1, 2. (a) Anni ira nga problema i mepa-arubang ta totolay, anna anni i resultana? (b) Anni i ipasiguradu nittam na Isaias 41:10, 13?

KINAGI na regular payunir nga atawa na elder: “Maski nu egga makasta nga espiritual nga rutinà, piga ragun lagapa nga mavuru-vurunnà. Ariakku makakatrug, afektadu i gawa-gawayyakku, i pattratù ta tanakuan, nga nu karuan, yatun i mamakkafi ta nonoku tapus kayàku ngana laman i maddian ta aggig.”

² Malippawamu kari i natageno na sister? Kaddaraddam ta aru nga problema i mepa-arubang nittam megafu ta pattolay ta marake nga mundo ni Satanas, nga mamavvurung anna mamakkafi ta tadday nga tolay. Kagitta yatun na angkla nga mangifugag ta barangay nga magali. (Prov. 12:25) Ngatta kunnatun i matagenomu? Awayyana nga megafu ta patay na ideddukammu, egga grabe nga takimu, marigatakka nga suportan i kawagan na familiam, onu makokkontra ka. Megafu tatun nga kaddaraddam ira nga situasion, awayyana nga mofu i sikammu onu mawawan i pagayayamu. Ngem makasiguradu ka nga sigga-paran i Dios nga manguffun nikaw.​—Bibbigan i Isaias 41:10, 13.

3, 4. (a) Kunnasi i pangusa na Biblia ta termino nga “lima”? (b) Anni ira i mamakkafi ta lima tam?

³ Maruddu nga mangusa i Biblia tu parte na baggi tapenu iyilustra i nadduruma nga kualidad onu pagguyu. Angngariganna,  ginatu nga neyusa i termino nga lima. Kebalinan na pamasikan ta lima na tolay nga pagaramman, patuyaggan, anna pasikannan tapenu magguyu. (1 Sam. 23:16, ftn.; Ezra 1:6, ftn.) Yatun i positibo nga pagimamma anna pagiddanama ta mappange.

⁴ Nu makkafi i simboliko nga lima na tadday, kayàna kagian nga nadismaya yaya onu nawawanan tu iddanama. (2 Cro. 15:7, ftn.; Heb. 12:12) Normal laman nga makkafi i nono na tolay nga meparubang ta kunnatun nga situasion. Nu mepa-arubakka ta situasion nga maka-stress onu mamakkafi ta pisikal, emosional, onu maski ta espiritual, kunnasi nga mapasikan i nonomu? Kunnasi ka nga mapagaram anna mapasikan nga magattam anna mapeggan tu pagayaya?

5. (a) Nu egga problema, anni i kuattam, ngem anni nakuan i ipafutu tam? (b) Anni i paguruvovugattam?

⁵ Bibbigan i Zefanias 3:16, 17. Imbes nga maganassing anna madismaya, nga gittana ipamavuluttam nga makkafi i lima tam, ipagaram nittam na minaggiddu nga Dios tam nga si Jehova nga ‘ipammakatalo tam sa ngamin i kavurungan.’ (1 Ped. 5:7) Ipafutu tam i kinagina ta Israelita ira, nga ‘i limana ay ari nga kuruga ababba tapenu mamaliag’ ta matalo ira nga aripanna. (Isa. 59:1) Paguruvovugattam i tallu nga ehemplo ta Biblia nga mangipasingan ta pakkaraga anna abilidad ni Jehova nga pasikannan i totolena nga kuan i urena maski ta kuruga mariga ira nga situasion. Innan nu kunnasi ka mapagaram tatun ira nga ehemplo.

6, 7. Anni i magigiammu tam ta pinangaffu na Israelita ira kontra ta Amalekita?

⁶ Ari nabbayag kabalin na milagro nga nekapalubbang na Israelita ta Ehipto, inatake ira na Amalekita. Bilang pattuppal ta bilin ni Moises, magutu nga niyorollu ni Josue i Israelita ta gerra. Nivulu gapa ni Moises si Aaron pati si Hur ta aranni nga bakulug nga meripatadda i parralabanan. Nattammang kari ira megafu ta assing? Siguradu nga ari!

⁷ Tadday nga estratehiya i kingngua ni Moises nga nakoffun ta Israelita tapenu mangaffu. Pinattalupaddian ni Moises nga agga-tayag i limana anna i baston na kurug nga Dios. Durante nga kukukuan ni Moises yatun, pasikannan ni Jehova i limi-lima na Israelita ira tapus mangaffu ira kontra ta Amalekita. Ngem nu mabanta tapus makkafi i lima ni Moises, mangaffu labbi gapa i Amalekita. Insigida nga “nanga [da Aaron anna Hur] tu batu tapus nipeda yatun ta gukagna, anna nagitubang yaya tatun. Tapus massi-abbagan nga sinarong ni Aaron anni Hur i limana, yatutta i limana ay nattalupaddian adde ta pallammag na bilag.” Wan, i makapangngua nga lima na Dios i nappangaffu ta Israelita ira ta gerra.​—Ex. 17:8-13.

8. (a) Anni i kingngua ni Asa turi ta nappeligro i Juda kontra ta Etiope ira? (b) Kunnasi tam nga maparigan i pattalo ni Asa ta Dios?

⁸ Ta kaggawan ni Patul Asa, pinakurug gapa ni Jehova nga ari ababba i limana. Napakaru nga gerra i nerekord ta Biblia. Ngem i armada ni Zera nga Etiope i kadakallan. Egga 1,000,000 nga ekspiriensadu nga suddaluna. Maggi doble i karu na Etiope ira kumpara ta suddalu ni Asa. Manonomu kari nu ngatta posible nga navurung anna naganassing si Asa tapus nakkafi i limana? Ngem, insigida nga nappoffun yaya kani Jehova. Ta pagimamma na totolay, imposible nga affutan i Etiope ira, “ngem i Dios ay makua na ngamin.” (Mat. 19:26) Nipasingan ni Jehova i pakapangnguana anna ‘inaffuna i Etiope ira ta arubang ni Asa, nga ‘i futuna ay kumpleto kani Jehova ta interu nga pattolena.’​—2 Cro. 14:8-13; 1 Pat. 15:14.

9. (a) Anni i ari nakefugag kani Nehemias ta pappataddag ta pader ira na Jerusalem? (b) Kunnasi nga sinabbag ni Jehova i pakimallo ni Nehemias?

 ⁹ Panonotammu i natageno ni Nehemias turi minay yaya ta Jerusalem. Awan tu pader na siudad anna nakkafi ngana i nono na kasi-Judiona. Megafu ta pangananassing na kumokkontra nira, nakkafi i limada tapus niyemmadda i pangipataddag uli ta pader na Jerusalem. Nipamavulun kari ni Nehemias nga makkafi i lima anna nonona megafu tatun? Ari! Kagitta da Moises, Asa, anna tanakuan nga matalo nga aripan ni Jehova, kanayun nga nammakatalo anna nakimallo si Nehemias kani Jehova. Kunnatun gabbalaman i kingnguana tatun nga tiempo. Kuruga daka-dakal nga problema yatun ta pagimamma na Judio, ngem sinabbag ni Jehova i napafutuan nga pakimallona. Inusa na Dios i ‘dakal nga pakapangngua’ anna i ‘makapangngua nga limana’ tapenu pasikannan i nakkafi nga limi-lima na Judio ira. (Bibbigan i Nehemias 1:10; 2:17-20; 6:9.) Mangurug ka kari nga usan ni Jehova i ‘dakal nga pakapangngua’ anna i ‘makapangngua nga limana’ tapenu pasikannan i aripanna ira ta kaggawattam?

10, 11. (a) Anni i usu-usan ni Satanas tapenu makkafi i lima tam? (b) Anni i usan ni Jehova tapenu mapagaram anna mapasikan ittam? (c) Kunnasi ka nabenefisiowan ta teokratiko nga edukasion anna passanay?

¹⁰ Makasiguradu tam nga ari makkafi i lima ni Satanas ta appursigina nga pagimmangan i aktibidad tam ira nga Cristiano. Usu-usanna i kinaladdug anna pangananassing na gobierno, lider ira na relihion, anna apostata. Anni i gakkagna? Tapenu makkafi i limi-lima tam ta pangilayyagayya ta mapia nga dumug na Pappatulan. Ngem, mawayya anna sigga-paran nga pasikannan ittam ni Jehova gukaban na masanto nga espirituna. (1 Cro. 29:12) Importante nga mappoffun ittam tatun nga espiritu tapenu malabanan si Satanas anna i marakay nga mundona. (Sal. 18:39; 1 Cor. 10:13) Mappabalo tam gapa ta egga nittam i Uvovug na Dios, nga produkto na masanto nga espiritu. Nonopan gapa i malawà tam kada vulan nga espiritual nga makan nga nebase ta Biblia. Makoffun gapa nittam i Zacarias 8:9, 13 (bibbigan) nga nakagi turi maddaggun nga mepataddag uli i templo ta Jerusalem.

¹¹ Mapasikan ittam gapa na pattuddu nittam na Dios gukaban na study ira, asembli, kombension, anna teokratiko ira nga eskuela. Makoffun yatun nga passanay tapenu mapeggattam tu fustu nga motibo, espiritual ira nga addetan, anna metuppal i napakaru nga responsibilidad tam bilang Cristiano. (Sal. 119:32) Kakayàmu kari i mapasikan ta kunnatun nga klase na edukasion?

12. Anni i kuattam tapenu mattalupaddian nga masikan ta espiritual?

¹² Inuffunan ni Jehova i Israelita ira nga affutan i Amalekita anna i Etiope ira, anna pinasikanna si Nehemias pati i kakavvuluna tapenu mabalin i trabahu nga pappataddag uli. Pasikannanna gapa ittam tapenu malabanan i pangokkontra, kawan tu interes, anna pakavurungattam ira tapenu metuppal tam i trabahu nga pallayyagayya. (1 Ped. 5:10) Ariattam ekspektan nga mammilagro si Jehova para nittam. Kuattam lallagu i parte tam. Nelagum tatun i inaggaw nga pabbibbig tu Biblia, papprepara anna pagatende ta linigguan nga study, pamakan ta nono anna futu tam gukaban na personal study anna paddayarayaw na familia, anna kanayun nga pammakatalo kani Jehova gukaban na pakimallo. Ariattam nakuan  ipamavulun i maski anni nga gannug anna aktibidad ira nga makefugag ta probision ira ni Jehova nga mamasikan anna mamagaram nittam. Nu matagenomu nga nakkafi ngana i limam nga magangngua ta maski anni taw nga gannug, mappoffukka ta Dios. Nu kunnatun, masingammu nu kunnasi nga i espirituna ay ‘mangiyawa nikaw ta pakkaraga anna pakawayya nga mamarulo ta uray na.’ (Fil. 2:13) Anni gapa i makuam tapenu mapasikan i limi-lima na tanakuan?

13, 14. (a) Kunnasi nga napasikan i tadday nga brother nga natayan tu atawa? (b) Anni ira i kuattam tapenu mapasikan i tanakuan?

¹³ Iniddan ittam ni Jehova tu minaggiddu nga wawwaragi nga mamagaram nittam. Daddamman i nitura ni apostol Pablo: “Pasikannan nu i nabannag nga lima nu anna i mamippippig ira nga tug nu! Patunungan nu i dalan nga pallakaran nu.” (Heb. 12:12, 13) Napakaru ta ollu siglo i nakalawà tu kunnatun nga pamasikan ta espiritual. Kunnatun gapa ta kaggawattam. Kabalin nga natay i atawa na tadday nga brother tapus naka-ekspiriensa paga tu tanakuan nga kaddaraddam nga sirkumstansia, kinagina: “Nammuakku nga ariattam mapili i kapurueba nga mepa-arubang nittam, anna i oras nga kesimmuna onu maski i karuna. Nabbalin tu gittana life jacket i pakimallo anna personal study tapenu ari ngà malaggabbang. Kuruga nabanna-bannayannà gapa ta suporta na kapangngurugku ira. Nagigiammù i importansia na makasta nga personal nga relasion kani Jehova nige nga duttal i mariga nga situasion.”

¹⁴ Literal nga sinuportan da Aaron anni Hur i lima ni Moises ta gerra. Awayya tam gapa magaleg tu tiansa tapenu masuportan anna praktikal nga moffunan i tanakuan. Sinni ira i uffunattam? Danuri makikkillaban ta efekto na pallakay onu pabbako, makafi nga gawa-gawayyan, kokkontran na familia, marraddam, onu natayan tu ideddukan. Mapasikattam gapa i kabataan ira nga meparubang ta pamipilit nga magangngua tu marake onu magaleg tu “makasta nga pattuppalan” ta edukasion, finansial, onu ta profesion. (1 Tes. 3:1-3; 5:11, 14) Magaleg tu tiansa tapenu makepasingan tu kurug nga interes ta tanakuan ta Kingdom Hall, ta ministerio, durante nga makkaravulu nga kuman, onu ta telefono.

15. Anni i efekto na positibo ira nga kakkagiammu ta kapangngurugmu?

¹⁵ Pinagaram ni profeta Azarias si Asa anna i totolena kabalin na pavviktoriada. Kinagina: “Ngem sikamu, pasikannannu i nononu anna ariannu ipamavulun nga makkafi i limi-limanu, ta mabala-balakkan i kukukuannu.” (2 Cro. 15:7, ftn.) Yaw i namagaram kani Asa nga magangngua tu aru nga panguli tapenu metoli i marenu nga paddayarayaw. Dakal gapa i efekto na positibo nga kakkagiammu ta tanakuan. Moffunammu gafu ira nga mas mattalikarag ta passerbi kani Jehova. (Prov. 15:23) Ta study, ariammu gapa nga tagibadditan i makasta nga efekto na pangitayagmu tu limam anna i makapatuyag ira nga komentom.

16. Kagitta ni Nehemias, kunnasi nga mapasikan na elder ira i limi-lima na wawwaragi ta kongregasion? Mangiyawa tu angngarigan nu kunnasi ka nga noffunan mismu na kapangngurugmu ira.

¹⁶ Ta uffun ni Jehova, napasikan i limi-lima da Nehemias anna na kavvuluna nga mattrabahu. Nabalidda i pader na Jerusalem ta unag laman na 52 aggaw! (Neh. 2:18, ftn.; 6:15, 16) Ari laman nga niyorollu ni Nehemias i pamataddag. Nattrabahu yaya mismu ta pangipataddag uli ta pader ira na Jerusalem. (Neh. 5:16) Paparigan gapa na aru nga minaggiddu nga elder i ehemplo ni  Nehemias gukaban na panguffun ta construction project ira onu gukaban na pappakarenu anna pammentena ta Kingdom Hall. Gukaban na pakipattrabahu ta wawwaragi ta ministerio anna ta pas-shepherding, mapasikadda i nakkafi nga limi-lima na problemadu ira.​—Bibbigan i Isaias 35:3, 4.

17, 18. Nu egga ira problema onu pakavurungan, anni i masiguradu tam?

¹⁷ Nu makipattrabahu tam ta wawwaragi tam, egga pattaradday. Makoffun gapa yatun tapenu mapeggattam tu maladda nga pakkofun anna paladdanna i pangurug tam ta mappange ira nga bendision na Pappatulan na Dios. Durante nga pasikannattam i limi-lima na tanakuan, moffunattam ira nga labanan i pakkafi na nono anna pattalupaddianan i positibo nga pagimamma anna pagiddanama ta mappange. Makoffun gapa yatun tapenu kanayuttam nga nakafokus ta espiritual anna matageno tam nga kuru-kurug i promesa ira na Dios. Wan, mapasikan gapa i limi-lima tam.

¹⁸ Megafu ta nammuattam nu kunnasi sinuportan anna pinrotektan ni Jehova i matalo ira nga aripanna ta nappasa, mapasikan nakuan gapa i pangurug anna i pattalo tam sa. Yatutta nu mepa-arubakka ta pamipilit anna ta problema ira, “ariammu ipamavulun nga makkafi i limam”! Umaranni ka lallagu kani Jehova ta pakimallo, anna ipamavulummu nga pasikannannaka na makapangngua nga limana anna irattal nikaw i bendision ira na Pappatulan.​—Sal. 73:23, 24.