Kunnasim Malabanan i Pandemic Fatigue?
Sobra ngana kari i bannag mu gafu ta pagimmugug mu kontra ta COVID-19? Nu wan, ari ka magitadday. Aru ngana nga vulan nga nanguli i pattolay ta interu mundo gafu ta peligro naw nga pandemic. Aru i “darakal i nisakrifisio da tapenu ari nga mawwara i COVID-19,” kagian ni Dr. Hans Kluge, World Health Organization Regional Director para ta Europe. “Tatun ira nga situasion, mabi anna normal laman nga matageno na totolay nga awan ngana tu pakialam da anna awan tu gaganas da. Seniales yatun nga egga ngana i [pandemic] fatigue da.”
Nu egga i pandemic fatigue mu, pasikannammu i nono mu. Aru ngana i noffunan na Biblia tapenu makayanadda i mattolay taw nga maka-stress nga tiempo. Moffunan naka gapa yatun.
Anni i pandemic fatigue?
I pandemic fatigue ay ari nga taki. Yatun i termino nga meyusa tapenu tukuyan i normal nga mataga-tageno na totolay megafu ta inuli na pandemic i pattoleda anna ari ngana ira siguradu ta mesimmu ta mappange. Madduruma i reaksion na kada tolay, ngem yaw ira i maruddu nga seniales na pandemic fatigue:
Awan tu ganas na
Nanguli i pakkakan onu pakkatrug
Iritable
Ma-stress ta trabahu ira nga dati mabba ay mabi laman nga kuan na
Marigatan nga mak-concentrate
Makatageno nga awan tu pangulian na ganna-gannug
Ngatta delikadu i pandemic fatigue?
Delikadu i pandemic fatigue ta afektan natun i safety tam anna na duma nga tolay. Nu kattam labanan yatun, baka sisinu ngana saw nga awan tu ganas tam nga tuttulan i safety protocol ira ta pandemic. Pappasa na tiempo, baka ari tam ngana gapa maganassing ta virus maski nu tulu-tuloy lagapa i pawwara natun anna aru i patayan na. Baka ari tam ngana gapa nga tuttuttulan i restriksion ira megafu ta nolang ittam ngana. Delikadu yatun para nittam anna ta duma nga tolay.
Taw nga maka-stress nga tiempo, aru i maka-ekspiriensa taw nga kagian na Biblia: “Nu nakkafi i nono mu ta aggaw na ziga, bumaddi noka i sikammu.” (Proverbio 24:10) Makaduffun i prinsipio ira ta Biblia tapenu makayanattam i situasion ira nga mamakkafi ta nono tam, gitta naw nga pandemic.
Anni ira nga prinsipio na Biblia i makaduffun tapenu malabanammu i pandemic fatigue?
Maf-physical distancing ka, ari tu social distancing
I kagian na Biblia: “I kurug nga kofun ay . . . meyana ta tiempo na ziga.”—Proverbio 17:17.
Nu ngatta importante yatun: Mamasikan ta nono i kurug nga kokkofun. (1 Tesalonica 5:11) Ngem i mabayag nga pangisisina ta baggi tam ay delikadu ta gawa-gawayyattam.—Proverbio 18:1.
Purueban yaw: Kanayukka nga makikomunika ta kofummu ira. I-video call mu ira, tawagammu ira, onu magemail anna mat-text ka. Makiduffukka gapa ta kokkofummu nu marake i aggom anna kanayummu ira nga kumustan. Makkinna-share kamu nu anni ira i kukukuan nu tapenu makayanan nu i pandemic. Mannono ka gapa tu awayyam nga iyuffun ta kofummu tapenu parefu nga makkasta i aggaw nu.
Kuammu i adde na mawayyam segun ta ipamavulun na situasiommu
I kagian na Biblia: “Usan nu ta kapianan i tiempo nu.”—Efeso 5:16, NW.
Nu ngatta importante yatun: Nu makasta i pangusammu ta tiempom, mabbalikka tu positibo anna ari ka kuruga mavuru-vurung.—Lucas 12:25.
Purueban yaw: Imbes tu agga-nono mu i gannug ira nga ari mu ngana makua, mannono ka tu gannug ira nga awayyam nga kuan segun ta situasiommu. Angngarigan na, egga kari ira i project onu hobby nga ipamavulun ngana sangawe na tiempom nga kuan? Puedem kari nga ammungan paga i tiempom para ta familiam?
Tuttulammu i tadday nga rutina
I kagian na Biblia: “Mawag tu ngamin i gannug ay kuan nu ta kunna . . . egga i unnug na.”—1 Corinto 14:40.
Nu ngatta importante yatun: Aru nga totolay i mas kalmadu anna magayayya nu egga i tuttuttuladda nga rutina.
Purueban yaw: Mamadday ka tu iskediul depende ta situasiommu. Mangiskediul ka tu espesipiko ira nga oras nga kuammu i asayment ta eskuela, pang-sekular nga trabahu, trabahu ira ta balay kunne na gapa i tiempo tapenu mas makilalam i Dios. Ilavu mu gapa tatun i aktibidad ira nga pammakapiammu, kagitta na tiempo para ta familiam, pappasa-pasiar, anna pagexercise. Sinaggi-mittan, innammu uli i iskediul mu anna uliammu yatun nu kawagan.
Makibagay ta manguloli nga paniempo
I kagian na Biblia: “Masingan na ma-uto i peligro anna mattagu yayya.”—Proverbio 22:3.
Nu ngatta importante yatun: Nu mangulu-uli i paniempo ta dian nu, baka mas baddi ngana i chansam nga makala tu fresh air anna mabilagan nga makasta nakuan ta pisikal anna mental nga gawa-gawayyammu.
Purueban yaw: Nu aranni ngana i winter, pakappiammu i sala nu onu i lugar nga pattrabahuammu tapenu mas aru i tullung nga nawag na bilag ta diammu. Awayyam gapa nga mannono tu aktibidad ira nga awayyam lagapa nga kuan ta lawan maski nu malallamming i paniempo. Nu posible, mangusa ka tu sinnung ira nga pang-winter nga puede ka nga maddian tu mas mabayag ta lawan.
Nu mas-summer ngana, mas aru i tiempo nga egga ta lawan i totolay, yayya nga magimmugug ka. Nonopammu tu mapia nu sitaw i angngayammu anna mallawakka laman ta oras ira nga awan kuruga tu totolay.
Tulu-tuloy mu nga tuttulan i safety protocol ira kontra ta COVID
I kagian na Biblia: “I awan tu ammu na ay ari magimmugug anna sobra i komfiansa na.”—Proverbio 14:16.
Nu ngatta importante yatun: Kappatay i COVID-19. Nu mappakakkampante ka, baka mala mu i virus.
Purueban yaw: Kanayun nga i-check mu i safety protocol ira ta dian nu tapenu mammuammu nu tuttuttulammu paga danatun. Agga-nono mu nakuan nu kunnasi ka nga mafektan ta kukukuammu ira kunne na gapa i familiam anna i tanakuan.
Mas paga nga umaranni ka ta Dios
I kagian na Biblia: “Umaranni kamu ta Dios, ay umaranni yaya nikamu.”—Santiago 4:8.
Nu ngatta importante yatun: Maduffunan naka na Dios tapenu makayanammu i maski anni nga problema.—Isaias 41:13.
Purueban yaw: Kadaggaw ka nga mabbibbig tu Uvovug na Dios, i Biblia. Makaduffun ta niko yaw nga inaggaw nga iskediul ta pabbibbig tu Biblia tapenu mapegafuanammu yatun.
Kontakammu i Saksi ira ni Jehova tapenu mammuammu nu kunnasi ka nga maka-atende ta paggarammammung da maski nu egga i COVID-19 pandemic. Angngarigan na, ta interu mundo, nav-videoconferencing ira para ta study ira na kongregasion, zinagun nga passelebra ta patay ni Jesus, anna zinagun nga kombension.
Teksto ira ta Biblia nga makaduffun ta pandemic fatigue
Isaias 30:15: “Massikakkamu nu mattalupaddiakkamu nga kalmadu anna nu mattalo kamu.”
I kebalinan na: Nu mattalo ittam ta tabarang na Dios, kalmadu ittam laman maski nu mariga i situasion.
Proverbio 15:15: “Kanayun nga marake i aggaw na tolay nga mazziga-riga, ngem kanayun nga maffiesta i tolay nga magayayya i futu na.”
I kebalinan na: Nu positibo ira nga gannug i agga-nono mu, magayayya ka lagapa maski nu mariga i situasion.
Proverbio 14:15: “Kurugan na inosente nga tolay i kada uvovug, ngem pannonopan tu mapia na masirib i kada dakkua na.”
I kebalinan na: Tuttulammu i safety protocol ira anna kammu nonopan nga ari tu kawagan danatun nga restriksion.
Isaias 33:24: “Awan noka tu maski sinni nga mangikagi: ‘Mataki ngà.’”
I kebalinan na: Ipromesa na Dios nga alsan na noka i ngamin nga taki.