1. Anni i tadday nga gannug nga mamakurug nga mas atannang i totolay anne ta aya-ayam?

I TADDAY nga gannug nga mamakurug nga mas atannang i totolay anne ta aya-ayam ay i kapeggan na totolay tu konsensia. Kurug yatun ta ollu pagalaman nga kegga na tolay ta davvun. Tagga ta niladda da Adan anni Eva i dob ni Jehova, nattagu ira. Yaw i mangipasingan nga tuku-tukian ira na konsensiada.

2. Kunnasi megitta ta tadday nga kompas i konsensia tam? (Innan i letratu ta gafu na artikulo.)

² Meyarig danuri marake i nikesanena nga konsensia ta tadday nga barku nga mabbiahe tapus defektibo i kompasna. Melogo ka nu mabbiahe ka nga daral i kompas mu. Alistu laman nga ulian na paddag anna palung na bebay i direksion na barku. Makoffun ta kapitan na barku i kompas nga makasta i paffunsinana tapenu ari mawawan ta fustu nga direksion. Megitta i konsensia tam ta tadday nga kompas ta moral. Yaw i pakatageno nu anni i mapia anna i marake nga mangigiya nittam ta fustu nga direksion. Kunnatun gapa, nu sanayattam nga maffunsina tu mapia i konsensia tam, fustu i pangigiya natun nittam.

3. Anni i resultana nu ari nasanay tu makasta i konsensia?

 ³ Nu ari makasta i nikesanay na konsensia na tadday, ari maffunsina yatun nga mangifugag ta pangngua tu liwa. (1 Tim. 4:1, 2) I kunnatun nga konsensia ay mangumbinsi paga lagu nga “mapia i marake.” (Isa. 5:20) Inabisowan ni Jesus i tumuttuttul sa: “Duttal noka i tiempo nga i sinni laman nga mamapatay nikamu, ay abbattan na tu passerbi na yaw ta Dios.” (Juan 16:2) Kurug yatun turi ira ta namatay ta disipulo nga si Esteban, kunne na gapa ta tanakuan nga kagittada. (King. 6:8, 12; 7:54-60) Talaga tulia i kuan na fanatiko ta relihion ta pangnguada tu krimen gittana pamatay, ta dorob mismu na Tadday nga kagiadda nga dayawadda! (Ex. 20:13) Manawag nga minangngilogo nga giya i konsensiada!

4. Kunnasi tam mebita nga mabbalin tu ari efektibo i konsensia tam?

⁴ Kunnasi tam mebita nga mabbalin tu ari efektibo i konsensia tam? I dorob anna prinsipio ira ta Uvovug na Dios ay “masserbi ta pangituddu ta kurug, pangivuya ta makaliwa, panunung ta ugo, anna pangituddu ta matunung nga attolay.” (2 Tim. 3:16) Malappo tam nakuan nga gigiammuan i Biblia, nonopan tu mapia yatun, anna iyaplika ta pattoletam. Nu kunnatun, masanay i konsensia tam nga mabbalin tu mas sensitibo ta appana-panono na Dios anna awayyana nga mabbalin tu mapattalakkan nga giya. Ikonsidera tam nu kunnasi makoffun i dorob anna prinsipio ira ni Jehova ta passanay ta konsensia tam.

5, 6. Kunnasi ittam mammakapia ta pattuttul ta dorob na Dios?

⁵ Tapenu mammakapia ta dorob na Dios, mawag nga ari laman tu basta bibbigan yatun onu mabbalin tu familiar tatun. Mawag nga gigiammuattam nga ayatan anna irespeto yatun. Kunna Uvovug na Dios: “Ikalussonu i marake, anna ayatannu i mapia.” (Amos 5:15) Ngem kunnasi tam makua yatun? I sekreto ay gigiammuan nga imammatan i ganna-gannug segun ta pagimamma ni Jehova. Tapenu iyilustra: Nonopammu nga marigatakka nga malà i katrug mu. Nirekomenda na doktor mu i tadday nga programa nga mawag i pakkakan tu masustansia, ehersisio, anna panguli ta istilo na pattolem. Kabalimmu kingngua yatun nga programa, naobserbam nga efektibo yatun! Siguradu nga dakal i appabalo mu ta doktor mu ta panguffunna nikaw nga makkasta i pattolem.

⁶ Nangiyawa gapa tu dorob i Namaratu nittam nga mapprotekta nittam ta makadaral ira nga efekto na liwa anna mamakasta i pattoletam. Nonopan nu kunnasi ittam mabbenefisio ta panuttul ta dorob na Biblia meyannung ta palladdug, pangilogo, pakkoko, seksual nga imoralidad, kinavayolente, anna espiritismo. (Bibbigan i Proverbio 6:16-19; Nep. 21:8) Nu maekspiriensa tam i dakal nga bala-balo megafu ta pattuttul kani Jehova, natural laman nga dumakal i aya anna pangappresia tam nisa anna ta dorobna.

7. Anni i meyuffun nittam nu bibbigan anna monag nga pannonopan i kurug ira nga istoria ta Biblia?

⁷ Pia ngana laman ta kattam mawag nga maekspiriensa i marake ira nga resulta na pangontra ta dorob na Dios tapenu makagigiammu tu nabalor nga leksion. Makagigiammu ittam ta tagaruli na tanakuan nga nerekord ta Uvovug na Dios. Kunna Proverbio 1:5: “I masirib nga tolay ay magginna anna manga paga tu mas aru nga instruksion.” Wan, malawà tam i kapianan nga instruksion ta Dios nu bibbigan anna monag nga pannonopan i kurug ira nga istoria ta Biblia. Angngariganna, daddamman i taki nga naekspiriensa ni Patul David turi ta sinuliana i bilin ni Jehova anna ta panallawna kani Bat-seba. (2 Sam. 12:7-14) Durante nga bibbigan anna monag nga pannonopan yaw  nga rekord, awayya tam iyavu ta baggi tam: ‘Kunnasi nakuan nalisian ni Patul David i grabe nga paddaddam megafu ta panallawna kani Bat-seba? Nu meparubang ngà ta parehu nga situasion, egga kari i sikakku nga lillitan yatun? Mattammang ngà kari gitta ni Jose, onu mappaffu ngà gitta ni David?’ (Gen. 39:11-15) Gukaban na pannono ta marake ira nga resulta na liwa, mapasikattam i nono tam nga ‘ikalussaw i marake.’

8, 9. (a) Anni i keyusan na konsensia tam? (b) Anni i koneksion na prinsipio ira ni Jehova anna na konsensia tam?

⁸ Posible nga ara-arayyuattam i annangngua nga ikalussaw na Dios. Ngem, egga ira i tanakuan nga aktibidad onu aspeto na pattolay nga awan tu espesipiko nga bilin na Katurakan. Ta kunnatun ira nga gannug, kunnasi tam mammuan nu anni i malawà anna makapagayayya ta Dios? Tatun ngana nga meyusa i nasanay-Biblia nga konsensia tam.

⁹ Megafu ta ayatan ittam ni Jehova, niddanna ittam tu prinsipio ira nga mangigiya ta konsensia tam. Kinagina mismu: “Sakan, si Jehova, i Dios mu, i Tadday nga manuttuddu nikaw tapenu mabenefisiowakka, i Tadday nga mangigiggiya nikaw ta dalan nga mawag tu lakarammu.” (Isa. 48:17, 18) Gukaban na pangusa ta nono anna futu tam tapenu alippawatan i prinsipio ira na Biblia, metunung, megiya, anna mamolde tam i konsensia tam. Yatun gapa i manguffun nittam tapenu makapaddesision tu masirib.

10. Anni i prinsipio, anna kunnasi nga efektibo nga inusa ni Jesus danatun?

¹⁰ I prinsipio ay “i pamegafuanan nga kinakurug onu doktrina nga meyusa nga basehan na parrason onu pagguyu.” Tapenu malippawa i prinsipio, mawag i pakalippawa ta appanono ni Jehova anna i rason nu ngatta niyawana danatun. Ta interu ministerio ni Jesus, nangiyusa yayya tu prinsipio ira tapenu uffunan i disipulosna nga malippawa i resulta na espesipiko nga ugali onu agguyu. Angngariganna, nitudduna nga marresulta tu kinavayolente i pangipappan tu taki na nono anna i seksual nga pakkaraga ay marresulta tu pakidallaw anna panallaw. (Mat. 5:21, 22, 27, 28) Tapenu uffunan ittam nga mapeggan tu konsensia nga makasta i nikasanayna, ipamavuluttam nakuan i makadios ira nga prinsipio nga giyan ittam tapenu medayaw i Dios.​—1 Cor. 10:31.

11. Kunnasi nga nadduruma i konsensia na totolay?

¹¹ Egga i espesipiko ira nga gannug nga madduma i konklusion na dua nga Cristiano nga parehu nasanay ta Biblia i konsensiada. Ikonsidera i paginum tu binarayang. Ari igamma na Biblia i katamtaman nga paginum tu binarayang. Ngem, inabisowanna ittam kontra ta sobra nga paginum, anna ta pagillellaw. (Prov. 20:1; 1 Tim. 3:8) Kayà kari kagian naw nga awan ngana tu tanakuan nga mekonsidera basta katamtaman laman i binarayang nga menum? Ari. Maski paga nu ari yayya nga makonsensia, mawag tu ikonsidera natun nga Cristiano i konsensia na tanakuan.

12. Segun ta Roma 14:21, kunnasi tam merespeto i konsensia na tanakuan?

¹² Ammu ni Pablo nga mawag tu irespeto na Cristiano ira i konsensia na tanakuan, yatutta niturana: “Ari nga mepangngo i kuman ta karne, onu uminum ta binarayang, onu mangngua ta anni laman, nu yaw i kesiddukallan na wagi nu ta angngurug.” (Roma 14:21) Okay kari laman nikaw nga lisian i ganna-gannug nga katunungammu mabba gafu ta ibitam nga mesiddukal i wagi nga neruma i konsensiana nikaw? Siguradu nga kuammu yatun. Nige nammuan na karuan nga wawwaragi i kinakurug, minaggillellaw ira, ngem determinadu ngana ira nga lisian yatun. Siguradu nga ariattam kayà nga mabbalin  tu kesiddukallan uli na wagi tam tatun nga annangngua nga talaga mamappeligro sa! (1 Cor. 6:9, 10) Ari gafu nga meddu ta tadday nga nagimbita nga fuersan i kapangngurugna nga minum tu binarayang nu manakina nga minum.

13. Kunnasi nangipasingan si Timoteo tu ehemplo ta pangipoppollu ta interes na Pappatulan?

¹³ Turi ta bagitolay ngana si Timoteo, nappabanggi onu nappakugi yayya maski mataki yatun, tapenu ari kegafuan na kesiddukallan na Judio ira nga layyagayyanna. Parehu i pagimammana kani apostol Pablo. (King. 16:3; 1 Cor. 9:19-23) Gitta ni Timoteo, sigga-parakka kari nga massakrifisio para ta pammakapian na tanakuan?

14, 15. (a) Anni i nelagum ta papprogreso ta kinamanakam? (b) Anni i koneksion na pangipasingan tu aya ta tanakuan ta Cristiano nga pammanakam?

¹⁴ Kayà tam nakuan ngamin nga ‘panawan ngana i primeru nga doktrina meyannung kani Cristo,’ anna “mapprogreso ittam ta kinamanakam.” (Heb. 6:1, NW) Ari nga automatiko yaw. Mawag tam nga ‘mapprogreso ta kinamanakam,’ onu tulu-tuloy nga itrabahu yatun. Nelagum ta pammanakam i pangammung ta karu na pakannammu anna pakalippawa. Yatun i rason nu ngatta kana-kanayun nga mepagaram nittam nga bibbigan i Biblia kada aggaw. (Sal. 1:1-3) Kingnguam ngana kari yatun nga personal nga addetan? I kunnatun nga pabbibbig ay manguffun nikaw tapenu mas malippawa mu i dorob anna prinsipio ira ni Jehova anna monag nga pangantindi ta Uvovug na Dios.

¹⁵ I primeru nga dob para ta Cristiano ay dob na aya. Kinagi ni Jesus ta disipulosna: “Nu egga nikamu i pakka-aya-aya, kannammuan ngamin na totolay tu disipulo takamu.” (Juan 13:35) I aya ay mekonsidera nga “dob na patul” anna “pamarulo ta interu nga Dob.” (Sant. 2:8, NW; Roma 13:10) Ari ngana nga kakkadda-kaddag nga importante i aya, megafu ta kagian na Biblia nittam nga “i Dios ay aya.” (1 Juan 4:8) Ari laman megafu ta sentimientu i aya na Dios. Nitura ni Juan: “Nipasingan na Dios i pangaya na nittam ta pamaddob na ta tattadday nga Ana na toye ta utun na davvun tapenu mattolay ittam megafu sa.” (1 Juan 4:9) Wan, pinaguyu yayya na ayana ta Dios. Nu ipasingattam i aya tam kani Jehova anna ta Anana, ta kapangngurug tam ira, kunne na gapa  ta totolay, mepasingattam i kinamanakam ta espiritual.​—Mat. 22:37-39.

16. Durante nga mapprogreso ittam ta kinamanakam ta espiritual, ngatta mas importante ngana nittam i prinsipio?

¹⁶ Durante nga mapprogreso ka ta kinamanakam, malippawa mu nga mas importante nikaw i prinsipio ira. Megafu ta i dorob ay meyaplika ta espesipiko nga situasion, ngem mas alawa i keyaplikan na prinsipio ira. Angngariganna, ari malippawa na abbing i peligro ira na marake nga pakikavulu, yari tu mangipay i masirib nga magana tu limitasion tapenu protektan yayya. (1 Cor. 15:33) Ngem durante nga mammanakam i abbing, makapannono ngana yayya anna ammuna ngana i marrason base ta prinsipio ira na Biblia. Yatutta masirib ngana yayya nga makapaddesision ta pappilina tu kakavvulu. (Bibbigan i 1 Corinto 13:11; 14:20.) Nu marrason ittam base ta makadios ira nga prinsipio, mas mabbalin tu mapattalakkan nga giya i konsensia tam anna metonos ta appana-panono na Dios.

17. Ngatta makagi tam nga egga nittam i kawagattam tapenu makapaddesision tu masirib?

¹⁷ Egga kari nittam i ngamin nga mawag tam tapenu makapaddesision nga makapagayayya kani Jehova? Wan. Gukaban na malalaki nga pangiyusa ta dorob anna prinsipio ira nga mabibbig ta Biblia, mabbalin ittam tu “awan tu pakkurangan na anna agga-paran nga mangngua ta ngamin nga mapia.” (2 Tim. 3:16, 17) Yatutta, alegan i prinsipio ira ta Katurakan tapenu ‘maleran i ikaya na Yafu nga ipakua nittam.’ (Efe. 5:17) Usan tu mapia i rimienta ira ta paggigiammu nga neyawa gukaban na Cristiano nga kongregasion, gitta na Watch Tower Publications Index, Research Guide for Jehovah’s Witnesses, Watchtower Library, Watchtower ONLINE LIBRARY, anna i JW Library application. Nadisenio danaw nga rimienta tapenu mas mabenefisiowan ittam ta personal anna paggigiammu na familia.

18. Anni ira nga bendision i mala tam nu magguyu ittam mekunnay ta dorob anna prinsipio ira ni Jehova?

¹⁸ Marresulta tu bendision i pattuppal ta dorob anna prinsipio ira ni Jehova, gitta na mabibbig tam ta Salmo 119:97-100: “Kuruga ayatak-ku i dorob mu! Kaggaggaw ay ira laman i agga-nono ku. Mannanayun niakan i dorob mu ira, anna pabbalinad-dà tu mas ma-uto anne ta kokontrà ira. Mas dakal i pakalippawa ku anne ta ngamin nga memestrù ira, ta i bili-bilim-mu laman i nononopak-ku ta mapia. Mas dakal i pakannammù anne paga ta mannakam, ta i dorob mu ay ek-ku nga parulattan.” Mapprogreso ittam nga magguyu segun ta sirib, pangantindi, anna pakalippawa tam nu iddattam tu tiempo nga ‘nononopan’ i dorob anna prinsipio na Dios. Nu talaga mallallappo ittam, “awan tu pakkurangan na kesipo tam ta kata-katolay ni Cristo” durante nga ipamavuluttam i dorob anna prinsipio ira na Dios nga sanayan i konsensia tam.​—Efe. 4:13.