Manoli ta naddianna

Manoli ta table of contents

ISTORIA NA PATTOLAY

Posible i Ngamin nga Gannug Kani Jehova

Posible i Ngamin nga Gannug Kani Jehova

“AWAN dang noka tu patay, anna mapaginnolay maski danuri natay.” Ari sadya nga naginna na atawà nga si Mairambubu yatun durante nga mabbiahe ta bus. Naginteres yayya anna kayàna paga nga mas makagigiammu. Turi ta nagimmang i bus anna nakkakazza i pasaheru ira, zinaddagna i babay nga nakkagi tatun. I ngagan natun ay Apun Mambetsadykova, anna tadday yayya ta Saksi ira ni Jehova. Delikadu i makibbida ta Saksi ira tatun nga tiempo, ngem turi kua, inuli na nagigiammumi kani Apun i pattolemi.

MATTRABAHU TA UMMA ADDE TA GABI

Neyana ngà turi 1937 ta kolkhoz, tadday nga koman na gobiernu, aranni ta Tokmok, Kyrgyzstan. Kyrgyz i lahi na familiami, anna maguvovug kami tu Kyrgyz. Trabahador ta koman i magana ku, anna makkusetcha ira ta kolkhoz mamegafu ta umma adde ta gabi. Regular nga meddan tu suplay nga makan i trabahador ira, ngem mittan laman ira massueldu kada dagun. Marigi-rigatan i yenà ta panangngaw niakan anna ta uriakku nga babay. Kabalin na lima ragun nga pagiskuela, namegafu ngà dang gapa nga mattrabahu ta kolkhoz.

Vuki-vukig na Teskey Ala-Too

Puru pobre i totolay ta lugar nga paddianammi, anna kabbannag i mattrabahu tapenu mattolay. Megafu ta kabataan ngà paga, amme kuruga ninono i gakkag na pattolay onu i mappange. Kakku kuruga nanono nga ulian na kappabbaw ira nga kinakurug meyannung kani Jehova nga Dios anna ta gakkagna i pattolè. Interesante nga istoria i pakadde na mensahe ta Kyrgyzstan anna i pawwara natun. Namegafu yatun ta lugarmi ta sigiran nga parte na Kyrgyzstan.

NIRATTAL DANURI DATI NGA NAPAPANAW I KINAKURUG TA KYRGYZSTAN

Naggamu i kinakurug meyannung kani Jehova nga Dios ta Kyrgyzstan turi dekada 1950. Tapenu posible yatun, mawag tu labanan i mafuersa nga ideolohiya na Komunista. Ngatta? I Kyrgyzstan ta maddaggun ay dati nga sakup na Union of Soviet Socialist Republics (USSR). Ta interu nga USSR, nattalupaddian nga neutral i Saksi ira ni Jehova ta pulitikal ira nga isyu. (Juan 18:36) Yatutta, kalaban na gobiernu nga Komunista i tratuda nira. Ngem awan tu ideolohiya nga makefugag ta Uvovug na Dios nga addetan i giffutuan na masippo nga totolay. Kakuruganna, tadday ta pinaka-importante nga nagigiammù ta interu pattolè ay “ngamin i gannug ay makua” onu posible kani Jehova.​—Mar. 10:27.

Emil Yantzen

Minaru i Saksi ira ni Jehova ta Kyrgyzstan megafu ta paniga-riga. Ngatta kunna? Nelagum ta USSR i rehion na Siberia, nu sitaw netabbo i kalaban ira na Gobiernu. Tagga ta napalabbe danaw nga napapanaw (exile), aru nira i minay ta Kyrgyzstan, anna nivulu na karuan nira i kinakurug. Tadday taw nga dati nga napapanaw si Emil Yantzen, nga neyana ta Kyrgyzstan turi 1919. Neyangay ta tadday nga kampu nga pattrabahuan si Emil tapus nammammuna i Saksi ira tatun. Inalawana i kinakurug tapus milibbe tagga ta 1956. Naddian si Emil aranni ta Sokuluk, ta rehion nga paddianakku. Ta Sokuluk nepataddag i ollu nga kongregasion ta Kyrgyzstan turi 1958.

Victor Vinter

Kabalin na mattanga-ragun, nagali si Victor Vinter ta Sokuluk. Mamippiga nga nazigi-riga yaw nga matalo nga wagi. Namiddua yayya nga nefuku tu taggi tallu-ragun nga sentensia megafu ta neutralidad; tapus mafulu ragun mangana nga nefuku anna lima ragun paga yayya nga netabbo. Ngem ari lagapa nga napagimmang na panara-darum i papprogreso na kurug nga paddayaw.

NEYARANNI I KINAKURUG TA DIAMMI

Eduard Varter

Ta 1963, egga dang 160 nga Saksi ta Kyrgyzstan, anna aru nira i naggafu ta Germany, Ukraine, anna Russia. Nelagum tatun si Eduard Varter, tadday nga exile nga nabawtisowan ta Germany turi ta 1924. Ta dekada 1940, nitabbo yayya na Nazi ira ta kampu nga affukutan, tapus piga ragun kabalin natun, nipatabbo na Komunista ira ta USSR si Eduard ta tanakuan nga lugar. Tagga ta 1961 nagali yaw nga matalo nga brother ta ili na Kant, nga araranni ta paddianakku.

Elizabeth Fot; Aksamai Sultanalieva

Maddian gapa ta Kant si Elizabeth Fot, tadday nga matalo nga aripan ni Jehova. Tadday yayya nga gumaddage. Megafu ta malalaki yayya, mappadage sa tu sinnun i profesional ira gittana doktor anna mestru ira. Tadday ta kostumerna ira i babay nga si Aksamai Sultanalieva, nga atawa na tadday nga ofisial na ofisina na abugadu na magili. Nappadage si Aksamai kani Elizabeth, anna aru i pakkiavuna meyannung ta pattolay anna patay. Direkta nga sinabbag ni Elizabeth i pakkiavuna ira ta Biblia. Nabbalin tu matalikarag nga mallayyagayya tu mapia nga dumug si Aksamai.

Nikolai Chimpoesh

Tatun nga tiempo, si Nikolai Chimpoesh nga taga-Moldova ay neyasayn nga manangngal ta sirkito anna 30 dagun nga nasserbi tu kunnatun. Ari laman nga binisita ni Nikolai i kongregasion ira, nu ari, nangorganisa gapa yayya tu pakkopia anna pangitaneg ta literatura tam ira. Napansin na autoridad yatun nga kukukuanna. Yatutta meddu nga nitabarang ni Eduard Varter kani Nikolai yaw nga pamagaram: “Nu makkiavu i ofisial ira niko, prangka nga kagiammu nira nga maggafu i literatura tam ta hedkuarter ta Brooklyn. Innammu ta mata i ahente na KGB. Ammeng maganassing.”​—Mat. 10:19.

Kabalin natun nga paguvovug, nagalan si Nikolai ta hedkuarter na KGB ta Kant. Inistoriana i tumunug nga nesimmu: “Niyavu na ahente nu sitaw tam ina i literatura tam. Kinagì sa nga nala tam yatun ta Brooklyn. Awan tu metabbagna meyannung tatun. Basta pinapanonà anna kannà dang nga nipagal uli.” Tulu-tuloy nga nilayyagayya natun nga magutu ira nga Saksi i mapia nga dumug ta lugarmi ta sigiran nga parte na Kyrgyzstan. Turi ta nadde gabbalaman na nabalor nga kinakurug meyannung kani Jehova i mismu nga familià ta dekada 1980, ollu nga naginna yatun na atawà nga si Mairambubu.

INSIGIDA NGA NAKUMBINSI I ATAWÀ TA KINAKURUG

Naggafu si Mairambubu ta Naryn Region na Kyrgyzstan. Tadday aggaw ta Agosto 1974, binisitana i wagì nga babay, nu sitaw kami ollu nga nakkasimmu. Nagustuakku insigida si Mairambubu. Nakkasal kami tatun gabbalaman nga aggaw.

Apun Mambetsadykova

Tagga ta Enero 1981, turi ta nakatakay si Mairambubu ta bus mappange ta palengke, naginnana i nekagi ta ollu. Kayà paga na atawà i magginna, yatutta kiniddona ta babay i ngagan anna adresna. Niyawana i ngaganna nga Apun, ngem magimmugug yayya megafu ta tagga ta dekada 1980, megamma i aktibidad na Saksi ira ni Jehova. Imbes nga iyawana ta atawà i adresna, kiniddaw ni Apun i adresmi. Magaya-ayayya nga milubbe ta balemi i atawà.

“Kakkasta ira i naginnà,” kunni Mairambubu. “Kinagi na babay nga aranni dang nga ari matay i totolay. Massippo maski i simaron nga aya-ayam.” Para niakan, gittana appappe laman nga istoria yatun. “Innaggatta i pabbisitana uli tapenu ikagina i detalye ira,” kukku.

Nappasa i tallu vulan nige kami binisita ni Apun. Natturunug paga i pinabbisitada, yatutta nakilalami i karuan ta ollu ira nga Saksi nga Kyrgyz. Nituddu danaw nga sister i kappabbaw nga kinakurug ira meyannung kani Jehova anna ta gakkagna ta totolay. Sinudduadda kami ta Biblia gukaban na libru nga From Paradise Lost to Paradise Regained. * Megafu ta tadday laman i kopia naw nga libru ta Tokmok, manu-manomi nga kinopia yatun tapenu egga kopiami.

Tadday ta ollu nga nagigiammumi i profesiya ta Genesis 3:15. Matuppal yaw nga profesiya gukaban ni Jesus bilang i Mesianiko nga Patul na Dios. Importante yaw nga mensahe nga mawag nga maginna na ngamin! Yatutta aru i rasottam nga melagum tatun nga pangilammuyag. (Mat. 24:14) Aranni dang nga ulian na kinakurug ta Biblia i pattolemi.

MEGAMMA I STUDY ANNA BAWTISMO

Tadday nga brother ta Tokmok i nagimbita nikami ta kasal. Insigidami napansin na atawà nga makasta i kondukta na Saksi ira. Awan tu binarayang ta kasal, anna maayus i okasiodda. Talaga dakal i neruman natun ta karuan nga kasal nga nagatendeyammi, nu sitaw maruddu nga mellaw i bisita ira, magulu, anna maggageg ira.

Nagatende kami gapa ta piga nga study ta Tokmok. Ta kakayyuan nga nakua danatun. Ammu na wawwaragi nga guardiadu kami na pulis, yatutta egga i sinunnoda tu gumabbantay. Nu winter, ta tadday nga balay kami magistudy. Namiddua nga minay i pulis ta balay anna iyava-avuda nu anni i kukukuammi. Tagga ta nabawtisowakkami ni Mairambubu ta Hulio 1982 ta Chüy River, mawag tu magimmugug kami. (Mat. 10:16) Sisinu nga duttal i wawwaragi anna naggarammammung ta kakayyuan. Nakkansiokkami tu kansion na Pappatulan anna nagginna kami tu palappa na bawtismo.

INAPPROBETSAMI I TIANSA NGA PALAWAN I MINISTERIOMI

Turi ta 1987, nikiddaw na tadday nga brother nga bisitakku i interesadu ta ili na Balykchy. Mamegafu ta balemi, appa oras i mappange tatun gukaban na tren. Kabalin na piga nga paggangemi ta Balykchy, nakaleg kami tu napakaru nga interesadu tari. Talaga manawag nga oportunidad yaw tapenu palawan i ministeriomi.

Kanayukkami umay ni Mairambubu ta Balykchy. Maruddu nga maddian kami tari nu weekend ira, mallayyagayya kami anna mangiyunnug tu study ira. Minaru i makkiddaw tu publikasiottam. Maggafu ta Tokmok, ikargami i publikasion ira ta mishok, saku nga meyusa ta pangibiahe ta patatas ira. Maggi makkurang paga i dua saku nga literatura kada vulan. Maski ta tren maggafu anna mappange ta Balykchy, makapallayyagayya kami lagapa ta pasaheru ira.

Ta 1955 egga i kongregasion nga nabuu ta Balykchy​—walu ragun kabalin na ollu nga pabbisitami tatun nga ili. Magastu yatun ira nga pabbiahe ta Tokmok mappange ta Balykchy. Awan tu kuruga kuartumi, ngem kunnasi kami nakapabbiahe? Egga i tadday nga wagi nga kanayun nga mangiyawa tu paggastuammi. Nasingan ni Jehova i pakkaragami nga palawan i ministeriomi, yatutta vinukatanna i “trangka na danum ta langi” nikami. (Mal. 3:10) Talaga posible i ngamin nga gannug kani Jehova!

OKUPADU TA FAMILIA ANNA TA MINISTERIO

Turi ta 1992, natunno ngà nga elder, ollu nga elder nga Kyrgyz ta nasiommi. Ta kongregasiommi ta Tokmok, navukatan i bagu ira nga aspeto na passerbi. Napakaru i Bible study-mi tu kabataan nga Kyrgyz ta eskuela ira. Tadday ta estudiantemi ira i massesserbi dang nga Branch Committee, anna dua gapa i nabbalin tu espesial payunir. Nabboluntariu kami gapa nga uffunan i tanakuan ta study tam ira. Ta gafu na dekada 1990, Russian i publikasion anna study-mi ira. Ngem umara-aru dang ta kongregasion i maguvovug tu Kyrgyz. Yatutta maginterpret ngà, nga nakoffun nira nga mas malippawa i kinakurug.

Kavulu i atawà anna i walu nga anami turi 1989

Okupadu kami gapa ni Mairambubu ta pamadakalmi ta ánami. Ivulumi ira ta pallayyagayyami anna ta study ira. Kakayà na anami nga babay nga si Gulsayra​—nga 12 anios laman gari—​i makiyuvovug ta mattatalebag ira ta dalan anna ilayyagayya nira i meyannung ta Biblia. Kakayà paga na ánami nga kabisaduan i teksto ira ta Biblia. Megafu tatun, i ánami kunne na gapa ta afu, ay talaga aktibo ta aktibidad ira na kongregasion. Ta 9 nga ana anna 11 nga afu nga matolay paga, 16 nira i massesserbi kani Jehova onu magatende tu study ira kavulu i maganada.

DARAKAL NGA PANGULI

Mappabbaw i meddu ira nga brother anna sister nga nangigafu ta trabahu ni Jehova tatun nga lugar ta dekada 1950 ta panguli ira nga naekspiriensami. Angngariganna, namegafu ta dekada 1990, mas makapallayyagayya kami dang tu mapia nga dumug anna makapaggarammammung tu darakal nga grupo.

Ta ministerio kavulu i atawà

Ollollu kami nga naka-atende tu kombension na atawà turi 1991 ta Alma-Ata, nga Almaty dang ta maddaggun, ta Kazakhstan. Tapus ta 1993 nangorganisa i wawwaragi ta Kyrgyzstan tu kombension ta Spartak Stadium ta Bishkek ta ollollu nga tiempo. Tanga-ligguan nga nappakarenu i publisher ira ta stadium. Talaga nagayayya i direktor yatutta nipamavulunna nga usammi i fasilidad tu libre.

Tadday mangana nga historia i nesimmu ta 1994 turi ta ollu nga neyimprenta i publikasiottam ira ta lengguahe nga Kyrgyz. Regular dang nga metransleyt i literatura ira ta Kyrgyz gukaban na translation team ta panga nga ofisina ta Bishkek. Dagun 1998 turi ta legal nga naaksepta i trabahu na Saksi ira ta Kyrgyzstan. Talaga napprogreso dang i organisasion, anna maturu dang tu 5,000 i publisher ira. Sangawe, suma-total nga 83 dang i kongregasion anna 25 nga grupo ta Chinese, English, Kyrgyz, Russian, Russian Sign Language, Turkish, Uighur, anna Uzbek. Talaga nattaradday danaw nga meddu nga wawwaragi nga nadduruma i lahida nga masserbi kani Jehova. Si Jehova i namapposible nga mesimmu yaw nga darakal nga panguli.

Inuli gapa ni Jehova i pattolè. Ziminakal ngà ta pobre nga familia na makkusetcha anna lima dagun ngà laman nagiskuela. Ngem, inusanà ni Jehova nga elder anna mattuddu tu nabalor ira nga kinakurug ta Biblia ta totolay nga mas edukadu anne niakan. Talaga kuan ni Jehova nga posible i imposible ira nga gannug. Napaguyunà na mismu nga ekspiriensà nga ibala-balayun nga ikagi i meyannung kani Jehova, i Dios nga posible sa i ngamin nga gannug.​—Mat. 19:26.

^ par. 21 Nipublisa na Saksi ira ni Jehova ngem ari ngana meyimprenta.