1, 2. (a) Kunnasi nga megitta yaw nga sistema na ganna-gannug ta nasentensian nga kriminal? (Innan i letratu ta gafu na artikulo.) (b) Anni i reaksion ta kadaralna yaw nga marake nga sistema?

“DEAD MAN WALKING!” (“AWANG NGANA, NATAY NGANA!”) Gugguyaggan na presu ira i seldada anna ikukkulleda yatun durante nga melawan i kriminal ta seldana. Ngatta gapa ikulle na guardia i kunnatun? Makasta mabba i gawa-gawayyanna; awan tu takina nga mamappeligro ta inangona. Ngem, itulug yaya na guardia ira ta lugar na kepatayanna. Kagitta na natay ngana yatun nga nasentensian nga kriminal. *

² Negitta i maddaggun nga sistema na ganna-gannug tatun nga lalaki nga nasentensian nga matay. Nabayag ngana nga nasentensian yaw nga marake nga mundo, anna aranni ngana i kakastiguna. Kagian na Biblia: “Mapawan i mundo.” (1 Juan 2:17) Siguradu i pangultimona yaw nga sistema. Ngem, egga i dakal nga padduman na pangultimo na sistema na mundo kumpara tatun nga presu. Ta pappatay ta presu, awayya nga mapprotesta i karuan, kuestionan i hustisia onu magiddanama nga italattan na korte i kapatena. Ngem ta situasionna yaw nga mundo, nekazza  ngana na perfekto anna balanse nga Soberano ta interu uniberso i sentensiana. (Deut. 32:4) Awan tu mangitalattan ta kadaralna, anna awan tu madduda ta hustisia na pamanunnu. Kabalin na kadaralna, umanugu i ngamin nga masirib nga pinaratu nga netuppal i hustisia. Kuruga makapabannay yatun!

3. Anni i appa nga gigiammuattam nga mapawan sonu duttal i Pappatulan na Dios?

³ Anni gafu i nelagum ta “mundo” nga “mapawan”? Mapawan i ikonsidera na totolay nga normal ira nga parte na pattolay ta maddaggun. Kaddaddam kari nga dumug yatun? Ari! Ta kakuruganna, importante yatun nga parte na “Mapia nga Dumug na Pammaguray na Dios.” (Mat. 24:14) Yatutta, maffokus ittam nu anni i mapawan sonu duttal i Pappatulan na Dios. Ikonsidera tam i appa: marake nga totolay, darogas nga organisasion, marake nga annangngua, anna kaddaraddam nga situasion. Ta kada situasion, usitakkattam (1) nu kunnasi makafekto yatun ta pattoletam, (2) anni i kuan ni Jehova tatun, anna (3) nu kunnasina talianan danatun tu mas makasta.

4. Kunnasi ittam mafektan na marake nga totolay?

⁴ Kunnasi makafekto nittam i marake nga totolay? Kabalin nga neprofesiya nga “duttal noka i ziga-riga,” nainspiran si apostol Pablo nga itura: “I totolay ira nga marakay anna danuri i minaggappa-appe ay mabbalin tu mas marakay.” (2 Tim. 3:1-5, 13) Nasingammu ngana kari nga mesissimmu yatun nga profesiya? Aru nittam i nabiktima na marake nga totolay gittana vayolente nga mangananassing, minaggazzi nga mapprotesta, anna kriminal ira. Gagangay nga marake i karuan; impostor gapa i karuan, nga magappappe ira nga masippo. Maski paga nu ari ittam nga nabiktima, mafektan ittam lagapa natun nga marake nga totolay. Mattaki i futu tam nu mannammuattam i kappaganassing ira nga kingnguada. Talaga kakkadda-kaddag nu kunnasi nga maltratuan na marake i abbarabbing, babbako anna lallakay, anna tanakuan paga ira nga awan tu awawayyada. Mangipasingan i marake nga totolay tu espiritu nga ari nga mepangngo ta totolay, maka-animal anna makademonio. (Sant. 3:15) Kappagayaya ta labanan na mapia nga dumug na Uvovug na Dios i kunnatun ira nga marake nga dumug.

5. (a) Anni paga i tiansa nga vuka para ta marake ira? (b) Anni i pabbalinan na marake nga totolay nga manaki manguli?

⁵ Anni i kuan ni Jehova? Ta maddaggun, iddan ni Jehova tu tiansa nga manguli i marake nga totolay. (Isa. 55:7) Bilang indibidual, ariadda paga nalawà i ultimo nga pangukumda. Yaw nga sistema i talaga nga nasentensian. Ngem kunnasi danuri manaki nga manguli, nga tulu-tuloy nga massuporta taw nga sistema adde ta tiempo na dakal nga ziga-riga? Nipromesa ni Jehova nga pawananna i marake nga totolay ta davvun adde noka. (Bibbigan i Salmo 37:10.) Abbattan danuri marake nga melilli ira tatun nga pangukum. Taw nga mundo, aru i malalaki nga mangitagu ta kukukuadda, anna maruddu nga makalusut ira ta resulta na kakastigu anna kukukuadda. (Job 21:7, 9) Iperaddam nittam na Biblia: “Megafu ta i mata ira na Dios ay egga ta kukukuan na tadday nga tolay, anna masinganna i ngamin nga dakkuana. Awan tu kinazibbo onu karibbattan nga awayya pattaguan na marake ira.” (Job 34:21, 22) Awan tu metagu kani Jehova nga Dios. Awan tu impostor nga makelogo sa; awan tu kuruga mazibbo nga mangifugag ta awan tu limitasionna nga paningan na Dios nga masita i kononaggan na ganna-gannug. Kabalin na Armagedon, alegattam i dian na marake ira, ngem ariattam  ira masingan. Mapawan ngana ira adde noka!—Sal. 37:12-15.

6. Sinni i manali ta marake nga totolay, anna ngatta mapia nga dumug yatun?

⁶ Sinni i manali ta marake nga totolay? Napafutuan nga nipromesa ni Jehova: “I minappakalinno ay irensiad-da i davvun, anna mattolay ira ta imammo nga mannanayun.” Tapus ta parehu nga salmo, mabibbig tam: “I matunung ira ay irensiad-da i davvun, anna maddian ira taw tu mannanayun.” (Sal. 37:11, 29) Sinni danuri “i minappakalinno” anna “i matunung”? I minappakalinno ay danuri masippo nga mangaksepta ta tuttuddu anna pangigiya ni Jehova; i matunung ay danuri magayaya nga kuan nu anni i matunung ta arubang ni Jehova nga Dios. Ta maddaggun, mas aru i marake nga totolay anne ta matunung. Ngem ta duttal nga napabagu nga mundo, ari nga mabbalin tu mas aru onu mas baddi danuri minappakalinno anna matunung; ira laman i matolay. Siguradu nga mabbalin tu paraiso i davvun nu kunnatun i klase na totolay!

7. Kunnasi ittam mafektan na darogas ira nga organisasion?

⁷ Kunnasi ittam mafektan na darogas nga organisasion? Aru ta marake nga nesimmu taw nga mundo ay ari nga kingngua na indibidual nu ari na organisasion ira. Angngariganna, nonopan i relihioso ira nga organisasion nga mangilloko ta minillion nga totolay meyannung ta Dios, kinamatalo na Biblia, i mesimmu ta mundo anna ta totolay—anna aru paga ira nga topiko. Onu kunnasi gapa i gobiernu nga mangipagaram ta gerra, anna mamatay megafu ta etniko nga lahi, nga mammaltratu ta pobre anna makafi ira, nga maddepende ta paddarogas anna faboritismo? Kunnasi gapa danuri minakkakkam nga korporasion nga daralan i pallevu, ufutan i gagangay nga kayamanan na davvun, anna abusuan i komfiansa na gumatang ira nga mamarriku ta piga laman durante nga mazziga-riga i minillion nga totolay? Siguradu nga responsable yaw ira nga darogas nga organisasion ta kaddaraddam nga pattolay ta mundo.

8. Segun ta Biblia, anni i mesimmu ta organisasion ira nga kagitta na ari vuluvuga nga madaral?

⁸ Anni i kuan ni Jehova? Mamegafu i dakal nga ziga sonu labanan na pulitikal nga elemento i ngamin nga falso nga organisasion na relihion nga irepresenta na minakkigannug nga magalan tu Babilonia nga Dakal. (Nep. 17:1, 2, 16; 18:1-4) Permanente nga madaral yatun ira nga relihioso nga organisasion. Inusa na Biblia i vuku-vukig anna isla ira tapenu mepasingan i aru nga organisasion anna institusion nga kagitta na ari vuluvuga nga madaral na totolay. (Bibbigan i Nepakannammu 6:14.) Niprofesiya na Uvovug na Dios nga magugguyag i fundasion na gobiernu ira anna ngamin nga organisasion nga maddepende tatun. Mangultimo i dakal nga ziga gukaban na kadaral na ngamin nga gobiernuna yaw nga sistema anna danuri massuporta nira kontra ta Pappatulan na Dios. (Jer. 25:31-33) Sonu kua, awan vuluvuga ngana tu darogas nga organisasion!

9. Ngatta makasiguradu ittam nga organisadu noka i bagu nga davvun?

⁹ Anni i manali ta darogas nga organisasion? Kabalin na Armagedon, egga paga kari sangaw i organisasion ta davvun? Kagian na Biblia: “Ngem innaggat-tam i nitabba na Dios nga bagu nga langi anna bagu nga davvun nga pammagurayan na katunung.” (2 Ped. 3:13) Mapawan i dana nga langi anna davvun, i darogas ira nga gobiernu kunne na gapa i neravvunan nga organisasion nga kontroladuda. Anni i manali nira? Kebalinan na termino nga “bagu nga langi anna bagu nga davvun” nga egga  noka i bagu nga gobiernu anna bagu nga neravvunan nga organisasion nga pammagurayanna. I pappatulan nga pammagurayan ni Jesus ay perfekto nga mangipasingan tu personalidad ni Jehova, i Dios na unnug. (1 Cor. 14:33) Yatutta, ma-organisa noka i “bagu nga davvun.” Mapeggan tu mapia nga lallaki nga manangngal ta ganna-gannug. (Sal. 45:16) Igiya ira ni Cristo anna na 144,000 nga makipammaguray nga kavuluna. Nonopammu i tiempo sonu ngamin nga darogas nga organisasion ay talianan na tattadday, organisadu, anna mapammakatalakkan nga organisasion!

10. Anni nga marake nga annangngua i aru ta pallevumu, anna anni i efektona nikaw anna ta familiam?

¹⁰ Kunnasi ittam mafektan na marake nga annangngua? Mattolay ittam ta mundo nga napannu tu kinamarake. Napakaru ta maddaggun nga sistema na ganna-gannug i imoral, ari mapammakatalakkan, anna vayolente nga annangngua. Maruddu nga marigatan i magana ta papprotekta ta ánada tatun ira nga kinamarake. Ipoppollu gapa na industria na dibersion i ngamin nga klase na kinamarake durante nga ariadda irespeto i estandarte ni Jehova nu anni i matunung anna i marake. (Isa. 5:20) Ari mappa-afekto i kurug ira nga Cristiano ta kunnatun ira nga usu. Mappursigi ira nga protektan i integridadda ta pallevu nga awan tu respeto na ta estandarte ira ni Jehova.

11. Anni i magigiammu tam ta pangukum ni Jehova ta Sodoma anna Gomora?

¹¹ Anni i kuan ni Jehova meyannung ta marake nga annangngua? Daddamman nu anni i kingnguana gari ta kinamarake nga nawwara ta Sodoma anna Gomora. (Bibbigan i 2 Pedro 2:6-8.) Nazziga-riga i matunung nga si Lot ta ngamin nga kinamarake ta pallevuna anna na familiana. Turi ta zinaral ni Jehova i interu nga rehion, mas paga ta pangultimo laman ta kinamarake i kingnguana. ‘Nipasinganna i mesimmu ta totolay nga ari maganassing ta Dios.’ Nu kunnasi nga pinangultimo ni Jehova i imoral ira nga aktibidad gari, pangultimuanna gapa i parehu nga marake nga annangngua ta maddaggun sonu irattalna i pangukum kontra ta sistema na ganna-gannug ta maddaggun.

12. Anni ira nga aktibidad i kakayàmu kuan sonu mapawan yaw nga sistema na ganna-gannug?

¹² Anni i manali ta marake nga annangngua? Napakaru noka i kappagayaya nga makua ta Paraiso nga davvun. Nonopan i makakkasta nga trabahu nga pabbalinan tu paraiso yaw nga planeta onu pappataddag tu sarili nga baletam anna na iddukattam ira. Ikonsidera i eksena nga dafungan i minillion nga natay ta paginnoleda anna tudduan ira meyannung ta estandarte ni Jehova kunne na gapa ta historia na pakilallanna ta totolay. (Isa. 65:21, 22; King. 24:15) Mapannu tu aktibidad ira i pattoletam nga makoffun ta pagayaya tam anna ta paddayaw kani Jehova!

13. Anni ira i kaddaraddam nga resulta na rebelyon da Satanas, Adan, anna Eva ta maddaggun?

¹³ Kunnasi makafekto nittam i kaddaraddam nga situasion? Marresulta tu kaddaraddam nga situasion taw ta davvun i marake nga totolay, darogas ira nga organisasion, anna marake ira nga annangngua. Sinni nittam i makapakkagi nga ari mafektan na gerra, ziga ta pattolay, onu ta pangireruma megafu ta lahi? Anna kunnasi gapa i taki anna patay? Afektadu ittam ngamin natun nga situasion. Direkta nga resulta yatun na rebelyon kontra kani Jehova ta parte na tallu nga marake nga indibidual—da Satanas, Adan, anna Eva. Awan vuluvuga nittam i  makalisi ta marake nga efekto na rebelyodda.

14. Anni i kuan ni Jehova ta kaddaraddam nga situasion? Mangiyawa tu angngarigan.

¹⁴ Anni i kuan ni Jehova ta kaddaraddam nga situasion? Nonopan i gerra. Nipromesa ni Jehova nga interamente nga pangultimuan yatun. (Bibbigan i Salmo 46:8, 9.) Kunnasi gapa i taki? Pawananna yatun noka! (Isa. 33:24) I patay? Alsanna yatun tu mannanayun! (Isa. 25:8) Panguriananna i ziga na pattolay. (Sal. 72:12-16) Kunnatun gapa i kuanna ta tanakuan paga nga kaddaraddam nga situasion nga mamarriga ta pattolay ta maddaggun. Papanawanna i marake nga “mammaguray” naw nga sistema na mundo, megafu ta mawawan ngana gabbalaman i marake nga influwensia na espiritu ni Satanas anna na demoniona ira.—Efe. 2:2.

15. Anni ira nga gannug nga mannanayun nga mapawan kabalin na Armagedon?

¹⁵ Meletratum kari ta nonomu i mundo nga awan ngana tu gerra, taki, onu patay? Fugurammu—awan vuluvuga tu suddalu maski sitaw! Awan tu armas ira onu monumento ira megafu ta gerra. Awan tu hospital, doktor, nars, onu health insurance; awan tu morge, funeraria, magimbalsamu, onu sementeriu ira! Awan ngana tu krimen, industria na seguridad, alarm system, pulis, onu kandadu onu annusi! Nonopammu nga awan ngana tu problema nga mamavvurung ta nono anna ta futu.

16, 17. (a) Anni nga banna-bannay i matageno danuri mapaliag ta Armagedon? Iyilustra. (b) Kunnasi tam masiguradu nga matolay kabalin nga mapawan i dana nga mundo?

¹⁶ Kunnasi i pattolay sonu awan ngana i kavvuru-vurung nga situasion? Mariga nga nonopan. Nabayag ittam nga nattolay taw ta dana nga mundo nga ariattam ngana matageno nu kunnasi ittam narigatan ta situasionna ira. Nu kunnasi gapa nga napenam ngana ta guni na tren danuri totolay nga maddian aranni ta istasion na tren, anna danuri maddian aranni ta pagitabakkan tu basura nga ariadda ngana mavuyutan. Ngem talaga makapabannay nu alsammu ngamin yatun nga negatibo nga ganna-gannug!

¹⁷ Anni i manali ta ziga-riga nga mataga-tageno tam? I Salmo 37:11 ay makkagi: “Mattolay ira ta imammo nga mannanayun.” Ari kari nga makatukkal ta futu yatun? Yatun i kayà ni Jehova para nikaw. Yatutta, kuammu ngamin i adde na mawayyam nga maddukko kani Jehova nga Dios anna ta organisasionna ta maddaggun nga kaddaraddam nga pangurianan ira nga aggaw! Tagibaloran i iddanamam, pannonopan yatun, kuammu tu kurug yatun ta nono anna futum—anna kanayun nga ikagim yatun ta tanakuan! (1 Tim. 4:15, 16; 1 Ped. 3:15) Nu kunnatun, makasiguradu ka nga ariammu melavu ta nasentensian nga dana nga mundo. Mattalupaddiakka lallagu nga matolay anna magayaya adde noka!