NABAYAG nga nattolay si Enoc. Awayyana tu mariga para nittam nga nonopan yatun, ngem nattolay yaya tu 365 nga dagun—mas apiddu anne ta mami-appa nga gagangay nga kapiddu na inango ta kaggawattam! Ngem ari gapa talaga yaya lakay ta tiempona. Ta tiempoda, maturu tu 50 siglo i nappasa, mas apiddu i inango na totolay kumpara ta kaggawattam. Kustu neyana si Enoc, nattolay ngana tu maturu annam nga gatu nga dagun si Adan, i ollu nga tolay, tapus, nattolay paga si Adan tu tallu siglo! Mas apiddu paga tatun i inango na karuan ta ginaka ni Adan. Ta edad gafu nga 365, masikan paga si Enoc anna aru paga i makuana. Ngem ari yatun nesimmu.

Egga ta peligro si Enoc. Nonopammu nga mattattammang yaya, anna agga-nonona i reaksion na totolay ta mensahena nga naggafu ta Dios. Talaga makaporay ira anna ikalussoda yaya. Firmi i gazzida ta mensahena anna ta Dios nga naddog sa. Ariadda makaya matakitan si Jehova nga Dios ni Enoc, ngem siguradu nga makayada matakitan yaw nga tolay! Siguru nanono ni Enoc nu masinganna paga i familiana. Nanonona pano i atawana anna ánana nga babbay onu si Matusalem nga anana onu i afuna nga si Lamec? (Genesis 5:21-23, 25) Yaw ngana kari i pagaddetanna?

Mediu misterioso nga karakter ta Biblia si Enoc. Mabibbig laman ta tallu nga teksto ta Biblia i meyannung sa. (Genesis 5:21-24; Hebreo 11:5; Judas 14, 15) Ngem fustu ngana danatun tapenu makilala tam yaw nga tolay nga egga dakal nga pangurugna. Egga kari sussuportammu nga familia? Neparubakka ngana kari ta situasion nga mawag tu itaddaggammu i ammum nga fustu? Nu kunna, aru i magigiammum ta pangurug ni Enoc.

Marake ngana i totolay turi ta neyana si Enoc. Mekapitu ngana yaw nga henerasion ta linia ni Adan. Aranni paga i totolay ta kinaperfekto nga nawawan da Adan anni Eva. Yatun ta apiddu paga i inangoda. Ngem grabe i dake na moral anna espiritualidadda. Sobra i kinavayolenteda. Namegafu yatun ta mekadua nga henerasion, turi pinatay ni Cain i wagina nga si Abel. Tadday ta gaka ni Cain i nabbalin tu mas vayolente anna minangngibalo anne kani Cain! Ta mekatallu nga henerasion, mas naddake i situasion. Namegafu nga agalan na totolay i ngagan ni Jehova, ngem ari nga tapenu dayawan. Ariadda nirespetu i sagrado nga ngagan na Dios.—Genesis 4:8, 23-26.

Gagangay i kunnatun nga marake nga relihion ta tiempo ni Enoc. Durante nga magadulto si Enoc, mawagna i mappili. Pariganna kari i totolay ta kaggawanna? Onu aleganna i kurug nga Dios, si Jehova, i namaratu ta langi anna davvun? Awayyana tu napaguyu si Enoc kustu nammuanna i meyannung kani Abel, nga natay nga martir megafu ta fustu nga paddayarayawna kani Jehova. Naddesision si Enoc nga parigan yaya. Kagian nittam na Genesis 5:22: “Nattulu-tuloy nga liminakag si Enoc kavulu  i kurug nga Dios.” Ipasingan natun nga teksto nga si Enoc ay makadios nga tolay ta ari makadios nga mundo. Yaya i ollu nga tolay nga nakagi ta Biblia tu kunnatun.

Nakagi gapa tatun nga teksto nga nattulu-tuloy nga liminakag si Enoc kavulu si Jehova kabalinna nabbalin tu yama kani Matusalem. Familiadu ngana gafu si Enoc kustu mga 65 anios yaya. Egga atawana nga ari nengaganan ta Biblia, anna ari nekagi i karu na “ána [na] nga lallaki anna babbay.” Nu lumakag i yama kavulu i kurug nga Dios durante nga suportanna i familiana, mawag tu tangngallanna ira mekunnay ta dala-dalan na Dios. Nalippawa ni Enoc nga ekspektan ni Jehova nga mabbalin yaya tu matalo ta atawana. (Genesis 2:24) Siguradu nga kingnguana i ngamin nga mawayyana nga tudduan i ánana meyannung kani Jehova nga Dios. Anni resultana?

Baddi laman i rekord ta Biblia meyannung tatun. Awan tu nekagi meyannung ta pangurug na ana ni Enoc nga si Matusalem, i pinakamabayag nga nattolay segun ta Biblia, nga natay turi ta tiempo na Delubio. Ngem nakka-ana si Matusalem nga mangngagan tu Lamec. Nappang-abut paga si Lamec anna i kakayna nga si Enoc tu maturu tanga siglo. Ziminakal si Lamec nga matuyag i pangurugna. Ininspiran yaya ni Jehova tu mapprofesiya meyannung kani Noe, nga anana, anna natuppal yatun kabalin na Delubio. Gitta na kakayna nga si Enoc, nakagi gapa nga liminakag si Noe kavulu i kurug nga Dios. Ari vuluvuga nakilala ni Noe si Enoc. Ngem egga makasta nga nipamana ni Enoc. Awayya nga nammuan ni Noe yatun ta mismu yamana nga si Lamec, onu ta kakayna nga si Matusalem onu kani Jared nga yama ni Enoc, nga natay kustu 366 anios si Noe.—Genesis 5:25-29; 6:9; 9:1.

Nonopammu i nadduman ni Enoc anna ni Adan. Perfekto si Adan, ngem nakaliwa yaya kani Jehova anna nangipamana ta gaka-gakana tu rebelyon anna ziga-riga. Si Enoc gapa, maski nu imperfekto, liminakag yaya kavulu i Dios anna nangibattang ta gaka-gakana tu makasta nga pamana na pangurug. Natay si Adan turi ta 308 anios si Enoc. Naddaddam kari i familia ni Adan turi ta natay yaw nga makasarili nga ginafuadda? Ariattam ammu. Ngem “nitulu-tuloy ni Enoc i liminakag kavulu i kurug nga Dios.”—Genesis 5:24.

Nu egga i sussuportammu nga familia, makagigiammu ka ta pangurug ni Enoc. Importante nga mangiyawa tu material nga kawagan na familia, ngem mas importante i espiritual nga kawagadda. (1 Timoteo 5:8) Meyawamu yatun gukaban na kukukuammu ari tu gukaban na uvovug laman. Nu lumakag ka kavulu i Dios gitta ni Enoc, nga mappagiya ta estandarte na Dios, egga gapa makasta nga mepamanam ta familiam—nabalor nga ehemplo nga maparigadda.

Awayyana tu natageno ni Enoc nga magitetadday yaya nga maddayaw ta Dios ta mundo nga awan tu pangurugna. Ngem napansin kari yaya na Diosna nga si Jehova? Wan. Zimittal i tiempo nga nakiyuvovug si Jehova taw nga matalo nga aripanna. Zinog na Dios si Enoc tapenu ikagi i mensahena para  ta totolay ta kaggawanna. Pinabbalinna gafu tu profeta si Enoc, i ollu nga profeta nga nepay i mensahena ta Biblia. Ammu tam yaw megafu ta kabalin na aru nga siglo, nitura ni Judas nga wagi ni Jesus ta yena, i meyannung taw nga profesiya ni Enoc. *

Anni i niprofesiya ni Enoc? Kunnaw: “Duttal noka i Yafu tuange ta rinivu-rivu nga masanto nga anghel na ira tapenu panunnutan na ngamin i totolay. Tagarulian na ngamin i totolay nga ari minangngikakua ta Dios megafu ta marakay nga kikkingngua da tuange ta ngamin nga marakay nga inuvovug da nga mekontra ta Dios!” (Judas 14, 15) Dakal i pangurug ni Enoc nga magga mesimmu yatun, nga gitta na natuppal ngana na Dios i profesiya. Kunnatun gabbalaman i aru nga profesiya kabalin natun. Yaw i punto: Kakkagian na profeta i tadday nga gannug nga siguradu nga mesimmu anna para sa ay nesimmu ngana!—Isaias 46:10.

Anni pano i natageno ni Enoc kustu ipakannammuna yatun nga mensahe gukaban na pangilayyagayya ta ngamin? Madammo i mensahe—inusana i termino ira nga “ari minangngikakua” anna “marakay” tapenu ipasingan i ugu-ugali na totolay. Nekagi tatun nga profesiya nga kuruga marake i mundo namegafu turi napapanaw i tolay ta Eden. Kappaganassing i panuppalan natun nga mundo sonu duttal si Jehova kavulu i armada na “masanto nga anghel na ira” nga sigga-paran nga makiggerra tapenu manaral. Magutu nga kinagi ni Enoc yatun nga mensahe anna tattaddayna nga kingngua yatun! Awayyana tu bumilib si Lamec ta gutu ni kakayna anna ari tam gapa pattakan yatun.

Makoffun nittam i ehemplo ni Enoc tapenu pannonopan nu kaparehu kari na pagimamma na Dios i pagimamma tam ta mundo. Yatun nga sentensia nga magutu nga kinagi ni Enoc gari ay kurug lagapa adde ta kaggawattam. Mekunnay ta kinagi ni Enoc, nangirattal si Jehova tu Delubio kontra ta marake nga mundo ta tiempo ni Noe. Kunnatun gabbalaman i mesimmu ta aranni ngana nga mappange. (Mateo 24:38, 39; 2 Pedro 2:4-6) Ta maddaggun, nakaparan ngana i Dios kavulu i masanto nga anghelna ira tapenu sentensian i marake nga mundo. Mawag tu ipafutu na kada tadday nittam i mensahe ni Enoc anna ikagi gapa ta tanakuan. Awayyana tu duma i pangurug na familia anna kokkofuttam. Nu mittan, matageno tam nga magitetadday ittam. Ngem ari vuluvuga pinanawan ni Jehova si Enoc; kunnatun gapa ta matalo ira nga aripanna ta maddaggun!

Kunnasi natay si Enoc? Kagitta na mas misterioso i istoria na patena anne ta pattolena. Mabibbig ta Genesis: “Nitulu-tuloy ni Enoc i liminakag kavulu i kurug nga Dios. Tapus nawawan ngana yaya, ta ina yaya na Dios.” (Genesis 5:24) Kunnasi nga ina na Dios si Enoc? Nipakanawag ni apostol Pablo: “Gafu ta pangurug ay neyali si Enoc tapenu arianna masingan i patay, anna ari yaya malegan maski sitaw megafu ta niyali yaya na Dios; ta nigena neyali ay nalawana i pamakurug nga talaga napagayayana i Dios.” (Hebreo 11:5, NW) Anni i kayà kagian ni Pablo ta kinagina nga “neyali si Enoc tapenu arianna masingan i patay”? Kagian na karuan nga Biblia nga ina na Dios si Enoc ta langi. Ngem imposible yatun. Segun ta Biblia, si Jesu-Cristo i pinaka-ollu nga napaginnolay nga minay ta langi.—Juan 3:13.

Kunnasi gafu nga “neyali” si Enoc tapenu arianna “masingan i patay”? Awayyana tu sesenu nga ina ni Jehova i inango ni Enoc tapenu arianna maekspiriensa  i mataka-taki nga patay. Ngem nigena yatun, nalawa ni Enoc “i pamakurug nga talaga napagayayana i Dios.” Kunnasi? Nigena nga natay, posible nga nakalawa si Enoc tu sirmata naggafu ta Dios, awayyana tu i paraiso nga davvun. Tatun nga manawag nga pamakurug na fabor ni Jehova, nakkatrug si Enoc ta patay. Meyannung kani Enoc anna ta tanakuan nga matalo nga lallaki anna babbay, kinagi ni Pablo: “Ngamin danaw nga totolay ay natay nga sigga-angngurug.” (Hebreo 11:13) Kabalin natun, posible nga inaleg na kumokkontra ira sa i baggina, ngem “ari yaya malegan maski sitaw,” awayyana tu megafu ta nitagu ni Jehova tapenu ariadda daralan onu usan ta falso nga paddayarayaw. *

Durante nga nononopattam yatun nga nebase-Biblia nga rason, usattam i imahinasiottam tapenu meyilustra nu kunnasi natay si Enoc. Nonopan yaw nga posible nga eksena. Nababbannag ngana si Enoc ta pattammangna. Ala-alegan yaya na kumokkontra ira sa, nga grabe i porayda megafu ta mensahena. Nakaleg si Enoc tu pattaguanna anna nagibannag tu manganannuan, ngem ammuna tu egga lagapa yaya ta peligro. Agga-innag sa i vayolente nga kapatena. Kustu nagibannag, naddasal yaya ta Diosna. Tapus, napeggan yaya tu imammo. Tadday nga manawag nga sirmata i gittana nangiyangay sa ta arayyu nga lugar.

Nonopan yatun nga nasinganna, mundo nga kuruga neruma ta mundo nga dianna. Para sa, kasikkasta na hardin na Eden, ngem awan tu kerubin nga magguardia tapenu ari makatallung i totolay. Aru i lallaki anna babbay—magawa-gawayyan anna masiki-sikan. Memammo ira. Awan tu lussaw anna pangokkontra megafu ta relihion nga gitta na naekspiriensa mismu ni Enoc. Natagenona i suporta, aya, anna fabor ni Jehova. Ammuna nga yaw nga lugar ay para sa; taw yaya mismu nga maddian. Habang mataga-tagenona i imammo, nakkiddam onu nakkiro yaya tapus masingngo nga nakkatrug.

Yatun i situasionna adde ta maddaggun—nakakatrug ta patay, nga nemmuguran ta awan tu limitasionna nga memoria ni Jehova nga Dios! Gitta na nipromesa ni Jesus, duttal noka i aggaw nga ngamin nga egga ta memoria na Dios ay makaginna ta ngaral ni Cristo anna mallawan ira ta livudda, anna malukag ira ta makakkasta anna memammo nga napabagu nga mundo.—Juan 5:28, 29.

Kayàmu kari i makangay tatun? Nonopammu nu kunnasi kasaya nga makilala si Enoc. Aru i magigiammu tam sa! Makagina nittam i fustu nga nesimmu sa. Ngem egga mas importante nga mawag tu magigiammu tam. Kabalinna kinagi i meyannung kani Enoc, niyammung ni Pablo: “Nu awan tu angngurug na tolay, arian na nga awayya nga mapagayaya i Dios.” (Hebreo 11:6) Makakkasta yatun nga rason tapenu parigattam i matuyag nga pangurug ni Enoc!