1. Anni i naka-afekto ta abilidad ni Cain nga mangngua tu masirib nga desision, anna anni i resultana?

EGGA i pappilian ni Cain: Labanan i minattagaruli nga pakkaragana onu pamavulunanna nga i emosionna i mangontrol ta aksionna ira. Maski nu anni i desisionna, maka-afekto i resultana yatun ta interu nga pattolena. Ammum nu anni i dinisidi ni Cain; ari tu kapianan i pinilina. Narresulta tu kapatay na matalo nga wagina nga si Abel i desisionna. Afektadu paga i relasionna ta Namaratu sa.​—Gen. 4:3-16.

2. Kunnasi ka-importante i abilidad tam nga maddesision tu masirib?

² Egga gapa i pappili anna paddesision nga kuattam. Ari tu kanayun nga inango anna patay i nelagum ta paddesisiottam. Ngem dakal i efekto nittam na aru ta desision anna pappili ira nga kuattam. Yatutta, makoffun i abilidad tam nga mangngua tu makasta ira nga desision tapenu mattolay tu maayus anna memammo imbes nga magulu, problemadu, anna dismayadu.​—Prov. 14:8.

3. (a) Tapenu masirib nga makapaddesision, anni i kawagattam nga kurugan? (b) Anni ira nga pakkiavu i ikonsidera tam?

³ Anni i makoffun nittam tapenu makapaddesision? Siguradu  nga mawag tam i pangurug ta Dios, nga ariattam paddudan i pakkaraga anna abilidadna nga uffunan ittam tapenu mabbalin tu masirib. Kawagattam gapa nga kurugan i Uvovug ni Jehova anna i panuppalna ta ganna-gannug anna pattalakkan i nainspiran nga tabaranna. (Bibbigan i Santiago 1:5-8.) Durante nga maddukko tam sa anna dumakal i aya tam ta Uvovugna, pattalakkattam i pakalippawana. Meyugali tam gapa nga makkonsulta ta Uvovug na Dios nige tam maddesision. Ngem kunnasi mapprogreso ta abilidad tam nga maddesision? Kawagan kari nga itaddaggattam i nadisidi tam ngana maski nu anni i mesimmu?

4. Anni i kawagan nga paddesisionan ni Adan, anna anni i resultana?

⁴ Ta gafu pagalaman, kawagan ngana na lallaki anna babbay nga mangngua tu importante ira nga desision. Kawagan nga mappili si Adan nu ginnan i Namaratu sa onu si Eva. Naddesision gapa yaya, ngem anni tamma i dinisidina? Megafu ta influwensia na nelloko nga atawana, kitarrake i desision nga kingnguana. Nafektan i pattolena ta Paraiso anna pati i inangona. Yatun paga laman i ollu ta daka-dakal nga marake nga resultana. Paddagunattam gapa nga maekspiriensa i resulta ira na marake nga desision ni Adan.

5. Ngatta usattam nakuan i abilidad tam nga makapaddesision?

⁵ Nonopan na tanakuan nga mas makasta kanu i pattolay nu ariattam ngana maddesision. Kunnatun kari i pagimammamu? Daddamman nga ari pinaratu ni Jehova i totolay nga mabbalin tu robot, nga ariadda makapanono anna makapappili. Kakuruganna, tudduan ittam na Biblia nga maddesision tu masirib. Maski kayà ni Jehova nga sittam lagapa i maddesision, ari yaw nga marresulta ta kadaral tam. Innattam i karuan nga ebidensiana yatun.

6, 7. Anni i pappilian na Israelita ira gari, anna ngatta mariga para nira nga maddesision tu masirib? (Innan i letratu ta gafu na artikulo.)

⁶ Turi ta kegga na Israelita ira ta Nepromesa nga Davvun, egga i simple ngem importante nga paddesisionadda: Dayawan si Jehova onu masserbi ta tanakuan nga dios (onu sinan-dios ira). (Bibbigan i Josue 24:15.) Gittana manawag gapa nu anni i piliadda. Ngem, inango onu patay i kebalinanna yatun. Durante ta tiempo na Ukum ira, makatotoli nga ari masirib i pinili na Israelita ira. Nilikuradda si Jehova anna naddayaw ira ta falso ira nga dios. (Uk. 2:3, 11-23) Nonopammu gapa i situasion ta historia na totolay na Dios turi ta obligadu ira nga maddesision. Nangiyawa tu manawag nga pappilian si profeta Elias: Masserbi kani Jehova onu masserbi ta falso nga dios nga si Baal. (1 Pat. 18:21) Pinoryan ni Elias i totolay megafu ta ariadda makapaddesision. Baka nonopattam nga simple laman yaw nga pappili megafu ta kanayun gamma nga masirib anna pammakapian i passerbi kani Jehova. Kakuruganna, awan tu normal nga tolay nga matenta onu mayà maddukko kani Baal. Ngem, “magala-ali ta dua nga nadduma nga opinion” danuri Israelita ira. Masirib nga pinagaram ira ni Elias nga piliadda i mas atannang nga paddayaw​—i paddayaw kani Jehova.

⁷ Ngatta awayyana tu mariga para ta Israelita ira nga maddesision tu masirib? Ollu, nawawan i pangurugda kani Jehova anna nammanaki ira nga magginna sa. Ariadda nakepataddag tu fundasion na fustu nga pakannammu onu makadios nga sirib; onu ariadda nammakatalo kani Jehova. Nakoffun nakuan nira nga makapaddesision tu masirib nu nappegiya ira base ta fustu nga pakannammu. (Sal. 25:12) Nipamavuludda paga i tanakuan nga influwensian ira onu  maddesision para nira. Ininfluwensian na totolay na nasion nga ari tu maddayaw kani Jehova i appana-panono na Israelita ira, nga namaguyu nira nga tuttulan i pagano ira. Nabayag ngana nga nangiyawa tu pamappalan si Jehova nga awayyana tu mesimmu yatun.​—Ex. 23:2.

8. Anni i importante nga leksion ta paddesision i magigiammu tam ta historia na Israel?

⁸ Manawag nga leksion i ipasingan na nagigiammu tam ira nga ehemplo. Sittam lagapa i mawag tu maddesision. Nakabase ta mapia nga pakannammu ta Katurakan i masirib anna fustu ira nga desision. Iperaddam nittam na Galacia 6:5: “Mawag tu akkatan na kataggi-tadday i karga na laggapa” onu i responsibilidadna. Ari tam nakuan ipasa ta tanakuan i responsibilidad nga maddesision para nittam. Sittam mismu i mangammu nu anni i matunung ta arubang na Dios anna piliattam nga kuan yatun.

9. Ngatta delikadu nu ipamavuluttam nga tanakuan i maddesision para nittam?

⁹ Baka matenta ittam nga ipasa ta tanakuan i paddesision? Mainfluwensian ittam na pamipilit na kakavvulu nga maddesision tu ari makasta. (Prov. 1:10, 15) Ngem, maski paga pilipilitan ittam na tanakuan, sittam i makaresponsibilidad nga tuttulan i konsensia tam nga sinanay na Biblia. Ta aru nga situasion, nu ipamavuluttam nga tanakuan i maddesision para nittam, gittana naddesisiottam nga “tuttulan ira.” Kurug nga naddesisiottam, ngem delikadu yatun.

10. Anni nga peligro i kinagi ni Pablo ta taga-Galacia?

¹⁰ Manawag nga kinagianan ni apostol Pablo i taga-Galacia ira ta peligro na pangipamavulun nga tanakuan i maddesision para nira. (Bibbigan i Galacia 4:17.) Egga ira i karuan ta kongregasion nga kayàda maddesision para ta tanakuan tapenu meyarayyu ira ta apostoles. Ngatta? Kayà na makasarili ira nga mabbalin tu prominente. Nilampasadda i limitasiodda anna ariadda nirespeto i responsibilidad na kapangngurugda nga maddesision para ta baggida.

11. Kunnasi tam moffunan i tanakuan durante nga mangngua ira tu personal nga desision?

¹¹ Nangipasingan si Pablo tu makasta nga pamarigan ta pangirespetona ta kepangngattan na wawwaragina nga maddesision.  (Bibbigan i 2 Corinto 1:24.) Ta maddaggun, tuttulan gapa nakuan na elder ira yatun nga pamarigan nu mattabarang meyannung ta personal nga paddesision. Sigga-pagayaya ira nga mangibillay tu nebase-Biblia nga informasion ta karneru ira. Ngem, memmugug nga pamavulunan gapa na elder ira i wawwaragi nga maddesision para ta baggida. Rasonable yatun megafu ta ira lagapa i mangiyabaga ta resultana yatun. Yaw i importante nga leksion: Makepasingattam tu makoffun nga interes ta tanakuan anna ikagi nira i prinsipio onu tabarang ira ta Katurakan. Ngem, egga lagapa i kepangngattan anna responsibilidadda nga maddesision para ta baggida. Mabenefisiowan ira nu masirib nga kuadda yatun. Manawag nga ibita tam nakuan i tendensia nga sittam i mabbalin tu autorisadu nga maddesision para ta wawwaragi tam.

12, 13. Ngatta delikadu nu tuttulattam i futu tam nu agga-gazzi onu nadismaya ittam?

¹² Yaw i sikat nga akkagianan: Tuttulammu i futum. Ngem delikadu nga kuan yatun. Ari paga nga nebase ta Biblia yatun nga pilosopiya. Tabarangngan ittam na Biblia nga ariattam ipamavulun nga afektan na imperfekto nga futu onu na emosiottam laman i paddesision. (Prov. 28:26) Ipasingan paga na nerekord ira ta Biblia i kaddaraddam ira nga resulta na panuttul ta futu. Ngatta kuruga delikadu i imperfekto nga futu? Megafu ta “mas minangngilogo [yatun] anne ta maski anni paga nga gannug anna desperado.” (Jer. 3:17; 13:10; 17:9; 1 Pat. 11:9) Yatutta, anni i efektona nittam nu basta ngana laman tuttulattam i futu tam?

¹³ Importante i futu na tadday nga Cristiano, megafu ta nebilin nga ayatattam si Jehova ta interu futu anna ayatattam gapa i kasittoletam gitta na pangaya ta baggi tam. (Mat. 22:37-39) Ngem ipasingan na teksto ira ta nappasa nga parapo i peligro na pangipamavulun ta emosion nga diktan i nono anna aksiottam. Angngariganna, anni i mesimmu nu mangngua tam tu desision nu agga-gazzi ittam? Siguradu nga ammu tam i tabbagna yatun mas ngana nu nakua tam yatun ta nappasa. (Prov. 14:17; 29:22) Onu mas kari nga makasta i desisiottam nu nadismaya ittam? (Num. 32:6-12; Prov. 24:10) Daddamman nga ipasingan na Uvovug na Dios i kinasirib na ‘panuttul ta dob na Dios.’ (Roma 7:25) Manawag nga mabi tam laman nga melloko na emosiottam nu ipamavuluttam nga kontrolanna ittam nu mangngua tu importante ira nga desision.

14. Kunnasi tam nammuan nga awayyana nga moli i desision?

¹⁴ Mawag tu masirib ira i desisiottam. Ngem arianna kayà kagian nga manaki tam nga ulian i desisiottam nu nakua tam ngana yatun. Egga ira tiempo nga mawag tu nonopattam uli i desisiottam tapus talianan yatun. Innan i ehemplo ni Jehova meyannung ta Ninevita ira ta kaggawan ni Jonas. “Turi ta nasingan na kurug nga Dios i kingnguada, nu kunnasi i pinallikugda ta marake ira nga kukukuadda, ninonona uli i kalamidad nga kinagina nga iparattalna nira, anna arianna nga kingngua yatun.” (Jonas 3:10) Kabalin nga nasinganna nga nabbabawi anna nanguli i Ninevita ira, inuli ni Jehova i desisionna. Nipasinganna gafu nga rasonable, mapakalinno, anna minaggallallo yaya. Ari paga nga ibase ni Jehova i kuanna depende ta gaggavva nga papporay, nga natural laman ta totolay.

15. Ngatta awayyana tu uliattam i desisiottam?

¹⁵ Egga ira i situasion nga makasta nu  nonopattam uli i pinili onu i desisiottam, awayyana nga nu nanguli i sirkumstansia. Inuli ni Jehova i desisionna turi ta nanguli i sirkumstansia. (1 Pat. 21:20, 21, 27-29; 2 Pat. 20:1-5) Onu awayyana tu egga bagu nga informasion nga rasonable nga basehan na panguli ta desision. Mali i informasion nga neyawa kani Patul David meyannung ta afu ni Saul nga si Mefiboset. Ngem turi ta nakalawà si David tu fustu nga informasion, inulina i desisionna. (2 Sam. 16:3, 4; 19:24-29) Nu mittan, masirib gapa nittam nga kunnatun i kuattam.

16. (a) Anni ira i makoffun ta masirib nga paddesision? (b) Ngatta anna kunnasi tam imammatan i nadesisionattam ngana ira?

¹⁶ Tabarangngan ittam na Uvovug na Dios nga ariattam maggavva-gavva nu mangngua tu importante nga desision. (Prov. 21:5) Nu iddattam tu tiempo nga nonopan tu mapia i ngamin nga aspeto onu informasion meyannung ta tadday nga desision, mas posible nga makakua tam tu makasta nga desision. (1 Tes. 5:21) Nige nga maddesision i tadday nga ulu na familia, mawag nakuan tu mar-research mabbi ta Biblia anna ta Cristiano ira nga publikasion, anna ikonsidera i opinion onu pagimamma na tanakuan nga miembro na familia. Daddamman nga pinagaram na Dios si Abraham nga ginnan i kagian na atawana. (Gen. 21:9-12) Mawag gapa nga mangusito pati i elder ira. Nu rasonable anna mapakalinno ira, ariadda maganassing nga mawawan i respeto nira nu egga bagu, anna importante nga informasion nga mamaguyu nira nga nonopan uli i nadesisionadda ngana. Sigga-paran nakuan ira nga ulian i appana-panono anna desisiodda nu mepangngo, anna tuttulattam nakuan gapa yatun nga ehemplo. Mangipagaram yatun tu imammo anna unnug ta kongregasion.​—King. 6:1-4.

17. Kunnasi nga mas mapakasta i paddesisiottam?

¹⁷ Mas madammo i karuan nga desision. Kawagan nga nonopan anna ipakimallo tu mapia yatun ira nga klase na desision, yatutta mapappasa labbi i tiempo. Meparubang ta desision nga mangatawa onu sinni i paki-atawan na karuan nga Cristiano. Tadday paga nga serioso nga desision nga posible nga mangiyawa tu aru nga bendision ay nu kunnasi anna nu kanni nga mattallung ta ngamin-tiempo nga ministerio. Tatun ira nga gannug, importante nga buu i pattalo tam kani Jehova nga mawayya anna talaga masirib nga igiyana ittam. (Prov. 1:5) Yatutta, importante nga mappegiya tam ta Biblia nga paggafuan na kapianan nga tabarang anna ipakimallo tam i pangigiya ni Jehova. Daddamman gapa nga iddan ittam ni Jehova tu kualidad ira nga kawagan tapenu makapaddesisiottam nga mekunnay ta urena. Nu meparubang ta importante ira nga desision, iyugali tam nga iyavu: ‘Mangipasingan kari yaw nga desision tu ayatakku si Jehova? Mangiyawa kari yaw tu pagayaya anna imammo ta familià? Mangipasingan kari yaw nga minappasensia anna masippo ngà?’

18. Ngatta ekspektan ni Jehova nga mangngua tam tu sarili tam ira nga desision?

¹⁸ Ari ittam fuersan ni Jehova nga ayatan anna passerbian yaya. Sittam lagapa i mappili tatun. Mekunnay ta lallaguray nga niyawana nittam, irespetona i responsibilidad anna kepangngattattam nga ‘pilian para ta baggi tam’ nu passerbiattam yaya. (Jos. 24:15; Ecl. 5:4) Ngem ekspektanna nga itrabahu tam i desision ira nga kuattam base ta pangigiyana. Gukaban na pattalo ta pangngua ni Jehova ta ganna-gannug anna ta meddu ira nga prinsipiona nga niyawana, makakua ittam tu masirib ira nga desision anna mapakurug tam nga matuyag tam ta ngamin nga kukukuattam.​—Sant. 1:5-8.