TOPIKO NA VUNGUN | MAPAMMAKATALAKKAN KA KARI?
Mapammakatalakkan—Laus Kari Ngana?
Nattrabahu si Hitoshi ta accounting office na tadday nga ahensia ta Japan. Turi ta repasuadda na boss-na i tadday nga financial account, kinagina sa nga mawag tu doktoranna i report. Nipakanawag ni Hitoshi nga ari tu ipamavulun na konsensiana nga maddarogas. Megafu tatun, nakagianan yaya nga masesante ta trabahu, anna kunnari i nesimmu.
Ta tumunug nga vulu-vulan, nadismaya si Hitoshi ta pagala-alegna tu trabahu. Mittan, ta tadday nga interviuna, kinagi ni Hitoshi nga arianna mawayya i maddarogas. Siminabbag i nanginterviu, “Tana-tanakuan ka!” Pinasikan na familia anna kokkofunna i determinasionna nga mabbalin tu mapammakatalakkan, ngem namegafu yaya nga madduda. Nanonona, “Talaga kari nga pammakapiakku i pabbalin tu mapammakatalakkan megafu ta pangurugku?”
Ipasingan na ekspiriensa ni Hitoshi nga ari tu tagibaloran na ngamin i pabbalin tu mapammakatalakkan. Kakuruganna, problema laman yaw para ta karuan, partikular ta negosio. “Aru darogas ta pallevuku,” nakagi na babay nga mattrabahu ta South Africa, “yari tu nu karuan, gittana mafuersa ngà nga parigan ira.”
Gagangay ngana laman i palladdug ta kaggawattam. Tadday yatun ta kukukuan na ari mapammakatalakkan. Piga nga dagun ngana i nappasa, ta paggigiammu na psychologist nga si Robert S. Feldman na University of Massachusetts Amherst, nadiskubre nga 60 porsiento na adulto ira i malladdug kada 10 minuto nga pakibbida onu pakiergo. “Kakkadda-kaddag i resultana,” kagian ni Feldman. “Ariammi pagabbo nga gagangay ngana laman i palladdug ta inaggaw nga pattolay.” Ikalussaw na aru nga tolay nu egga malladdug nira, ngem aru mabba nira i malladdug, ari kari?
Ngatta gagangay ngana laman ta kaggawattam i malladdug, makkoko, anna tanakuan paga nga kagitta na kunnatun nga annangngua? Anni i efektona nittam ngamin na kunna? Mas importante paga, kunnasi tam malillitan nga mabbalin tu kunnatun?