MILTIADIS STAVROU | ISTORIA NA PATTOLAY
“Natageno Mi i Panangngal Anna Pangigiya ni Jehova Nikami”
Turi ta 13 i dagukku, gitta na kasiddagunakku ira, kayà ku nga innan i takay ira nga mattalebag ta dalan ta Tripoli, Lebanon. Kakayà ku i makakkasta nga uzzin nga takay nga kua na Syrian nga lalaki. Talaga nakaddag ngà turi ta kinagi na pari ta Orthodox Church ta diammi nga kannammi kanu tu batu yatun nga takay megafu ta kua na yatun na tadday ta Saksi ira ni Jehova!
Kinagi mi ta pari nga baka matakitammi i driver. Nitabbag na: “Patayan nu yayya. Usan nu i sinnukku tapenu mapakarenuan nu i daga na ta lima nu!” Proud ngà ta relihiokku nga Greek Orthodox, ngem nanaw ngà tatun nga relihion megafu ta marake nga kinakkagi natun nga pari. Nu manono ku yatun nga nesimmu, na-realize ku nga nakoffun yatun tapenu mammuakku i kinakurug meyannung kani Jehova.
Nammuakku i Kinakurug Meyannung Kani Jehova
Ta paddakal ku, madduruma i kultura, lengguahe, anna relihion na totolay ta siudad na Tripoli. Proud i kada familia ta naggafuadda, anna kunnatun gapa i familià. Nevulu kami na manung ku ira ta grupo nga magalan tu Soldiers of the Faith, a nga kumontra ta Saksi ira ni Jehova. Awan paga vuluvuga tu nakilala mi nga Saksi ira, ngem kinagi ta nikami na pari mi nga tadday ira nga gang nga kumontra ta Greek Orthodox Church anna si Jehova i lider da. Kanayun nga kagian na pari ta nikami nga kada egga i masingammi tu Saksi, mawag tu atakeyammi ira.
Ari ku ammu nga egga ngana balo nakilala na wawwaragì ira tu Saksi ira ni Jehova. Ari da ira nga inatake, nu ari, nappa-Bible study lallagu ira ta nira tapenu mapakurug da nga mali ira. Tadday nga gabi ta pallabbe ku, nadanganakku i aru tu Saksi ta sala mi nga mab-Bible study kavulu i familià anna i karuan ira nga karruba mi. Nadismaya ngà! Ari ku malippawa nu ngatta trinaydor na wawwaragì ira i relihiommi nga Orthodox. Manaw ngà ngana nakuan, ngem kinagi niakan na tadday ta karruba mi nga Saksi nga dentista nga magitubang ngà labbi anna magginna. Binibbig na tadday ta karruba mi i Salmo 83:18 ta Biblià. Tatun nga tiempo, nammuakku nga inilloku nakami na pari mi. Ari nga lider na gang si Jehova—yayya i tattadday nga kurug nga Dios!
Kayà ku paga mas makilala si Jehova yari tu kanayun ngà ngana nga mevulu ta Bible study ta balay mi nga ikondukta ni Brother Michel Aboud. Mittan, niyavu na kofukku nga nagatende i tadday nga pakkiavu nga nononopakku ngana namegafu paga ta kabbikku. Niyavu na, “Ikagim ta nikami, sinni i namaratu ta Dios?” Nituddu ni Brother Aboud i kitaw nga agga-idda ta sofa. Nipakanawag na nga ari nga malippawa na kitaw ira nu kunnasi nga mabbida anna mannono i totolay ira. Kunnatun gapa, ari tam nga malippawa i aru nga gannug meyannung ta Dios. Nakoffun ta niakan yatun nga simple nga ilustrasion tapenu malippawa ku nga egga ira i gannug nga meyannung kani Jehova nga ariakku malippawa tu mapia. Ari nabbayag, naddedika ngà kani Jehova nga Dios anna nappa-baptize ngà turi ta 1946 ta edad nga 15.
Napeggan tu Gakkag i Pattolè Megafu ta Pappayunir
Ta 1948, nattrabahu ngà ta photography business na manung ku nga si Hanna. Kabiko na shop na manung ku i paint shop na brother nga mangngagan tu Najib Salem. b Magutu nga nallayyagayya si Najib magadde turi ta natay yayya ta edad nga 100. Nu vulukakku yayya nga mallayyagayya ta babario ira, masingakku nga talaga magutu yayya maski nu egga ira i kumokkontra. Nasingakku gapa nga maski anni i relihion na tadday, mawayya na nga ipakibbida ta nira i meyannung ta Biblia. Dakal i efekto na niakan na kinalappo na.
Mittan, binisita nakami ta shop mi ni Mary Shaayah, tadday nga Lebanese nga sister nga taga-United States. Maski nu tadday yayya nga yena, malallappo lagapa yayya nga payunir. Nanguli i pattolè megafu tatun nga pinabbisita na. Maturu tu dua nga oras nga inistoria nikami ni Mary i ekspiriensa na ira ta pallayyagayya. Nige na nga nanaw, zinulangngan nà ni Mary tapus kinagi na: “Milto, megafu ta single ka paga, ngatta ariammu mappayunir?” Kinagì ta nisa nga manaki ku megafu ta mawag ku i mattrabahu. Tapus niyavu na ta nio: “Kunnasi ta kabayag nga nagistoria sangawe?” Nitabbag ku: “Maddua nga oras.” Kinagi ni Mary: “Nasingakku nga awan mabba tu kuruga nga trabahum ta kunnaw nga oras. Nu usammu yaw nga oras tapenu mallayyagayya ta kada aggaw, makapappayunir ka. Puruebammu laman ta tanga-ragun, tapus innammu nu kayam kari nga ituloy onu ari.”
Ta kultura mi, ari nga ginnan na lallaki ira i tabarang na babbay ngem makasta mabba i tabarang na ta nio. Pappasa na dua nga vulan, turi ta Enero 1952, nigafù ngana i mappayunir. Ta pappasa gapa na 18 nga vulan, nakalawa ngà tu imbitasion nga magatende ta meka-22 nga klase na Gilead.
Kabalin na graduation mi, neyasayn ngà ta Middle East. Awan paga tu tanga-ragun, inatawà si Doris Wood, tadday nga magayayya nga misionera nga naggafu ta England nga massesserbi ngana gapa ta Middle East.
Pallayyagayya ta Siria
Ari nabbayag kabalin na kasal mi, neyasayn kami ni Doris ta Aleppo, Syria. Megafu ta megamma i pallayyagayya tatun nga lugar, mepakilala laman nikami i aru ta Bible study mi ira.
Tadday nga aggaw, binisita mi i babay nga naginteres ta Biblia. Maganassing yayya turi ta vinukatan na i puerta anna kinagi na ta nikami: “Magimmugug kamu! Kapapanaw na pulis ira. Kayà da nga mammuan nu sitaw i paddianan nu.” Ammu na secret police ira nu sitaw kami mab-Bible study. Tinawagammi i brother ira nga mangirollu ta trabahu ta Middle East, anna sinabarangngaddakami nga manaw kami ngana insigida ta Siria. Maski nu maraddam kami megafu ta mawag nga panawammi i Bible study mi ira, natageno mi i proteksion ni Jehova.
Naekspiriensa Mi i Pangigiya ni Jehova ta Iraq
Ta 1955, nare-asayn kami ta Baghdad, Iraq. Maski nu awayya mi nga layyagayyan i ngamin nga totolay ta Iraq, mas nappursigi kami nga layyagayyan i Cristiano ira.
Kibbidammi gapa i Muslim ira ta palengke onu ta dalan ira. Maruddu nga i paginteresan na totolay ira i ipakibbida ni Doris. Angngarigan na, kagian na: “Maruddu nga kagian na yamà nga egga i tattabbagattam ngamin ta Namaratu nittam.” (Roma 14:12) Tapus kagian na paga: “Dakal i neyuffun natun niakan. Anni i makagi nu tatun?”
Magayayya kami nga nasserbi ta Baghdad ta mattallu nga dagun. Uuffunammi i brother ira tatun tapenu organisan i pallayyagayya da. Inusa mi i paddianammi para ta study ira ta lengguahe nga Arabic. Magayayya kami nga alawatan i interesadu ira nga totolay nga naggafu ta komunidad na Assyrian. Tadday yatun ta etniko nga grupo anna aru ta nira i makkakkagi nga Cristiano kanu ira. Turi ta nasingadda i aya anna pattaradday ta study tam ira, napakurug da nga kurug ittam nga disipulo ni Jesus.—Juan 13:35.
Si Nicolas Aziz nga Armenian anna Assyrian i lahi na i tadday ta insigida nga naginteres ta mensahe na imammo. Masippo anna mapakalinno yayya nga ulu na familia. Insigida nga kinurug ni Nicolas anna na atawa na nga si Helen i ituddu na Biblia meyannung kani Jehova anna ta Ana na nga si Jesus—nga makkaduma ira nga persona. (1 Corinto 8:5, 6) Manono ku paga turi ta na-baptize si Nicolas anna i 20 nga wawwaragi ta Euphrates River.
Naekspiriensa Mi i Panguffun ni Jehova ta Iran
Kabalin na kudeta nu sitaw natay si King Faisal II na Iraq turi ta Hulio 14, 1958, nadeport kami ta Iran. Nitulu-tuloy mi lagapa tatun i memmugug nga pallayyagayya mi ta dayu ira ta unag na annam nga vulan.
Nige mi nga manaw ta Tehran, i kapital na Iran, neyangay ngà ta police station para ma-interrogate. Nanono ku tatun nga nesimmu nga oobserban nakami balo na pulis. Kabalin na interrogation, tinawagakku si Doris anna kinagì ta nisa nga oobserban nakami na pulis. Pinabbidammi nga tapenu safe kami, ari ngà labbi nga lubbe anna ari kami labbi nga mavvulu adde sonu aranni kami ngana nga manaw ta Iran.
Nakaleg si Doris tu safe nga paddianan na adde sonu massimmu kami ngana ta airport. Ngem kunnasi yayya nga makadde tari nga ari yayya nga masingan na pulis? Nipakimallo yatun ni Doris kani Jehova.
Gavva nga naguran tu masikan yari tu mawag tu mallirum i ngamin maski i pulis ira. Awan ngana tu totolay ta dalan yari tu awayya na ngana nga umay ni Doris ta airport. Kinagi ni Doris, “Talaga milagro yatun nga baha!”
Turi ta nanaw kami ngana ta Iran, nare-asayn kami ta tanakuan nga teritoria nu sitaw layyagayyammi i totolay ira nga madduruma i lahi anna relihiodda. Turi ta 1961, masserbi kami ngana ta circuit work. Bisitammi i wawwaragi ira ta madduruma nga lugar ta Middle East.
Nasingammi i Pakapangngua na Espiritu ni Jehova
Namippigà ngana nga nasingan ta ministerio mi ta Middle East nu kunnasi nga pattaraddayan na masanto nga espiritu na Dios i totolay. Manono ku paga i makapagayayya nga pab-Bible study mi na dua nga Palestinian nga si Eddy anna Nicolas. Kakayà da i magatende ta study tam ira, ngem insigida ira nga nagimmang nga nappa-Bible study megafu ta passuporta da ta pulitika. Nipakimallo ku kani Jehova nga akseptadda nakuan i kinakurug. Turi ta nammuadda nga solban na Dios i ngamin nga problema na totolay, ari laman i problema na Palestinian ira, nituloy da i pab-Bible study da. (Isaias 2:4) Ari da ngana nga nonopan nga mas importante i lahi da anne ta tanakuan anna nappa-baptize ira. Nabbalin si Nicolas tu malallappo nga circuit overseer.
Kada magali kami ni Doris tu tanakuan nga nasion, mapagaram kami ta kinamatalo na wawwaragi tam ira, maski nu anni paga i situasiodda. Megafu ta aru i attattammadda, kingnguà tu goal nga banna-bannayan ira kada mabbisita ngà bilang tadday nga circuit overseer. (Roma 1:11, 12) Tapenu madde ku yatun nga goal, nikagumakku nga nonopan nga ari ngà nga mas malalaki anne ta wawwaragi. (1 Corinto 9:22) Talaga magayayya ngà kada pagarammakku i kapangngurug tam ira nga magawag tu uffun.
Kappagayayya nga masingan nga danuri ni-Bible study mi ira ay nabbalin tu matalo nga aripan ni Jehova. Nagali i karuan ta nira kavulu i familia da ta tanakuan nga nasion megafu ta gerra ira ta nasiodda. Ngem dakal i neyuffudda tari ira ta masserbi ta teritoria nga Arabic i lengguahe da ta Australia, Canada, Europe, anna ta United States. Ta nappasa ira nga dagun, nanoli i karuan ta ána da ta Middle East tapenu masserbi nu sitaw mas dakal i pakawagan para ta magutu ira nga mallayyagayya. Talaga magayayya kami ni Doris megafu ta napakaru i espiritual ira nga ána anna áfu mi!
Pattalo Kani Jehova tu Mannanayun
Ta interu nga pattolay mi, kanayummi nga matageno i panangngal anna pangigiya ni Jehova. Mappappabalo ngà ta inuffunan nà nga alsan i marake ira nga ugali nga nipasingakku turi ta kabataan ngà kagitta na pangireruma anna pannono nga mas importante i lahi mi anne ta tanakuan. Nelayyagayyà i kinakurug ira ta Biblia ta totolay ira nga madduruma i naggafuadda megafu ta passanay nga nalawa ku ta magutu anna ari mangireruma ira nga wawwaragi. Kada magali kami ni Doris ta tanakuan nga nasion, aru nga kapurueba i meparubang ta nikami anna nu mittan, ariammi ammu nu anni i awayya na nga mesimmu. Ngem nagigiammu mi tatun nga mattalo tu mapia kani Jehova nga Dios, ari tu ta baggi mi.—Salmo 16:8.
Nu pannonopakku i nesimmu niakan ta nappasa ira nga dekada na pinasserbì kani Jehova, matageno ku nga aru i ipappabalo ku ta nelangitan nga Yamà. Umanugu ngà ta kinagi na iddu ku nga si Doris nga awan nakuan tu mamagimmang nittam ta pangiyawa ta eksklusibo nga debosion kani Jehova maski paga nu mappeligro i inango tam! Mappappabalo kami kani Jehova megafu ta niddan nakami tu pribilehio nga ilayyagayya i mensahe na imammo ta Middle East. (Salmo 46:8, 9) Mattalo kami ta makasta nga mappange megafu ta ammu mi nga itulu-tuloy nga igiya anna protektan ni Jehova i ngamin nga mattalo ta nisa.—Isaias 26:3.
a Para ta mas aru paga nga informasion meyannung taw nga grupo, innan i 1980 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, pahina 186-188.
b Nepublisa i istoria na pattolay ni Najib Salem ta Setiembre 1, 2001 nga isyu na Ang Bantayan, pahina 22-26.