NEYANA ngà ta Wichita, Kansas, U.S.A. turi Disiembre 10, 1936, anna kaka ta appa nga mawwaragi. Matalo nga maddayarayaw kani Jehova i magana ku nga da William anna si Jean. Si yamà i company servant, termino nga usan ta tadday nga mangiyorollu ta kongregasion gari. Sinudduan ni Lolà nga si Emma Wagner si yenà tu kinakurug ira ta Biblia. Aru paga i sinudduan ni Lola Emma tu kinakurug, gitta ni Gertrude Steele, nga piga dagun nga nasserbi nga misionero ta Puerto Rico. * Yatutta aru i makasta ira nga ehemplo i maparigakku.

Mittan nga gabi na Sabadu turi lima anios ngà, kavulu ku i yamà nga mangipalima tu Watchtower anna Consolation (Awake! ta maddaggun) ta mattala-talebag ira ta dalan. Tatun nga tiempo, aktibo nga makipartisipa ta World War II i nasiommi. Minaranni i tadday nga nellaw nga doktor tapus ininsultona si Yamà megafu ta neutral nga taddagna, anna kinagina nga tarku anna mappalusut laman tapenu ari makiggera. Nitulâ na doktor i mukana kani Yamà anna kunna, “Suntukannabi vu siko nga tarku!” Naganassinnà ngem nabbilib ngà kani Yamà. Tulu-tuloy laman yaya ta pangipalima tu magazinas ta totolay nga naggarammammung. Tapus egga i nattalebag nga suddalu, anna nikulle na doktor, “Tudduam bi yaw nga tarku!” Nasingan na suddalu nga nellaw yatun nga lalaki, yari tu kinagina, “Lubbe kana lagu anna makkatrug ka ngana laman!” Nanaw ngana ira parehu. Maappresia i sikan na nono nga niyawa ni Jehova kani yamà. Dua i barber shop ni yamà ta Wichita anna tadday yari nga doktor ta kliyentena ira!

Otso anios ngà nguri ta nilaku na magana ku i shop anna baleda tapus namadday ira tu baddi nga mobile home, anna nagali kami ta Colorado tapenu masserbi ta mas dakal i pakawaganna. Aranni ta Grand Junction i naddianammi, tapus tatun  nappayunir anna nappart-time nga makkomang anna mappastor ta rancho i magana ku. Nepataddag i tadday nga kongregasion megafu ta bendision ni Jehova anna talikaragda. Hunio 20, 1948 nguri ta nabawtisowan i Yamà ta weg kavulu danuri karuan nga nangaksepta ta kinakurug ta Biblia, gitta da Billie Nichols anna atawana. Nabbalin ira tu manangngal ta sirkito, maski gapa i anada anna i atawana.

Madukko i relasiommi anna egga i makapatuyag ta espiritual nga pakiyuvovugmi ta aru nga aktibo ira ta Pallayyagayya, netallugaring ta familia Steele—da Don anna Earlene, da Dave anna Julia, anna da Si anna Martha—nga kuruga dakal i influwensiada ta pattolè. Nipasingadda niakan nga egga i kurug nga kebalinan na pattolè anna magayaya ngà nu pagolluakku i Pappatulan.

Turi 19-anios ngà, inimbitàna ni Bud Hasty, kofun na familia, nga kavuluna nga mappayunir ta taggappan nga parte na United States. Nikiddaw na manangngal ta sirkito nga magali kami ta Ruston, Louisiana, nu sitaw egga ira i Saksi nga nabbalin tu inaktibo. Nibilidda nikami nga magistudy kada ligguan maski nu piga i magatende. Nakaleg kami tu mepangngo nga paggarammammungan anna pinakastami yatun. Nitaddagmi i ngamin nga study, ngem egga tiempo nga dua kami laman nga magatende. Makkatuttubba kami, tadday nikami i mangitaddag ta parte ira na study tapus tabbagan gapa na tadday i ngamin nga pakkiavu. Nu kawagan nga mangidemonstra ta tadday nga parte, egga kami parehu ta arubang nga awan tu maggiraw nikami! Turi kua, egga gabbalaman i manakam nga sister nga namegafu magatende. Ta panguriananna, nagatende ngana gapa i karuan nga bible study kunne na gapa i inaktibo ira adde ta nabbalikkami tu kongregasion.

Mittan, nakayuvovugmi ni Bud i tadday nga ministro na Church of Christ, nga nangusa tu teksto nga ari familiar niakan. Napallatannà anna pinannononà tu mapia ta kuru-kurugakku. Ta unag na tanga ligguan, naggigiammu ngà adde ta dis-oras na gabi tapenu alegan i tabbag ta pakkiavuna ira. Nakoffun yatun tapenu ipafutù i kinakurug anna ariakku ngana makennag nga makiyuvovug ta tanakuan paga ira nga ministro.

Ari nabbayag, nikiddaw na manangngal ta sirkito nga magali ngà ta El Dorado, Arkansas, tapenu uffunan i kongregasion tatun. Turi ta keggà tari, kanayunnà mabbiahe ta Colorado tapenu umarubang ta komite nga mappili tu massuddalu ira. Ta tadday nga pabbiahè, kavulu ku i kissa-payunir  ku ta takè. Nadisgrasia kami ta Texas yari tu ariakku ngana meyusa i takè megafu ta nikadaralna. Nagagal kami tu brother nga massundu nikami. Niyangena kami ta baleda anna ta study. Nipakannammuda i nesimmu nikami, tapus inuffunan nakami na wawwaragi ta finansial. Nilaku gapa na brother i takè tu $25.

Nakaleg kami tu pattakayan mappange ta Wichita, nu sitaw mappayunir i madukko nga kofun na familiami nga si E. F. “Doc” McCartney. Best friend ku lagapa i ziping onu duping nga anada, da Frank anna Francis. Egga i takeda nga nilakuda niakan tu $25, eksakto ta pinallakuakku ta nadaral nga takè. Yaw i ollu tu tiempo nga manawag nga nasingakku nga iyawa ni Jehova i kawagakku megafu ta pinagollù i interes na Pappatulan. Tatun nga pabbisita, niyammammu na familia na McCartney i guapa anna matalikarag nga sister, si Bethel Crane. Matalikarag gapa nga Saksi i yenana, si Ruth, nga nappayunir ta Wellington, Kansas adde ta maturu 90 anios yaya. Awan paga tu tanga-ragun, nappakasal kami ni Bethel turi 1958, tapus nappayunir kami ta El Dorado.

Kabalimmi ikonsidera i makasta ira nga ehemplo nga nedakallammi, naddesision kami nga sigga-paran nga masserbi para ta maski anni nga imbitasion ni Jehova. Na-asayn kami tu special pioneer ta Walnut Ridge, Arkansas. Dagun 1962, magayaya kami nga nakalawà tu imbitasion para ta meka-37 nga klase na Gilead. Nakaddag kami ta kaklasemi si Don Steele. Ta paggraduami, ne-asayn kami ni Bethel ta Nairobi, Kenya. Madammo ta gakomi nga panawan i New York, ngem natalianan yatun tu ayaya turi ta zinafun kami na wawwaragi ta airport na Nairobi!

Mabimi nagustuan i Kenya anna i masaya nga ministerio tatun. Da Chris anna Mary Kanaiya i ollu ta progresibo nga Bible study-mi. Matalo lagapa ira nga massesserbi tu ngamin-tiempo ta Kenya. Ta tumunug nga dagun, nikiddoda nga umay kami ta Kampala, Uganda, bilang ollu nga misionero tatun nga nasion. Makapagayaya yatun nga tiempo megafu ta aru i mayà maggigiammu tu Biblia, tapus aru i nabbalin tu Saksi. Ngem, kabalin na tallu-ragun-gaddua, nanaw kami ta Africa tapenu maffamilia. Nanoli kami ta United States. Ta aggaw na panawmi ta Africa, mas madammo i gakomi kumpara turi ta nanaw kami ta New York. Napeddu nikami i taga-Africa ira anna iddanamammi nga manoli uli.

Naddiakkami ta lugar na magana ku ta taggappan nga parte na Colorado. Ari nabbayag, neyana i ollu nga anami nga si Kimberly, tapus kabalin na 17 vulan neyana mabi si Stephany. Sineriosomi i pabbalin tu magana, anna nappursigi kami nga ituddu i kinakurug ta gagguarapa nga ánami. Kayàmi parigan danuri makasta ira nga ehemplo nga nasingammi. Kaddaraddam nonopan nga maski masikan i influwensia na makasta nga ehemplo ta pammolde ta abbarabbing, ari nga garantiya yatun nga dumakal ira nga masserbi kani Jehova. Pinanawan na wagì nga lalaki anna babay i kinakurug. Parigadda nakuan uli i makasta ira nga ehemplo nga nasingadda.

Magayaya kami nga sanayan i maginganaymi ira nga kanayun nga tanga-familian nga mattrabahu. Aranni kami ta Aspen, Colorado, yatutta nassanay  kami ma-ski tapenu egga i tiempomi nga makkaravulu. Nangiyawa yatun nga dibersion tu tiempo tapenu maguruvovug kami durante nga nakatakay ta ski lift. Ma-camping kami kavulu ira anna egga i makapagayaya nga paguvovugmi ta bonfire. Maski abbing paga ira, iyava-yavuda, “Anni kayàku paddakal ku?” anna “Anni i klase na atawa i kayà ku?” Nappursigi kami nga ipatalatto ta ginnonopan anna giffutuadda i importansia na makadios ira nga ugali. Pinagarammi ira nga mabbalin tu ngamin-tiempo nga ministro anna maki-atawa laman ta kunnatun gapa i kayàna. Nipalippawami nira i pia na ari maki-atawa insigida. Namadday kami tu akkagianan nga “Stay free until you are at least 23 (Ariammu maki-atawa nu ari ka paga magadde ta 23).”

Kagitta na kingngua na maganami, tanga-familia kami nga malallappo nga magatende ta study ira anna regular nga mallayyagayya. Niyunnugmi nga maddian i karuan ta ngamin-tiempo nga ministro ta balemi. Magayaya kami nga paggiristorian i pinammisioneromi. Kinagimi nga iddanamammi nga makkaravulu kami umay ta Africa. Kakayà na ánami nga kuan yatun.

Regular i paddayarayaw na familiami, anna praktisammi ira i situasion nga awayya nga mesimmu ta eskuela. I ánami ira i magakto nga Saksi nga mattabbag ta pakkiavu ira. Magayaya ira kuan yatun anna nangiyawa yatun tu komfiansa nira. Durante nga dumakal ira, nu mittan marreklamo ira ta family study-mi. Tadday nga aggaw, napannuannà, kinagì nga umay ira ta kuartoda anna ariammi ngana magistudy. Nakaddag ira anna siminangi ira tapus kinagida nga kayàda magistudy. Nalippawami nga nepatalatto ta futuda i appresasion ta nespirituan nga ganna-gannug. Nedakalladda nga ayatan i paggigiammu, anna pinamavulunammi ira nga kagiadda i anni laman nga manonoda. Nu mittan, mariga tallangan nu kagiadda nga ariadda umanugu ta karuan ta kinakurug. Ngem, nammuammi i egga ta futuda. Kabalimmi marrason nira, umanugu ngana ira ta pagimamma ni Jehova ta ganna-gannug.

Mas alistu anne ta nanonomi i proyekto nga pamadakal ta ánami. Gukaban na uffun anna giya na organisasion na Dios, kingnguami i adde ta mawayyami tapenu ayatadda si Jehova. Magayaya kami turi ta parehu ira nga nappayunir kabalidda ta haiskul, anna nakagigiammu ira tu trabahu nga massuporta nira ta finansial. Nagali ira ta Cleveland, Tennessee kavulu i dua nga sister tapenu masserbi ta mas dakal nga pakawagan. Kanappammi ira, ngem masaya kami nga usadda i pattoleda ta ngamin-tiempo nga serbisio. Nappayunir kami mangana ni Bethel, nga nangivuka para ta karuan paga nga makapagayaya ira nga pribilehio nikami. Nu mittan, mabbisi-bisita kami tu kongregasion anna manguffun ta kombension.

Nige nagali na ánami ta Tennessee, minay mabbi ira ta London, England, anna binisitada i panga nga ofisina. Nakilala tatun na 19 anios nga si Stephany si Paul Norton, bagitolay nga Bethelite. Ta tumunug nga pabbiaheda, nakilala ni Kimberly i katrabahu ni Paul nga si Brian Llewellyn. Nakkasal si Paul anna Stephany—kabalin ni Stephany nga ma-23 anios. Nakkasal gapa da Brian anna Kimberly ta tumunug nga dagun—turi 25 anios si Kimberly. Yari tu single ira adde ta ariadda paga na-23. Kakayàmi i pinili na kada tadday nira nga atawan.

Kinagi na ánami nga nakoffun i ehemplomi anna na maganami ira tapenu matuttulda i bilin ni Jesus nga ‘asiguran nga aleran i meyannung ta Pammaguray na Dios,’ maski nu egga ira i problema ta kuartu. (Mat. 6:33) Nembitan turi Abril 1998 da Paul anna Stephany ta meka-105 nga klase na Gilead tapus na-asayn ira nga masserbi ta Malawi, Africa. Nembitan gapa da Brian anna Kimberly nga mattrabahu ta Bethel ta London tapus neyali ira ta Bethel ta Malawi. Fermi i ayayami megafu ta awan ngana tu kapianan ta pangusa na abbarabbing ta pattoleda.

Nalawà ku i agal nga neyistorià ta gafu turi ta Enero 2001. Nikagi ni Brother Marais nga overseer na Translation Services nga egga i meyunnug nga  kurso ta pangalippawa ta lengguahe nga English para ta transleytor ira ta interu mundo. Tapus sakan nga magedad tu 64 i nononopadda nga sanayan nga mabbalin tu tadday ta instruktor ira. Nipakimallomi ni Bethel yatun anna nakitabarakkami ta manakam ira nga yenami. Kayàda parehu nga umekami, maski nu mabattang ira nga awan tu manguffun nira. Nagagal ngà uli anna kinagì kani Brother Marais nga magayaya kami nga alawatan yaw nga kakkasta nga pribilehio.

Tapus na-diagnose tu egga cancer ni yenà. Kinagì sa nga mabattannà tapenu uffunan i wagì nga si Linda nga tangngawan yaya. “Ariammu kuan yatun,” kunna. “Mas mattaki nono ku nu ariannu umay.” Kunnatun gapa makagi ni Linda. Talaga appresiammi i passakrifisioda kunne na gapa i uffun na kokkofummi ira tatun nga lugar! Nappasa i tadday aggaw ta paffuntami ta Watchtower Educational Center ta Patterson, nagagal i wagì nga si Linda tapenu kagian nga natay ngana si Mama. Gittana nipagaramna nga kuammi, nattalupaddiakkami nga okupadu ta bagu nga asaynmentmi.

Ke-ayayami ta i ollu nga asaynmentmi ay masserbi ta panga nga ofisina ta Malawi, nu sitaw i passerbian na ánami anna gittawadda. Kitessaya yatun nga reunion! Tapus, nituddumi i kurso ta Zimbabwe, anna ta Zambia. Kabalin na tallu ragun gaddua nga panuddu, nikiddoda nga manoli kami ta Malawi tapenu itura i ekspiriensa ira na Saksi nga napeppersigi tari megafu ta pattalupaddiadda nga neutral. *

Madammo mangana i gakomi turi 2005 ta panolimi ta Basalt, Colorado, nu sitaw nga nitulu-tuloymi ni Bethel i pappayunirmi. Nagali da Brian anna Kimberly ta biko na diammi turi 2006 tapenu padakallan i ánada nga babbay nga da Mackenzie anna Elizabeth. Egga lagapa ta Malawi da Paul anna Stephany. Miembro na Branch Committee tatun si Paul. Ma-80 anios ngà ngana. Magayaya ngà nga makasingan ta mabbing nga lallaki nga nakatrabahù ta dagaragun nga mangiyabaga ngana ta datì ira nga responsibilidad. Anni i rason nu ngatta kuruga magayaya kami? Daka-dakal i neyuffun na makasta ira nga ehemplo ira nga pinarigammi para ta pammakapianan na ána anna afukumi ira.