“Minappasirang ngà,” kunni sister Sara, * “anna awan tu komfiansà ta baggì. Ari ngà komfortable nu egga kavvulu ku tu totolay nga sobra i komfiansada ta baggida anna ifuersada i ideyada. Ngem kampante ngà nu malumamo anna minappakalinno i kavulu ku. Makagì i mataga-tageno ku anna problemà ira ta kunnatun nga klase na tolay. Kunnatun i madukko nga kokkofukku.”

Ipasingan na kinagi ni Sara nga nu malumamo ittam, kayà na tanakuan i makikkofun ta nittam. Mamagayayya gapa kani Jehova i kinalumamo. Ipagaram na Uvovugna ta nittam: “Baruasiannu i bagginu tu . . . kinalumamo.” (Col. 3:12, NW ) Anni i kinalumamo? Kunnasi nga nipasingan ni Jesus i kinalumamo? Anna kunnasi nga mas magayayya i pattoletam nu malumamo ittam?

I kinalumamo ay kualidad nga resulta na pabbalin tu memammo nga tolay. Nu malumamo ka, masippo i pattratum ta tanakuan, kalmadu ka anna fugaddammu i baggim maski nu egga ira i situasion nga mamappatu ta ulum.

I Griego nga termino nga neyusa para ta “kinalumamo” ay neyusa tapenu deskriban i tadday nga simaron nga kabayu nga napaamu megafu ta passanay. Maski paga napaamu i kabayu, masikan lagapa yatun, ari nga nakkafi. Kunne na gapa, i malumamo nga tolay ay ari nga makafi, kakuruganna, masikan yayya. Ngatta makagi tam yatun? Megafu ta makontrolna i kina-imperfektona ira anna kanayun nga memammo i relasionna ta tanakuan.

Baka kagiattam, ‘Ari ngà talaga malumamo.’ Kakuruganna, aru nga totolay ta maddaggun i minappata-patu anna kurang i pasensiada, yari tu mariga para nittam i mabbalin tu malumamo. (Roma 7:19) Manawag gafu nga mawag i appursigi tapenu makultiba i kinalumamo, ngem duffunan ittam na espiritu ni Jehova tapenu makua yatun. (Gal. 5:22, 23) Ngatta mawag tam mappursigi tapenu kultiban i kinalumamo?

Nu malumamo ka, kakayà naka na totolay. Kagitta ni Sara nga nakagi ta gafu, kayà tam gapa i makikavulu ta malumamo nga totolay. Si Jesus i kapianan nga ehemplo na malumamo anna masippo nga tolay. (2 Cor. 10:1) Maski paga lagu abbarabbing nga ariadda yayya kuruga ammammu ay kakayàda yayya.​—Mar. 10:13-16.

Nu malumamo ittam, mapia i resulta natun nittam kunne na gapa ta totolay ta pallevu tam. Ngatta? Nu ariattam insigida nga mallussaw onu mapporay, ariattam makonsensia megafu ta natakitattam i tanakuan, mas ngana danuri iddeddukattam.  (Prov. 16:32) Kunne na gapa, nu malumamo ittam, kontroladu tam i panageno anna kondukta tam yatutta ari nga matakitan i tanakuan.

Maski nu madammo i responsibilidad ni Jesus anna okupadu yayya, malumamo lagapa yayya ta ngamin. Aru ta kaggawanna i marigatan anna madammakkan, yatutta kawagadda i banna-bannay. Yari tu kuruga nabanna-bannayan ira turi ta kinagi ni Jesus: “Umay kamu niakan, . . . ta malumamo anna minappakalinno ngà”!​—Mat. 11:28, 29, NW.

Kunnasi ittam mabbalin tu malumamo kagitta ni Jesus? Gigiammuattam i Biblia tapenu makannammuattam i pinattratu ni Jesus ta totolay anna nu kunnasina nga inarubang i mariga ira nga situasion. Sonu sittam gapa i meparubang ta situasion nga mamurueba ta kinalumamo tam, mappursigi ittam nga parigan si Jesus. (1 Ped. 2:21) Egga i tallu nga gannug nga nakoffun kani Jesus tapenu mabbalin nga malumamo.

Ollu, minappakalinno si Jesus. Kinagi mismu ni Jesus nga “malumamo anna minappakalinno” yayya. (Mat. 11:29, NW ) Makkavulu nga tukuyan na Biblia danaw nga dua nga kualidad megafu ta konektadu i kinalumamo ta kinapakalinno. (Efe. 4:1-3) Ngatta?

Nu mapakalinno ittam, ari ittam insigida mallussaw onu matakitan ta kakkagian na totolay meyannung nittam. Anni i reaksion ni Jesus turi ta inakusadda yayya nga “vutu anna illaw”? Nipasinganna nga mali danatun nga akusasion gukaban na istilo na pattolena. Megafu ta minappakalinno yayya, malumamo nga kinagina nga “mapakurug tu hustu i ka-uto na Dios gafu ta resulta na nga masingan.”​—Mat. 11:19.

Kunnasi nu egga i manginsulto ta lahi mu, ta itchuram, onu ta familiam? Makasta nu tubbag ka tu malumamo. Kunnaw i kinagi ni Peter nga elder ta South Africa: “Nu matakitan ngà megafu ta kinagi na tanakuan, iyavu ku ta baggì, ‘Ta kunnaw nga situasion, anni tamma i reaksion ni Jesus?’” Niyammunna paga: “Nagigiammù nga ari insigida nga mallussaw onu matakitan ta kagian na tanakuan.”

Mekadua, natindian ni Jesus i kina-imperfekto na tolay. Ikaya na disipulos ni Jesus nga kuan i fustu, ngem megafu ta imperfekto ira, ariadda kanayun nga makua yatun. Angngariganna, ta gabi nige nga natay si Jesus, ari nga nattalupaddian nga agga-lukag si Pedro, Santiago, anni Juan gitta na ikiddaw ni Jesus nga kuadda. Nalippawa ni Jesus nga “kurug tu masikan i nono ngem makafi i baggi.” (Mat. 26:40, 41) Megafu ta nalippawa ni Jesus nga imperfekto i apostolesna, ari yayya insigida nga napporay tannira.

Egga i tadday nga sister nga mangngagan tu Mandy nga dati nga minangngivuya, ngem sangawe papariganna ngana i ehemplo ni Jesus ta kinalumamo. Kagianna, “Kanayukku nga daddamman nga imperfekto i ngamin nga totolay, yari tu nakafokus ngà ta makasta ira nga kualidadda kagitta na kukukuan ni Jehova.” Nalippawa ni Jesus i kina-imperfekto na totolay. Maparigammu kari gapa yayya tapenu malumamo i pattratum ta tanakuan?

Mekatallu, nitalo ni Jesus ta Dios i ganna-gannug. Ta kegga ni Jesus ta davvun, inattammanna i marake nga pattratu. Marake i pagabboda nisa, inu-uyaw anna zinigi-rigada yayya. Maski paga nu kunnatun, nattalupaddian yayya nga malumamo megafu ta ‘nammakatalo yayya ta Dios nga matunung nga manentensia.’ (1 Ped. 2:23) Ammu ni Jesus nga uffunan yayya na nelangitan nga Yamana nga magattam anna ta mepangngo nga tiempo, makastigo noka danuri marake i pinattratuda nisa.

Nu mapporay ittam megafu ta naka-ekspiriensa ittam tu kawan na hustisia, posible nga mas maggrabe i situasion. Yari tu iperaddam na Katurakan nittam: “I pallussaw ay awan tu meyuffun na ta kaparulo na matunung nga uray na Dios.” (Sant. 1:20) Maski nu mepangngo nga mapporay ittam, posible nga mali i reaksiottam megafu ta imperfekto ittam.

Nonopan na tadday nga sister nga taga-Germany nga mangngagan tu Cathy, ‘Nu ariammu idefensa i baggim, awan tu tanakuan nga mangngua tatun.’ Ngem turi ta nagigiammuna nga mattalo kani Jehova, nanguli i pagimammana. Kinagina: “Ariakku ngana kawagan nga kanayun nga idefensa i baggì. Malumamo ngà laman megafu ta ammù tu kontroladu ni Jehova i ngamin nga gannug.” Nu biktima ka na kawan na hustisia, makoffun nikaw nu tuttulammu i ehemplo ni Jesus nga pattalo ta Dios tapenu mattalupaddiakka nga malumamo.

Kinagi ni Jesus nga nu kayà tam i mabbalin tu magayayya, mawag tu malumamo ittam. Kunna: “Magayayya danuri malumamo.” (Mat. 5:5, NW ) Sifutan nu kunnasi makoffun i kinalumamo ta tumunug ira nga situasion.

Makoffun i kinalumamo nu egga i problema ta pagatawam. Kinagi na tadday nga brother nga mangngagan tu Robert nga taga-Australia: “Aru i kinagì nga makapataki nga gannug ta atawà ngem ariakku mabba sinadya yatun. Ngem kabalikku nga kinagi danatun, ariakku puede nonopan nga gittana awan tu nesimmu. Kuruga mabbabawi ngà turi ta nasingakku nga natakitakku yayya.”

“Sittam ngamin ay maruddu nga makaliwa” ta paguvovug tam anna i ari napannonopan nga uvovug ay awayyana nga marresulta tu problema ira ta pagatawa. (Sant. 3:2) Tatun ira nga situasion, makoffun i kinalumamo tapenu mattalupaddian ittam nga kalmadu anna tapenu makontrol tam i zila tam.​—Prov. 17:27.

Nappursigi si Robert tapenu mabbalin tu kalmadu anna fugaddan i baggina. Anni i resulta natun? Kinagina: “Sangawe, nu egga i ariammi pakkarantindian na atawà, mappursigi ngà nga magginna labbi tu mapia, maguvovug tu malumamo, anna ari insigida nga mapporay. Mas makasta ngana i relasiokku ta atawà.”

Makoffun i kinalumamo tapenu makasta i pakikavulu tam ta tanakuan. Danuri mabi laman nga massinti ay pilippiga laman i kokkofudda. Makoffun i kinalumamo tapenu ‘mannanayun i pia na pattaradday gafu ta imammo nga mamakatadday nittam.’ (Efe. 4:2, 3) Kunni Cathy nga nakagi ta gafu: “Nu malumamo ngà, magayayya ngà ta pakikavulu ku ta tanakuan, maski nu egga danuri totolay nga mariga nga pakibagayan.”

Makoffun i kinalumamo tapenu memammo i panageno tam. Ikonekta na Biblia i “ka-uto nga maggafu ta langi” ta kinalumamo anna imammo. (Sant. 3:13, 17) ‘Kalmadu i futu’ na malumamo nga tolay. (Prov. 14:30) Naobserba ni Martin, tadday nga nappursigi tapenu mabbalin tu malumamo, “Sangawe ariakku ngana nga ipilit nga makua i ganna-gannug segun ta urè, yatutta mas memammo anna mas magayayya ngà ngana.”

Kurug tu mariga para nittam i mabbalin tu malumamo. Inamin na tadday nga brother: “Adde sangawe egga lagapa ira i tiempo nga malluag i dagà.” Ngem megafu ta si Jehova i mamagaram nittam nga mabbalin tu malumamo, uffunanna ittam. (Isa. 41:10; 1 Tim. 6:11) Yayya i ‘mallanno ta ngamin nga pakkurangattam’ anna yayya i ‘mamassikan nittam.’ (1 Ped. 5:10) Ta pappasa na tiempo, kagitta ni apostol Pablo, maparigattam i “kinalumamo anna kinasippo na Cristo.”​—2 Cor. 10:1, NW.