Anni i Masanto nga Espiritu?
I tabbag na Biblia
I masanto nga espiritu ay i pakapangngua na Dios onu i aktibo nga fuersana. (Mikias 3:8; Lucas 1:35) Yatun nga fuersa i idog onu usan na Dios tapenu ituppal i urena.—Salmo 104:30; 139:7.
Ta Biblia, i uvovug nga “espiritu” ay netransleyt maggafu ta Hebreo nga uvovug nga ruʹach anna ta Griego nga uvovug nga pneuʹma. Maruddu nga tukuyan danatun nga uvovug i aktibo nga fuersa na Dios onu i masanto nga espiritu. (Genesis 1:2) Ngem usu-usan gapa na Biblia danatun nga uvovug tapenu tukuyan i:
Angngag onu assag.—Habakuk 2:19; Nepakannammu 13:15.
Paddag.—Genesis 8:1; Juan 3:8.
Fuersa nga mangiyawa tu inango ta sigga-matolay ira nga pinaratu.—Job 34:14, 15.
Disposision onu appana-panono na tadday nga tolay.—Numeros 14:24.
Espiritu ira nga persona, nelagum ngana i Dios anna i anghel ira.—1 Patul Ira 22:21; Juan 4:24.
Egga i napparehuan ngamin danatun nga kebalinan. Tumukoy danatun ta tadday nga gannug nga ari tu masingan na totolay ngem masingadda i efektona ira. Kunnatun gapa i espiritu na Dios nga “kagitta na paddag, ari tu masingan yatun, ari tu pisikal, anna kuruga mafuersa.”—An Expository Dictionary of New Testament Words, ni W. E. Vine.
Tukuyan gapa na Biblia i masanto nga espiritu bilang i “limi-lima” onu i ‘kuramay ira’ na Dios. (Salmo 8:3, NW; 19:1, NW; Lucas 11:20; ikumpara i Mateo 12:28.) Nu kunnasi nga usan na tadday nga malalaki nga trabahador i limi-lima anna i kuramayna tapenu kuan i trabahuna, inusa na Dios i espirituna tapenu paddayan i tumunug ira:
I uniberso.—Salmo 33:6; Isaias 66:1, 2.
I Biblia.—2 Pedro 1:20, 21.
I milagro ira na aripanna ira gari anna i matalikarag nga pallayyagayyada.—Lucas 4:18; Kingngua 1:8; 1 Corinto 12:4-11.
I makasta ira nga kualidad nga nipasingan na totolay nga mattuppal nisa.—Galacia 5:22, 23.
Ari nga persona i masanto nga espiritu
Ta pattukoy ta espiritu na Dios bilang i “limi-lima,” ‘kuramay ira,’ onu i “angngag” na Dios, ipasingan na Biblia nga ari tu tadday nga persona i masanto nga espiritu. (Exodo 15:8, 10) Ari tu puede nga mattrabahu i tadday nga malalaki nga trabahador nu limana laman i magguyu anna arianna usan i nono anna i baggina. Kunnatun gapa i masanto nga espiritu. Magguyu laman yatun nu usan yatun na Dios. (Lucas 11:13) Ta Biblia, nekumpara gapa i espiritu na Dios ta danum anna konektadu yatun ta pangurug anna ta pakannammu. Ipasingan ngamin danatun nga pakkumpara nga ari tu tadday nga persona i masanto nga espiritu.—Isaias 44:3; Kingngua 6:5; 2 Corinto 6:6.
Ta Biblia, Jehova i ngagan na Dios anna Jesu-Cristo gapa i ngagan na Anana. Ngem awan tu ngagan na masanto nga espiritu. (Isaias 42:8; Lucas 1:31) Turi ta neddan tu milagro nga sirmata ta langi i Cristiano nga martir nga si Esteban, dua laman nga persona i nasinganna, ari tu tallu. Kagian na Biblia: “Si Esteban, nga napannuan ta Espiritu Santo, ay siminangag ta langi, ay nasingan na i gloria na Dios anna si Jesus nga agga-taddag ta ziwanan na Dios.” (Kingngua 7:55) Niyusa na Dios i pakapangnguana nga masanto nga espiritu, yatutta nasingan ni Esteban i sirmata.
I abbo na totolay meyannung ta masanto nga espiritu
I abbo na totolay: Tadday nga persona anna parte na Trinidad i “Espiritu Santo” onu i masanto nga espiritu gitta na kagian na 1 Juan 5:7, 8 ta King James nga version na Biblia.
I kurug: Nelagum ta 1 Juan 5:7, 8 ta King James nga version na Biblia i uvovug ira nga “ta langi, i Yama, i Uvovug, anna i Espiritu Santo: anna tattadday laman danaw nga tallu. Anna egga i tallu nga mamakurug ta davvun.” Ngem nakannammuan na researcher ira nga ari nga nitura ni apostol Juan danatun nga uvovug, yatutta ari gafu yatun nga parte na Biblia. Kunnaw i nitura ni Professor Bruce M. Metzger: “Siguradu nga pinadda-padday laman danatun nga uvovug anna ari tu puede nga mesali ta Bagu nga Pakkasinabban.”—A Textual Commentary on the Greek New Testament.
I abbo na totolay: Kakkagian na Biblia nga gittana tadday nga persona i masanto nga espiritu anna yatun i mamakurug nga talaga persona i masanto nga espiritu.
I kurug: Kurug gapa nga egga ira i tiempo nga kagian na Katurakan nga gittana tadday nga persona i masanto nga espiritu. Ngem ari nga yatun i mamakurug nga talaga fustu yatun. Maski gapa i sirib, patay, anna liwa ay kakkagian na Biblia nga gittana persona. (Proverbio 1:20; Roma 5:17, 21) Angngariganna, nakagi ta Biblia nga i sirib ay egga i “resulta na nga masingan” anna egga i ‘ánana.’ Nakagi gapa ta Biblia nga mangilogo, mamapatay, anna mamalattuag ta gannug na pakkelug i liwa.—Mateo 11:19; Lucas 7:35, NW; Roma 7:8, 11.
Turi ta nipakoli ni apostol Juan i kinagi ni Jesus, inagalanna i masanto nga espiritu bilang “manguffun” (paraclete) nga mamakurug, mangigiya, maguvovug, magginna, mangideklara, mangidayaw, anna mangalawa. Niyusa ni Juan i masculine personal pronoun ta English nga gitta na “he” onu “him” tapenu tukuyan yatun nga “manguffun.” (Juan 16:7-15) Ngem kingnguana yatun megafu ta masculine noun i Griego nga uvovug para ta “manguffun” (pa·raʹkle·tos). Kawagan gapa natun i masculine nga pronoun segun ta grammar na Griego. Turi gapa ta tinukoy ni Juan i masanto nga espiritu, niyusana i neuter noun nga pneuʹma anna ari yayya nga nangusa tu pronoun nga para ta lalaki onu para ta babay.—Juan 14:16, 17.
I abbo na totolay: Pakurugan na bawtismo ta ngagan na masanto nga espiritu nga persona yatun.
I kurug: Nu karuan, usan na Biblia i “ngagan” tapenu tukuyan i pakapangngua onu autoridad. (Deuteronomio 18:5, 19-22; Ester 8:10) Kunnatun gapa nu meyusa i uvovug ira nga “ta ngagan na dob.” Ari kayà kagian natun nga tadday nga persona i dob. Yatutta rekunnisian na tadday nga tolay nga nabawtisowan “ta ngagan na” masanto nga espiritu i pakapangngua anna papel na masanto nga espiritu ta pangituppal ta uray na Dios.—Mateo 28:19.
I abbo na totolay: Kurugan na apostoles anna na nakkapollu nga disipulos ni Jesus nga tadday nga persona i masanto nga espiritu.
I kurug: Ari tu kagian na Biblia onu historia yatun. Kunnaw i kagian na Encyclopædia Britannica: “I tuddu nga tadday nga Persona i Masanto nga Espiritu . . . ay naggafu ta Council of Constantinople ta dagun 381.” Maturu tu 250 dagun ngana i nappasa kabalin na patay na ultimu nga apostol turi ta nakagi yatun.