalin yayya tu Cristiano. Maski nu nadduruma i rasodda nu ngatta ari ira mangurug ta paginnolay, awan lagapa tu sesserbi na pangurugda. Ngatta? Megafu ta nu ari nga pinaginnolay na Dios si Jesus, awan tu tavvu anna minakkaliwa lagapa i ngamin. Yayya nga awan tu siguradu nga iddanama danuri na ari mangurug ta paginnolay.​—1 Cor. 15:13-19; Heb. 9:12, 14.

12. Segun ta 1 Pedro 3:18, 22, ngatta neruma i paginnolay ni Jesus?

¹² Ammu mismu ni Pablo nga “napaginnolay si Cristo.” Mas makasta yatun nga paginnolay anne ta maski anni nga kapaginnolay nga nesimmu nige natun. Ngatta? Megafu ta natay gabbalaman danuri napaginnolay nige ni Jesus. Kinagi ni Pablo nga si Jesus “i ollu nga vunga danuri na nakkatrug ta patay.” Ngatta makagi tam nga si Jesus i ollu? Yayya gare i ollu nga tolay nga napaginnolay bilang espiritu anna yayya gapa i nappollu nga minune ta langi.​—1 Cor. 15:20, NW; King. 26:23; bibbigan i 1 Pedro 3:18, 22.

13. Segun kani Pablo, anni i nadduman ni Adan anna ni Jesus?

¹³ Kunnasi nga makeyawa tu inango ta minillion i patay na tadday nga tolay? Manawag i tabbag tatun ni Pablo. Nipakanawagna i nadduman na nesimmu ta totolay megafu kani Adan ta meyawa nittam na sakrifisio ni Cristo. Kunnaw i kagian ni Pablo meyannung kani Adan: ‘Zimittal i patay gafu ta tadday nga tolay.’ Megafu ta nakaliwa si Adan, natay yayya anna matay gapa i gaka-gakana. Adde sangawe, maekspiriensa tam i ari nga makasta nga efekto na ari nga pattuttul ni Adan. Pia ngana laman ta pinaginnolay na Dios i Anana! Megafu tatun, mapeggan ittam tu makasta nga mappange. “Egga i paginnolay gafu ta tadday nga tolay,” si Jesus. Kinagi ni Pablo: “Nu kunnasi na patay na ngamin nga totolay gafu kani Adan, kunnatun gapa i paginnolay na ngamin nga totolay gafu kani Cristo.”​—1 Cor. 15:21, 22.

14. Mapaginnolay kari noka si Adan? Ipakanawag.

¹⁴ Anni i kayà kagian ni Pablo turi ta kinagina nga ‘matay i ngamin nga totolay gafu kani Adan’? Tukuyan ni Pablo nga matay i ngamin nga totolay nga nakarensia tu liwa anna kina-imperfekto maggafu kani Adan. (Roma 5:12) Ari nga kasali si Adan turi ira ta ‘mapaginnolay.’ Ari yayya nga mabbenefisio ta tavvu ni Cristo megafu ta perfekto yayya turi ta nakaliwa anna sinadyana nga ari tuttulan i Dios. Mannanayun nga nadaral si Adan anna kunnatun gapa noka i mesimmu  turi ira ta sentensian na “Ana na Tolay” bilang “kazzing.”​—Mat. 25:31-33, 46; Heb. 5:9.

15. Sinni i kasali ta “ngamin nga totolay” nga ‘mapaginnolay’?

¹⁵ Kinagi ni Pablo nga ‘mapaginnolay i ngamin nga totolay gafu kani Cristo.’ (1 Cor. 15:22) Nitura yatun ni Pablo para ta nazelugan ira nga Cristiano ta Corinto nga mapaginnolay noka ta langi. Danatun nga Cristiano i ‘napili tu mabbalin tu masanto nga totolay ta ketaddeda kani Cristo Jesus.’ Tinukoy paga ni Pablo “danuri nakkatrug ta patay nga netadday kani Cristo.” (1 Cor. 1:2; 15:18, NW; 2 Cor. 5:17) Ta tanakuan nga tura ni Pablo, kinagina nga danuri ‘netadday kani Cristo megafu ta nesipo ira ta patena, ay siguradu i ketaddeda sa gafu ta maginnolay ira gapa nga kagitta na nipaginnolena.’ (Roma 6:3-5) Napaginnolay si Jesus bilang espiritu ta langi yatutta kunnatun gapa i mesimmu turi ira ta nazelugan ira nga Cristiano ‘ta ketaddeda kani Cristo Jesus.’

16. Anni i kayà kagian ni Pablo turi ta kinagina nga si Jesus “i ollu nga vunga”?

¹⁶ Nitura ni Pablo nga si Cristo “i ollu nga vunga danuri na nakkatrug ta patay.” Daddammattam nga napaginnolay ta davvun i karuan kagitta ni Lazaro ngem si Jesus i ollu nga napaginnolay bilang espiritu nga nakalawa tu mannanayun nga inango. Megitta yayya ta ollu nga vunga na apit nga netavvung na Israelita ira ta Dios. Turi ta tinukoy ni Pablo si Jesus bilang “i ollu nga vunga,” kayàna kagian nga egga ira i tumunug nisa nga mapaginnolay tapenu umay ta langi. Maekspiriensa gafu na apostol ira anna na tanakuan nga “netadday kani Cristo” i paginnolay nga kunna paginnolay ni Jesus.

17. Kanni nga malawa danuri na nazelugan i bala-baloda ta langi?

¹⁷ Turi ta sinurakkan ni Pablo i taga-Corinto ira, ari paga nga namegafu i nelangitan nga paginnolay danuri na nazelugan ta espiritu nga disipulos ni Cristo. Yayya nga mesimmu paga ta mappange yaw nga tinukoyna: “Maginnolay noka i kada tadday ta mepangngo nga patturunugda: si Cristo i ollu nga vunga, tapus kabalinna, danuri kukua ni Cristo durante ta keggana.” (1 Cor. 15:23, NW; 1 Tes. 4:15, 16) Mattolay ittam ngana tatun nga neprofesiya nga tiempo na ‘kegga’ ni Cristo. Mawag tu innaggan labbi na natay nga apostoles anna na karuan nga nazelugan nga Cristiano yatun nga tiempo na kegga ni Cristo nigeda nga alawatan i bala-baloda ta langi anna ‘metadday ira kani Jesus gafu ta maginnolay ira gapa kagittana nipaginnolena.’

18. (a) Ngatta makagi tam nga egga paga i tumunug nga paginnolay kabalin na nelangitan nga paginnolay? (b) Segun ta 1 Corinto 15:24-26, anni i tumunug ira nga mesimmu ta langi?

¹⁸ Anni gafu gapa i mesimmu ta ngamin nga matalo nga Cristiano nga awan tu iddanamada nga mattolay ta langi kavulu si Cristo? Magiddanama gapa ira nga maginnolay. Kagian na Biblia nga ‘mas nappollu nga napaginnolay’ da Pablo anna i karuan paga nga minay ta langi. (Fil. 3:11, NW) Ipasingan natun nga egga paga i mesimmu nga tumunug nga paginnolay. Metonos yatun ta kinagi ni Job nga mesimmu nisa ta mappange. (Job 14:15) Kavulu ngana ni Jesus ta langi “danuri kukua ni Cristo durante ta keggana” sonu daralanna i ngamin nga gobiernu, autoridad, anna pakapangngua. Patulukadda maski i patay. Ari ngana gafu vuluvuga matay danuri mapaginnolay ta langi. Ngem kunnasi gapa i tanakuan?​—Bibbigan i 1 Corinto 15:24-26.

19. Anni i ekspektan danuri na neravvunan i iddanamada?

¹⁹ Anni gapa i ekspektan danuri na neravvunan i iddanamada? Awayyada nga iddanaman i kinagi ni Pablo: “Egga pagiddanamà . . . nga egga noka i paginnolay parehu na matunung anna ari matunung.” (King. 24:15, NW) Magga awan tu ari matunung nga tolay nga makatallung ta langi yayya nga tukuyan gafu danatun nga kinagi ni Pablo i mappange nga pamaginnolay taw ta davvun.

20. Kunnasi nga napasikan i iddanamam nga egga noka i paginnolay?

²⁰ Siguradu nga “egga noka i paginnolay”! Mattolay noka tu mannanayun danuri mapaginnolay taw ta davvun. Makapattalo ka tatun nga promesa. Banna-bannayan naka gapa natun nu egga ira i iddeddukammu nga natay ngana. Mapaginnolay ira noka sonu ‘makipammaguray ngana i karuan kavulu si Cristo ta marivu nga dagun.’ (Nep. 20:6) Makasiguradu ka gapa nga nu angngarigan tu mateka nige na Tanga-rivu Dagun nga Pammaguray ni Cristo, maginnoleka noka. “Ari ittam nga melogo taw nga pagiddanama.” (Roma 5:5) Pasikannan naka natun sangawe anna mamagayayya yatun nikaw ta passerbim ta Dios. Ngem aru paga i magigiammu tam ta 1 Corinto kapitulo 15 ta tumunug nga artikulo.