Manoli ta naddianna

Manoli ta table of contents

ISTORIA NA PATTOLAY

‘Nitunung ni Jehova i Dala-dalakku’

‘Nitunung ni Jehova i Dala-dalakku’

NIYAVU nio na tadday nga mabbing nga brother, “Anni i paboritom nga teksto?” “Proverbio 3, versikulo 5 anna 6,” kukku insigida. “Kagianna tari nga ‘Mattalo ka kani Jehova ta interu nga futum, anna ariammu nga mattalo ta mismu nga pakalippawa mu. Ta ngamin nga laka-lakag mu ikonsideram yayya, tapenu tununganna i dala-dalammu.’” Talaga nitunung ni Jehova i dala-dalakku. Kunnasi?

NIGIYANÀ NA MAGANA KU TA FUSTU NGA DALAN

Nakannammuan na magana ku i kinakurug turi 1920 nige na kasalda. Neyana ngà gapa ta England turi 1939. Ta kabbikku, mevulu-vulu ngà ta magana ku ta study ira tapus nagenrol ngà ta Theocratic Ministry School. Manono ku paga i ollu nga pinagasayment ku. Mawag ku i mappotung ta kahon tapenu laman magawa ku i podium. Annam laman i dagukku tatun nga tiempo anna maggudu-gudu ngà ta puru adulto i magginna nio.

Street witnessing kavulu i magana ku

Egga i ni-type na yamà tu simple nga presentasion ta card tapus yatun i usakku nu mamala-balay kami. Walu laman i dagukku turi ta ollollu nga tattaddè i nallayyagayya. Kitessaya ngà turi ta binibbig na makabbalay i card tapus inalawana i libru nga “Let God Be True”! Nakkara-karela ngà ta dalan tapenu ikagi yatun kani yamà. Talaga enjoy ku i mallayyagayya anna makistudy. Nakoffun danatun tapenu magustuakku nga passerbian si Jehova ta ngamin-tiempo.

Mas nga minatto i kinakurug ta futù turi ta nipanganà na yamà tu subskripsion ta The Watchtower. Kada duttal i magazina ta mailbox, kakayà ku nga bibbigan yatun. Megafu tatun, ziminakal i pattalo ku kani Jehova, yayya nga naddedika ngà nisa.

Turi ta 1950, nagatende i familia mi ta Theocracy’s Increase Assembly ta New York. I tema ta aggaw na Huebes, Agosto 3 ay “Missionary Day.” Si Brother Carey Barber i nappalappa para ta bawtismo. Turi kua, nabbalin yayya nga miembro na Manangngal nga Baggi. Kabalinna nga kinagi i dua nga pakkiavu para ta kandidato ira na bawtismo ta ultimu na palappana, siminaddag ngà tapus kinagì, “Wan!” Maski nu 11 anios ngà pagalaman, ammù tu importante yatun nga kingnguà. Ngem maganassing ngà nga makkazza ta swimming pool megafu ta ariakku ammu i mattanniaw. Yayya nga vinulunà na angkal ku ta swimming pool tapus kinagina nio nga kakku mavurung. Niyalawadà ta tadday nga brother nga mangibawtiso nio tapus ta tadday paga nga nangiyoddu niakan ta swimming pool. Fustu i kinagi na angkal ku. Paspas nga nabalin yatun anna ari paga lagu nattung i takkì ta datag na swimming pool. Namegafu tatun nga aggaw, tulu-tuloy nga nitunung ni Jehova i dala-dalakku.

PINILÌ NGA PATTALAKKAN SI JEHOVA

Kabalikku na-haiskul, kayà ku ngana i mappayunir. Ngem kinumbinsinà na memestrù nga makkolehio ngà. Napressure ngà nira yayya nga nageskuela ngà ta unibersidad. Ngem ari nabbayag, nanono ku nga ariakku mapaggiddan i pagiskuelà anna i pangitaddag ku ta kinakurug. Yayya nga nanono ku nga magimmang ngà ngana nga magiskuela. Nipakimallo ku yatun kani Jehova. Namadday ngà tu tura ta eskuela tapus kinagì tari nga balinakku ngana laman i first year college ku tapus magimmang ngà ngana. Buu i pattalo ku kani Jehova yayya nga nappayunir ngà insigida kabalin natun.

Ta Hulio 1957, pinegafuanakku i mappayunir ta ili na Wellingborough. Nakkiavu ngà ta Bethel ta London nu sinni nga ekspiriensadu nga payunir nga brother i awayyà nga pakikavulutan. Nirekomendada si Brother Bert Vaisey. Yayya i nassanay nio ta pappayunir. Kitallappo yayya anna inuffunannà nga mapeggan tu makasta nga iskediul ta pallayyagayya. Walu kami laman ta kongregasion—sakan, si Brother Vaisey, anna i annam nga babbarako nga sister. Gafu ta mawag nga mapprepara ngà anna makipartisipa ta ngamin nga study, aru i tiansà nga padakallan i pattalo ku kani Jehova anna ikagi i pangurug ku.

Egga gapa i tiempo nga nefuku ngà megafu ta kakku kayà i massuddalu. Ta pallawakku ta affukutan, nakilalà si Barbara, tadday nga espesial payunir. Nakkasal kami turi ta 1959 anna sigga-parammi nga alawatan maski sitaw i asayment mi. Ta Lancashire ta northwest England i ollu nga asayment mi. Tapus ta Enero 1961, nembitan ngà nga magatende ta tanga-vulan nga kurso na Kingdom Ministry School ta London Bethel. Nakaddag ngà megafu ta turi ta naggradua ngà, neyasayn ngà ta traveling work. Dua ligguan nga sinanaynà na tadday nga ekspiriensadu nga manangngal ta sirkito ta siudad na Birmingham nu sitaw nepamavulun nga mevulu nio si Barbara. Kabalin natun, nanoli kami ngana lagapa ta sarili mi nga asayment ta probinsia ira na Lancashire anna Cheshire.

KANAYUN NGA FUSTU I PATTALO KANI JEHOVA

Durante nga nakabakasiokkami turi ta Agosto 1962, nakalawa kami tu tura naggafu ta panga nga ofisina. Nelavu tatun nga tura i application form ira para ta Gilead School! Kabalimmi nga nipakimallo i meyannung tatun, finil-apammi yatun ni Barbara tapus insigida nga nipatulug mi ta panga nga ofisina. Kabalin na lima nga vulan, minay kami ta Brooklyn, New York tapenu magatende ta meka-38 nga klase na Gilead. Mabbayag tu mafulu vulan yatun nga kurso na edukasion ta Biblia.

Ari laman tu meyannung ta Uvovug na Dios anna ta organisasionna i natudduammi ta Gilead, nu ari, pati i meyannung ta wawwaragi. Megafu ta 24 anios ngà pagalaman anna 23 pagalaman si Barbara, aru i nagigiammu mi ta kaklase mi ira. Egga gapa ira i neyasayn nga trabahuammi ta Bethel. Pribilehiò i kadaggaw nga makipattrabahu ta tadday nga instructor mi nga si Brother Fred Rusk. Nagigiammù nisa nga nu manabarang ngà, kanayun nga ibasè yatun ta Biblia. I karuan paga ta instructor mi ira ay i ekspiriensadu ira nga brother gitta da Nathan Knorr, Frederick Franz, anni Karl Klein. Aru gapa i nagigiammu mi ta minappakalinno nga ehemplo ni Brother A. H. Macmillan. Nitudduna nikami nu kunnasi nga inuffunan ni Jehova i totolena ta mariga nga tiempo namegafu ta 1914 adde ta 1919.

NANGULI I ASAYMENT MI

Turi ta aranni ngana nga mabalin i Gilead, kinagi nikami ni Brother Knorr nga meyasayn kami ta Burundi ta Africa. Insigida kami nga minay ta library ta Bethel tapenu innan ta Yearbook nu piga i publisher nga massesserbi ta Burundi tatun nga tiempo. Nakaddagakkami ta awan vuluvuga tu nasingammi nga informasion nu piga i publisher ta Burundi! Fugurammu yatun! Umay kami ta nasion nga ari paga vuluvuga nalayyagayyan! Egga yatun ta kontinente na Africa anna baddi laman i ammu mi meyannung tatun nga lugar. Grabe i vurummi ngem nakkalma kami turi ta nakimallo kami.

Nanguli i ngamin ta bagu nga asayment mi, kasali ngana i klima, i kultura, anna i lengguahe. Mawag gapa nga gigiammuammi i ma-French. Problema mi gapa nu sitaw i paddianammi. Dua aggaw kabalin na dattal mi ta Burundi, naddaga nikami i tadday ta kaklase mi ta Gilead nga si Harry Arnott nigena nga manoli ta asaymentna ta Zambia. Inuffunan nakami nga makaleg tu apartment nga nabbalin tu ollu nga missionary home mi. Ngem ari nabbayag, kinokkontra kami na ofisiales ta immigration megafu ta awan tu ammuda meyannung ta Saksi ira ni Jehova. Nu kanni gapa nga ma-enjoy mi ngana i asayment mi, kinagianan nakami na ofisiales nga ariammi puede nga maddian ta Burundi nu awan tu permit mi. Kaddaraddam ta mawag mi i manaw anna magali ta bagu mangana nga nasion. Ta Uganda labbi gapa.

Mavuru-vurukkami nga magali ta Uganda megafu ta awan tu visa mi. Ngem nattalo kami kani Jehova. Egga i tadday nga brother nga taga-Canada nga massesserbi ta Uganda. Nipakanawagna i situasiommi ta immigration officer yayya nga neddakkami tu piga nga vulan adde ta makala kami tu permit tapenu puede kami ngana nga maddian tatun nga nasion. Megafu tatun, napakurug mi nga uuffunan nakami ni Jehova.

Daka-dakal i nadduman na asayment mi ta Uganda kumpara ta Burundi. Napegafuanan ngana i trabahu nga pallayyagayya ta interu nga nasion na Uganda maski nu 28 laman i Saksi ira. Aru i maguvovug tu English ta teritoria ngem naobserba mi nga mawag tu gigiammuammi i maski tadday laman ta aru nga lengguahe tatun nga lugar tapenu moffunammi nga mapprogreso i interesadu ira. Pinegafuanammi i mallayyagayya ta siudad na Kampala. Luganda i lengguahe na magaru nga totolay tatun yayya nga yatun i ginigiammu mi. Piga dagun labbi i nappasa nige kami nga nabbalin tu malalaki tatun nga lengguahe. Ngem daka-dakal i neyuffun natun ta pallayyagayya mi! Megafu tatun, mas nga nalippawa mi i espiritual nga pakawagan na Bible study mi ira. Nasingadda gapa i interes mi nira yayya nga ariadda ngana mappasiran nga ikagi nikami i mataga-tagenoda ta magiggigiammuda.

NAPPASIA-PASIAR KAMI DURANTE NGA MALLAYYAGAYYA KAMI

Ta pallelevu mi ta Uganda

Magayayya kami ta nakaleg kami tu mapakalinno nga totolay nga maya nga mangalawa ta kinakurug. Tapus mas nagayayya kami mangana turi ta gavva nga neddakkami tu pribilehio nga masserbi ta traveling work ta interu nga nasion. Zinog kami na panga nga ofisina ta Kenya nga levutan i interu nga nasion na Uganda tapenu magaleg tu lugu-lugar nu sitaw pinakakawagan i espesial nga payunir. Kappabbaw ta namippiga nga pinadulo nakami na totolay maski nu ari paga ira vuluvuga nakasimmu tu Saksi. Pinaddiaddakami ta babaleda tapus nallutu paga ira tu maka-makan para nikami.

Tapus tanakuan labbi gapa i naekspiriensà ta pallayyagayya. Nanaw ngà ta Kampala tapus nat-tren ngà tu dua nga aggaw adde ta nakadde ngà ta Pier na Mombasa ta Kenya tapus nabbarku ngà mangana mappange ta Seychelles, tadday nga isla ta Indian Ocean. Tapus turi ta 1965 adde ta 1972, kanayun ngana nga nevulu nio si Barbara ta pabbisi-bisità ta Seychelles. Ta ollu, dua laman i publisher tatun nga lugar. Ngem turi kua, nabbalin ngana ira tu tadday nga grupo adde ta nabbalin tu tadday nga kongregasion. Binisi-bisità gapa i wawwaragi ta Eritrea, Ethiopia, anna ta Sudan.

Nanguli i situasion na pulitika ta Uganda turi ta nakkudeta i tadday nga grupo na militar. Piga dagun nga kappaganassing i situasion tatun, yayya nga napakurug ku nga kapianan nga talaga nu tuttulan i dob na Biblia nga ‘iyawa ta Emperador i kukua ira na Emperador.’ (Mar. 12:17) Egga i tiempo nga nimandu na gobiernu nga mawag tu marrehistro i ngamin nga dayu ta istasion na pulis nga karannian ta baleda. Insigida nga sinuttul mi yatun. Piga nga aggaw kabalin natun, turi ta mabbiahe ngà ta Kampala kavulu i tadday paga nga misionero, pinara dakami na pulis ira. Maggudu-gudu kami! Espiya kami kanu kudda yayya nga niyangeda kami ta pinakapresintoda nu sitaw niyesplika mi nga misionero kami. Kinagi mi nira nga napparehistro kami ngana ta pulis ngem ariadda kami nga ginigginna. Konsu guardia nga niyangeda kami ta istasion na pulis nga karannian ta missionary home mi. Pia ngana laman ta nakilala kami nari na pulis nga egga tari ta istasion nga napparehistrowammi. Gafu tatun, nimanduna ta magguardia nikami nga palabbekaddakami ngana!

Tatun ira nga tiempo, kanayun nga fermi i vuru-vurummi nu mattalebag kami ta checkpoint ira na militar, mas ngana nu nennellaw i suddalu ira. Ngem kada mesimmu yatun, makimallo kami tapus kalmadu kami ngana sonu pamavulunaddakami nga maddalan ta checkpoint. Kaddaraddam ta turi ta 1973, nemandu nga manaw ngana ta Uganda i ngamin nga dayu nga misionero.

Pamadday tu kopia na Our Kingdom Ministry ta panga nga ofisina na Abidjan, Côte d’Ivoire

Tapus nakalawa kami mangana tu bagu nga asayment. Ta Côte d’Ivoire labbi gapa ta West Africa. Fugurammu i mawag tu uliammi! Mawag tu gigiammuammi mangana i bagu nga kultura. Tapus puru French mangana i paguvovug mi anna pakibagayammi gapa i misionero ira nga maggafu ta nadduruma nga nasion. Ngem mittan mangana, nasingammi i pangigiya ni Jehova megafu ta mabi laman nga inalawa na mapakalinno anna mapia i giffutuadda nga totolay i mapia nga dumug. Nasingammi nga i pattalo mi kani Jehova i nangitunung ta dala-dalammi.

Ngem gavva nga nakka-cancer si Barbara. Namippiga nga nanoli kami ta diammi ta Europe tapenu mapporu yayya. Ngem ta 1983, ammu mi nga imposible ngana nga metuloy mi i asayment mi ta Africa. Talaga nadismaya kami tatun!

NANGULI I PADDIA-PADDIAMMI

Naggrabe i cancer ni Barbara durante ta kegga mi ta London Bethel tapus natay yayya. Talaga inuffunannà na familia na Bethel. Tadday nga magatawa i nanguffun niakan tapenu maka-adjust ngà anna ariakku mawawan i pattalo ku kani Jehova. Nappasa i tiempo, nakilalà si Ann, tadday nga commuter ta Bethel. Dati yayya nga espesial payunir anna talaga iddeddukanna si Jehova. Nakkasal kami ni Ann turi ta 1989 anna massesserbi kami ta London Bethel adde sangawe.

Kavulu si Ann ta arubang na bagu nga Bethel ta Britain

Ta 1995 adde ta 2018, nasserbi ngà bilang representante na world hedkuarter (dati nga zone overseer). Binisità i maggi 60 nga nadduruma nga nasion. Ta kada nasion nga binisità, nasingakku nu kunnasi nga binendisionan ni Jehova i aripanna ira ta nadduruma nga situasion.

Ta 2017, nabbisita ngà uli ta Africa. Magayayya ngà nga nevulu si Ann ta Burundi anna nappabbaw kami ta kakkaru i nabbalin tu Saksi! Ta mismu nga lugar nu sitaw ngà ma-house-to-house turi ta 1964, nepataddag ngana tatun i makakkasta nga Bethel. Maturu ngana gapa tu 15,500 i publisher tatun nga nasion.

Fermi i ayayya ku turi ta nalawa ku i lista na nasion ira nga bisitakku ta 2018. Kasali tatun nga lista i nasion na Côte d’Ivoire. Gittana nakalabbe ngà ta balemi turi ta zimittal kami ta Abidjan, i kapital natun. Napansikku ta directory na telefono ta Bethel nga si Brother Sossou balo i karruba mi ta guest room. Nanono ku nga nasserbi yayya bilang city overseer turi ta egga ngà ta Abidjan. Ngem nakkamali ngà. I anana balo yatun nga Sossou balaman.

Kurug tu sinuppal ni Jehova i ngamin nga promesana. Nituddu na mariga ira nga nappasa-pasakku nga nu mattalo ittam kani Jehova, talaga itununna i dala-dalattam. Sangawe, kakayà mi nga itulu-tuloy nga tuttulan i dalan nga mas mannawag paga sonu napabagu nga mundo.​—Prov. 4:18.