PARA ta Hebreo ira nga maddian ta Nepromesa nga Davvun, i sekular nga dagun ay mamegafu kada magaradu anna mabbini ngana ira. Katumbas yatun na vulan sangawe nga Setiembre/Oktubre.

Kalkulan na totolay i kapaddu na tanga-vulan base ta buu nga siklo na moon nga mabbayag tu 29 onu 30 nga aggaw. Ibase da gapa i kapaddu na tanga-ragun ta bilag. Ngem i tanga-ragun nga nebase ta siklo ira na moon ay mas ababba anne ta tanga-ragun nga nebase ta bilag. Tapenu mapaddafung da yatun nga dua nga madduma nga metodo na pakkalkula tu tiempo, mangammung ira tu piga nga aggaw onu egga ira i tiempo nga mangammung ira tu tadday nga vulan, posible nga nige mamegafu i tumunug nga dagun. Megafu tatun, mesakto ngana i kalendariu ta tiempo na pammula anna pagapit.

Ngem ta kaggawan ni Moises, nibilin na Dios ta totolena nga mamegafu i relihioso nga dagun ta vulan na Abib, onu Nisan, nga katumbas sangawe na Marso/Abril. (Ex. 12:2; 13:4) Egga i fiesta tatun nga vulan nga konektadu ta pagapit tu sebada.​—Ex. 23:15, 16.

Kinagi na iskolar nga si Emil Schürer ta libru na nga The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ, (175 B.C.–A.D. 135) nga “mabi laman nga mammuan nu kanni nga mangammung tu tanga-vulan ta kalendariu onu ari.” Kinagi na: “I fiesta na Paskua nga meselebra kada full moon ta vulan na Nisan (14 Nisan) ay mawag tu kanayun nga mekanna kabalin na makagi nga vernal [onu, spring] equinox [i aggaw ta spring nga parehu i kapaddu na aggaw ta gabi] . . . Ngem nu mangultimu ngana i dagun tapus mapansidda nga i fetcha na Paskua ay nige na spring equinox, mebilin ta Judio ira nga mangammung ira tu [meka-13 nga] vulan nige na Nisan.”

Usu-usan na Saksi ira ni Jehova yaw nga metodo ta pakkalkula da ta mepangngo nga fetcha para ta Pamugag na Yafu nga mesimmu ta Marso/ Abril anna katumbas na Nisan 14 ta kalendariu na Hebreo. Dati nga mepakammu ta kongregasion ira ta interu mundo yatun nga fetcha. *

Ngem kunnasi nga mammuan na Hebreo ira nu kanni nga mangultimu i tadday nga vulan anna i pamegafu na bagu nga vulan? Sangawe, basta innammu laman yatun ta kalendariu onu ta gadyet mu. Ngem ari tu kunnatun kasimple ta tiempo na Biblia.

Ta tiempo na Delubio, 30 nga aggaw i kapaddu na kada vulan. (Gen. 7:11, 24; 8:3, 4) Ngem ta pappasa na tiempo, ari tu kanayun nga 30 nga aggaw i kapaddu na tanga-vulan ta kalendariu na Hebreo ira. Mamegafu i bagu nga vulan nu masingan ngana uli i new moon. Mesimmu yatun ta meka-29 onu 30 nga aggaw kabalin na gafu na nappasa nga vulan.

Mittan, tinukoy ni Jonatan kani David i meyannung ta pamegafu na bagu nga vulan. Kinagi na: “Sonu umma ay bagu i vulan.” (1 Sam. 20:5, 18) Kayà gafu kagian natun nga ta tiempo da, dati ngana nga makalkula i vulan ira. Kunnasi gapa makannammuan na tadday nga Israelita nu namegafu ngana i bagu nga vulan? Mabibbig yatun nga informasion ta Mishnah, i koleksion na mevuya ira nga dorob anna tradision na Judio ira. Ipasingan natun nga turi ta nanoli i Judio ira maggafu ta nika-aripadda ta Babilonia, i Sanhedrin (i katannangan nga korte na Judio) ngana i maddesision tatun. Durante na pitu nga vulan nu sitaw egga ira i fiesta, maggarammammung i korte ta meka-30 nga aggaw na kada vulan. I miembro ira na Sanhedrin i makkagi nu kanni mamegafu i tumunug nga vulan. Kunnasi da nga desisionan yatun?

Egga ira i nakapuestu ta atannang ira nga lugar ta pallevu na Jerusalem. Sifutadda i ollu nga pappasingan na new moon ta gabi. Tapus insigida nga ikagi da yatun ta Sanhedrin. Nu para nira ay makalanno ngana i ebidensia nga nappasingan ngana i new moon, iyanunsio da nga mamegafu ngana i bagu nga vulan. Ngem kunnasi gapa nu kinallabban na kunu-kunam onu na lumay i langi yayya  nga ari kuruga masingan na guardia ira i pappasingan na new moon? Automatiko nu kua nga 30 nga aggaw i maddaggun nga vulan anna awayya na ngana nga mamegafu i bagu nga vulan ta tumunug nga aggaw.

Mabibbig ta Mishnah nga meyanunsio i desision na Sanhedrin gukaban na afi nga isibo da ta tuppag na Vukig na Olibo, aranni ta Jerusalem. Mangisibo gapa ira tu afi ta tanakuan paga nga atannang nga lugar ta interu Israel tapenu mewara yatun nga desision. Kustu kua, nedog gapa i mensaheru ira. Megafu tatun, makannammuan na Judio ira ta Jerusalem, ta interu Israel, anna ta tanakuan paga nga lugar nga mamegafu ngana i bagu nga vulan. Maggiriddang gafu nga makapasselebra i ngamin tu fiesta ta natullo ira nga tiempo.

Makoffun i chart tapenu malippawa tam i vulan, fiesta, anna i panniempo ta kalendariu na Hebreo.