1, 2. (a) Anni ira i meparubang ta dayu ira ta maddaggun? (Innan i letratu ta gafu na artikulo.) (b) Anni i tabarang ni apostol Pablo, anna anni ira nga pakkiavu i ikonsidera tam?

MATURU tu 30 dagun ngana i nappasa, si Osei ^[1] nga taga-Ghana nga ari paga tu Saksi, ay zimittal ta Europe. Kunna: “Napansin ku nga awan tu paki-alam na totolay niakan. Nalannakannà gapa ta klima. Turi nanaw ngà ta airport tapus ta ollollù nga natageno i lamming ta pattolè, siminangi ngà.” Megafu ta narigatan yaya ta lengguahe, maturu tu tanga-ragun nga awan tu maleganna tu trabahu. Arayyu yaya ta familiana, yari tu natagenona nga magitetadday yaya anna kanappanna ira.

² Nonopan i kayàmu nga pattratu nikaw na tanakuan nu egga ka tatun nga situasion. Siguradu nga appresiammu i mapatu nga pangalawà nikaw ta Kingdom Hall maski anni i lahi onu kulor na tabbimu, ari kari? Ta kakuruganna, pagaramman na Biblia i ngamin nga kurug nga Cristiano: “Daddamman nu i mamadulo ta dayu ira ta gibbalayan nu.” (Heb. 13:2) Ikonsidera tam i tumunug  ira nga pakkiavu: Anni i pagimamma ni Jehova ta dayu ira? Ngatta kawagan nga uliattam i pagimamma tam ta dayu ira? Kunnasi tam ipatageno ta dayu ira nga malawà ira ta kongregasion?

3, 4. Segun ta Exodo 23:9, kunnasi nakuan i pattratu na Israelita ta dayu ira, anna ngatta?

³ Kabalin na pinangipaliag ni Jehova ta totolena kontra ta Ehipsio ira, nangiyawa yaya tu dorob nga nangipasingan tu konsiderasion ta aru nga ari Israelita nga nevulu nira. (Ex. 12:38, 49; 22:21) Ari tu kanayun nga mabi i pattolay na dayu ira, yari tu nangiyawa tu meddu ira nga probision si Jehova para nira. Tadday tatun i pagillawag.—Lev. 19:9, 10.

⁴ Imbes tu manduan ni Jehova i Israelita nga irespetu i dayu ira, kayàna nga egga empatiada nira. (Bibbigan i Exodo 23:9.) Ammuda i “panageno na tadday nga dayu.” Maski paga nguri ta nige nga naaripan i Israelita ira ta Ehipto, lilisiadda ira megafu ta pangireruma ta lahi onu relihiodda. (Gen. 43:32; 46:34; Ex. 1:11-14) Naekspiriensa na Israelita ira i mariga nga pattolay na dayu, yatutta ekspektan ni Jehova nga tratuadda i dayu ira nga ‘gittada.’—Lev. 19:33, 34.

5. Anni i makoffun nittam tapenu maparigan i pangikavurung ni Jehova ta dayu ira?

⁵ Ta maddaggun, makasiguradu tam nga ikavurung gapa ni Jehova i totolay nga naggafu ta tanakuan nga nasion nga magatende ta study tam ira. (Deut. 10:17-19; Mal. 3:5, 6) Nonopammu i ziga ira nga arubangadda. Angngariganna, marigatan ira nga alippawatan i bagu nga lengguahe anna awayyana nga ari tu patas i pattratu nira. Magaleg tam gafu tu tiansa tapenu mangipasingan tu kinasippo anna empatia nira.—1 Ped. 3:8.

6, 7. Anni i mangipasingan nga narubang na ollu-siglo ira nga Cristiano i grabe nga pangireruma?

⁶ Narubang na ollu-siglo ira nga Cristiano i grabe nga pangireruma nga normal laman ta Judio ira. Turi Pentecostes 33 C.E., namadulo tu bagu kumberte ira nga Cristiano nga naggafu ta nadduruma nga nasion danuri taga-Jerusalem. (King. 2:5, 44-47) Ipasingan na meddu nga pangikavurung na Judio ira nga Cristiano ta kapangngurugda nga nalippawada i kebalinan na uvovug nga “pamadulo.” Yatun nga orihinal nga termino nga netransleyt tu “mamadulo” ta Ibanag nga Biblia, kayàna kagian nga “kinasippo ta dayu ira.”

⁷ Ta paddakal na Cristiano nga kongregasion, egga i limittuag nga diskriminasion. Narreklamo i Judio ira nga maguvovug tu Griego nga ari tu patas i katratu na baluda ira. (King. 6:1) Tapenu solusionan yatun, nanunno i apostoles tu pitu nga lallaki nga maniguradu nga awan tu mapagurayan. Egga i Griego nga ngaganna yaw nga lallaki, nga mangipasingan nga kayà na apostoles nga alsan i tension ta Cristiano ira gari megafu ta naggafuadda.—King. 6:2-6.

8, 9. (a) Anni i mangipasingan nga mangireruma onu mappakatannang tam megafu ta lahi? (b) Anni nakuan i battulattam ta giffutuattam? (1 Ped. 1:22)

⁸ Siguradu nga dakal i influwensia nittam na kultura tam. (Roma 12:2) Awayyana tu makaginna ittam ta karruba, katrabahu, onu ta kaklase tam ira tu panguyu-uyaw meyannung ta naggafuan, tribu, onu kulor na tabbi tam. Kunnasi ittam afektan na kunnatun ira nga mangireruma nga pagimamma? Anni i reaksiottam nu pammuyu-muyangngadda i lahi tam—nu sosobradda i karuan nga aspeto na kultura tam?

⁹ Egga tiempo nga nireruma ni Pedro  danuri ari nga Judio, ngem sesenuna nga inalsa ta futuna yatun nga negatibo nga pagimamma. (King. 10:28, 34, 35; Gal. 2:11-14) Kunnatun gapa nu egga masingattam nga anni laman nga pangireruma onu pappakatannang megafu ta lahi, mappursigi ittam nakuan nga battulan yatun ta giffutuattam. (Bibbigan i 1 Pedro 1:22.) Daddammattam i kinakurug nga awan vuluvuga nittam i mepangngo ta kapaliag; imperfekto tam ngamin, maski anni i lahi tam. (Roma 3:9, 10, 21-24) Yari tu ngatta nonopattam nga mas atannang ittam anne ta tanakuan? (1 Cor. 4:7) Kagitta tam nakuan tu pagimamma si Pablo, nga nanabarang ta kaparehuna ira nga nazelugan nga Cristiano nga “ari ngana [ira] nga mekwenta tu dayu onu bisita . . . mebilang ngana [ira] nga familia na.” (Efe. 2:19) Siguradu nga makoffun ta pangibaruasi tam tu bagu nga personalidad i appursigi tam nga alsan i pangireruma ta tanakuan i lahida.—Col. 3:10, 11.

10, 11. Kunnasi nga nipasingan ni Boaz i pagimamma ni Jehova meyannung ta pakilallanna kani Ruth nga Moabita?

¹⁰ Siguradu nga nipasingan ni Boaz i pagimamma ni Jehova ta pakilallanna ta dayu nga si Ruth nga tadday nga Moabita. Turi ta minay yaya ta komanna ta tiempo na paggapas, napansinna i malallappo nga dayu nga babay nga magillawag ta likug na gumaggapasna ira. Turi ta nappakannammu yaya tapenu magillawag—maski nu egga i kepangngattanna nga kuan yatun—pinamavulunan yaya ni Boaz nga magillawag maski paga ta nafutu ira nga nagapas.—Bibbigan i Ruth 2:5-7, 15, 16.

¹¹ Ipasingan na tumunug nga paguvovugda nga talaga ikavurungan ni Boaz si Ruth anna i delikadu nga situasionna bilang dayu. Mittan, kinagiananna yaya nga mevulu ta abbarabbing nga babbay nga kavuluna ta balena tapenu ari yaya nga guluan na gumaggapas ira nga lallaki. Siniguraduna paga nga egga i makalanno nga makan anna danum, gittana ta trabahadorna ira. Arianna gapa nga ininsulto i kakkabbi nga dayu nga babay, nu ari, binanna-bannayanna lallagu yaya.—Ruth 2:8-10, 13, 14.

12. Kunnasi makoffun i kinasippo ta dayu ira?

¹² Nangipasingan si Boaz tu kinasippo kani Ruth ari laman nga megafu ta matalo nga ayana ta katuganganna nga si Noemi, nu ari, megafu ta maddayarayaw ngana si Ruth kani Jehova. I kinasippo ni Boaz ay refleksion na matalo nga aya ni Jehova ta tadday nga babay nga ‘nattagu ta paya ira na Dios na Israel tapenu makiyegu.’ (Ruth 2:12, 20; Prov. 19:17) Ta kaggawattam, makoffun i masippo nga kondukta ta ngamin nga klase na “totolay” tapenu masingadda i kinakurug anna matagenoda nu kunnasi kadakal na pangaya ni Jehova nira.—1 Tim. 2:3, 4.

13, 14. (a) Ngatta kawagan nga mappursigi ittam nga alawatan i dayu ira ta Kingdom Hall? (b) Kunnasi ka mabbalin tu komportable nga arannian i dayu?

¹³ Makepasingan ittam tu kinasippo ta dayu ira gukaban na mapatu nga pangalawà nira ta Kingdom Hall. Baka mapansimmu nga nu mittan minappasirang ira anna isisinnada i baggida. Megafu ta nedakalladda onu ta estado na pattolay, awayyana nga matagenoda nga mas alinno ira kumpara ta tanakuan nga lahi. Yatutta sittam nakuan i magollu nga mangipasingan tu mapatu nga pangalawà anna napafutuan nga interes nira. Nu egga ta lengguahenu, makoffun i JW Language app tapenu makagigiammu ka tu paddios ta dayu ira ta mismu nga lengguaheda.—Bibbigan i Filipos 2:3, 4.

 ¹⁴ Awayyana nga ari ka komportable nga arannian i dayu ira. Tapenu malsa yatun nga panageno, awayyam makkagi nira tu gannug meyannung nikaw. Masingammu nga mas aru i napparehuannu nga gannug anne ta naddumannu. Egga lagapa i kapianan anna pakkurangan na kada kultura.

15. Anni i makoffun nittam tapenu mas malippawa danuri makibagay ta pattolay na bagu nga nasion?

¹⁵ Tapenu mepatageno ta tanakuan nga malawà ira ta kongregasion, iyavumu ta baggim, ‘Nu egga ngà ta tanakuan nga nasion, anni nga pattratu i kayà ku?’ (Mat. 7:12) Pasa-pasensian danuri makibagay ta pattolay na bagu nga nasion. Ta gafu, awayyana nga ariattam malippawa nu kunnasi ira nga mannono onu magguyu. Imbes nga ekspektattam nga parigadda i kultura tam, ngatta ariattam ira alawatan nu anni ira?—Bibbigan i Roma 15:7.

16, 17. (a) Anni ira i awayya tam kuan tapenu mas maddukko ittam ta dayu ira? (b) Anni ira i praktikal nga meyuffuttam ta dayu ira ta kongregasion?

¹⁶ Nu ammuattam i naggafuan nga nasion anna i kultura na dayu ira, mas ammu tam nu kunnasi i pakilallang nira. Awayyana nga ilaguttam ta paddayarayaw na familia i paggigiammu ta kultura na dayu ira ta kongregasion onu ta teritoria tam. Awayya tam gapa ira imbitan nga kuman ta baletam tapenu mas maddukko ittam nira. Megafu ta egga kingngua ni Jehova “tapenu mangurug i Hentil onu totolay na nasion ira,” ariattam kari gapa parigan yaya nga mamadulo ta dayu ira nga “wawwagi tam ira ta angngurug”?—King. 14:27; Gal. 6:10; Job 31:32.

¹⁷ Nu mangiyawa tam tu tiempo ta dayu ira nga familia, mas maappresia tam i dakal nga sakrifisioda tapenu makibagay ta kultura tam. Masingattam nga kawagadda i praktikal ira nga uffun tapenu magigiammuda i lengguahe. Awayya tam kari gapa  nga ituddu nira i lokal ira nga ahensia nga makoffun nira nga makaleg tu mepangngo nga balay onu trabahu? Dakal nga uffun yatun ta pattolay na wawwaragi tam.—Prov. 3:27.

18. Sinni i parigan na dayu ira nga ehemplo na parrespeto anna pappabalo?

¹⁸ Siempre, kuan nakuan na dayu ira i mawayyada tapenu makibagay ta kultura na bagu nga nasion. Nangiyawa si Ruth tu makasta nga ehemplo meyannung tatun. Ollu, nangipasingan yaya tu respeto ta kostumbre ira na bagu nga nasionna gukaban na pappakannammu nga magillawag. (Ruth 2:7) Arianna nipilit i kepangngattanna nga gittana nakagatu i tanakuan sa. Mekadua, sigga-paran yaya nga mappabalo ta nipasingadda nga kinasippo sa. (Ruth 2:13) Nu masippo i kondukta na dayu ira, siguradu nga irespeto ira na lokal ira nga residente anna wawwaragi.

19. Ngatta alawatattam i dayu ira?

¹⁹ Magayaya ittam megafu ta ari mepangngo nga kinasippo ni Jehova, nipamavulunna nga maginna na ngamin nga klase na totolay i mapia nga dumug. Awayyana nga awan tu lallagureda nga maggigiammu tu Biblia onu makipaggarammammung ta Saksi ira ta nasiodda. Ngem, egga ngana i oportunidadda nga makikavvulu ta nittam. Ariattam kari ira nga uffunan tapenu ariadda matageno nga gittada i dayu ta nallatanattam? Ipasingattam i aya ni Jehova nira nu mappakasippo tam maski nu baddi laman i kuartu tam onu praktikal nga meyuffuttam. Megafu ta kayà tam nga “parigan” i Dios, kuattam i adde na mawayya tam nga alawatan i dayu ira.—Efe. 5:1, 2.