•  Kunnasi nga mammuan na Saksi ira ni Jehova nu awayya nga meselebra i tadday nga selebrasion?

•  Maski nu ari nga iselebra na Saksi ira ni Jehova i karuan ira nga okasion, iddu da kari lagapa i familia da?

•  Fugaddan kari na Saksi ira ni Jehova i tanakuan nga selebran i tadday nga okasion?

 Gigiammuan labbi na Saksi ira ni Jehova i Biblia nige da nga maddesision nu selebradda i tadday nga okasion. Manawag nga mekontra ta prinsipio ira na Biblia i karuan nga okasion anna selebrasion. Nu kunnatun, ari yatun selebran na Saksi ira ni Jehova. I kataggi-tadday lagapa i maddesision nu selebradda i tanakuan paga ira nga okasion, ikagumadda nga pattalupaddianan i ‘marenu nga konsensia ta arubang na Dios anna totolay.’—Kingngua 24:16.

 Yaw i pakkiavu ira nga pannonopan na Saksi ira ni Jehova nige da maddesision nu selebradda i tadday nga okasion. a

•   Mekontra kari i okasion ta prinsipio na Biblia?

   I prinsipio na Biblia: “Yatun tu i Yafu [Jehova] ay kinagi na, panawan nu ira ngana anna mesina kamu nira. Arian nu siggeran i anni laman nga maritta.”‏—2 Corinto 6:15-17.

   Tapenu nalanna-lanno nga arayyuadda i tuddu ira nga mamarritta ta espiritualidad da onu mekontra ta tuddu na Biblia, ari selebran na Saksi ira ni Jehova yaw ira nga okasion:

   Okasion ira nga nebase ta pangurug onu paddayaw ta tanakuan ira nga dios. Kinagi ni Jesus: “Si Jehova nga Dios mu i mawag nga dayarayawammu anna yayya laman i mawag nga pangiyawatammu tu sagrado nga passerbi.” (Mateo 4:10, NW ) Ta panuttul da tatun nga bilin, ari selebran na Saksi ira ni Jehova i Christmas, Easter, onu May Day, megafu ta nebase yaw ira nga okasion ta paddayaw ta tanakuan ira nga dios ari tu kani Jehova. Fuera paga tatun, ari da gapa selebran yaw ira nga okasion:

  •  Kwanzaa. Naggafu i Kwanzaa ta “uvovug ira nga Swahili nga matunda ya kwanza, nga i kebalinan na ay i ‘ollu ira nga vunga’ anna masingan nga nebase [yaw] nga okasion ta passelebra ta ollu nga paggatab nga nerekord ta historia na Africa.” (Encyclopedia of Black Studies) Maski nu ibilang na karuan i Kwanzaa nga ari konektadu ta relihion, nikumpara yaw na Encyclopedia of African Religion ta okasion nga paggatab ta Africa. Taw nga okasion ta Africa, mangitavvung i totolay ta dios anna ta ginafuadda tapenu mappabalo nira. Nebase tatun ira nga okasion i Kwanzaa nga tadday tu African American nga okasion.

  •  Mid-Autumn Festival. Taw nga okasion, “dayawadda i dios na vulan.” (Holidays, Festivals, and Celebrations of the World Dictionary) Nelavu taw i ritual nga “makkummag i babbay ira ta dios, magalan yaw ta Chinese tu kowtow.”​—Religions of the World—A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices.

  •  Nauruz (Nowruz). “Namegafu yaw nga okasion ta relihion na Zoroastrianismo, anna yaw i pinaka-sagradu nga aggaw ta kalendariu tagga na Zoroastriano. . . . I Espiritu na Tangnganaggaw nga magalan tu [Rapithwin], nga itabbo na Espiritu na Lammin ta gukag na davvun ta vulan ira nga malammin, selebradda i panoli na ta tangnganaggaw ta aggaw na Nowruz segun ta tradision na Zoroastriano.”​—United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.

  •  Shab-e Yalda. Selebrasion yaw na winter solstice nga “konektadu ta paddayaw kani Mithra,” i dios na nawag, segun ta libru nga Sufism in the Secret History of Persia. Kagian gapa na tanakuan nga awayya na nga konektadu yaw nga okasion ta paddayaw ta Romano anna Griego ira nga dios na bilag. b

  •  Thanksgiving. Kagitta na Kwanzaa, nebase yaw nga okasion ta passelebra tagga ta paggatab tapenu dayawan i madduruma ira nga dios. Ari nabbayag, “selebran ngana gapa na Cristiano ira nga relihion yaw ira nga tradision.”​—A Great and Godly Adventure—The Pilgrims and the Myth of the First Thanksgiving.

   Okasion ira nga nebase ta rehiya onu pangurug ta suerte. Kagian na Biblia nga i “totolay nga pinanawadda si Jehova” i “mangitunnag ta lamesa para ta dios na Suerte.” (Isaias 65:11) Yari tu ari nga selebran na Saksi ira ni Jehova yaw ira nga okasion:

  •  Ivan Kupala. “Segun ta kurugan na aru, ta [Ivan Kupala] mangilawan tu fuersa na magic i pallevu anna malawa yatun gukaban na gutu anna suerte,” kagian na libru nga The A to Z of Belarus. Ta gafu na, i Ivan Kupala ay pagano nga okasion anna meselebra yaw ta summer solstice. Ngem kagian na Encyclopedia of Contemporary Russian Culture, “pinavvulu da yaw nga pagano nga okasion ta selebrasion na Iglesia [i “aggaw na santo” nga si Juan Bautista] turi ta inalawa na pagano ira i Cristiano nga pangurug.”

  •  Lunar New Year (Chinese New Year onu Korean New Year). “Taw nga tiempo, siguraduan na familia, kokkofun, anna parientes da ira nga mabbalin ira tu masuerte, dayawadda i dios anna espiritu ira, anna kayà da nga mabbalin tu masuerte ta mappange paga nga dagun.” (Mooncakes and Hungry Ghosts—Festivals of China) Kunnatun gapa i makua ta Korean New Year “dayawadda i ginafuadda, egga ira i ritual nga kuadda tapenu papanawan i marake ira nga espiritu anna siguraduan nga masuerte ira ta New Year, anna mappalavvun ira tapenu mammuadda nu anni i mesimmu nira ta New Year.”​—Encyclopedia of New Year’s Holidays Worldwide.

   Okasion ira nga nebase ta pangurug nga imortal i kararua. Kagian na Biblia nga matay i kararua. (Ezekiel 18:4) Yari tu ari selebran na Saksi ira ni Jehova i okasion ira nga konektadu ta pangurug nga imortal i kararua kagitta na:

  •  All Souls’ Day (Day of the Dead). Taw nga aggaw “daddamman na totolay i ideddukadda ira nga natay ngana,” segun ta New Catholic Encyclopedia. “Namegafu ta 500 C.E. magadde ta 1500 C.E. kurugan na aru nga tatun nga aggaw mappasingan i kararua ira nga egga ta purgatorio bilang banig, manamay, tuka, anna tanakuan paga ta totolay nga marake i pinattratu da nira turi ta matolay paga ira.”

  •  Qingming Festival (Ch’ing Ming) anna Hungry Ghost Festival. Makua yaw ira nga selebrasion tapenu dayawan i ginafuadda ira. Ta Ch’ing Ming, kagian na libru nga Celebrating Life Customs Around the World—From Baby Showers to Funerals, “tuggiadda i kanan, menum, anna papel nga kuartu tapenu ari mabisin, mapangal onu makkurang tu kuartu i minatay da.” Kagian gapa na libru nga “ta Hungry Ghost Month, mas ngana ta gabi nga full moon, [kurugan na masselebra ira] nga mas masikan i koneksion na natay anna matolay ira, yari tu dayawadda i natay anna ginafuadda ira.”

  •  Chuseok. Kagian na The Korean Tradition of Religion, Society, and Ethics, nga nelavu taw nga selebrasion i “pangitavvung tu makan anna binarayang ta kararua na natay ira.” Ipasingan naw nga pangitavvung i “pangurug nga tulu-tuloy lagapa nga matolay i kararua na natay ira.”

   Okasion ira nga konektadu ta okultismo. Kagian na Biblia: I “mallavvun, massalamangka, magaleg tu senial, manamay, manganna-annung, makkonsulta ta espiritista onu ta minallavvun, onu makiyuvovug ta natay . . . [ay] ikalussaw ni Jehova.” (Deuteronomio 18:10-12) Tapenu arayyuan i okultismo—nelavu i astrolohiya (tadday nga klase na pallavvun)—ari selebran na Saksi ira ni Jehova i Halloween onu yaw ira nga okasion:

  •  Sinhala anna Tamil New Year. “I tradision ira nga ritual nga nelavu taw nga okasion . . . ay i pagangngua ta gannug ira ta espesipiko nga tiempo nga kinagi na astrolohiya nga mangiyawa tu suerte.”​—Encyclopedia of Sri Lanka.

  •  Songkran. Nala i ngagan naw nga okasion ta Asia ta “Sanskrit nga uvovug . . . nga kebalinan na ‘pagguyu’ onu ‘panguli,’ anna meselebra gapa [tatun] i panguli na puestu na bilag paumay ta zodiac constellation na Aries.”​—Food, Feasts, and Faith—An Encyclopedia of Food Culture in World Religions.

   Selebrasion ira nga konektadu ta Mosaiko nga Dob, nga nangultimu ta sakrifisio ni Jesus. Kagian na Biblia: “Ta si Cristo i panuppalan na Dob.” (Roma 10:4) Mabenefisiowan lagapa i Cristiano ira ta prinsipio ira ta Mosaiko nga Dob nga neyawa tagga ta Israel. Ngem ariadda selebran i okasion na ira, mas ngana nu konektadu yatun ta paddattal na Mesias nga kurugan na Cristiano ira nga zimittal ngana. “Ngamin danaw ay aninu laman na ganna-gannug ira nga mesimmu ta mappange,” kagian na Biblia, “ta si Cristo gabbalaman i kurug.” (Colosas 2:17) Gafu ta netuppal ngana natun nga okasion i gakkag da, anna nakivuan ngana yatun tu tradision nga mekontra ta Biblia, ari selebran na Saksi ira ni Jehova yaw ira nga okasion:

  •  Hanukkah. Taw nga selebrasion daddammadda i dedikasion uli na templo na Judio ira ta Jerusalem. Ngem kagian na Biblia nga nabbalin si Jesus tu Katannangan nga Pari anna “i tolda nga passerbian na ay mas dakal anna awan tu pakkurangan na, anna ari tu pinataddag na tolay. Ikaya na nga kagian, tu ari nga mebilang yaw ta naparo ira ta utun na davvun.” (Hebreo 9:11) Para ta Cristiano ira, natalianan i mismu nga templo ta Jerusalem tu espiritual nga templo.

  •  Rosh Hashanah. Yaw i ollu nga aggaw na Jewish year. Nu meselebra tagga yaw nga okasion, egga i espesial nga itavvudda ta Dios. (Numeros 29:1-6) Ngem si Jesu-Cristo bilang Mesias, “pangultimuan na i sakrifisio anna regalu nga tavvung,” yari tu awan ngana tu serbi danatun ta Dios.​—Daniel 9:26, 27.

•   Suportan kari naw nga okasion i interfaith?

   I prinsipio na Biblia: “Awayya na kari tu egga i pakka-anugutan na mangurug anna ari nga mangurug? Onu awayya na kari tu egga i kebilangan na sinan-dios ira ta templo na Dios?”—2 Corinto 6:15-17.

   Ikaguman na Saksi ira ni Jehova nga mabbaling tu memammo ta kasittoleda anna irespeto da i kurugan na tanakuan nga totolay, ngem ariadda selebran i okasion ira nga massuporta ta interfaith kagitta na:

   Selebrasion na religious figure onu okasion ira nga suportan na i makkaravulu nga paddayaw na totolay ira nga madduruma i relihiodda. Tagga ta niyangay na Dios i totolay na ta bagu nga davvun nga tanakuan i relihiodda, kinagi na nira: “Ari kamu makipakkasinabban ta nira onu ta dios da ira. . . . Nu dayawan nu i dios da ira, siguradu nga mabbaling tu silu yatun nikamu.” (Exodo 23:32, 33) Yari tu ari selebran na Saksi ira ni Jehova yaw ira nga okasion:

  •  Loy Krathong. Taw nga okasion na Thai, “paddayan na totolay tu tasa i don ira, payyangadda yatun tu kandela onu insensu, anna ipay da yatun ta danum. Kagiadda nga alsan naw ira nga barangay i malas da. Daddammadda gapa taw nga okasion i masanto nga gafan na takki ni Buddha.”​—Encyclopedia of Buddhism.

  •  National Repentance Day. Umanugu danuri makiparte taw nga okasion ta “prinsipio ira na pangurug na Cristiano,” segun ta kinagi na ofisial na gobierno na The National, tadday nga diariu ta Papua New Guinea. Kinagi na nga “makoffun yatun nga aggaw tapenu alawatan na nasion i prinsipio na Cristianismo.”

  •  Vesak. “Yaw i pinakamasanto ta masanto ira nga aggaw na Buddhist, selebradda i keyana ni Buddha, enlightenment, anna patay, onu i pagadde na ta Nirvana.”​—Holidays, Festivals, and Celebrations of the World Dictionary.

   Selebrasion ira nga nebase ta tradision na relihion ira nga ari suportan na Biblia. Kinagi ni Jesus ta lider ira na relihion: “Awan gafu tu pangikwentan nu ta dob na Dios megafu laman ta panuttul nu ta negagangay ira nga annangngua nu.” Kinagi na gapa nga ‘awan tu serbi na paddaya-rayaw da megafu ta ituddu da i reglamento nga pinadday da laggapa.’ (Mateo 15:6, 9) Megafu ta ipafutu da yaw nga abiso, ari selebran na Saksi ira ni Jehova yaw ira nga okasion:

  •  Epiphany (Three Kings’ Day, Timkat, onu Los Reyes Magos). Awayya na nga daddammadda tatun nga selebrasion i pabbisita na astrolohiya ira kani Jesus onu i kabawtiso ni Jesus. Taw nga fiesta “kingngua da tu selebrasion na Cristiano i tadday nga pagano nga spring festival, dayawadda tatun i dios na makkarevu nga danum, bannag, anna weg ira.” (The Christmas Encyclopedia) I Timkat nga konektadu gapa tatun nga okasion, “ay nebase ta tradision.”​—Encyclopedia of Society and Culture in the Ancient World.

  •  Feast of the Assumption of the Virgin Mary. Selebradda taw nga okasion i pangurug nga minay ta langi i yena ni Jesus ta nepattaggan nga baggi na. Kagian na Religion and Society—Encyclopedia of Fundamentalism, nga “ari ammu na ollu nga Cristiano ira yaw nga pangurug anna ari yaw mabibbig ta Katurakan.”

  •  Feast of the Immaculate Conception. “Ari ituddu na Biblia i Immaculate Conception [ni Maria] . . . I iglesia laman i mangituddu taw.”​—New Catholic Encyclopedia.

  •  Mangina nga aggaw. Segun ta New Catholic Encyclopedia, yaw nga tiempo na pappenitensia anna pagayuno ay namegafu ta “meka-appa nga siglo,” maturu 200 dagun kabalin nga nakumpleto i Biblia. Meyannung ta gafu na mangina nga aggaw, kagian na encyclopedia: “Namegafu ta Synod of Benevento ta dagun 1091 i pangipay tu krus ta frente na totolay gukaban na avu ta Ash Wednesday.”

  •  Meskel (onu, Maskal). Meselebra taw nga okasion ta Etiopia i tiempo “nga naleg da i True Cross (i krus nga nepatakkan ni Cristo), egga i bonfire anna mattatala ira ta pallevu natun,” kagian na Encyclopedia of Society and Culture in the Medieval World. Ngem ari nga mangusa i Saksi ira ni Jehova tu krus ta paddayaw da.

•   Medayaw kari taw nga okasion i tolay, organisasion, onu simbolo na nasion?

   I prinsipio na Biblia: “Yaw i kinagi ni Jehova: ‘Mebariaw i tolay nga mattalo ta totolay laman, nga mattalo ta pakapangngua na tolay, anna iyarayyu na i futu na kani Jehova.’”—Jeremias 17:5.

   Maski nu ipasingan na Saksi ira ni Jehova i appresasion anna ipakimallo da i kasittoleda, ari ira makiparte taw ira nga okasion onu selebrasion:

   Okasion ira nga medayaw i mammaguray onu sikat ira nga tolay. “Para ta pammakapianan nu,” kagian na Biblia, “ari kamu mattalo ta tolay laman, nga i paginangattan na laman ay ta igunna. Anni gapa i pammakapianan nu nisa?” (Isaias 2:22) Angngarigan na, ari selebran na Saksi ira ni Jehova i aggaw na keyana na patul onu reyna.

   Pangiselebra ta bandera na nasion. Ari selebran na Saksi ira ni Jehova i Flag Day. Ngatta? Megafu ta kagian na Biblia: ‘Arayyuan nu i idolo ira.’ (1 Juan 5:21) Ikonsidera na karuan nga totolay tu tadday nga idolo i bandera—gannug nga dayawadda—ngem nitura na historiador nga si Carlton J. H. Hayes: “I bandera i simbolo na pangurug anna gannug nga dayawan na nasionalismo.”

   Okasion onu selebrasion ira nga mangidayaw ta santo. Anni i nesimmu turi ta nappalittukag i lalaki nga egga i paganassing na ta Dios kani apostol Pedro? Kagian na Biblia: “Kinagi ni Pedro: ‘Tumaddag ka ta tolay ngà laggapa tu kagittam.’” (Kingngua 10:25, 26) Megafu ta ari inalawa ni Pedro onu na tanakuan ira nga apostol i espesial nga dayaw onu pammakakua, ari gapa makipartisipa i Saksi ira ni Jehova ta okasion ira nga idayaw da i ikonsidera na totolay nga santo, kagitta na:

  •  All Saints’ Day. “Okasion nga dayawadda i santo ira . . . Ari siguradu nu sitaw i naggafuan naw nga okasion.”​—New Catholic Encyclopedia.

  •  Fiesta of Our Lady of Guadalupe. Medayaw taw nga okasion “i patron na Mexico,” nga kurugan na karuan nga si Maria, i yena ni Jesus. Kinagi da nga milagro nga nappasingan yayya ta mariga ira ta 1531.​—The Greenwood Encyclopedia of Latino Literature.

  •  Name Day. “Taw nga aggaw, meselebra i santo nga nangapadda ta ngagan na abbing turi ta ka-bawtismo na onu turi ta inalawa na i pangurug na gukaban na seremonia ta iglesia,” kagian na libru nga Celebrating Life Customs Around the World—From Baby Showers to Funerals. Kagian na paga nga “konektadu ta relihion yaw nga aggaw.”

   Selebrasion na pulitikal onu social nga kampania. “Mas mapia tu i YAFU [Jehova] i pakiyegutan,” kagian na Biblia, “anne tu tolay i pammakatalakkan.” (Salmo 118:8, 9) Ari makiparte i Saksi ira ni Jehova ta Youth Day onu Women’s Day nga massuporta ta pulitikal onu social ira nga kampania, tapenu ipasingan nga mattalo ira nga i Dios i massolba ta problema ira ta mundo ari tu totolay. Yatun gapa i rason nga ari ira makiparte ta Emancipation Day onu kaparehu na ira nga selebrasion. Mattalo lallagu ira nga i Pappatulan na Dios i makasolba laman ta problema ira kagitta na pangireruma anna kawan tu hustisia.​—Roma 2:11; 8:21.

•   Ipagaram kari naw nga okasion nga mas importante i tadday nga nasion onu etniko nga grupo anne ta tanakuan?

   I prinsipio na Biblia: “I Dios ay arian na nga padduma-ruman i pangikakua na ta totolay. Ta alawatan na i sinni laman nga matunung anna minakkimoray sa, maski nu anni nga rasa i naggafuan na.”​—Kingngua 10:34, 35.

   Maski nu kakayà na Saksi ira ni Jehova i nasiodda, ari ira makiparte ta selebrasion nga mas meyatannang i tadday nga nasion onu etniko nga grupo kagitta na tumunug ira:

   Selebrasion nga mangidayaw ta militar. Imbes nga suportan i gerra, kinagi ni Jesus ta tagatuttul na: “Ayatan nu i mangontra nikamu anna ipakimallo nu danuri i manara-darum nikamu.” (Mateo 5:44) Yari tu ari makiparte i Saksi ira ni Jehova ta selebrasion ira nga mangidayaw ta suddalu kagitta na:

  •  Anzac Day. “Tumukoy i Anzac ta Australian and New Zealand Army Corps,” anna “sisinu nga nabbalin i Anzac Day tu aggaw nga panaddamman ta natay ira ta gerra.”​—Historical Dictionary of Australia.

  •  Veterans Day (Remembrance Day, Remembrance Sunday, onu Memorial Day). Medayaw taw ira nga okasion i “veteran ira na militar anna danuri natay ta gerra ta nasiodda.”​—Encyclopædia Britannica.

   Selebrasion na historia na nasion onu independence. Kinagi ni Jesus ta tagatuttul na: “Ari ira nga kukua na mundo, ta kunne niakan nga ari nga kukua na mundo.” (Juan 17:16) Maski nu magayayya i Saksi ira ni Jehova nga gigiammuan i historia na nasiodda, ari ira makiparte ta selebrasion kagitta na:

  •  Australia Day. Segun ta Worldmark Encyclopedia of Cultures and Daily Life, daddammadda taw nga okasion “i aggaw ta 1788 turi ta nitayag na English ira nga suddalu i bandera da anna nideklarada i Australia tu sakup da.”

  •  Guy Fawkes Day. “Meselebra yaw ta interu nga nasion anna daddammadda i tiempo turi ta naffaliu si Guy Fawkes anna tanakuan ira nga massuporta ta Katoliko nga patayan si King James I anna i Gobiernu na England ta 1605.”​—A Dictionary of English Folklore.

  •  Independence Day. Ta tanakuan ira nga lugar, “pinili da yaw nga aggaw tapenu selebran na totolay i anibersario nga konektadu ta pamegafu na independence na tadday nga nasion.”​—Merriam-Webster’s Unabridged Dictionary.

•   Ipagaram kari naw nga okasion i ari pangifugag ta baggi onu imoral ira nga annangngua?

   I prinsipio na Biblia: “I tiempo nga nipappagustu nu nga nangngua ta gannug ira nga ikaya na Hentil [nasion] ira nga kuan. Nattolay kamu ta ari mefugu-fugag anna nepattaggan nga pakkaraga na baggi, kanayun nga pagillellaw, nepallo nga pappaga-pagayaya nga mattuppal ta kappasiran ira nga trabahu, magulu nga pamippissan ta pattaraddayan tuange ta kanninipang nga paddaya-rayaw ta sinan-dios ira.”​—1 Pedro 4:3.

   Tuttulan na Saksi ira ni Jehova yatun nga prinsipio yari ta lillitadda i selebrasion ira nga magillellaw i totolay anna sobra i pappagayayya da. Magayayya i Saksi ira ni Jehova nga makikavvulu ta kokkofudda ira, anna awayya na tu minum ira tu baddi laman nga binarayang onu ari. Kuadda i adde na awayya da nga tuttulan i tabarang na Biblia nga: “Nu anni laman i kuan nu, kuman onu uminum, kuan nu ngamin yatun ta keraya-rayaw na Dios.”​—1 Corinto 10:31.

   Yari tu ari makiparte i Saksi ira ni Jehova ta carnival ira onu kaparehu na ira nga okasion nga suportan na i kondukta ira nga mekontra ta Biblia. Nelavu taw i selebrasion na Judio nga Purim. Maski nu ta nabayag nga tiempo daddammadda ta Purim i kapaliag na Judio ira ta mekalima siglo B.C.E., awayya na tu sangawe “megitta yatun ta Mardi Gras onu Carnival na Judio ira,” kinagi na libru nga Essential Judaism. Para ta aru nga makiparte, “maruddu nga mac-costume i lallaki (mangiyusa ira tu sinnun na babbay), magulu, magillellaw, anna sobra i tannug da.”

 Wan. Ituddu na Biblia ta totolay nga iddukan anna irespeto da i familia da, maski tanakuan i pangurug da. (1 Pedro 3:1, 2, 7) Siguradu nga nu ari makiparte i Saksi ira ni Jehova ta karuan nga okasion, matakitan i kafamilia da onu matageno da nga trinaydor da ira. Yari tu ipasiguradu na aru nga Saksi ira ni Jehova nga iddeddu da i kafamilia da, mataktika nga ipakanawag da i rason nu ngatta kunnatun i desisiodda, anna bisitadda ira ta tanakuan nga tiempo.

 Ari. Irespeto da i lallaguray na kataggi-tadday nga magangngua tu desision. (Josue 24:15) Tuttulan na Saksi ira ni Jehova i bilin nga “ikakua nu ngamin i totolay,” maski nu anni paga i relihiodda.​—1 Pedro 2:17.