1, 2. Ngatta sinurakan ni Pablo i Cristiano nga Hebreo?

TURI 61 C.E., egga imammo ta kongregasion Cristiano ta interu nga Israel. Maski nu agga-fuku paga laman si Pablo, iddanamanna nga aranni ngana yaya nga mapalawan. Kalalawan paga laman na kavuluna nga si Timoteo, tapus planoda nga bisitan i wawwaragi ta Judea. (Heb. 13:23) Ngem lima ragun ngana laman, ‘malevu ngana tu suddalu ira’ i Jerusalem, segun ta profesiya ni Jesus. Mawag tu determinado nga mattuppal i Cristiano ira ta Judea tallugaring danuri egga ta Jerusalem. Sinabarangngan ira ni Jesus nga mawag tu mattammang ira insigida nu masingadda nga mesimmu yaw.​—Luc. 21:20-24.

² Ta 28 dagun namegafu turi ta niprofesiya ni Jesus yatun, naattamman ngana na matalò ira nga Cristiano nga Judio i aru nga pangokkontra anna kapeppersigi. (Heb. 10:32-34) Ngem, ammu ni Pablo nga aranni ngana nga mepa-arubang ira ta tadday ta pinaka-mariga nga kapurueba na pangurugda. (Mat. 24:20, 21; Heb. 12:4) Kayàna nga preparadu ira ta maski anni nga  mesimmu. Kawagadda i nerumu-ruma nga pagattam anna maladda nga pangurug tapenu mapaliag ira. (Bibbigan i Hebreo 10:36-39.) Yari tu ininspiran ni Jehova si Pablo nga mattura ta ideddukanna nga wawwaragi tapenu mapagaram ira. Yatun nga tura ay i libru nga Hebreo.

3. Ngatta mawag tu interesadu tam ta libru nga Hebreo?

³ Mawag nga interesadu tam ngamin ta tura ni Pablo ta ollu-siglo ira nga Cristiano nga Hebreo. Ngatta? Megafu ta parehu i situasiottam. Taw nga tiempo na “ziga-riga,” mepa-arubang i aripan ira ni Jehova ta ngamin nga klase na pangokkontra anna kapeppersigi. (2 Tim. 3:1, 12) Ngem napakurug tam nga maladda i pangurug anna aya tam. Ta maddaggun, aru i mattolay nittam ta temporario nga imammo, nga awan tu pameppersigi. Ngem, kagitta na Cristiano ira ta kaggawan ni Pablo, ari tam nakuan kattamman nga aranni tam ngana nga arubangan i pinaka-mariga nga kapurueba na pangurug tam!​—Bibbigan i Lucas 21:34-36.

4. Anni i teksto para ta dagun 2016, anna ngatta mepangngo yatun?

⁴ Kunnasi tam makaprepara ta mesimmu ta mappange? Ta libru nga Hebreo, kinagi ni Pablo i ganna-gannug nga makoffun tapenu mapaladda i pangurug tam. I tadday tatun ay mabibbig ta Hebreo 13:1: “Arian nu nga immangan i pakka-aya-aya nu nga kunna mawwaragi.” Yatun i napili nga teksto para ta dagun 2016.

5. Anni i pakka-aya-aya nga mawwaragi?

⁵ Anni i kebalinanna para nittam na pakka-aya-aya nga mawwaragi? I Griego nga termino nga phi·la·del·phiʹa nga neyusa ni Pablo, literal nga kebalinanna nga “pangiddu ta wagi.” Kasali tatun i monag anna mapatu nga aya ta kafamilia onu ta madukko nga kofun. (Juan 11:36) Kurug tu mawwaragi tam​—ari nga appappe. (Mat. 23:8) Kinagi ni Pablo: “Makka-aya-aya kamu ta napasikkal nga pakka-aya-aya na mawwaragi kani Cristo, anna ipasingan nu i aya nga mangikakua ta kataggi-tadday.” Yatun i mangipasingan ta konag na aya tam ta kataggi-tadday. (Rom. 12:10) Yatun nga aya, tuange ta aya nga nebase ta prinsipio onu a·gaʹpe, i makoffun ta aripan ira na Dios nga mas maddukko ta kataggi-tadday.

6. Anni i kebalinan na pakka-aya-aya nga mawwaragi para ta kurug ira nga Cristiano?

⁶ Segun ta tadday nga iskolar, i “ ‘pakka-aya-aya nga mawwaragi’ ay ari kuruga meyusa nga termino ta literatura na ari Cristiano.” Ta Judaismo, iyusada gapa nu karuan i termino nga “wagi” ta maski ari da nga kafamilia, ngem ta Judio laman ira, ari kasali i Hentil ira. Ngem alawatan na Cristiano ira i ngamin nga kapangngurugda, maski anni i lahida. (Roma 10:12) Bilang mawwaragi, si Jehova mismu i nangituddu nittam nga makka-aya-aya tam nga mawwaragi. (1 Tes. 4:9) Ngatta kuruga importante nga ariattam magimmang nga makka-aya-aya?

7. (a) Anni i pinaka-importante nga rason nu ngatta makka-aya-aya tam? (b) Mangiyawa paga tu rason nu ngatta importante nga makka-aya-aya tam.

⁷ Simple laman i tabbag​—megafu ta ikiddaw ni Jehova nga makka-aya-aya tam. Ariattam awayya kagian nga ayatattam i Dios nu ariattam gamma ayatan i wawwaragi tam. (1 Juan 4:7, 20, 21) Kawagattam i kataggi-tadday. Mas ngana nu egga i problema.  Ammu gamma ni Pablo nga karuan ta sinurakanna i mangibattang ta gibbalayadda anna material nga pakkukuada. Dati ngana nga kinagi ni Jesus nu kunnasi i zigàna yatun nga tiempo. (Mar. 13:14-18; Luc. 21:21-23) Yatutta nige nga duttal yatun nga tiempo, mawag tu pasikannan danuri nga Cristiano i ayada ta kataggi-tadday.​—Roma 12:9.

8. Anni i mawag nga kuattam nige nga mamegafu i dakal nga ziga?

⁸ Aranni ngana nga mebbattan i makadaral nga paddag na kadakallan nga ziga. (Mar. 13:19; Nep. 7:1-3) Yari tu mawag nga tuttulattam yaw nga tabarang ni Pablo: “Umay kamu totolè, tullukkamu ta unag ira nga kuarto, anna iserranu i puertanu. Mattagu kamu tu manganannuan adde ta mappasa i gazzi.” (Isa. 26:20) Tukuyan na “unag ira nga kuarto” i kongregasion ira. Taw nga maggarammammung tam nga mawwaragi tapenu maddayarayaw kani Jehova. Ari laman nga makalanno tu regular tam nga mattaradday. Neperaddam ni Pablo ta Cristiano ira nga Hebreo nga aprobetsadda yatun nga pattaradday tapenu makkapaga-pagaram ira “ta aya anna pangngua ta mapia.” (Heb. 10:24, 25) Mawag tu paladdattam ngana i pakka-aya-aya tam nga mawwaragi, ta yatun i makoffun nittam sonu mepa-arubattam ta maski anni nga problema anna ziga.

9. (a) Anni ira i tiansa tam nga ipasingan i pakka-aya-aya tam nga mawwaragi? (b) Mangiyawa tu angngarigan nu kunnasi nga nepasingan na aripan ira ni Jehova i aya ta wawwaragi.

⁹ Nige nga mamegafu i dakal na ziga, kuruga kawagattam i makka-aya-aya nga mawwaragi. Aru ta wawwaragi tam i mazziga-riga megafu ta lunig, baha, badiu, tsunami, anna karuan paga nga kalamidad. Makokkontra anna mapeppersigi gapa i karuan. (Mat. 24:6-9) Fuera paga tatun, inaggaw nga maekspiriensa tam i krisis ta ekonomia megafu ta mattoletam ta marake nga sistema na ganna-gannug. (Nep. 6:5, 6) Durante nga umaru i problema, mas gapa umaru i tiansa tam nga ipasingan i konag na pakka-aya-aya tam nga mawwaragi. Maski nu “mallummin noka i aya na aru nga totolay ta ikattolay da,” ariattam immangan i makka-aya-aya.​—Mat. 24:12. ^[1]

10. Anni i gigiammuattam?

¹⁰ Kunnasi nga kanayun nga mepasingattam i aya tam nga mawwaragi maski nu aru i problema tam? Kunnasi tam mapakurug i kunnatun nga aya? Kabalin na kinagi ni Pablo nga, “arian nu nga immangan i pakka-aya-aya nu nga kunna mawwaragi,” neturana i karuan nga awayya tam kuan. Gigiammuattam i annam taw.

11, 12. Anni i kebalinan na daddammannu i mamadulo? (Innan i letratu ta gafu na artikulo.)

¹¹ “Daddammannu i mamadulo.” (Bibbigan i Hebreo 13:2.) Kebalinan gapa na orihinal nga termino nga netransleyt tu “pamadulo” ay “kinasippo ta dayu ira.” Yatun i mangiperaddam nittam ta ehemplo da Abraham anni Lot. Parehu ira nga nangipasingan tu kinasippo ta bisitada ira nga ariadda ammammu. Anghel gabba yatun ira nga bisita. (Gen. 18:2-5; 19:1-3) Kinagi ni Pablo yaw ira nga ehemplo tapenu mapagaram i Cristiano ira nga makka-aya-aya gukaban na pamadulo.

¹² Mamadulo tam kari gukaban na pangimbita ta tanakuan ta baletam tapenu kuman onu makilallang anna makkapaga-pagaram? Ari tu mawag nga magarbo onu mangina i ipakattam tapenu makagi nga minammadulo tam. Ariattam laman imbitan danuri i makeyawa gapa nittam tu katali. (Luc. 10:42; 14:12-14) Gakkag tam i  mamagaram, ari tu medayaw! Maski nu ari tam personal nga ammammu i manangngal ta sirkito tam kunne na gapa ta atawana, magayaya tam kari nga mamadulo nira? (3 Juan 5-8) Kuruga importante nga ‘daddammattam i mamadulo’ maski nu okupadu tam ta trabahu anna ta pakavurungattam ta kagaggaw!

13, 14. Kunnasi tam nga ‘daddamman danuri i presu ira’?

¹³ “Daddamman nu danuri i presu ira.” (Bibbigan i Hebreo 13:3.) Ari tu basta sinni laman nga presu i tukuyan ni Pablo, nu ari, danuri wawwaragi nga nefuku megafu ta pangurugda. Appa nga ragun ngana yaya nga nakafuku turi ta neturana yatun ta Cristiano ira nga Hebreo. (Fil. 1:12-14) Kinomendanna i wawwaragi ta ‘nipasingadda i alloda ta presu ira.’ (Heb. 10:34) Ari nga kagitta danuri personal nga nanguffun kani Pablo, egga ta arayyu yaw ira nga Cristiano nga Hebreo. Kunnasida gafu nga daddamman yaya? Gukaban na kanayudda nga pangipakimallo sa.​—Heb. 13:18, 19.

¹⁴ Ta kaggawattam, awayyana nga arayyu tam gapa ta wawwaragi nga nakafuku. Awayyana nga ariattam makeyawa nira tu praktikal nga uffun nga kagitta na meyawa na wawwaragi nga aranni nira. Ngem mepasingattam i simpatia anna pakka-aya-aya tam nga mawwaragi gukaban na kanayun nga panaddam anna pangipakimallo nira kani Jehova. Angngariganna, manono tam kari i wawwaragi tam tuange ta abbarabbing nga agga-fuku ta Eritrea. I tallu ta nira ay si Paulos Eyassu, Isaac Mogos, anna si Negede Teklemariam​—nga maturu tu 20 dagun ngana nga agga-fuku?

15. Kunnasi tam nga mekakua i unnug na pagatawa?

¹⁵ “Mawag tu ikakua na ngamin nga totolay i meyannung ta pagatawa.” (Bibbigan i Hebreo 13:4.) Mapakurug tam i pakka-aya-aya tam nga mawwaragi gukaban na pattalupaddian nga marenu ta moral. (1 Tim. 5:1, 2) Nu “tabagan onu dapingan” tam i tadday nga wagi gukaban na pagangngua tu seksual nga immoralidad, daralanna yatun i pattalo nga nebaseyan na pakka-aya-aya nga mawwaragi. (1 Tes. 4:3-8) Manonomu kari i matageno na atawa nga babay nu mannammuanna nga trinaidor yaya na atawana gukaban na paggiraw tu pornograpia? Pangipasingan kari yatun tu aya sa anna pangikakua ta unnug na pagatawa?​—Mat. 5:28.

16. Kunnasi nga makoffun i pakkakontento ta pakka-aya-aya nga mawwaragi?

¹⁶ “Makkontento kamu ta anni laman nga egga nikamu.” (Bibbigan i Hebreo 13:5.) Nebase ta pattalo kani Jehova i kurug nga pakkakontento. Makoffun yatun tapenu mabbalittam nga balanse ta pagimamma ta material nga ganna-gannug. (1 Tim. 6:6-8) Megafu tatun, malippawa tam nga mas nabalor i relasiottam kani Jehova anna ta wawwaragi anne ta maski anni nga magatang na kuartu. Ari nga marreklamo, massinti, onu mamaliwa i tadday nga kontento; ari nga minammassil onu minakkakkam​—ugali ira nga mangifugag ta pakka-aya-aya nga mawwaragi. Nu kontento tam, mabbalittam tu minangngiyawa.​—1 Tim. 6:17-19.

17. Kunnasi nga makoffun ta pangipasingattam tu aya i pabbalin tu ‘awan tu paganassinganna’?

¹⁷ “Awan tu ek-ku nga paganassingan.” (Bibbigan i Hebreo 13:6.) Megafu ta pattalo tam kani Jehova, awan tu paganassingattam maski nu anni nga problema i arubangattam. Yatun gapa nga kawan tu anassing i makoffun nittam nga mabbalin tu positibo. Nu egga aya tam ta wawwaragi  anna positibo ittam, mapasikan anna mabanna-bannayattam i kapangngurug tam ira. (1 Tes. 5:14, 15) Maski sonu mepa-arubang i mundo ta kazibbattan nga tiempo durante ta dakal nga ziga, mawayya tam lagapa nga “tumaddag anna tumangag,” megafu ta ammu tam nga aranni ngana i kapaliag tam.​—Luc. 21:25-28.

18. Anni i kuattam tapenu dumakal i aya tam ta elder ira?

¹⁸ “Daddammannu i darakal nu.” (Bibbigan i Hebreo 13:7, 17.) Nu daddammattam i banna-bannag na elder ira para nittam​—nga awan tu suelduda​—dumakal i aya anna appresasiottam nira. Ari tam vuluvuga kayà nga maparraddam ira megafu ta kukukuattam. Gukaban lallagu na pattuppal anna pakimoray, ‘meyawa tam i dakal nga pammakakua nga mangipasingan ta pagiddu tam nira megafu ta trabahu da.’​—1 Tes. 5:13.

19, 20. Kunnasi tam nga “mammungan” paga i pakka-aya-aya tam nga mawwaragi?

¹⁹ Madumu-rumug ta pakka-aya-aya nga mawwaragi i aripan ira ni Jehova. Napakurug yatun ni Pablo ta kaggawanna. Ngem pinagaramna ira nga ‘mas mammungan paga i pangaya da.’ (1 Tes. 4:9, 10) Kanayun nga egga lagapa i awayya tam pakastan!

²⁰ Kada innattam i teksto ta dagun, nonopattam tu mapia yaw: Awayyà paga kari mabbalin tu mas minammadulo? Kunnasì nga daddamman danuri wawwaragi nga nakafuku? Ipasingakku kari nga ikakuà i unnug na Dios ta pagatawa? Anni i makoffun niakan nga mabbalin tu kurug nga kontento? Kunnasì maponag i pattaloku kani Jehova? Kunnasì mepasingan nga minakki-koopera ngà paga ta mangiyollu ira? Nu iyaplika tam yaw ira ta pattoletam, ari laman nga basta dekorasion yatun nga teksto ta Kingdom Hall tam. Mangiperaddam yaw nittam nga tuttulan i tabarang ni Pablo nga: “Arian nu nga immangan i pakka-aya-aya nu nga kunna mawwaragi.”​—Heb. 13:1.