Gavva kari nga egga i grabe nga taki mu? Magga matageno mu nga kabbannag yatun ta mental anna ta emosional anna magastu. Anni gafu i kuammu tapenu makayanammu yatun? Kunnasim nga uffunan i kafamilia onu kofummu nga egga i kunnatun nga problema na? Ari nga libru meyannung ta panangngal ta gawa-gawayyan i Biblia, ngem makoffun i prinsipio ira natun tapenu maattammammu i mariga nga situasiommu.

•   Mappadoktor ka

   I kagian na Biblia: “Ari nga magawag ta manguru danuri i mapia i gawa-gawayyad-da nu ari danuri makkataki laman.”​—Mateo 9:12.

   Nu kunnasi matuttul yatun: Mappadoktor ka nu kawagan.

   Purueban yaw: Piliammu i kakastan nga klase na panguru nga available niko. Nu mittan, baka mas makasta nu mappa-second opinion ka. (Proverbio 14:15) Kibbidammu tu mapia i doktor mu ira. Siguraduammu nga mantindiammu i kaga-kagiadda anna ammu da gapa nu anni talaga ira i mataga-tageno mu. (Proverbio 15:22) Mar-research ka meyannung ta taki mu anna ammuammu gapa nu anni ira i posible nga klase na panguru nga pappiliammu. Nu mas gare nga ammum nu anni i posible nga mesimmu, mas matanggap mu i situasiommu anna makangngua ka gapa tu makasta ira nga desision nu anni nga klase na panguru i piliammu.

•   Kanayun nga tangngallan i gawa-gawayyammu

   I kagian na Biblia: “I kasossonna na kalla-kallo ay egga i mapia nga iyawa na.”​—1 Timoteo 4:8.

   Nu kunnasi matuttul yatun: Mammakapia ka nu kanayummu nga tangngallan i gawa-gawayyammu, gitta na regular nga pagexercise.

   Purueban yaw: Tuttulammu i iskediul mu nga regular nga magexercise, kumakka tu masustansia, anna makkatrug ka tu mapia. Awayya na tu magadjust ka pagalaman ta grabe nga taki mu, ngem kakkagian na eksperto ira nga sulit nu talaga ikagumammu nga kanayun nga tangngallan i gawa-gawayyammu. Ngem siempre, ari mu nakuan kattaman tu egga i taki mu anna maski anni paga i manono mu nga kuan, awan nakuan tu marake nga efekto natun ta papporum.

•   Mappoffukka ta tanakuan

   I kagian na Biblia: “I kurug nga kofun ay mangipasingan tu aya ta ngamin nga tiempo, anna wagi nga meyana ta tiempo na ziga.”​—Proverbio 17:17.

   Nu kunnasi matuttul yatun: Makaduffun niko i kokkofummu ira tapenu makayanammu i mariga nga situasiommu.

   Purueban yaw: Makibbida ka ta tadday nga mapattalakkan nga kofun nga awayyam nga pangikagianan ta mataga-tageno mu. Makaduffun yatun tapenu ari ka kuruga ma-stress anna malappawan i panageno mu. Magga kayà na kokkofun anna kafamiliam nga uffunakka ngem baka ari da ammu nu kunnasi. Yatutta ikagim nakuan ta nira nu anni talaga ira i mawag mu nga uffun. Ari nakuan tu sosobra i ekspektammu anna kanayukka nga mappabalo ta maski anni nga iyuffudda. Ngem siempre, maski nu makasta gapa i motibo da ta panguffun niko, mawag tu limitammu lagapa nu mamippiga anna nu kunnasi kabayag i pabbisita da ta niko tapenu ari ka kuruga mabannag.

•   Kanayun nakuan nga positibo i nononopammu

   I kagian na Biblia: “I magayayya nga futu ay makasta nga uru, ngem i nadammakkan nga espiritu ay makofu ta sikan na tadday.”​—Proverbio 17:22.

   Nu kunnasi matuttul yatun: Nu positibo i nononopammu, makaduffun yatun tapenu kalmadu ka laman anna makayanammu i maka-stress nga taki mu.

   Purueban yaw: Habang magadjust ka ta bagu nga situasiommu, maffokus ka laman ta awayyam ira nga kuan, ari tu ta gannug nga ari mu kontroladu. Ari mu nakuan gapa ikumpara i baggim ta tanakuan onu ta dati nga situasiommu nige mu nattaki. (Galacia 6:4) Mangi-set ka tu goal ira nga ari mariga nga gawatan. Makaduffun danatun tapenu kanayun nga positibo i nononopammu. (Proverbio 24:10) Manguffun ka gapa ta tanakuan nu ipamavulun na situasiommu. I kunnatun nga klase na pangiyawa ay mamagayayya ta niko anna maduffunan naka tapenu ari mu agga-nono i problemam ira.​—Kingngua 20:35.

 Pakurugan na Biblia nga makaduffun i Dios nga Jehova a ta tadday nga tolay tapenu makayanan na i grabe nga taki na. Siempre, ari tam gapa ekspektan nga mammilagro yayya tapenu mammapia ittam. Ngem dudduffunan na Dios danuri maddayaw ta nisa. Danawe i panguffun na:

 Imammo. Makeyawa si Jehova tu “imammo na nga ari malippawa na tolay.” (Filipos 4:6, 7) Makaduffun yatun nga imammo tapenu kanayun laman nga kalmadu i tadday nga tolay anna ari kuruga mavvuru-vurung. Iyawa na Dios i kunnatun nga imammo tari ira ta maddasal anna ikagi da ta nisa i pakavurungadda ira.​—1 Pedro 5:7.

 Ka-uto. Iyawa ni Jehova i ka-uto tapenu makangngua ittam tu makasta ira nga desision. (Santiago 1:5) Mala na tolay i kunnatun nga ka-uto nu gigiammuan anna tuttulan na i prinsipio ira na Biblia nga ari vuluvuga maddana.

 Iddanama ta mappange nga mamasikan ta nono. Ipromesa ni Jehova nga duttal i tiempo sonu “awan noka tu maski sinni nga mangikagi: ‘Mataki ngà.’” (Isaias 33:24) Megafu tatun nga iddanama, aru i positibo lagapa maski nu grabe i taki da.​—Jeremias 29:11, 12.