1. Anni i nitalo ni Jehova ta mappagana?

PINARATU ni Jehova i ollu nga magatawa nga egga i pakkaragada nga mapeggan tu ána. Fustu gafu i kagian na Biblia: “Regalu nga naggafu ta YAFU i ána ira.” (Sal. 127:3) Anni i kebalinan natun? Imajinan nga dakal nga balor na kuartu i nitalo nikaw na madukko nga kofummu. Anni i matageno mu? Siguradu nga magayayya ka nga egga i pattalona nikaw. Ngem baka mavurukka nu kunnasim nga mepappan i kuartuna. Si Jehova, i kadukkattan nga Kofuttam, ay nangitalo ta mappagana tu tangngalladda nga mas nabalor anne ta kuartu. Nitalona nira i responsibilidad tapenu siguraduan nga matangngallan tu mapia i ánada anna magayayya ira.

2. Anni ira nga pakkiavu i gigiammuattam?

² Sinni i maddesision nu magana anna nu kanni mapeggan tu ana i magatawa? Anni i makua na mappagana tapenu moffunan i ánada nga mapeggan tu magayayya nga pattolay? Ikonsidera i karuan nga prinsipio nga malegan ta Uvovug na Dios nga makoffun ta Cristiano ira nga magatawa tapenu makapaddesision tu mapia.

3. (a) Sinni i maddesision nu mapeggan tu ána i magatawa? (b) Anni nakuan nga prinsipio ira ta Biblia i daddamman na kokkofun anna familia na magatawa?

³ Ta karuan nga kultura, ekspektan na totolay nga insigida nga mapeggan tu ána i bagu kasal nga magatawa. Baka pilitan paga ira na familiada anna na tanakuan nga tuttulan yatun nga kostumbre. Kunna tadday nga brother ta Asia nga si Jethro, “Ta kongregasion, pilitan na magatawa ira nga egga i anada danuri magatawa nga awan tu anada nga mapeggan tu ana.”  Kunna paga na brother nga si Jeffrey nga taga-Asia, “Ikagi na karuan ta magatawa nga awan tu anada nga awan sangaw tu manangngaw nira sonu bako anna lakay ngana ira.” Ngem, i magatawa mismu i maddisidi nu mapeggan ira tu ána. Ira lagapa i maddesision; responsibilidadda yatun. (Gal. 6:5) Siempre, kayà na kokkofun anna familia nga magayayya i bagu nga magatawa. Ngem mawag tu daddamman na ngamin nga i magatawa i maddesision nu kayàda i mapeggan tu ána onu ari.​—1 Tes. 4:11.

4-5. Anni nga dua nga topiko i mawag nga paguvovugan na mannobio, anna sonu anni i kapianan nga tiempo nga kuadda yatun? Iyesplika.

⁴ Mawag tu pannonopan tu mapia na magatawa nga naddesision tu mapeggan tu ána i dua nga importante nga pakkiavu: Ollu, sonu annida kayà nga mapeggan tu ána? Mekadua, piga i kayàda nga ana? Sonu anni i kapianan nga tiempo nga paguvovugadda yatun? Ngatta importante yatun nga dua nga topiko?

⁵ Ta aru nga situasion, mas makasta nu nige makkasal i mannobio, paguvovugadda tu mapia i meyannung ta kapeggan tu ana. Ngatta? Megafu ta importante nga parehu i pagimammada tatun nga gannug. Mawag gapa nga ikonsiderada nu preparadu ira tatun nga responsibilidad. Egga ira magatawa nga pinappasada labbi i tadday onu dua ragun kabalin na kasalda nigeda mapeggan tu ána megafu ta aru nga tiempo anna sikan i ufutadda noka ta panangngal ta ànada. Ammuda nga nu maginnag paga labbi ira, egga i tiempoda nga magadjust bilang magatawa anna mas maddukko ira ta kataggi-tadday.​—Efe. 5:33.

6. Anni i nadisidi na karuan nga magatawa megafu ta mattolay ittam ngana ta tiempo na ziga-riga?

⁶ Pinili na karuan nga Cristiano nga parigan i tallu nga ana ni Noe anna i attawada. Ariadda insigida nga napeggan tu ana. (Gen. 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2 Ped. 2:5) Neyarig ni Jesus i tiempo tam “ta tiempo ni Noe,” anna awan tu duda nga mattolay ittam ngana ta tiempo na “ziga-riga.” (Mat. 24:37; 2 Tim. 3:1) Megafu tatun, naddisidi i karuan nga magatawa nga italattan labbi i kapeggan tu ána tapenu mas aru paga i tiempoda ta pamministerio.

7. Kunnasi makoffun ta magatawa i prinsipio nga mabibbig ta Lucas 14:28, 29 anna Proverbio 21:5?

⁷ Nu planowan na magatawa nu mapeggan ira tu ána anna nu piga, masirib ira nu ‘karkuladda nu piga i magasto.’ (Bibbigan i Lucas 14:28, 29.) Ammu na magana nga ari laman nga magasto i pamadakal tu ána, nu ari, makofu paga yatun tu tiempo anna  sikan. Yari tu importante gafu nga ikonsidera yaw na magatawa: ‘Mawag kari tu sikami dua i mattrabahu tapenu magatammi i pakawagan na familiami? Parehu kari i pagimammami nu anni i mekonsidera nga importante ira nga pakawagan na familiami? Nu parehu kami nga mattrabahu, sinni i manangngaw ta ánami? Sinni i mammolde ta appanono anna agguyu-guyuda?’ Nu masippo nga paguvovugan na magatawa danatun nga pakkiavu, meyaplikada i mabibbig ta Proverbio 21:5.​—Bibbigan.

8. Anni ira nga mariga nga situasion i ekspektan na magatawa ira nga Cristiano, anna anni i kuan na minaggiddu nga atawa nga lalaki?

⁸ I tadday nga ana ay mawagna anna mepangngo ta aru nga tiempo anna sikan na maganana. Yatutta nu natturunug i ána na magatawa, baka marigatan ira nga meyawa i kawagan nga atension na kada abbing. Inamin na magatawa ira nga baraddi paga laman i ánada nga narigatan ira. Awayyana nga kanayun nga mababbannag ta pisikal anna emosional i yena. Megafu ta bannagna, baka nga awan ngana tu sikanna nga makagigiammu, makimallo, anna regular nga makiparte ta ministerio. Awayyana nga marigatan gapa yayya nga maffokus ta study ira yatutta ari mabenefisiowan tatun. Siempre, i minaggiddu nga atawa nga lalaki ay kuanna i adde na mawayyana tapenu suportan i atawana nu kawagan na ánada i atension, ta study anna ta balay. Angngariganna, puedena duffunan i atawana ta trabahu ira ta balay. Kuanna i adde na mawayyana tapenu siguraduan nga mabenefisiowan ira ngamin ta regular nga programa na Paddayarayaw na Familia. Regular nga vulunan na Cristiano nga yama i familiana ta ministerio.

9-10. Anni nakuan i kuan na mappagana tapenu moffunan i ánada?

⁹ Anni i karuan nga makua na mappagana tapenu moffunan i ánada nga gigiammuan nga ayatan si Jehova? Kunnasida maprotektan i ánada ta peligro ira naw nga marake nga mundo? Ikonsidera i karuan nga dakkua nga puede kuan na mappagana.

¹⁰ Ipakimallo i uffun ni Jehova. Innattam i ehemplo ni Manoa anna na atawana, nga magana ni Samson. Turi ta nammuan ni Manoa anna na atawana nga mapeggan ira tu ana nga lalaki, nakimemallo yayya kani Jehova tapenu duffunan ira ta pamadakal ta anada.

11. Kunnasi maparigan na magana i ehemplo ni Manoa kagitta na mabibbig ta Ukum Ira 13:8?

¹¹ Nakagigiammu ta ehemplo ni Manoa da Nihad anni Alma nga taga-Bosnia and  Herzegovina. Niyesplikada: “Kagitta ni Manoa, nakimemallo kami gapa kani Jehova tapenu tudduan nakami nu kunnasi mabbalin tu mapia nga magana. Sinabbag ni Jehova i pakimallomi ira ta nadduruma nga gannug—gukaban na Biblia, nebase-Biblia ira nga literatura, study ira, anna kombension.”​—Bibbigan i Ukum Ira 13:8.

12. Anni nga ehemplo i nipasingan ni Jose anni Maria ta ánada?

¹² Manuddu gukaban na ehemplo. Importante nu anni i kagiammu; ngem, mas dakal i efektona ta ana mu i kukukuammu. Siguradu ittam nga makasta i ehemplo ni Jose anni Maria ta ánada, nelagum ngana kani Jesus. Nattrabahu tu mapia si Jose tapenu suportan i familiana. Pinagaramna paga i tangabbalayanna nga tagibaloran i espiritual ira nga gannug. (Deut. 4:9, 10) Maski nu ari obligan na Dob si Jose nga ivulu i familiana ta Jerusalem “kada dagun” tapenu iselebra i Paskua, kingnguana lagapa yatun. (Luc. 2:41, 42) Awayyana nga imammatan na yama ira ta kaggawanna nga mariga, makofu tu oras, anna mangina i kunnatun ira nga pabbiahe. Ngem, manawag nga tagibaloran ni Jose i espiritual ira nga gannug anna nitudduna ta ánana nga kunnatun gapa i kuadda. Kabisadu gapa ni Maria i Katurakan. Gukaban na uvovug anna ehemplona, siguradu nga sinudduanna i ánana nga ayatan i Uvovug na Dios.

13. Kunnasi pinarigan na tadday nga magatawa i ehemplo ni Jose anni Maria?

¹³ Kayà parigan ni Nihad anni Alma, nga nakagi ta gafu, i ehemplo ni Jose anni Maria. Kunnasi nakoffun yatun ta pamadakalda ta anada nga lalaki tapenu ayatan anna passerbianna i Dios? Kudda, “Gukaban na istilo na pattolemi, nipasingammi ta anami nu kunnasi i kasta na pattolay segun ta prinsipio ira ni Jehova.” Kunna paga ni Nihad, “Mabbalikka tu klase na tolay nga kayà mu nga pabbalinan na ana mu.”

14. Ngatta mawag tu ammuan na mappagana i kokkofun na ánada?

¹⁴ Uffunan i ána mu nga mappili tu mapia nga kokkofun. Mawag tu parehu nga ammuan na yama anna yena nu sinni i kokkofun na ánada anna nu anni i kukukuadda. Nelagum tatun i pangammu nu sinni i kikkibbidan na ánada ta social media anna ta cellphone-da. Mainfluwensian na kokkofudda i appanono anna i agguyu-guyuda.​—1 Cor. 15:33.

15. Anni i magigiammu na mappagana ta ehemplo ni Jessie?

¹⁵ Anni i makua na mappagana nu ariadda kuruga ammu i mangusa tu kompiuter onu gadyet ira? Kunnaw i kinagi ni Jessie, tadday nga yama nga taga-Pilipinas: “Baddi laman i ammumi meyannung ta teknolohia. Ngem ari nakefugag yatun nikami nga ituddu ta ánami i posible ira nga peligro na elektroniko nga gadyet.” Ari nigamma ni Jessie i pangusa na ánana ta gadyet ira megafu laman ta arianna ammu nga usan danatun. Niyesplikana: “Kinagì ta ána ku nga makasta nu usadda i gadyetda ira tapenu maggigiammu tu bagu nga lengguahe, mapprepara para ta study ira, anna mabbibbig tu Biblia kadaggaw.” Nu mappagana kamu, nebibbig anna nepakanawagnu kari ngana ta ánanu i rasonable nga tabarang meyannung ta pat-text anna pap-post tu letratu ta Internet nga malegan ta seksion nga “Tinedyer” ta jw.org^®? Nipagirom kari ngana i video ira nga Kontroladum Kari i Gadyet Mu onu Siko i Kokkontrolanna? anna i Magimmugug ta Pangusa tu Social Network? * Dakal i meyuffun natun nga material ta panuddum ta ána mu nga masirib nga usadda i gadyet ira.​—Prov. 13:20.

16. Anni i kingngua na aru nga magana, anna anni i resulta natun?

 ¹⁶ Kuan na aru nga mappagana i mawayyada tapenu mangiyunnug nga makavulu na ánada danuri makasta i ehemploda ta passerbi ta Dios. Angngariganna, maruddu nga imbitan da N’Déni anni Bomine, magatawa nga taga-Côte d’Ivoire i manangngal ta sirkito nga maddian ta baleda. Istorian ni N’Déni: Kakkasta i efekto natun ta kaka nga anami nga lalaki. Nappayunir yayya anna massesserbi ngana yayya sangawe bilang substitute circuit overseer.” Meyunnugnu kari gapa i kunnatun nga pakkaravulu para ta ánanu?

17-18. Kanni nakuan nga igafu na mappagana nga sanayan i ánada?

¹⁷ Igafu i passanay ta ána ta kabbidda. Mas makasta nu sinanay ngana na mappagana i ánada ta kabbidda. (Prov. 22:6) Ikonsidera si Timoteo nga ta paddakalna ay nevulu kani Pablo nga mabbiahe. Si Timoteo ay sinanay na yenana nga si Eunice anna na kakona nga si Loida ‘namegafu paga ta kabbinna.’​—2 Tim. 1:5; 3:15.

¹⁸ Nawayya gapa da Jean-Claude anni Peace, tadday nga magatawa nga taga-Côte d’Ivoire, nga padakallan i ngamin nga annam nga ánada tapenu ayatan anna passerbian si Jehova. Anni i nakoffun nira nga mavviktoria? Sinuttulda i ehemplo da Eunice anni Loida. Kudda, “Nipatalattomi i Uvovug na Dios ta ánami namegafu ta kabbidda, ari nabbayag kabalidda nga neyana.”​—Deut. 6:6, 7.

19. Anni i nelagum ta pangipatalatto ta Uvovug na Dios ta ánanu?

¹⁹ Anni kebalinan na ‘ipatalatto’ i Uvovug ni Jehova ta ána mu? I kebalinan na ‘ipatalatto,’ ay “ituddu anna iperaddam gukaban na mamippiga nga pangitotoli.” Makua yatun na mappagana nu kanayun nga egga i tiempoda para ta baraddi nga ánada. Nu mittan, baka matupa onu molang i mappagana nga itotoli ta ánada i kayàda nga ipakua. Ngem imammatan na mappagana nga tiansa nira yaw tapenu moffunan i ánada nga alippawatan i Uvovug na Dios anna iyaplika yatun.

20. Ipakanawag nu kunnasi nga meyaplika ta pamadakal ta ána i Salmo 127:4?

²⁰ Ammuan tu mapia i ánanu. Ta Salmo 127, negitta i ána ta pana ira. (Bibbigan i Salmo 127:4.) Nu kunnasi nga posible nga nadduruma i neyusa nga material ta pamadday ta pana  ira, anna awayyana nga nadduruma i kadakal natun, nadduruma gapa i kada ana. Mawag gafu nga ammuan na mappagana nu kunnasi nga sanayan i kada tadday ta ánada. Kunnaw i kagian na magatawa nga taga-Israel nu anni i nakoffun nira tapenu makasta i pamadakalda ta dua nga ánada nga masserbi kani Jehova, “Massina i pinangikonduktami tu paggigiammu tu Biblia ta kada tadday nira.” Siempre, kada ulu na familia i maddisidi nu kawagan onu posible i kunnatun nga istilo na paggigiammu.

21. Anni nga uffun i ekspektan na mappagana kani Jehova?

²¹ Egga ira tiempo nga matageno na mappagana nga kitezziga nga tudduan i ánada, ngem regalu maggafu kani Jehova i ána. Kanayun yayya nga sigga-paran nga manguffun. Kakayàna nga ginnan i pakimallo na mappagana. Anna tabbaganna danatun nga pakimallo gukaban na Biblia, na publikasiottam ira, anna na ehemplo anna tabarang na ekspiriensadu ira nga magana ta kongregasion.

22. Anni i kakastan nga meyawa na mappagana ta ánada?

²² Aru i makkagi nga i pamadakal ta ána ay tadday nga proyekto nga mabbayag tu 20 dagun, ngem kakuruganna, ari vuluvuga magimmang i magana ta pabbalin tu magana. Nelagum ta kakastan nga meyawada ta ánada ay i aya, tiempo, anna i nebase-Biblia nga passanay. Madduruma i reaksion na kada ana ta passanay. Ngem aru nira i pinadakal na mappagana nga mangiddu kani Jehova, anna matagenoda i kunna natageno ni Joanna Mae, tadday nga sister ta Asia: “Nu nononopakku i pinassanay nio na magana ku, kuruga mappabalo ngà nga dinisiplinadà anna sinudduaddà nga ayatan si Jehova. Ari laman tu inango i niyawada nio, nu ari, i kappagayayya paga nga pattolay.” (Prov. 23:24, 25) Kunnatun gapa i matageno na minillion nga wawwaragi tam.