Anni i Kebalinan na “Mata ta Mata”?
I tabbag na Biblia
Kasali ta Dob na Dios nga niyawana ta Israel gukaban ni Moises i dob nga “mata ta mata.” Kinagi gapa ni Jesus yatun ta Sermonna ta Vukig. (Mateo 5:38, I Bagu nga Pakkasinabban Anna Salmo Ira; Exodo 21:24, 25; Deuteronomio 19:21) Kayà kagian natun nga nu makastigo i nakaliwa ira, mawag tu mepangngo ta nakuada nga liwa i kastigoda. a
Yaw nga dob ay para turi ira ta sinadyada nga takitan i tanakuan nga tolay. Kunnaw i kagian na Mosaiko nga Dob turi ira ta sinadyada i makaliwa: “Kattu para ta kattu, mata para ta mata, ngipan para ta ngipan, anni laman nga perwisiu nga kingnguana ta kasittolena ay makua gapa nisa.”—Levitico 24:20.
Para ta anni i dob nga “mata ta mata”?
Ari nga kunsintian na dob nga “mata ta mata” i pangibalo para ta hustisia. Uffunan lallagu natun nga dob i natunno ira nga hues tapenu mangiyawa tu mepangngo nga kastigo nga ari tu madaddammo, ni tu alalappaw.
Fugaddan gapa na dob i maski sinni nga sadya onu planona nga takitan i tanakuan. Kunnaw i kagian na Dob: “Madumug yatun na tanakuan [danuri nakasingan nga natuttul i hustisia na Dios] anna maganassing ira, yayya nga awan ngana tu maski sinni nikamu i mangngua tu kunnaw nga kinarake.”—Deuteronomio 19:20.
Mawag kari nga tuttulan na Cristiano ira i dob nga “mata ta mata”?
Ari ngana. Parte yatun na Mosaiko nga Dob nga napawan ngana turi ta natay si Jesus—Roma 10:4.
Ngem maski paga kunnatun, mammuattam tatun nga dob i appana-panono na Dios. Angngariganna, ituddu nittam natun nga importante ta Dios i hustisia. (Salmo 89:14) Masingan gapa tatun i estandartena ta hustisia nga mawag tu makastigo “ta mepangngo nga gukug” danuri nakaliwa.—Jeremias 30:11.
I abbo na totolay meyannung ta dob nga “mata ta mata”
I abbo na totolay: Sobra i kadammo na dob nga “mata ta mata.”
I kurug: Ari nga kunsintian na dob i sobra nga dammo anna awan tu allona nga pangipasingan tu hustisia. Ngem nu matuttul tu mapia yatun nga dob, mawag labbi nga ammuan na kualipikadu ira nga hues nu anni i nesimmu anna nu sinadya kari na nakaliwa i kingnguana nigeda yayya nga kastigowan. (Exodo 21:28-30; Numeros 35:22-25) Fugaddan gafu na dob nga “mata ta mata” i sobra nga pangastigo.
I abbo na totolay: Kunsintian na dob nga “mata ta mata” i pakkabala-balo.
I kurug: Kunnaw mismu i kagian na Mosaiko nga Dob: “Ariammu mangibalo onu mangipappan tu taki na nono ta ána na totolem.” (Levitico 19:18) Imbes tu mangibalo, pagaramman na Dios i totolay nga mattalo ta Dios anna ta dorob nga pinaddena tapenu metunung i kamali.—Deuteronomio 32:35.
a Malegan yaw nga prinsipio nga nu mittan ay magalan ta Latin nga termino nga lex talionis ta dorob na karuan nga komunidad ta ollu nga tiempo.
Baka Kaya Mu Gapa i
PASSIFUSIFUTAN
Nu Kunnasi nga Malsa i Lussaw—Ari Ka nga Mangibalo
Maffu mu i pakkaraga mu nga mangibalo nu mattalo ka nga aranni ngana nga itunung na Dios i marake ira nga mesissimmu.
PAKASTAN NA BIBLIA I PATTOLAY
Kayà Ku Labanan i Pangireruma
Nakisali si Rafika ta grupo nga kontra ta pangireruma ta lahi. Ngem nammuanna nga i Pappatulan na Dios laman i makeyawa ta imammo anna hustisia nga nepromesa ta Biblia.
MEYANNUNG NIKAMI
Mar-request tu Egga Mabbisita Nikaw
Pabbidan i tadday nga pakkiavu meyannung ta Biblia, onu mas paga nga ammuan i meyannung ta Saksi ira ni Jehova.