1, 2. (a) Anni i matageno ni Jesus ta Dob na Dios? (b) Kunnasi kinillu na eskriba anna Fariseo ira i Dob?

KAKAYÀ ni Jesus i Mosaiko nga Dob. Ari nga kakkadda-kaddag yatun! Naggafu yatun nga Dob ta pinaka-importante nga Persona ta pattolay ni Jesus​—i Yamana, si Jehova. I monag nga pangaya ni Jesus ta dob na Dios ay neprofesiya ta Salmo 40:8: “Pagayaya ku nga kuan i urem, Dios ku! Pinappannak-ku ta futù i dorob mu.” Gukaban na uvovug anna annangngua, napakurug ni Jesus nga i Dob na Dios ay perfekto, pammakapianan, anna siguradu nga matuppal.​—Mat. 5:17-19.

² Yari tu talaga nga natakitan si Jesus turi ta nasinganna i eskriba anna Fariseo ira nga killuadda i Dob na Yamana! Metikuloso nga sinuttulda maski i baraddi nga detalye megafu ta kinagi ni Jesus: “Iyawa nu i pakkamafulu na maski kappattan nga parrekadu.” Yatutta, anni i problema? Kunna paga: “Ngem arian nu nga parulattan i mas importante nga tuttuddu na Dob nga kunne ta katunungan, pagallallo, anna kapasikkal.” (Mat. 23:23) Ari tu kagitta na Fariseo ira, nalippawa ni Jesus i espiritu nga egga ta likug na Dob, i nadiosan ira nga kualidad nga nepasingan ta kada dob.

3. Anni i ikonsidera tam taw nga artikulo?

 ³ Bilang Cristiano, ari ittam ngana sakup na Dob nga pakkasinabban. (Roma 7:6) Ngem, nipetura ni Jehova yatun ta Uvovugna, ta Biblia. Kayàna nga ari ittam nakafokus ta detalye ira natun nga Dob, nu ari, innan anna iyaplika i “mas importante nga tuttuddu,” i atannang ira nga prinsipio nga nelagum ta dorobna ira. Angngariganna, anni ira nga prinsipio i malippawa tam ta unnug na siudad ira nga pakiyegutan? Nakagigiammu ittam tu leksion ira ta dakkua nga kingngua na pugante ta nappasa nga artikulo. Nagigiammu tam gapa ta siudad ira nga pakiyegutan i meyannung kani Jehova anna nu kunnasi tam mepasingan i kualidadna ira. Yatutta, tabbagan naw nga artikulo i tallu nga pakkiavu: Kunnasi mepasingan na siudad ira nga pakiyegutan i allo ni Jehova? Anni i ituddu natun meyannung ta pagimammana ta inango? Kunnasi natun mepasingan i perfekto nga hustisiana? Ta kada situasion, innattam nu kunnasi tam maparigan i nelangitan nga Yama tam.​—Bibbigan i Efeso 5:1.

4, 5. (a) Kunnasi anna ngatta malogon nga angyanan i siudad ira nga pakiyegutan? (b) Anni i ituddu naw nittam meyannung kani Jehova?

⁴ Malogon laman nga angyanan i annam nga siudad nga pakiyegutan. Nimandu ni Jehova ta Israel nga metaneg tu mapia ta massiddammang na Bannag Jordan yatun ira nga siudad. Ngatta? Tapenu mabi anna insigida nga malegan na pugante yatun nga pakiyegutan. (Num. 35:11-14) Kanayun nga makasta i dalan nga mappange ta siudad ira nga pakiyegutan. (Deut. 19:3) Segun ta Judio nga referensia, egga i karatula nga mangigiya ta pugante ira ta siudad. Megafu ta egga i siudad ira nga pakiyegutan, ari mafuersa nga umay ta dayu nga lugar i aksidente nga nakapatay, nga awayyana matenta nga makiparte ta falso nga paddayaw.

⁵ Daddamman yaw: Si Jehova​—i Tadday nga nangimandu nga masentensian tu patay i sadya nga namatay—​ay nangiyawa ta aksidente nga nakapatay tu oportunidad nga makalawa tu pangikabbi anna proteksion! “Ngamin ay nakua nga malogon, simple, anna posible,” kunna iskolar na Biblia. “Talaga kinasippo yatun para ta Dios.” Ari yaya nga maporay nga ukum nga kakayàna nga panunnutan i aripanna ira. Lallagu, “ari nga maguku-gukug i inaggallallo na.”​—Efe. 2:4.

6. Anni i neruman na ugali na Fariseo ira ta allo na Dios?

⁶ Ngem i Fariseo ira ay magalangan nga mangipasingan tu pangikabbi. Angngariganna, segun ta tradision, ariadda kayà pakoman i tadday nga liwa nga maturu tu namittallu ngana nga nakua. Nipamamma ni Jesus i kukukuadda ta nakaliwa ira gukaban na ilustrasion na maddasal nga Fariseo: “O Dios, mabbala-balo ngà nikaw ta ari tu kagittà i karuan nga totolay nga darogas, ari tu matunung anna minannalla-dallaw.  Mabbalabalo ngà gapa ta ari tu kagittà i gumattuki ta vugi tari”​—tukuyanna i gumattuki ta vugi nga sigga-pakalinno nga makkiddaw tu allo na Dios. Ngatta manaki na Fariseo ira i mangikallo? Kagian na Biblia nga “uyu-uyawad-da i ikattolay da.”​—Luc. 18:9-14.

7, 8. (a) Nu egga i nakaliwa nikaw, kunnasim maparigan si Jehova? (b) Ngatta seniales na kinapakalinno i pamakoma?

⁷ Parigan si Jehova, ari tu i Fariseo ira. Mangipasingan tu allo. (Bibbigan i Colosas 3:13.) Makua tam yatun nu ariattam pazigatan i tanakuan nu makkiddaw ira tu pamakoma nittam. (Luc. 17:3, 4) Iyavu mu ta baggim: Alistu ngà kari nga mamakoma maski nu namippiga ngana nakaliwa i tolay niakan? Talaga karagatakku kari nga makippakoma ta tadday nga nakaliwa onu nakataki niakan?’

⁸ Seniales na kinapakalinno i pamakoma. Ari nangipasingan tu kinapakalinno i Fariseo ira megafu ta baddi i paningadda ta tanakuan. Ngem, bilang Cristiano, sigga-pakalinno nakuan nga ikonsidera tam nga “mas mapia i karuan ira nga totolay” anne nittam, nga mepangngo ta pamakoma tam. (Fil. 2:3) Parigammu kari si Jehova anna mangipasingan tu kinapakalinno? Kanayun nakuan nga agga-vuka i “dalan” na pamakomam anna ari nga daral yatun. Alistu nga mangikallo anna ari mabi nga matakitan.​—Ecl. 7:8, 9.

9. Kunnasi nepatalatto ni Jehova ta Israelita ira i kinasagrado na inango na tolay?

⁹ I importante nga gakkag na siudad ira nga pakiyegutan ay tapenu protektan i Israelita ira nga makaliwa ta daga megafu ta pangivuvvu ta daga na inosente. (Deut. 19:10) Tagibaloran ni Jehova i inango, anna ikalussona i “limi-lima nga mangivuvvu ta inosente nga daga.” (Prov. 6:16, 17) Megafu ta patas anna masanto i Dios, arianna tagilappawan maski i aksidente nga kapatay. Kurug nga mepasingannan tu allo i aksidente nga nakapatay. Ngem maski kunna, mawag tu iyarubanna i kasona ta manakam ira, tapus nu mapakurug nga aksidente i kingnguana, mawag tu maddian yaya ta siudad nga pakiyegutan adde ta patay na atannang nga pari. Awayyana nga tatun ngana yaya maddian ta interu pattolena. Nepatalatto ta ngamin nga Israelita i kinasagrado na inango na tolay megafu taw nga unnug. Tapenu medayoda i Minangngiyawa-Inango, mawag nga lillitadda i pagguyu onu kawan tu pagguyu nga mamappeligro ta inango na kasittoleda.

10. Segun kani Jesus, kunnasi nipasingan na eskriba anna Fariseo ira nga ariadda tagibaloran i inango?

¹⁰ Ari tu kagitta ni Jehova, ari tinagibalor na eskriba anna Fariseo ira i inango. Ngatta? “Nilimag nu ta totolay i hustu nga pakannammu,” kunni Jesus nira. “Ari kamu gammabba nga tullung, anna gamman nu paga danuri i maya nga tullung.” (Luc. 11:52) Ipalippawada nakuan i kebalinan na Uvovug na Dios anna uffunan i tanakuan nga lumakag ta dalan mappange ta mannanayun nga inango. Imbes tu kunna, niyarayyuda i totolay kani Jesus nga “Mamaliag,” yatutta narresulta yatun ta mannanayun nga kadaralda. (King. 5:31) Minappakatannang anna makasarili i eskriba anna  Fariseo ira, yatutta ariadda nikavurungan i inango anna pammakapianan na kasittoleda. Talaga awan tu pangikabbida anna marake ira!

11. (a) Kunnasi nipasingan ni apostol Pablo nga pariganna i pagimamma na Dios ta inango? (b) Anni i makoffun nittam tapenu maparigattam i pagimamma ni Pablo ta ministerio?

¹¹ Kunnasi tam malillitan i ugali na eskriba anna Fariseo ira anna maparigan si Jehova? Irespeto anna tagibalorattam i regalu nga inango. Kingngua yatun ni apostol Pablo gukaban na pallayyagayya tu mapia. Bilang resulta, makagina: “Ari ngana tu sakan i makalliwa.” (Bibbigan i Kingngua 20:26, 27.) Nallayyagayya si Pablo ari laman megafu ta konsensia onu ta obligasion, nu ari, megafu ta pangidduna ta totolay anna kuruga nabalor i inangoda para sa. (1 Cor. 9:19-23) Mappursigi nakuan ittam nga mapeggan tu nadiosan nga pagimamma ta inango. Kayà ni Jehova nga “pallikuran na ngamin nga totolay i katagaruliad-da.” (2 Ped. 3:9) Kunnasi ka gapa? Pagarammannaka na minangngikabbi nga futu nga mattalikarag ta ministerio anna mas makapagayaya durante nga kuammu yatun.

12. Ngatta importante i pagimmugug ta totolay na Dios?

¹² Maparigattam i pagimamma ni Jehova ta inango nu mapeggattam tu fustu nga pagimamma meyannung ta pagimmugug. Magimmugug tam nakuan nu mammaneho, mattrabahu, maski nu mangipataddag, mammentena, onu mappange ta lugar nga paddayarayawan. Mas importante nakuan i pammakapianan anna gawa-gawayyan na totolay anne ta makatipid tu kuartu anna tiempo. Kanayun nga fustu anna mepangngo i kuan na Dios tam. Kayà tam parigan yaya. Mas ngana nga mappursigi i elder ira nga sigga-nono ta pammakapianadda anna na mattrabahu nga kavuluda. (Prov. 22:3) Yatutta, nu ipagaram nikaw na elder i meyannung ta unnug anna estandarte ira ta pagimmugug, alawatammu nakuan yatun nga tabaranna. (Gal. 6:1) Parigammu nakuan i pagimamma ni Jehova ta inango, tapenu “awan tu pakaliwatammu ta daga.”

13, 14. Kunnasi maparigan na manakam ira nga Israelita i hustisia ni Jehova?

¹³ Nibilin ni Jehova ta manakam ira nga Israelita nga parigadda i atannang nga estandartena ta hustisia. Ammuan labbi nakuan na manakam ira i ngamin nga detalye. Tapus, innadda tu mapia i motibo na nakapatay, ugali, anna i konduktana ta nappasa nigeda maddesision nu mepangngo nga mepasingan i allo. Tapenu maparigan i nadiosan nga hustisia, ammuadda nu kingngua yatun na nakaliwa megafu ta “lussaw” anna ‘pinlanona nga mamatay.’ (Bibbigan i Numeros 35:20-24.) Nu egga i testigu ira, dua onu mas aru paga i mawag tapenu makastigo i sadya nga nakapatay.​—Num. 35:30.

¹⁴ Tapus, kabalin nga mala ngamin i detalye meyannung ta kaso, ikonsidera na manakam ira i kata-katolay natun, ari laman i kingnguana. Mawagda i pakalippawa, i abilidad nga innan ari laman i nesimmu, nu ari, ammuan i rason ira nu ngatta nesimmu yatun. Pinaka-importante ta ngamin, kawagadda i masanto nga espiritu ni Jehova, nga makoffun nira tapenu mapeggan tu pakalippawa, allo, anna hustisia.​—Ex. 34:6, 7.

15. Padduman i pagimamma ni Jesus anna na Fariseo ira ta minattagaruli.

¹⁵ Awan tu allo na pangukum na Fariseo ira. Nakafokus ira ta kingngua na nakaliwa imbes tu ta kata-katolena. Turi ta nasingan na Fariseo ira nga magatende si Jesus tu langan ta balay ni Mateo, niyavuda ta disipulosna: “Ngatta ta i mestru nu ay makipakkan ta [gumattuki ta vugi tuange ta totolay nga minattagaruli]? Kunni Jesus: “Ari nga magawag ta manguru danuri i mapia i gawa-gawayyad-da nu ari danuri makkataki laman. En-nu nga gigiammuan i kebalinan noye nga egga ta Masanto nga Tura: ‘I pagallo nu ta ikattolay nu  i ikaya ku, ari tu i tavvung nu.’ I inangayak-ku ay ari tu magagal ta matunung ira nga totolay, nu ari ta minattagaruli ira.” (Mat. 9:9-13) Defensan kari ni Jesus danuri nakaliwa? Ari! Ta kakuruganna, nelagum ta mensahe ni Jesus i pabbabawi ta tagaruli ira. (Mat. 4:17) Nalippawa ni Jesus nga kayà danuri karuan ta “gumattuki ta vugi tuange ta totolay nga minattagaruli” nga manguli. Ariadda minay ta balay ni Mateo tapenu makipakkan laman. Talaga “ziminaddan [kani Jesus] i napakaru nga gumattuki ta vugi tuange ta minattagaruli ira.” (Mar. 2:15) Kaddaraddam, ari nasingan na Fariseo ira nu anni i nasingan ni Jesus tatun nga totolay. Ari tu kagitta na patas anna minangngikallo nga Dios, nibilang na Fariseo ira i kasittoleda nga minattagaruli anna ukumadda ira nga awan tu iddanamada.

16. Anni nakuan i ammuan na hudisial nga komite?

¹⁶ Siguraduan nakuan na elder ira ta maddaggun nga parigan si Jehova, nga ‘mangaya ta hustisia.’ (Sal. 37:28, NW) Siguraduan gapa labbi nakuan na elder ira nga “magimbestiga tu mapia anna makkiavu” tapenu mapakurug nga egga i nakua nga liwa. Tapus, asikasuadda i kaso segun ta prinsipio ira na Biblia. (Deut. 13:12-14) Nu natunno ira ta hudisial ira nga komite, magimmugug nakuan ira nga desisionan nu talaga mabbabawi i tadday nga Cristiano ta serioso nga liwa. Mariga ammuan nu talaga nabbabawi i tadday onu ari. Nelagum tatun i pagimamma, disposision, anna kondision na futu na tolay. (Nep. 3:3) Mawag nga mabbabawi i tadday nga nakaliwa tapenu makalawa tu allo. *

17, 18. Kunnasi mammuan na elder ira i napafutuan nga pabbabawi? (Innan i letratu ta gafu na artikulo.)

¹⁷ Ari makabibbig tu futu i elder ira nga kagitta ni Jehova anni Jesus. Nu elder ka gafu, kunnasim mammuan nu talaga mabbabawi i tadday? Ollu, makimallo para ta sirib anna pakalippawa. (1 Pat. 3:9) Mekadua, makkonsulta ta Uvovug na Dios anna ta publikasiottam ira nga naggafu ta matalo nga aripan tapenu moffunakka nga padduman i “paddaraddam nga neravvunan” ta “paddaraddam” nga makadios, i napafutuan nga pabbabawi. (2 Cor. 7:10, 11) Innan nu kunnasi ipasingan na Katurakan danuri nabbabawi anna ari nabbabawi. Anni i kagian na Biblia meyannung ta mataga-tageno, ugu-ugali, anna konduktada?

¹⁸ Tapus, ammuammu i interu nga kata-katolena. Ikonsidera i dati nga kata-katolay na nakaliwa, i motibo, anna i situasion onu problemana ira. Meyannung kani Jesus nga ulu na Cristiano nga kongregasion, niprofesiya na Biblia: “Arianna mangukum segun ta masinganna, onu manisiplina megafu laman ta maginnana. Patas noka i panentensiana ta pobre, anna manisiplina yaya ta kinatunung para ta masippo ira ta davvun.” (Isa. 11:3, 4) Sikamu nga elder, sinunno nakamu ni Jesus nga manangngal ta kongregasionna yatutta uffunan nakamu gapa nga mangukum nga egga i hustisia anna allo. (Mat. 18:18-20) Ariattam kari mappabalo nga egga i minangngikavurung nga elder tam ira nga kuan yatun? Talaga appresiattam i talikaragda nga mangipasingan tu allo anna hustisia ta kongregasiottam!

19. Anni ira i nituddu nittam na siudad ira nga pakiyegutan nga kayà mu iyaplika?

¹⁹ Nepasingan ta Mosaiko nga Dob i “hustu” anna i ‘pakannammu’ meyannung kani Jehova anna ta matunung ira nga estandartena. (Roma 2:20) Angngariganna, tudduan na siudad ira nga pakiyegutan i elder ira nu kunnasi ‘mangukum gukaban na fustu nga hustisia,’ anna tudduan ittam ngamin nu kunnasi ‘mangipasingan tu matalo nga aya anna allo ta kataggi-tadday.’ (Zac. 7:9) Ari ittam ngana sakup natun nga Dob. Ngem, ari nanguli si Jehova, anna importante lagapa sa i kualidad ira nga hustisia anna allo. Talaga daka-dakal nga pribilehio nga dayawan i kunnatun nga Dios. Parigattam nakuan i makakkasta nga kualidadna ira anna makiyegu ittam sa!